دیات
دیات اموال ثابت بر ذمه انسان به سبب جنایت بر انسان آزاد میباشد. فقها در فقه بابی مستقل به همین نام منعقد کرده و به تفصیل درباره مسائل و احکام آن سخن گفتهاند.
آیا در مقدار دیات ذکر شده فرقی بین مرد و زن و صغیر و کبیر هست یا خیر؟
خیر، فرقی نیست.
خیر، فرقی نیست.
پاسخ:
خیر، فرقی نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- میتی خمس بدهکار است و دارای وارث صغیر می باشد، آیا باید خمس او پرداخت شود یا باید صبر کرد تا وارث او کبیر شوند؟
- در حکم تماس بدن مرد و زن نامحرم، آیا فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان می باشد؟
- در فرض فوق در صورت صدور حکم بر قصاصِ نفسِ قاتل، آیا تا کبیر شدن صغیر، باید صبر کرد و منتظر ماند؟ و یا اجرای حکم دادگاه (قصاص نفس) مصلحت است؟
- ورثه مردی عبارتند از یک زن و چند فرزند صغیر و کبیر و ترکه میت یک منزل مسکونی است و چون زوجه حقی نسبت به عین ساختمان منزل نداشته و فقط در قیمت آن سهم دارد، آیا قبل و بعد از پرداخت حق زوجه نامبرده می تواند به سکونت در آن منزل ادامه دهد یا موقوف به اذن سایر ورثه است؟
- آیا در صورت فوت پدر، مادر بر فرزند صغیر ولایت دارد؟ به این صورت که اموال صغیر را بفروشد؟ و در صورت عدم ولایت آیا معامله فضولی است؟ و چنانچه صغار بعد از کبیر شدن به چنین معامله ای راضی نشوند آیا خریدار باید ملک مورد معامله را تحویل صغار بدهد؟
- زن به مرد می گوید در صورتی که جدای از مهریه مقداری معین طلا به من بدهی حاضر به ازدواج با تو هستم و مرد قبول می کند بعد از ازدواج مرد زن را طلاق می دهد، آیا زن می تواند جدای از مهریه آن مقدار طلا را هم مطالبه کند؟
- وراث یک شخص سه برادر بوده اند، که یکی بالغ و دو نفر دیگر صغیر بوده اند، و برادر بالغ کل زمین موروثی را فروخته است، آیا این بیع صحیح است؟ آیا حق شفعه برای برادران در مال برادر کبیر ثابت است؟
- اگر نیزه یا گلوله در دست یا پا فرو رود، در مورد مرد یکصد دینار دیه ذکر شده، آیا در مورد زن هم همین است یا فرق می کند؟
- رقص زن برای زن و رقص مرد برای مرد چگونه است؟
- پوشش زن در مقابل زن چه مقدار است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] در صورتی که مقتول دارای ورثه صغیر و کبیر باشد، اگر ورثه کبیر خواهان قصاص بودند ولی برای استیفای قصاص قدرت تأمین سهم صغیر را نداشتند، آیا میتوان قاتل را تا زمان بلوغ صغیر (اگرچه در مدّت طولانی) در زندان نگه داشت؟ در صورت مثبت بودن جواب، آیا تحمّل سالهای متمادی در زندان (مثلا14 سال برای بلوغ فرزند صغیر مقتول) و بعد، اجرای حکم قصاص از مصادیق تحمیل دو جریمه به خاطر یک جرم نیست؟
- [آیت الله بهجت] بین چند وارث اگر تعدادی کبیر از یک مادر که مادرشان در زمان بودن ولیّ، از دنیا رفته است و یک صغیر از یک مادر که در زمان بودن ولیّ، طلاق شرعی داده شده است و دو صغیر از یک مادر که همسر قانونی و شرعی ولیّ بوده است و ولیّ از دنیا رفته، بعد از وفات ولیّ همسری که طلاق گرفته بود، قیّم فرزندش شده و تقاضای تقسیم اموال نموده است و وارثین کبیر اجازه تصرف در اموال ندادند و قیّم دو صغیر هم اجازه ندادند و دو صغیر هم کبیر نشده اند تا خود اجازه دهند، آیا می شود در این اموال تصرف نمود؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که در پرونده قتل، تعدادی از اولیای دم صغیر باشند، آیا قصاص قاتل منوط به پرداخت دیه از طرف اولیای دم کبیر و خواهان قصاص به آن ها می باشند و یا این که باید صبر کرد تا اولیای دم صغیر کبیر شوند و خود تصمیم بگیرند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در صورتی که در پرونده قتل تعدادی از اولیاء دم صغیر باشند آیا قصاص قاتلزمنوط به پرداخت دیه از طرف اولیاء دم کبیر و خواهان قصاص به آنها میباشند و یازاینکه باید صبر کرد تا اولیاء دم صغیر ، کبیر شوند و خود تصمیم بگیرند؟
