مالکیت
مالکیت، یکی از عناصری است که در تعیین نوع نظام اقتصادی نقش بسزایی دارد.
اتومبیلی داشتم، به کسی داده بودم تا با آن کار کند، ولی او خیانت کرد و با مدارک مالکیت من آن را ربود، فعلا اتومبیل را نزد کس دیگری پیدا کرده ام که می گوید از سارق خریده است، آیا می توانم اتومبیل را از او بگیرم؟
اگر برای خریدار محرز باشد که اتومبیل خریداری شده مسروقه بوده و مالک واقعی آن شما هستید، باید اتومبیل را در اختیار شما قرار دهد و پول خود را از فروشنده پس بگیرد.
اگر برای خریدار محرز باشد که اتومبیل خریداری شده مسروقه بوده و مالک واقعی آن شما هستید، باید اتومبیل را در اختیار شما قرار دهد و پول خود را از فروشنده پس بگیرد.
عنوان سوال:
اتومبیلی داشتم، به کسی داده بودم تا با آن کار کند، ولی او خیانت کرد و با مدارک مالکیت من آن را ربود، فعلا اتومبیل را نزد کس دیگری پیدا کرده ام که می گوید از سارق خریده است، آیا می توانم اتومبیل را از او بگیرم؟
پاسخ:
اگر برای خریدار محرز باشد که اتومبیل خریداری شده مسروقه بوده و مالک واقعی آن شما هستید، باید اتومبیل را در اختیار شما قرار دهد و پول خود را از فروشنده پس بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اینجانب دارای اتومبیلی سواری هستم که با آن مسافرکشی می کنم و از این طریق مخارج زندگی خود را تأمین می کنم. آیا مخارجی که اتومبیل مذکور دارد مانند اصل اتومبیل متعلّق خمس است یا جزء مؤونه است و خمس ندارد؟
- اینجانب مقداری پول از خویشاوندانم برای خرید یک دستگاه اتومبیل نیسان قرض کردم تا با آن کسب و کار کنم. کیفیت پرداخت خمس آن را بیان فرمایید.
- شخصی اتومبیل وانت خود را که جهت کار و کسب استفاده می کرده بفروش رسانده تا خانه ای خریداری کند، آیا به پول آن خمس تعلّق می گیرد؟
- مدارهای ماهواره ای در سازمانی معین به کشورها اختصاص می یابد که بعد از این اختصاص، آن کشور می تواند ماهواره های خود اعم از خود ساخته، خریده یا استیجاری را در آن مدارهای محلّی قرار دهد. حق استفاده یک کشور از این مدارها به نحو مالکیت است یا حق انتفاع؟
- کسی که چیزی را به قیمتی می فروشد اما برای اینکه سود بیشتری ببرد به مشتری می گوید به قیمت بیشتری خریده ام و فلان مقدار هم سود می خواهم. آیا این کار حلال است؟
- اتومبیلم دست راننده ای بود که با آن کار می کرد و نصف درآمد آن را به من می داد. حال بعد از چند سال تصمیم دارم اتومبیل را بفروشم. راننده می گوید من هم شریک هستم چون چند سال زحمت کشیده ام، آیا وی در اصل قیمت حق دارد؟
- شخصی نصف یک ماشین نفت کش را خریده است، تا با آن کار کند و سهم شریک خود را به مبلغ ماهی 20 هزار تومان، مصالحه کرده است و قرار شده که کل مخارج ماشین هم به عهده این فرد باشد، آیا این معامله و مصالحه صحیح است؟
- 25 سال پیش انباری از شخصی خریده ام، بالای آن انبار، زمینی بوده که آباد نبوده و اینجانب نیروی جوانی خود را در آباد کردن آنجا به کار گرفته ام، پس از 25 سال پسرهای فروشنده انبار می گویند زمینی که شما گرفته اید مال ما بوده است. چون در مجاورت خرمن ما می باشد، دراین باره دستور اسلام را بیان فرمایید؟
- برابر یک فقره قرارداد مابین دو نفر، شخص اول مبلغ یک میلیون تومان را به شخص دوم قرض داده است و شخص دوم متعهد گردیده که اصل مبلغ را در روز معین به شخص اول پرداخت کند ولی شخص دوم به تعهد خود عمل نکرده و شخص اول بعد از سه سال پیگیری از طریق دادگاه توانسته است اصل مبلغ یک میلیون تومان را از نفر دوم وصول کند در ظرف این مدت سه سال که نفر دوم به تعهد خود عمل نکرده است و مبلغ مذکور در نزد او بوده است منافعی برای او داشته است و با مبلغ یک میلیون تومان در سه سال پیش (بعد از اتمام روز معین) اتومبیلی خریده است و بعد از سه سال قیمت اتومبیل به دو میلیون تومان افزایش یافته است آیا نفر اول می تواند منافعی را که در مدت سه سال از این پول نصیب نفر دوم شده است از دادگاه مطالبه کند؟ و یا این که خسارات ناشی از عدم اجرای به موقع تعهد را بنا بر نظر خبره از نفر دوم مطالبه کند؟
