دندان
دندان از اعضای بدن هست که در دهان قرار دارد. از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، صید و ذباحه، اطعمه و اشربه، حدود، قصاص و دیات سخن گفته اند.
دو بچه، یکی یازده ساله و دیگری دوازده ساله، با دو بچه دیگر با هم درگیر شده و سنگ اندازی کرده اند. در این بین سنگی به دندان بچه دوازده ساله خورده است. دیه آن چقدر است و چه کسی باید بدهد؟
اگر دندان از جای خود کنده شده دیه دارد. و دیه آن بر عاقله طفل است. و دندان مزبور اگر یکی از دوازده دندان جلو باشد، دیه آن پنجاه مثقال شرعی طلای مسکوک است. و اگر یکی از شانزده دندان آخر است، دیه آن بیست و پنج مثقال شرعی طلا است. و اگر بشکند نیز همان دیه دندان کنده شده را بدهد.
اگر دندان از جای خود کنده شده دیه دارد. و دیه آن بر عاقله طفل است. و دندان مزبور اگر یکی از دوازده دندان جلو باشد، دیه آن پنجاه مثقال شرعی طلای مسکوک است. و اگر یکی از شانزده دندان آخر است، دیه آن بیست و پنج مثقال شرعی طلا است. و اگر بشکند نیز همان دیه دندان کنده شده را بدهد.
عنوان سوال:
دو بچه، یکی یازده ساله و دیگری دوازده ساله، با دو بچه دیگر با هم درگیر شده و سنگ اندازی کرده اند. در این بین سنگی به دندان بچه دوازده ساله خورده است. دیه آن چقدر است و چه کسی باید بدهد؟
پاسخ:
اگر دندان از جای خود کنده شده دیه دارد. و دیه آن بر عاقله طفل است. و دندان مزبور اگر یکی از دوازده دندان جلو باشد، دیه آن پنجاه مثقال شرعی طلای مسکوک است. و اگر یکی از شانزده دندان آخر است، دیه آن بیست و پنج مثقال شرعی طلا است. و اگر بشکند نیز همان دیه دندان کنده شده را بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- پزشک اشتباهاً به جای دندان خراب دندان سالم را کشیده است، آیا باید دیه بدهد؟
- شخصی زن حامله را کشته و بچه او هم تلف شده است، آیا قاتل علاوه بر دیه زن، باید دیه بچه او را نیز بدهد، یا یک دیه کافی است؟
- زنی از زنا دارای حمل شده، و بچه را که حدود هفت ماهه بوده، سقط کرده است، آیا باید دیه بدهد؟ و بر فرض که دیه لازم است، به چه کسی بدهد؟ و آیا تکلیف دیگری هم از جهت سقط جنین متوجه او شده است یا نه؟
- چند پسربچّه که بحدّ بلوغ نرسیده اند، با هم بازی می کنند. در بین این بازی دندان یکی از این بچه ها از بین می رود، یعنی می افتد، دیه دارد یا نه؟ و همچنین اگر چشم یکی را نابینا کند؟
- برای گودبرداری ساختمانی اداری اقدام به خاکبرداری کرده اند و خاکهای آن را به صورت غیرمجاز زیر خطوط برق فشارقوی ریخته اند که ارتفاع خاکها نزدیک 5/4 متر می باشد. از طرفی نوجوانان که مشغول بازی با قلاب سنگ بوده اند به جهت اینکه قلاب سنگ آنان روی سیم برق افتاده است، سه نفری تصمیم به پایین آوردن قلاب سنگ می گیرند و با استفاده از میل گرد 6 متری و رفتن بالای خاکهای مذکور، تصمیم خود را عملی کرده و دچار برق گرفتگی شده اند و سه نفر فوت کرده و چند نفر دیگر مجروح شده و والدین بچه های فوت شده و مصدومین، علیه کسی که خاکها را آنجا ریخته است به عنوان تسبیب در جنایت طرح شکایت کرده اند.آیا می توان آنها را تعقیب کرد و دیه مقتولین و مصدومین را از آنان اخذ کرد؟ آیا می توان جنایت را تجزیه کرد و مسؤولیت قسمتی را متوجه بچه ها و قسمتی را متوجه کسی که خاکها را ریخته است کرد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، کیفیت آن را مرقوم بفرمایید.آیا تمام تقصیرات بعنوان مباشر اقوی متوجه بچه هاست؟