- [سایر] آیا در گفتگوی زن و مرد نامحرم، فرقی بین گفتگوی مستقیم و از راه دور هست؟
- [آیت الله سیستانی] هرگاه مجموع صدمات وارده بدنی به زن موجب شود دیات متعلقه بیشتر از ثلث دیه کامل مرد باشد آیا زن برای جلوگیری از تنصیف دیات متعلقه می تواند نسبت به بعضی از صدمه یا صدمات ودیات متعلقه اعلام گذشت نموده و بقیه را مطالبه نماید؟
- [آیت الله بهجت] اگر بین چند وارث، یک، یا دو نفر صغیر و بقیه کبیر باشند، تصرف در این اموال موروثی و تقسیم آن ها چگونه صحیح می باشد؟
- [آیت الله اردبیلی] میّتی خمس بدهکار است و دارای وارث صغیر است. آیا باید خمس او پرداخت شود یا باید صبر کرد تا وارث او کبیر شود؟
- [آیت الله بهجت] میتی خمس بدهکار است و دارای وارث صغیر می باشد، آیا باید خمس او پرداخت شود یا باید صبر کرد تا وارث او کبیر شود؟
- [آیت الله خوئی] آیا معلم میتواند شاگردش را چه صغیر یا کبیر در صورت خلاف تربیت و یا درس نخواندن تنبیه کند و آیا کارفرما میتواند کارگر را تنبیه کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زنی که فرزند داشته باشد بمیرد سهم شوهر او 41 تمام مال میت می شود بقیه اموال او به ورثه دیگر وفرقی نمی کند که فرزندان زن از این مرد باشد یا شوهر دیگر و فرقی نمی کند که شوهر فرزند داشته باشد یا خیر.
- مرد نباید به قصد لذّت به بدن مرد دیگر نگاه کند و نگاه کردن زن هم به بدن زن دیگر با قصد لذّت حرام است.
- اگر نتواند به مقدار ذکر در رکوع بماند، در صورتی که بتواند پیش از آنکه از حد رکوع بیرون رود ذکر را بگوید باید در آن حال ذکر را بگوید و اگر نتواند بنابر احتیاط در حال برخاستن ذکر را بگوید.
- احتیاط واجب آن است که اگر مأموم یک مرد باشد، طرف راست امام بایستد، و اگر زن باشد، در طرف راست امام طوری بایستد که جای سجده اش مساوی زانو یا قدم امام باشد، و اگر یک مرد و یک زن و یا یک مرد و چند زن باشند مرد طرف راست امام و باقی پشت سر امام بایستند، و اگر چند مرد و چند زن باشند مردها عقب امام و زنها پشت مردها بایستند.
- مرد برای زن و زن برای مرد می تواند اجیر شود و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز باید به تکلیف خود عمل نماید.
- در رکوع باید به مقدار ذکر واجب بدن آرام باشد و در ذکر مستحب هم اگر آن را به قصد ذکری که برای رکوع دستور داده اند بگویند بنابر احتیاط واجب باید بدن آرام باشد.
- در سجود باید به مقدار ذکر واجب بدن آرام باشد و موقع گفتن ذکر مستحب هم بنابر احتیاط اگر آن را به قصد ذکری که برای سجده دستور داده اند بگوید آرام بودن بدن لازم است.
- در طلاق خلع زن و مرد اگر بخواهند خودشان صیغه طلاق را بخوانند اول باید زن بگوید: (بذلت لک کذا علی أن تطلقنی) یعنی این مقدار را به تو می دهم تا مرا طلاق دهی. و بعد مرد بگوید: (أنت مختلعة علی کذا فأنت طالق) یعنی تو را در مقابل چیزی که داده ای طلاق دادم. در این طلاق تمام شرایطی که در طلاق رجعی گفته شده لازم است رعایت شود.
