قدر متیقن از ولد شبهه موردی است که وطی به ظن حلال بودن انجام شود و در مکرهه مسلّماً حد جاری نمی شود. و اما اینکه ولد ولد شبهه باشد مشکل است. همانگونه که در تفصیل الشریعة، کتاب الحدود، ص 28، ملاک در شبهه بودن را ظن به اباحه وطی بیان کرده ام و نیز در صفحه 9 بیان شده که اکراه بر زنا عنوان و حقیقت زنا را مرتفع نمی کند. و نیز ظاهر جواهرالکلام ج 41، ص 258، این است که اختیار، شرط در حد است، نه در تحقق زنا. و نیز در ج 31، ص 248 فرموده: لواشتبهت علیه اجنبیة، فظنها زوجته فوطئها، لحق به الولد. و در ج 29، ص 243 قریب به همین مطلب را فرموده است. و در تحریرالوسیله مسأله 4، احکام اولاد فرموده: الوطء بشبهة کما اذا وطأ اجنبیة بظن انها زوجته. در منهاج، ج 2، مسأله 1376 فرموده است: المراد بوطء الشبهة الوطء غیرالمستحق مع بناء الواطی علی استحقاقه له. الخخلاصه از مجموع کلمات گذشته و ظاهر روایات وارده در کتاب حدود که حد را از مکرهه اسقاط کرده است، معلوم می شود که در صورت علم به حرمت، شبهه نیست. و فقط حدّ ساقط است. بلی در جواهر ج 41، ص 267 از مبسوط نقل کرده: اذا استکره امرأة علی الزنا. فلاحد علیها، لأنها لیست بزانیة و علیه الحد،لأنه زان. و نیز صاحب جواهر (رحمه الله) در همین جلد ص 268 فرموده است: واما لحوق الأولاد فقد یقضی به ایضاً بعض ما سمعته من تعریف الشبهة، و قاعدة اللحوق بأشرف الأبوین، فی ما لو فرض الإکراه فی احدهما دون الآخر و غیر ذلک. فیکون شبهة شرعاً. و ان کان لم یحضرنی الآن من النصوص المعتبرة مایدل علیه بالخصوص. بنابراین حکم به ولد زنا کردن طفل در مورد سؤال مشکل است. و حکم به ولد شبهه کردن او اشکل است. و در این جهت فرقی بین محارم و غیر محارم بنظر نرسید.ضمناً ولد شبهه و ولد زنا در احکام محرم و نامحرمی و نکاح فرقی ندارند. و در مسأله توارث فرق هست. آن هم نسبت به مادر محل تأمل است، که احوط تصالح است.
مردی با یکی از محارم نسبی خویش عنفاً زنا کرده است، آیا طفل حاصله نسبت به مادر ولد شبهه حساب می شود یا خیر؟ مستنداً ذکر فرمایید.
قدر متیقن از ولد شبهه موردی است که وطی به ظن حلال بودن انجام شود و در مکرهه مسلّماً حد جاری نمی شود. و اما اینکه ولد ولد شبهه باشد مشکل است. همانگونه که در تفصیل الشریعة، کتاب الحدود، ص 28، ملاک در شبهه بودن را ظن به اباحه وطی بیان کرده ام و نیز در صفحه 9 بیان شده که اکراه بر زنا عنوان و حقیقت زنا را مرتفع نمی کند. و نیز ظاهر جواهرالکلام ج 41، ص 258، این است که اختیار، شرط در حد است، نه در تحقق زنا. و نیز در ج 31، ص 248 فرموده: لواشتبهت علیه اجنبیة، فظنها زوجته فوطئها، لحق به الولد. و در ج 29، ص 243 قریب به همین مطلب را فرموده است. و در تحریرالوسیله مسأله 4، احکام اولاد فرموده: الوطء بشبهة کما اذا وطأ اجنبیة بظن انها زوجته. در منهاج، ج 2، مسأله 1376 فرموده است: المراد بوطء الشبهة الوطء غیرالمستحق مع بناء الواطی علی استحقاقه له. الخخلاصه از مجموع کلمات گذشته و ظاهر روایات وارده در کتاب حدود که حد را از مکرهه اسقاط کرده است، معلوم می شود که در صورت علم به حرمت، شبهه نیست. و فقط حدّ ساقط است. بلی در جواهر ج 41، ص 267 از مبسوط نقل کرده: اذا استکره امرأة علی الزنا. فلاحد علیها، لأنها لیست بزانیة و علیه الحد،لأنه زان. و نیز صاحب جواهر (رحمه الله) در همین جلد ص 268 فرموده است: واما لحوق الأولاد فقد یقضی به ایضاً بعض ما سمعته من تعریف الشبهة، و قاعدة اللحوق بأشرف الأبوین، فی ما لو فرض الإکراه فی احدهما دون الآخر و غیر ذلک. فیکون شبهة شرعاً. و ان کان لم یحضرنی الآن من النصوص المعتبرة مایدل علیه بالخصوص. بنابراین حکم به ولد زنا کردن طفل در مورد سؤال مشکل است. و حکم به ولد شبهه کردن او اشکل است. و در این جهت فرقی بین محارم و غیر محارم بنظر نرسید.