- پسر بچه 11 ساله ای در اثر تصادف با ماشین، مضروب و مجروح گردیده، که موارد جرح به شرح زیر می باشد: 1 پوست و گوشت قسمت زیادی از ماهیچه ساق پا و ران مجروح و لِه گردیده (در حدی که گوشتهای جدا شده از پا به زمین ریخته). 2 باعث خورد شدن و قطعه قطعه شدن کاسه زانو و مفصل گردیده است. 3 بعضی از اعصاب و رگهای زیر زانو و ماهیچه ها که در سلامت و حرکت پا نقش دارند (در حد پاره شدن است). 4 صفحه رشد مابین مفصل زانو (که از سنین کودکی الی 18 سالگی باعث قد کشیدن و رشد استخوان ساق پا و ران می شود) از بین رفته، و در نتیجه این پا کوتاه می ماند. و پای دیگر رشد طبیعی خود را دارد.نهایتاً پس از جراحیهای مکرر و پیوندهای لازم، پای مصدوم کج و کوتاه و زانویش بی حرکت و مقداری خمیده مانده که طبق نظریه پزشکی قانونی در مجموع و شرایط فعلی 65 درصد نقص عضو (نسبت به ارزش عضوی) ایجاد شده است خواهشمند است مقدار دیه و یا ارش را که شخص ضارب و مقصر نسبت به موارد فوق باید بپردازد بیان فرمایید: 5 جهت ترمیم گوشت و پوست پای مصدوم، از پای دیگرش گوشت و پوست برداشته و پیوند زده اند، آیا پای سالم هم که تکه برداری شده و اثراتش باقی است، ارش دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی زن حامله را بکشد آیا فقط دیه زن را باید بدهد یا دیه بچّه را نیز باید بدهد؟
- [آیت الله نوری همدانی] بچه نابالغ اگر مرتکب گناهی شود مانند قتل یا سرقت یا کار دیگر که موجب دیه میشود آیا خود بچه باید بعد از بلوغ دیه را بدهد یا مجازات شود؟ یا دیه بر ولی او واجب است؟
- [آیت الله بهجت] اینجانب که راننده مینی بوس می باشم، در سال 1376 با دختر بچه سه ساله ای تصادف کردم که منجر به پارگی پرده ی رحم آن دختر شد. میزان و مقدار ارش یا دیه ی دختر بچه را اعلام فرمایید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] حدود چهار سال قبل فرزند حقیر، به نام مهدی (که در آن زمان سه ساله بود) در یک مجلس مهمانی با مادرش دعوت داشته اند که در آن مجلس در موقع صرف میوه، مهدی طبق گفته مادرش و دیگران چاقویی را پرتاب می کند که به صورت پسر بچّه سه ساله دیگری که مشغول بازی بودند خورده و یک چشم آن پسر بچّه نابینا می شود. به عرض مبارک می رساند که بزرگترها هیچ گونه مداخله ای نداشته و بچّه ها با یکدیگر مشغول بازی بودند و از طرفی بچّه مضروب فرزند خواهرم می باشد. خواهرم پس از گذشت سه سال از آن حادثه، دادخواهی نموده است و از نظر وضع مالی جز یک مشت بدهی چیز دیگری ندارم، با توجّه به وضع مالی من دیه بر عهده چه کسی است؟
