احراز
اِحراز به معنی «در حرز قرار دادن چیزی» و نیز به معنی علم پیدا كردن می باشد.
برای شمول حکم قصاص آیا احراز قصد حین ارتکاب به عمل قتل (مبتنی بر قتل) شرط است یا نه؟
اگر وسیله‌ای که نوعاً موجب قتل است با قصد، به کار ببرد گرچه قصد قتل نداشته باشد، قتل عمد به حساب می‌آید و همچنین اگر وسیله نوعاً موجب قتل نباشد و به قصد قتل به کار ببرد، باز هم قتل عمد است.
اگر وسیله‌ای که نوعاً موجب قتل است با قصد، به کار ببرد گرچه قصد قتل نداشته باشد، قتل عمد به حساب می‌آید و همچنین اگر وسیله نوعاً موجب قتل نباشد و به قصد قتل به کار ببرد، باز هم قتل عمد است.
پاسخ:
اگر وسیله‌ای که نوعاً موجب قتل است با قصد، به کار ببرد گرچه قصد قتل نداشته باشد، قتل عمد به حساب می‌آید و همچنین اگر وسیله نوعاً موجب قتل نباشد و به قصد قتل به کار ببرد، باز هم قتل عمد است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ب: مجازات قتل چنین کودکی چیست؟ (قصاص، دیه، تعزیر، یا هیچکدام)
- اگر بگوئیم اکراه در قتل نفس مجوز قتل نیست و شخص مرتکب قصاص میشود شامل اکراه بر مادون نفس (کمتر از کشتن) نیز میشود؟
- آیا میتوان مُمسِک در قتل (نگهدارنده مجنیٌّ علیه) را از مصادیق معاونت محسوب کرد؟ در اینصورت، با توجه به اینکه مجازات معاونت در قتل عمد در ماده 207 قانون مجازات اسلامی (3 تا 15 سال حبس) تعیین شده است، چه نوع مجازاتی میتوان برای ممسک در نظر گرفت؟ آیا میتوان مجازات ممسک را تحت شمول اطلاق ماده 207 قرار داد؟
- مردی در ماههای حرام (رجب و ذی القعده و ذی الحجه و محرم) به قتل رسیده با توجه به وقوع قتل در این زمان موجب اضافه شدن ثلث دیه میشود اگر اولیاء دم تقاضای قصاص داشته باشند چگونه عمل کنند؟
- در مواردی از قتل که نوبت به ولایت حاکم میرسد، آیا ولی امر همانند اولیا دم علاوه بر درخواست قصاص یا اخذ دیه، حقّ عفو نیز دارد؟
- طبق مادّه 222 قانون مجازات اسلامی؛ مقتول باید عاقل باشد تا قصاص اجرا شود پس اگر مجنون بود موجب اسقاط قصاص میشود، آیا این حکم شامل جنون اَدواری هم میشود؟ به این صورت که، شخصی که دچار جنون ادواری است اگر به هنگام مجنون بودن به قتل رسید، باز هم قصاص ساقط میشود؟
- اگر استناد علم قاضی به یکی از مواردی مانند قراین و محتویات پرونده یا عکس و فیلم از فرد هنگام ارتکاب جرم یا نوار ضبط وی از مکالمات که مشتمل بر برخی...... باشد یا تحقیقات محلی و یا گفتگوهای غیر رسمی طرفین در محکمه یا فیلم و عکس از مجرم حین ارتکاب جرم و یا استفاده از علائم غریبهای مانند هیپنوتیزم و نظائرش و یا استفاده از روشهای نوین در کشف جرم و یا استفاده از دستگاه دروغ سنج یا... باشد، این علم مستند به موارد فوق حجیت شرعی دارد؟
- آیا جدّ پدری نسبت به قصاص یا عفو به عنوان ولایت بر صغار مقتول (پدر صغار) اختیار دارد یا خیر؟ و آیا اساساً جدّ پدری در خصوص فردی که متّهم به قتل است میتواند با استفاده از اختیار ولایت قهری خود شکایت را مسترد و از تعقیب متّهم قبل از ثبوت اتّهام صرفنظر نماید؟