ضمناً ولد شبهه و ولد زنا در احکام محرم و نامحرمی و نکاح فرقی ندارند. و در مسأله توارث فرق هست. آن هم نسبت به مادر محل تأمل است، که احوط تصالح است.
- در اثر ضربه وارده به سر شخصی، جمجمه او می شکند، با انتقال به بیمارستان و عمل جراحی کمی بهبود یافته; ولی مبتلا به خونریزی دستگاه گوارش می شود و با عمل جراحی و انتقال به یک بیمارستان دیگر، بالأخره از دنیا می رود. پزشکان، مرگ را به چند علت ذکر می کنند، و 70 درصد را به شکستگی جمجمه نسبت می دهند. لطفاً حکم دیه ضارب را بیان فرمایید. و آیا قتل عمدی محسوب می شود یا غیر عمدی؟
- شخصی سپرده ای در بانک به عنوان سرمایه گذاری دارد و بانک از جانب او وکیل می شود بر اینکه این سپرده یا سایر سپرده ها را به نحو مشاع در جریان معاملات بدون ربا قرار دهد و دیگر اینکه وکیل باشد منفعت حاصله را هرمقدار صلاح بداند برای خودش قرار بدهد و باقیمانده را نسبت به سپرده ها توزیع کند، مع الوصف قبل از هرچیزی بانک نرخ بهره را قبلا اعلام می کند و براساس نرخ تعیین شده هرماه سود را علی الحساب به حساب صاحب سپرده منظور می دارد، تا آخر سال که سود قطعی را اعلام می کند، حکم این سود چیست؟ و در صورت جواز اخذ اگر صاحب سپرده بدون توجه یا اطلاع از این قرارداد سپرده را در بانک بگذارد حکم سود چنین سپرده ای را هم بیان فرمایید؟
- مردی پس از مسافرتی که یک سال طول کشیده برمی گردد می بیند همسرش پسری زائیده پس از نزاع و درگیری زن را طلاق داده و زن پس از مدتی از دنیا می رود. بعد از بزرگ شدن این فرزند و طلب کردن حقش از پدر، پدر او را نفی می کند، این در حالی است که زن تا آخر عمر می گفته این فرزند از شوهر من است و مرد هم به مؤمنه بودن زن اعتراف می کند، در این رابطه: 1 آیا قول مرد قبول است؟ 2 اگر مسأله مشکوک باشد که این طفل بعد از دوازده ماه به دنیا آمده یا قبل آن وظیفه چیست؟ 3 حکم ارث و محرمیت این پسر با بچه های دیگر این مرد چیست؟ و آیا کودک حلال زاده است؟
- [آیت الله بهجت] آیا ولد شبهه یا ولد زنا با سایر اولاد، از نظر محرم و نامحرمی و توارث فرق دارند؟
- [آیت الله نوری همدانی] در مورد طفل متولد از زنا بفرمایید: الف: آیا طفل ناشی از زنا که والدین طبیعی او مسلمان میباشند، به تبعیت از پدر یا مادر تکوینی، حکم مسلمان را دارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی زن جوانی را متعه کرده و با اقرار خود مواقعه نیز انجام شده و زن مزبور پس از آن حامله شده است و طفل را به مرد متمتّع نسبت می دهد ولی مرد منکر الحاق ولد به خود می باشد. آیا قسم به نفی ولد از طرف مرد در این صورت مشروعیّت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی زن جوانی را متعه کرده وبا اقرار خود مواقعه نیزانجام شده و زن مزبور پس از آن، وضع حمل کرده و طفل را به مرد متمتّع نسبت می دهد ولی مرد منکر الحاق ولد به خود می باشد آیا قسم به نفی ولد از طرف مرد در این صورت مشروعیّت دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] زنی به بچّهای به طور کامل شیر داده به طوریکه آن زن، مادر رضاعی طفل محسوب میشود، آیا فرزندان این زن نسبت به برادر و خواهر طفلِ رضیع هستند یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] اگر مردی دختری را بدون اذن پدر به عقد موقت خود درآورد، در صورتی که مرجع تقلید آن دختر چنین عقدی را باطل می داند، آیا محرمیت مادر دختر و دیگر احکام ازدواج بر آن مترتب می شود؟
