استنابه
استنابه به معنی نایب گرفتن است. و در باب جهاد به آن اشاره شده است.
آیا در حج و عمره مستحبی که به نیت غیر انجام می شود استنابه و وکالت لازم است؟
در حج و عمره مستحبی تبرعی، اذن و استنابه لازم نیست.
در حج و عمره مستحبی تبرعی، اذن و استنابه لازم نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- چنانچه نایب در حج تمتع پس از تمام اعمال حج بخواهد یک عمره مفرده بجای آورد و نیت کند، مشترکاً یک عمره مفرده برای خودش و منوب عنه و پدر و مادر و... انجام دهد، آیا صحیح است؟
- شخصی استحباباً برای عمره تمتع محرم شده و پس از انجام اعمال عمره و محلّ شدن از آن، متوجه شده که بر پدرش حج واجب است، آیا می تواند حج تمتع مستحبی خود را انجام ندهد و مجدداً از یکی از مواقیت، به نیابت پدرش محرم به احرام عمره تمتع شود و یا در همین فرض آیا می تواند برای دیگری اجیر شود و حج تمتع استیجاری انجام دهد؟
- قبل از بیتوته شب دوازدهم و رمی جمرات روز دوازدهم پس از خروج از احرام و انجام اعمال حج، آیا می توان عمره مفرده و طواف مستحبی انجام داد؟
- این جانب یک سال حج برای خود انجام داده ام و چند حج نیابتی نیز در سالهای متعدّد انجام داده ام ان شاءالله امسال توفیق تشرف به حجّ خواهم داشت، آیا می توانم به نیّت مافی الذّمه حج بجا آورم که اگر حج خود یا یکی از منوب عنه ها اشکال داشته بجای آنها محسوب شود والاّ برای خودم مستحبی محسوب شود؟
- نایب طواف نساء را به چه نیتی انجام دهد؟ به نیت خودش یا منوب عنه؟ و آیا فرقی بین نیابت در عمره مفرده و حج و طواف نساءِ تنها وجود دارد؟
- فاصله بین دو عمره چقدر است، و آیا این امر اختصاص به دو عمره مفرده دارد، یا در فاصله بین عمره تمتّع و مفرده هم مراعات آن لازم است؟ و آیا در عمره نیابتی هم مراعات فاصله لازم است؟
- کسی روز اول ذیحجه وارد جده می شود و بنای حج تمتع دارد ولی می خواهد برود مکه و بعد برود مدینه یا خارج مکه و حرم. آیا می تواند عمره مفرده به نیت خودش بجا آورد و بعد برای عمره تمتع از یکی از مواقیت معروفه محرم شود؟
- شخصی در مدینه منوره، دیگری را اجیر می کند که برای پدر وی حج میقاتی بجا آورد ولی مشخص نکرده است که از مسجد شجره محرم شود یا میقاتهای دیگر، آیا اجیر می تواند از مسجد شجره به نیّت عمره مفرده محرم شود و پس از آن به جحفه یا قرن المنازل برود و برای عمره تمتّع استیجاری محرم شود؟
- شخصی برای حج مستحبی مبلغ معینی را وصیت کرده، و آن مبلغ حتی برای حج میقاتی کفاف نمی دهد، وظیفه چیست؟
- کسی که استطاعت انجام حج را ندارد ولی استطاعت انجام عمره مفرده را دارد، آیا عمره مفرده بر او واجب است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اینجانب جزء خدمه یا مدیر کاروان هستم، و حجّ مستحبّی بجا می آورم. آیا می توانم از اوّل بجای حج تمتّع، نیّت حجّ اِفراد نمایم، و بجای عمره تمتّع، عمره مفرده بجا آورم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی در گذشته حجّ واجبش را انجام داده، و بنا داشته حجّ مستحبّی بجا آورد، ولی از روی ناآگاهی، یا فراموشی، در نیّت احرام عمره مفرده گفته: (احرام می بندم برای عمره تمتّع از حجّ تمتّع از حجّة الاسلام قربة الی الله) آیا چنین نیّتی به حجّ مستحبّی او ضرر می زند؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا عمره مستحبی میتوان هم نیّت خود را داشت و هم نیّت دیگری را؟ مثلاً پدر و مادر و...
- [آیت الله وحید خراسانی] اینجانب مدیر گروه حج می باشم اعمال حجی که انجام می دهم مستحبی است ایا می شود به جای حج تمتع نیت حج افراد نمود و بجای عمره تمتع عمره مفرده انجام داد و همچنین سایر خدمه واجب الحج نیستند ایا می توانند چنین کنند
- [آیت الله نوری همدانی] آیا عمره مستحبی میتوان هم نیّت خود را داشت و هم نیّت دیگری را؟ مثلاً پدر و مادر و...