- چنانچه پزشک زن وجود داشته باشد پزشک مرد حق ندارد بیمار زن را معاینه کند کما این که بیمار زن حق ندارد با وجود پزشک زن اجازه دهد پزشک مرد او را معاینه کند. و چنانچه پزشک زن نباشد یا بیماری خاصی باشد که پزشک زن نتواند آن را معالجه کند زن بیمار می تواند به پزشک مرد مراجعه کند. در این صورت پزشک باید برای معاینه به حداقل اکتفا کند.
- اگر مالک و عامل در مقدار سرمایه اختلاف و نزاع نمایند و مالک بیّنه ای بر ادّعای خود نداشته باشد قول عامل با قسم مقدم است و در این مسأله فرقی نیست که سرمایه موجود باشد یا تلف شده باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دیه اعضا و جراحات وارده بر زن تا به مقدار ثلث دیه مرد نرسیده با مرد مساوی است، و به مقدار ثلث دیه مرد که رسید، دیه زن نصف دیه مرد است.
- [آیت الله بهجت] جایز نیست انسان در مرگ کسی صورت و بدن را بخراشد و به خود لطمه بزند و بنابر احتیاط فرقی بین مرد و زن نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر با گاو و گوسفند و شتر نزدیکی کنند ، بول و سرگین و نسل آنها نجس می شود و آشامیدن شیر و خوردن گوشت آنها و نسل آنها نیز حرام است و باید بدون آنکه تأخیر بیفتد آن حیوان را بکشد و بسوزانند و کسی که با آن وطی کرده پول آن را به صاحبش بدهد و در این حکم فرقی میان صغیر و کبیر ، عالم به حُکم و جاهل نیست .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زنده ماندن یک مسلمانی متوقّف شود به تشریح بدن مرده مسلمانی وتشریح بدن غیر مسلمان و یا مشکوک الاسلام ممکن نباشد و راه دیگری برای زنده نگه داشتن آن مرد مسلمان نباشد، در این صورت جائز است که بدن مرده مسلمان را تشریح کنند ونسبت به لزوم پرداخت دیه در چنین صورت در باب دیات ذکر شده است.
- [آیت الله خوئی] اگر زنده ماندن یک مسلمانی متوقف شود به تشریح بدن مردة مسلمانی و تشریح بدن غیر مسلمان و یا مشکوکالاسلام ممکن نباشد و راه دیگری برای زنده نگه داشتن آن مرد مسلمان نباشد، در این صورت جایز است که بدن مرده مسلمان را تشریح کنند و نسبت به لزوم پرداخت دیه در چنین صورتی در باب دیات ذکر شده است.
- [آیت الله مظاهری] مسلمانان باید نگاه شهوتانگیز به یکدیگر نداشته باشند، غیر از زن به شوهرش یا شوهر به زنش، و فرقی نیست که آن نگاه به نامحرم باشد یا- العیاذ باللَّه- به محرم نظیر مادر و خواهر و مادر زن و مانند اینها، مرد به زن باشد یا زن به مرد، مرد به مرد باشد یا زن به زن، و خلاصه کلام اینکه هر نگاهی که محرّک شهوت جنسی باشد، در اسلام حرام، بلکه تخیّلها و وسوسهها که محرّک شهوت باشد و مربوط به زن و شوهر نباشد، حرام است.
- [آیت الله مظاهری] مرد باید تمام بدن خود را جز سر و صورت و گردن و زیر گلو، از نامحرم بپوشاند، شهوتانگیز یا مفسدهانگیز یا جالب باشد یا نباشد. ب. حفظ عفّت زبان زن و مرد نباید با یکدیگر حرفهای شهوتانگیز یا مفسدهانگیز داشته باشند، مگر زن و شوهر با یکدیگر، و فرقی نیست که آن گفتارها رکیک باشد یا نه، از باب غنا باشد یا نه، زن و مرد محرم باشند نظیر خواهر و برادر یا مادر و پسر و مانند آنها و یا نامحرم.
- [آیت الله مظاهری] ذکر رکوع و سجده و تشهّد و سلام و قنوت را در همه نمازها مرد و زن میتوانند بلند یا آهسته بخوانند.
- [آیت الله خوئی] جایز نیست بدن مرد مسلمان را تشریح کردن، و اگر تشریح کنند بر گردن تشریح کننده دیه لازم میشود به طوری که تفصیل آن را در کتاب دیات بیان کردهایم.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در رکوع باید به مقدار ذکر واجب؛ بدن آرام باشد و در ذکر مستحب هم آرام بودن بدن بهتر است.