- [آیت الله بهجت] پدری دختر بالغ خود را به عقد موقت مردی به صورت فضولی درآورده و پس از انقضایِ مدّت، دختر عقد را اجازه می کند. آیا برای حصول محرمیّت مادر دختر، همین مقدار کافی است؟
- [آیت الله بهجت] اگر اسپرم مردی را با تخمک زن دیگری خارج از رحم بارور ساخته و در رحم همسر او قرار دهند، فرزند متولد شده به لحاظ محرمیت و ارث، نسبت به صاحب تخمک و صاحب رحم چگونه خواهد بود؟
- [آیت الله نوری همدانی] به فرض اینکه پدر و مادری جوان در یک حادثه رانندگی هر دو نفر با هم فوت کرده و از بین رفته باشند و از مرحومین، طفلی دختر، سه سال و نیمه باقی مانده باشد همچنین پدر بزرگها و مادر بزرگهای پدری و مادری طفل در قید حیات باشند و به فرض اینکه:الف - مادر طفل مذکور معلم شاغل در مدارس خارجش هر بوده و طفل خود را از بدو تولد و در غیبت خود تحت مراقبت مادر خود (جده مادری طفل) قرار میداد و این طفل اکثر عمر خود را تا زمان مرگ پدر و مادرش در خانه جد مادری و در دامان جده مادری نشو و نمو نموده و به جده مادری و اقربای مادری خود مأنوس است و وابستگی شدیدی دارد.ب - این طفل بطور مشهود و مستند نسبت به جد و جده و اقربای پدری خود مأنوس نبوده و گرایشی ندارد و از رفتن به خانه جد پدری خود بسیار ناراضی میباشد و از رفتن امتناع دارد.ج - جد پدری طفل بدون توجه به غبطه و مصلحت طفل و بدون توجه به ضررهای روحی و جسمی که هر لحظه نسبت به طفل پیش بینی میشود صرفاً به عنوان ولی قهری او را به زیستن در خانه خود مجبور مینماید و حق ملاقات با طفل را از جد و جده مادری و اقربای مادری طفل سلب مینماید. لذا با عنایت به فرضیات موارد مذکور، استدعا دارد بیان فرمایید: آیا عمل جد پدری مذکور در بند (ج) بر پایه شرع مقدس است؟ و اقربای مادری هیچگونه حق و مسئولیتی در قبال طفل ندارند؟
- [سایر] با نام حق وبا سلام، میخواستم بدانم بر طبق حدیث ( ما منا الا مقتول او مسموم) آیا کلیه علمای متقدم بر کشته شدن و شهادت معصومین اتفاق نظر دارند؟ و اگر غیر از این است نسبت به کدام معصوم شبهه دارند و چرا؟ و اگر ممکن است نام آن عالم و یا علماء را نیز ذکر فرمایید . با تشکر
- [آیت الله مظاهری] اگر نطفه مرد و نطفه زن او را در رحم مصنوعی پرورش دادند و بچّهای تولید شد این بچّه حلالزاده و ملحق به پدر و مادر است و نیز اگر نطفه مردی را با نطفه زن اجنبیه پرورش دادند و بچّه تولید شد این بچّه ولد شبهه است و ملحق به پدر و مادر است و صورت اوّل و دوّم در احکام با هم فرقی ندارند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی به مرد یا زن مسلمانی که بالغ وعاقل وآزاد است نسبت زنا یا لواط بدهد، یا ولد الزنا بگوید، باید هشتاد تازیانه از روی لباس به اوبزنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر شخص بالغ عاقل به مرد یا زن مسلمانی که بالغ و عاقل و آزاد است و علناً زناکار نباشد، نسبت زنا یا لواط بدهد، یا ولد الزنا بگوید، باید هشتاد تازیانه از روی لباس به او بزنند.