- ملکی بصورت مشارکت خریده می شود و سپس یکی از شرکاء سهم خود را به شریک دیگر، اجاره به شرط تملیک می دهد، به طوری که بعد از پرداخت تمامی مال الاجاره(که طبعاً بیش از پولی است که شریک برای آن سهم داده بود) قسمت مورد اجاره به ملکیت مستأجر درمی آید، آیا می توان این کار را که در بانکها و یا شرکتها، اشخاص حقوقی، و بعضاً توسط اشخاص حقیقی صورت می گیرد راهی شرعی برای تخلص از ربای قرضی دانست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر در منزل سازمانی سکونت داشته باشم و خانه ای را خریده و آن را رهن بدهم و از پول رهن اتومبیلی بخرم آیا به منزل و اتومبیل خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در منزل سازمانی سکونت داشته باشم و خانه ای را خریده و آن را رهن بدهم و از پول رهن اتومبیلی بخرم آیا به منزل و اتومبیل خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر فردی اتومبیلی را اجاره نموده و با آن مسافرکشی کند، آیا درآمد حاصله به او تعلق دارد یا صاحب اتومبیل؟
- [آیت الله خوئی] شخصی مقداری پول غیر مخمس دارد و از آن اتومبیلی نقد و قسط میخرد پس از آنکه اقساط اتومبیل از کارکرد خودش پرداخت شد میخواهد برای خود سال قرار دهد، قیمت خرید آن باید حساب شود یا قیمت فعلی آن که تنزل یا ترقی کرده و در صورتی که محتاج به سرمایه باشد چه مقدار از اتومبیل جزو سرمایه محسوب میشود؟
- [آیت الله بهجت] اتومبیلی پس از خروج از خیابان فرعی در محلّ تقاطع (فرعی به اصلی) به دلیل موجّهی مثل رسیدن مانع یا بروز نقص فنّی متوقّف می شود. کنترل اتومبیل دیگری که در مسیر اصلی با سرعت غیر مجاز در حرکت بوده، از دست راننده خارج شده و با اتومبیل در حال توقّف، تصادف و خسارت زیادی وارد می کند. مرقوم فرمایید حکم شرعی را که کدام یک از صاحبان اتومبیل ضامن است؟
- [سایر] شخصی اتومبیلی را به من تحویل میدهد و از من تقاضای فروش اتومبیل را به قیمت مثلاً 100تومان میکند. من اتومبیل را به قیمت 110 تومان میفروشم و الباقی مبلغ 10 تومان را علاوه بر حق العملم برای خودم بر میدارم. با توجه به اینکه فروشنده به فروش اتومبیل به قیمت 100 تومان راضی بوده است و در جریان فروش به قیمت 110تومان نباشد، حکم این 10تومان ما به التفاوت برای من چیست؟ اگر یک معامله صوری انجام دهم حکم آن چیست؟
- [آیت الله سبحانی] زمینی را از مالکی که اسناد مالکیت داشت خریدم و پول آن را تماماً پرداختم. سپس شخص کشاورزی مدعی شد که بر روی این زمین زحمت کشیده است. برای جلبِ رضایت این شخص مبلغی هم به او دادم، لکن بعد از چند سال این شخص کشاورز نسبت به معامله اظهار پشیمانی کرد و مدعی شد که خودش مالک این زمین بوده است; در حالی که مدارک و اسناد گفته ی او را تأیید نمی کند. آیا خرید زمین از فردی که مدارک مالکیت در اختیار او بوده، صحیح است؟ آیا این شخص کشاورز دارای حق یا سهمی از این زمین است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی از درآمد سال خود یک دستگاه اتومبیل سواری که مورد نیاز زندگی او بوده خریداری کرده و در همان سال آن را به فروش رسانده و اتومبیل گران تری خریده و بقیه ی پول آن را از درآمد همان سال پرداخت کرده است. آیا بر این اتومبیل ها خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی اتومبیلی را از دیگری خریداری کرده و در قولنامه مبلغ معیّنی به عنوان واقولی قید میشود و خریدار بلافاصله اتومبیل را اجاره میدهد. فروشنده پس از 17 ساعت اعلام خیار غبن میکند و خریدار قبول میکند امّا چون اتومبیل را 12 روز اجاره داده پس از 12 روز آنرا بر میگرداند، سؤال این است: آیا مبلغ واقولی صحیح و برای خریدار حلال است؟ و درآمد حاصل از اجاره ماشین از آن کیست؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی جنسی را خریده و پس از مدتی که از آن استفاده کرده فهمیده است که مال دزدی بوده است ولی صاحب آن مشخص نیست حال چه وظیفه ای دارد؟آیا جنس از مالکیت او خارج می شود.؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که شغلش مسافرت است اگر برای کار دیگری مثلاً برای زیارت یا حج مسافرت کند، باید نماز را شکسته بخواند، ولی اگر مثلاً شوفر، اتومبیل خود را برای زیارت کرایه بدهد، و در ضمن خودش هم زیارت کند، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که شغلش مسافرت است اگر برای کار دیگری مانند زیارت یا حج مسافرت کند باید نماز را شکسته بخواند ولی اگر مثلا راننده اتومبیل خود را برای زیارت کرایه بدهد و در ضمن خودش هم زیارت کند باید نماز را تمام بخواند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که شغلش مسافرت است اگر برای کار دیگری مثلا برای زیارت یا حج مسافرت کند؛ باید نماز را شکسته بخواند. ولی اگر مثلا شوفر اتومبیل خود را برای زیارت کرایه بدهد و در ضمن خودش هم زیارت کند؛ باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که شغلش مسافرت است اگر برای کار دیگری غیر از شغل خود (مثلاً برای حج یا زیارت یا مقصد دیگری) مسافرت کند، باید مانند سایر مسافران نماز را شکسته بخواند، ولی اگر راننده ای اتومبیل خود را برای زیارت کرایه دهد و در ضمن خودش هم زیارت کند باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که شغلش مسافرت است اگر برای کار دیگری مثلاً برای زیارت یا حج مسافرت کند ، باید نماز را شکسته بخواند . ولی اگر مثلاً شوفر ، اتومبیل خود را برای خود را برای زیارت کرایه بدهد و در ضمن خودش هم زیارت کند ، باید نماز را تمام بخواند.
- [امام خمینی] کسی که شغلش مسافرت است اگر برای کار دیگری مثلا برای زیارت یا حج مسافرت کند، باید نماز را شکسته بخواند ولی اگر مثلا شوفر، اتومبیل خود را برای زیارت کرایه دهد و در ضمن خودش هم زیارت کند، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله بروجردی] کسی که شغلش مسافرت است، اگر برای کار دیگری مثلاً برای زیارت یا حج مسافرت کند، باید نماز را شکسته بخواند؛ ولی اگر مثلاً شوفر اتومبیل خود را برای زیارت کرایه بدهد و در ضمن خودش هم زیارت کند، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله خوئی] کسی که شغلش مسافرت است، اگر برای کار دیگری مثلًا برای زیارت یا حج مسافرت کند، باید نماز را شکسته بخواند. ولی اگر مثلًا شوفر، اتومبیل خود را برای زیارت کرایه دهد، و در ضمن خودش هم زیارت کند، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که شغلش مسافرت است اگر برای کار دیگری مثلاً برای زیارت یا حج مسافرت کند، باید نماز را شکسته بخواند ولی اگر مثل شوفر، اتومبیل خود را برای زیارت کرایه بدهد و در ضمن خودش هم زیارت کند، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که در مقداری از سال شغلش مسافرت است مثل راننده ای که فقط تابستان یا زمستان اتومبیل خود را کرایه می دهد باید در ان سفری که کار اوست در ان قسمت از سال نماز را تمام بخواند و احتیاط مستحب ان است که هم تمام و هم شکسته بخواند