- [آیت الله نوری همدانی] پزشکان برای درمان بیماری زن حامله ای اینطور تشخیص داده اند که بیمار باید بچه چهار ماهه خود را سقط کند ، آیا سقط کردن جایز است یا خیر ؟ و بر فرض جواز آیا دیه تعلق می گرید یا خیر ؟ و بر فرض تعلق دکتر معالج باید دیه بدهد یا مادر ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] عدّه ای از روی خصومت به سوی یکدیگر تیراندازی کرده اند. پسر بچّه 12 ساله ای، که از آنجا عبور می کرد، به واسطه تیر شخص معیّنی به قتل رسد. چند تن از روحانیّون مقدار دیه را تعیین کردند. مقداری از آن را بر عهده قاتل، و مقدار بقیّه را بر عهده بعض دیگر از آن جمع گذاشته اند. این قضاوت شرعاً چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مناطق ما رسم است که اهالی هر محلّه در ایّام فراغت و مناسبتهای مختلف به عنوان تفریح و تفنّن، اقدام به مسابقه تیراندازی می کنند که متأسفانه در جریان یکی از مسابقه ها شخصی اسلحه کلاشینکف شخص دیگری را در اختیار پسر بچّه نابالغی (12 13 ساله) قرار داده و با این که اطرافیان تذکّر می دهند که مواظب اسلحه و پسر بچّه باشد می گوید کاملا مواظب هستم و مشغول راهنمایی او شده و می گوید چنان کن و چنین بگیر، پسر بچّه طبق دستور عمل کرده، ولی چون اسلحه روی رگبار بوده از اختیار بچهّ خارج شده و راهنما را مورد اصابت قرار داده و به قتل می رساند، حال: الف) آیا راهنمای مقتول بدون اجازه والدین پسر بچّه به هر عنوان، حق داشته اسلحه در اختیار وی قرار دهد؟ ب) آیا مقتول در قتلش معاون یا مباشر می باشد یا هر دو محسوب می شود و یا هیچ کدام؟ خلاصه، دیه مقتول به عهده چه کسی می باشد؟ ج) در صورتی که دیه بر عاقله تعلّق گیرد، آیا با وجود پدر شامل باقی نزدیکان نیز می شود؟ در ضمن مشخص بفرمایید تقسیم دیه بر عاقله بر چه اساس می باشد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر دختر بچه سه ساله را مادرش در سفر مکه معظمه همراه ببرد و در میقات نیت احرام و تلبیه را از جانب دخترش انجام بدهد و در طواف عمره و سعی بین صفا ومروه و طواف زیارت و طواف نساء و وقوف عرفات و مشعر و منی مادر از طرف دختر نیت نموده و خود دختر را طواف و سعی و توقف بدهد و انچه از اعمال حج که دختر قادر نیست مادرش از جانب او انجام دهد ایا ان دختر بعد از بلوغ و رشد می تواند شوهر نماید یا خیر
- [آیت الله مکارم شیرازی] نفر اوّل به وسیله سنگ ضربه ای بر سر مقتول وارد آورده، و او را به زمین انداخته است. مضروب در حال مرگ بوده که همان شخص دوباره سنگی بر می دارد تا به او بزند. امّا نفر دوّم سنگ را از ضارب اوّل گرفته، و دو دستی ضربه ای بر سر مضروب وارد می کند، و فرد مذکور بر اثر ضربه مغزی فوت می کند. وکیل اولیای دم در مورد ضربه دوّم هنگام طرح شکایت خود گفته: (ضربه دوّم آخرین رمق حیات را از متوفّی سلب نموده است.) اگر فرضاً هر دو ضربه بر یک نقطه سر وارد شده باشد، لطفاً بفرمایید: 1 آیا قتل عمد است یا شبه عمد، و قاتل کدام نفر است؟ 2 آیا مادّه 217 قانون مجازات اسلامی که می گوید: (هرگاه جراحتی که نفر اوّل وارد کرده، مجروح را در حکم مرده قرار داده، و تنها آخرین رمق حیات در او باقی بماند، و در این حال دیگری کاری انجام دهد که به حیات او پایان بخشد، اوّلی قصاص می شود و دوّمی تنها دیه جنایت بر مرده را می پردازد.) در این مورد صدق می کند؟