- پسر بچه پانزده ساله ای که شب هنگام پس از بیدار شدن از خواب ، فردی اجنبی را به صورت برهنه با مادرش در اتاق خواب می بیند ، با این اعتقاد که فرد خائن و متجاوز به ناموس باید کشته شود ، فرد مزبور را که مبادرت به فرار نموده به قتل می رساند . لازم به ذکر است زن مدّعی است که اولا : با تهدید فرد مقتول مبنی بر آبرو ریزی او در صورت تن ندادن به رابطه ، مجبور به باز کردن درب منزل به روی او شده است . ثانیا رابطه نامشروع در حد کمتر از زنا بوده است .الف ) قتل ارتکابی توسط نامبرده با اعتقاد به لزوم کشتن اینگونه افراد ، مشمول کدامیک از عناوین قتل عمد یا شبه عمد می شود ؟ب ) با توجه به ادعای زن مبنی بر اینکه از روی تهدید مجبور به برقراری رابطه با اجنبی شده است ، آیا عمل ارتکابی از سوی فرزند تازه بالغ وی می تواند مشمول عنوان دفاع از ناموس و در نتیجه عدم شمول ادله قتل عمد در مورد وی باشد ؟ج ) با توجه به اینکه اطلاعات فقهی نوجوان در احکام شرعی کم بوده ، آیا جهل وی به مسائل می تواند رفع مسئولیت کند ؟
- در تحریر الوسیله (مسأله 6 در مورد قرض) چنین آمده که در صحت قرض این شرط معتبر است که قبض و اقباض صورت بگیرد، حال سؤال این است: صاحبخانه در قراردادی که در سؤال فوق مقداری ا متن آن آمده است شرط کرده است که 450 هزار تومان پولی که از مستأجر نزد صاحب خانه می‌باشد به عنوان قرض در نزد صاحبخانه باقی بماند. حال چون قبض و اقباض در حین قرض دادن صورت نگرفته بلکه گفته شده است پولی که از مستأجر نزد صاحبخانه می‌باشد به عنوان قرض در نزد صاحبخانه باقی بماند این قرض صحیح است؟ یا این که صاحبخانه باید پولی که سابقاً از مستأجر گرفته بود را به او برگرداند قرض دهد تا قبض و اقباض صورت بگیرد و این قرض صحیح باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] برای شمول حکم قصاص، آیا احراز قصد هنگام ارتکاب عمل قتل شرط است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا احراز قصد قتل حین ارتکاب عمل، شرط مشروعیّت حکم قصاص است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] با توجّه به عدم جواز قصاص مسلمان در برابر کافر بفرمائید : الف - آیا اسلام آوردن قاتل پس از ارتکاب قتل مانع از اجرای قصاص میشود؟ ب - بر فرض مثبت بودن پاسخ آیا بین اسلام آوردن ظاهری (به انگیزه فرار از قصاص) با اسلام واقعی (قلبی) تفاوتی وجود دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه اقرار متّهم به ارتکاب قتل، با شهادت شهود متعارض باشد حکم چیست؟
- [سایر] آیا انسان می تواند به خاطر ارتکاب گناهی که حد اعدام و قتل برای آن در نظر گرفته شده .خودش خودش را مجازات نماید و به قتل برساند ؟
- [سایر] فلسفه عدم قصاص پدر در قتل فرزند چیست؟
- [آیت الله سبحانی] آیا ادعای اکراه بر قتل، مُسقِط دیه و قصاص است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لطفاً قصاص یا دیه اقسام قتل را بیان فرمایید؟
- [آیت الله بهجت] آیا در قتل عمد زوجه توسط زوج، قصاص ثابت است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا احراز عدالت در قسامه، همانند عدالت شهود، شرط است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] در قتل عمد ورثه مقتول میتوانند قصاص کنند یا دیه بگیرند یا عفو کنند ولی عفو بهتر است، و در قتل شبه عمد حقّ قصاص ندارند فقط میتوانند دیه بگیرند یا عفو نمایند، و در قتل خطایی نیز حقّ قصاص ندارند بلکه یا عفو میکنند یا از عاقله یعنی خویشاوندان پدری قاتل، دیه میگیرند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در زکات عدالت شرط نیست، همچنین عدم ارتکاب گناهان کبیره.