- [آیت الله بروجردی] اگر کسی به مرد یا زن مسلمانی که بالغ و عاقل و آزاد است، نسبت زنا یا لواط بدهد، یا ولد الزنا بگوید، باید هشتاد تازیانه از روی لباس به او بزنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کسی با یکی از محارم خود که مثل مادر و خواهر با او نسبت دارند زنا کند، به حکم حاکم شرع باید او را بکشند، و همچنین است اگر مرد کافر با زن مسلمان زنا کند، و در اخبار بسیار وارد شده است که انجامدادن یکی از حدها باعث میشود که مردم کار نامشروع نکنند، و دنیا و آخرت آنان را حفظ میکند، و منفعتش برای آنان بیشتر است از این که چهل روز باران ببارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی به مرد یا زن مسلمانی که بالغ و عاقل و آزاد است نسبت زنا یا لواط بدهد؛ یا ولد الزنا بگوید و نتواند به طریق شرعی صحت نسبت را اثبات کند؛ باید هشتاد تازیانه از روی لباس به او بزنند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی با یکی از محرمهای نسبی خود؛ مثل خواهر و مادر، زنا کند، باید یک ضربت با شمشیر به گردن وی بزنند، خواه زنده بماند یا کشته شود و اگر کسی با زن پدر خود زنا کند، باید او را سنگسار کرد و اگر مردی زنی را اجبار کرده و با او زنا کند، باید او را کشت. همچنین است اگر مرد کافر با زن مسلمان زنا کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر منی مردی را داخل رحم زن اجنبیه نمودند و معلوم شد بچّه از آن منی است، پس اگر این عمل به طور شبهه بوده مثل آنکه گمان میکرد زن خودش است و زن نیز گمان میکرد منی شوهر است و بعد از عمل معلوم شد از شوهر نیست، اشکالی نیست که بچّه شرعاً از این مرد و زن است و تمام احکام فرزندی را دارد و لکن اگر از روی علم و عمد باشد بچّه حرامزاده است و کلیه احکام ولد زنا بر او بار است.
- [آیت الله خوئی] اگر با زنی غیر از عمه و خال خود زنا کند، احوط و اولی آن است که با دختر او ازدواج نکند، بلکه اگر زنی را عقد نماید و پیش از آنکه با او نزدیکی کند با مادر او زنا کند، بهتر آن است که از آن زن جدا شود ولی اگر با او نزدیکی کند و بعد با مادر او زنا نماید، بی شبهه لازم نیست از آن زن جدا شود. توضیح المسائل 302 عدهای از زنها که ازدواج با آنان حرام است ..... ص : 301
- [آیت الله سیستانی] اگر تخمک بارورشد? زنی در رحم زن دیگری گذاشته شود و در آنجا رشد کند و فرزندی به دنیا آید، در ترتیب احکام مادر و فرزند نسبت به هرکدام از آن دو زن، باید رعایت احتیاط شود، گر چه محرمیت او با صاحب رحم ثابت است.