- [سایر] با سلام وتشکر از راهنماییهای شما در برنامه مردم ایران سلام . من 35 سال دارم صاحب دو دختر به نام فاطمه 12ساله وعاطفه 8ساله . همسرم مرد خوبی است فقط یک مساله که همیشه ماباان درگیر هستیم وبحث داریم این است که همسرم مرد لجبازی است و هنگامی که بعداز هیچگاه می خواهد با بچه ها بازی کند حرکاتی از خود نشان می دهد که صدای بچه هارا در می آورد(مثلا اگر به او بگویند این کلمه را تکرار کن کلمه ی دیگری را می گوید) وقتی به او اعتراض می کنم میگوید می خواهم حساسیت آنها را نسبت به این حرف یا شکلک از بین ببرم شما کاری نداشته باش ولی این کار باعث میشود بعدا بچه هاهمین کارها را در بازی تکرار کنند وباعث دعوای آنها شود وبه طور کلی بچه ها لجباز شده اند از شما خواهشمندم مرا در این زمینه راهنمایی کنید درضمن با زبان خوش با تندی با خواهش همه جوره با اوصحبت کرده ام یا بی اثر بوده یافقط برای مدت خیلی کوتاه . باتشکر از زحمات شما امیدوارم خداوند به شما سلامتی بدهد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی زن حامله را بکشد چنانچه بچه هم کشته شود باید دیه زن و بچه را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کسی زن حامله را بکشد، باید دیه زن و بچه را بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی زن حامله را بکشد؛ باید دیه زن و بچه را بدهد.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی زن حامله را بکشد، باید دیه زن و بچه، هر دو را بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر کسی زن حامله را بکشد، باید دیة زن و بچه را بدهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان کسی را مجروح کرد یا به او ضربه یا سیلی زد، دیه را باید به خود او بدهد، ولی اگر بچه یا دیوانهای را بزند، باید دیه را به ولیّ شرعی او بدهد تا به مصرف او برساند.
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی زن حامله را بکشد به نحوی که بچه او هم تلف شود، باید دیه هر دو را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دیه چند چیز مثل دیه کشتن است که مقدار آن در مسأله پیش گفته شد: اول آن که دو چشم کسی را کور کند، یا چهار پلک چشم او را از بین ببرد؛ و اگر یک چشم او را کور کند، باید نصف دیه کشتن را بدهد. دوم دو گوش کسی را ببرد یا کاری کند که هر دو گوش او کَر شود، و امید خوبشدن در آن نباشد؛ و اگر یک گوش او را ببرد یا کَر کند، باید نصف دیه کشتن را بدهد، و اگر نرمه گوش او را ببرد، باید ثلث دیه کشتن را بدهد. سوم تمام بینی یا نرمه بینی کسی را ببرد. چهارم زبان کسی را که لال نیست از بیخ ببرد، و اگر مقداری از آن را ببرد، باید به نسبت نقص حروف بیست و هشتگانه دیه بدهد که اگر یک حرف نتواند بگوید، یک بیست و هشتم دیه، و اگر دو حرف نتواند، دو بیست و هشتم، و اگر تمام زبان کسی که لال باشد ببرد، ثلث دیه را باید بدهد، و اگر مقداری از زبان لال را ببرد، باید به نسبت نقص زبان دیه بدهد، یعنی در نصف نصف ثلث، و در ربع ثلث دیه را بدهد. پنجم تمام دندانهای کسی را از بین ببرد، و دیه هر کدام از دوازده دندان جلوی دهان که شش عدد بالا