- [آیت الله بهجت] شهید مانند کسی است که غسل داده شده، بنابراین مس بدن او موجب غسل نیست؛ و همچنین کسی که قتل او بهعنوان قصاص و یا حد واجب باشد و قبل از اجرای قصاص یا حد غسل کرده باشد.
- [آیت الله بهجت] زن باید برای بیرون رفتن از منزل از شوهر خود اجازه بگیرد و یا علم به رضایت او داشته باشد، مگر در واجبات شرعی؛ و چنانچه در ضمن عقد شرط کرده باشد که زن برای شلغش مثلاً بتواند به خارج از منزل برود، و یا عقد مبتنی بر این شرط واقع شده باشد، این شرط نافذ است.
- [آیت الله بهجت] اگر طفل یا دیوانه، کسی را بکشد، اگرچه عمدی باشد، ملحق به قتل خطایی است. و اگر شخص دیگری را به تصور اینکه مستحق کشته شدن است، مثل کفر و قصاص، بکشد و بعداً معلوم شود که استحقاق کشته شدن را نداشته، این قتل ملحق به شبه عمد است.
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی یکی از خویشان خود را عمداً و به ناحق بکشد ، از او ارث نمیبرد ، ولی اگر قتل به حق باشد مانند قصاص یا اجرای حد یا دفاع ، ارث میبرد ، و همچنین اگر از روی خطا باشد ، مثل آنکه سنگ را به هوا بیندازد و اتفاقاً به یکی از خویشان او بخورد و او را بکشد ، از او ارث میبرد ، ولی از دیه قتل که عاقله میپردازد ارث نمیبرد و همچنین قتل شبه عمد یعنی : اینکه کاری کند که معمولاً موجب قتل نیست و قصد قتل هم نداشته ، ولی قصد انجام آن نسبت به مقتول داشته است مانع ارث نمیشود .
- [آیت الله اردبیلی] برای جلوگیری از معصیت، ارتکاب معصیت دیگر، مثل فحش و دروغ و اهانت جایز نیست، مگر آن که معصیت، از چیزهایی باشد که مورد اهتمام شارع مقدس باشد و به هیچ وجه به آن راضی نباشد؛ مثل قتل نفس محترمه که در این صورت باید به هر نحو ممکن از آن جلوگیری نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] جایز نیست برای جلوگیری از معصیت، ارتکاب معصیت مثل فحش و دروغ و اهانت، مگر آنکه معصیت، از چیزهایی باشد که مورد اهتمام شارع مقدس باشد و به آن راضی نباشد، مثل قتل نفس محترمه، در این صورت باید جلوگیری کند به هر نحو که ممکن است.
- [آیت الله علوی گرگانی] برای جلوگیری از گناه ارتکاب گناه دیگر جایز نیست; اما اگر گناه از مواردی باشد که مورد اهتمام شارع مقدس است وبههیچ وجه بهآن راضی نیست مثل قتل نفس محترمه باید به هرشکل ممکن با رعایت درجاتی که گفته شد از آن جلوگیری شود.
- [امام خمینی] جایز نیست برای جلوگیری از معصیت، ارتکاب معصیت مثل فحش و دروغ و اهانت، مگر آن که معصیت، از چیزهایی باشد که مورد اهتمام شارع مقدس باشد و راضی نباشد به آن به هیچ وجه، مثل قتل نفس محترمه، در این صورت باید جلوگیری کند به هر نحو ممکن است.