و شش عدد پایین میباشد، پنجاه مثقال شرعی طلا است، و هر مثقال شرعی 18 نخود است، و اگر یکی از شانزده دندان عقب را که هشت عدد آنها بالا و هشت عدد پایین است از بین ببرد، باید بیست و پنج مثقال شرعی طلا بدهد. ششم هر دو دست کسی را از بند جدا کند، و اگر یک دست را از بند جدا کند، باید نصف دیه کشتن را بدهد. هفتم ده انگشت کسی را ببرد، و دیه هر انگشت یک دیه کشتن است. هشتم پشت کسی را طوری بشکند که نتواند بنشیند، و دیگر درست نشود. نهم هر دو پستان زنی را ببرد، و اگر یکی از آنها را ببرد، باید نصف دیه کشتن را بدهد. دهم هر دو پای کسی را تا مفصل، یا همه ده انگشت پا را ببرد، و دیه هر انگشت ده یک دیه کشتن است. یازدهم تخمهای مردی را از بین ببرد. دوازدهم طوری به کسی آسیب برساند که عقل او از بین برود. سیزدهم به کسی صدمهای بزند که دیگر بوی خوب و بد را نفهمد، و اگر به کسی صدمهای بزند که منی از او خارج نشود، بنابر احتیاط واجب باید دیه کامله بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] دیه چند چیز مثل دیه کشتن است که مقدار آن در مسأله پیش گفته شد: اوّل: آن که دو چشم کسی را کور کند یا چهار پلک چشم او را از بین برد و اگر یک چشم او را کور کند، باید نصف دیه کشتن را بدهد و در هر پلک چشم هم 14 دیه گرفته میشود. دوم: دو گوش کسی را ببرد یا کاری کند که هر دو گوش او کر شود و اگر یک گوش او را ببرد یا کر کند باید نصف دیه کشتن را بدهد، دیه نرمه هر گوش ثلث دیه آن گوش است. سوم: تمام بینی یا نرمه بینی کسی را ببرد. چهارم: زبان کسی را از بیخ ببرد و اگر مقداری از آن را ببرد باید به نسبت حروف بیست و هشتگانه که به جهت قطع زبان از بین رفته دیه بدهد، مثلاً اگر یک حرف را نتواند بگوید 128 دیه و اگر دو حرف نتواند 228 و … و نسبت به چهار حرف فارسی نیز بر طبق نظر حاکم شرع دیه گرفته میشود. و در کسی که لال است اگر تمام زبان را ببرد ثلث دیه را باید بدهد و اگر مقداری از زبان لال را ببرد باید به نسبت مساحت قطع شده از زبان از دیه لال را بدهد، بنابراین دیه قطع نصف زبان لال 12*13) 16) و دیه قطع ثلث زبان لال13*13) 19) خواهد بود. پنجم: تمام دندانهای کسی را از بین ببرد و دیه هر کدام از دوازده دندان جلوی دهان 5 صدم دیه کامل و دیه هر یک از شانزده دندان عقب 2 / 5 صدم دیه کامل است. ششم: هر دو دست کسی را از بند جدا کند و اگر یک دست را از بند جدا کند باید نصف دیه کشتن را بدهد. هفتم: ده انگشت کسی را ببرد و دیه هر انگشت، 110 دیه کشتن است. هشتم: هر دو پستان زنی را یا مردی را ببرد و اگر یکی از آنها را ببرد، باید نصف دیه کشتن را بدهد. نهم: هر دو پای کسی را تا مفصل یا همه ده انگشت پا را ببرد و دیه هر انگشت پا 110 دیه کشتن است. دهم: تخمهای مردی را از بین ببرد. یازدهم: طوری به کسی آسیب برساند که عقل او از بین برود. دوازدهم: به کسی صدمهای بزند که دیگر بوی خوب و بد را نفهمد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زن حامله کاری کند که بچه اش سقط شود؛ باید دیه آن را به تفصیلی که در مسأله پیش گفته شد؛ به وارث بچه بدهد و به خود زن چیزی از آن نمی رسد.