- [آیت الله اردبیلی] شخصی که به خاطر ندانستن مسأله، در موقع احرام عمره تمتّع، نیّت احرام حجّ تمتّع کرده و بعد، اعمال عمره را به جا آورده و از احرام خارج شده، آیا لازم است عمره خود را تکرار کند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] گفته می‌شود که زیارت امام رضا علیهالسلام اجر و ثواب چندین حج و چندین عمره را دارد. آیا دلیلی بر افضلیت زیارت امام رضا علیهالسلام بر حجّ مستحبّی وجود دارد؟ و اگر حجّ مستحبّی افضل است، پس معنای اعطای ثواب چند حج و عمره به زائر امام رضا علیهالسلام چیست؟
- [آیت الله سیستانی] در مناسک فرموده اید : (کسی که عمره مفرده را در ماه های حج به جای بیاورد و تا یوم الترویه (روز هشتم ذی حجه) در مکه بماند و نیت حج کند، عمره اش، عمره تمتع خواهد بود.) حال اگر چنین کسی قبلاً طواف نسا را به جای نیاورده باشد، آیا بر او لازم است که آن را به جای آورد؟
- [آیت الله سبحانی] در حج نیابتی غیر ازنیت نیابت، تعیین نوع حج مثل حجة الاسلام یا حج مستحبی لازم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که حجّ نیابی انجام می دهد اگر در قربانی، شخص دیگری را وکیل کند، قربانی کننده، که نایبِ نایب است، چگونه نیّت نماید؟ آیا باید نیّت کند که به وکالت از سوی میّت قربانی می کنم، یا به وکالت از سوی نایب میّت؟ و در هر صورت، آیا ذکر نام میّت هم لازم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- لازم نیست هنگام وکیل قرار دادن، وکیل حضور داشته باشد یا بلافاصله از وکالت مطلع شود. بنابراین اگر شخصی را که در شهر دیگر زندگی می کند وکیل کند وکالت او صحیح است هرچند پس از مدت ها مطلع شود.
- کسی که برای حج یا عمره احرام بسته است اگر بمیرد باید مثل دیگران کفن شود و پوشاندن سر و صورتش اشکال ندارد.
- کسی که روزه واجب گرفته یا برای حج یا عمره احرام بسته، نمی تواند غسل ارتماسی کند ولی اگر از روی فراموشی غسل ارتماسی کند صحیح است.
- اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان به نیت روزه قضاء یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد، و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است باید نیت روزه رمضان کند، و لو اینکه بعد از ظهر ملتفت شود، و اگر به نیت رمضان روزه بگیرد باطل است و لو اینکه در واقع رمضان باشد.
- کسی که برای بجا آوردن روزه میتی اجیر شده اگر روزه مستحبی بگیرد اشکال ندارد، ولی کسی که روزه قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد، و اگر روزه واجب دیگری دارد بنابر احتیاط واجب نمی تواند روزه مستحبی بگیرد، و چنانچه فراموش کند و روزه مستحبی بگیرد در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید روزه مستحبی او بهم می خورد، می تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند، و اگر بعد از ظهر ملتفت شود روزه او باطل است، و اگر بعد از مغرب یادش بیاید روزه اش صحیح است.
- تقلید فقط در واجبات و محرمات لازم است اما تقلید در مستحبات واجب نیست، مگر اینکه مستحبی باشد که در آن احتمال وجوب باشد.
- اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان از نیت روزه گرفتن برگردد، روزه اش باطل است ولی چنانچه نیت کند که چیزی را که روزه را باطل می کند انجام دهد در صورتی که آن را انجام ندهد روزه اش صحیح است. همین طور در روزه مستحبی و روزه واجب غیر معین اگر پیش از ظهر بعد از این که از نیت روزه برگشت دوباره نیت روزه کند، روزه او صحیح است. چیزهایی که روزه را باطل می کند
- در وکالت لازم نیست صیغه بخوانند، و اگر انسان به دیگری بفهماند که او را وکیل کرده و او هم بفهماند قبول نموده، مثلا مال خود را به کسی بدهد که برای او بفروشد و او مال را بگیرد وکالت صحیح است.
- اگر کسی در حال احرام که یکی از کارهای حج یا عمره است، با زنی ازدواج نماید عقد او باطل است، و چنانچه می دانسته که زن گرفتن بر او حرام است، دیگر نمی تواند آن زن را عقد کند.
- اگر نماز امام تمام شود و مأموم مشغول تشهّد یا سلام اوّل باشد لازم نیست نیّت فرادی کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] هرگاه شخصی را برای عمره مفرده یا حجّ واجب یا مستحب اجیر کنند و اجیر، عمره یا حجّ خود را به جماع فاسد کند گرچه واجب است حجّ یا عمره را به آخر برساند و کفّاره نیز باید بدهد ولی این حجّ یا عمره برای منوب عنه کفایت نمیکند و نایب استحقاق اجرت ندارد، مگر اینکه کسی که او را اجیر کرده است راضی شود که در سالهای بعد آن حجّ یا عمره را به جا آورد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] انسان می تواند برای بعضی از کارهای مستحبی مثل حج و عمره و زیارت قبر پیغمبر و امامان (ع)؛ از طرف زندگان اجیر شود و نیز می تواند کار مستحبی را انجام دهد و ثواب آن را برای مردگان یا زندگان هدیه نماید.
- [آیت الله سیستانی] انسان میتواند برای بعضی از کارهای مستحبی مثل حج و عمره و زیارت قبر پیغمبر و امامان علیهم السلام از طرف زندگان اجیر شود، و نیز میتواند کار مستحبی را انجام دهد و ثواب آن را برای مردگان یا زندگان هدیه نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در روزه مستحبّی اگر کسی کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد و پیش از ظهر نیت روزه مستحبی کند، روزه او صحیح است و همانند کسیست که از اوّل طلوع فجر نیّت روزه کرده باشد و اگر بعد از ظهر هم نیّت روزه مستحبی کند، روزه او صحیح است ولی از هنگام نیّت کردن روزهدار بشمار میآید.
- [آیت الله اردبیلی] از جمله مستحبّات مؤکّد که در روایات از آن به (حجّ اصغر) تعبیر شده (عمره مفرده) است؛ بلکه کسی که استطاعت برای حج را ندارد، ولی میتواند عمره مفرده به جا آورد، بنابر احتیاط واجب باید آن را به جا آورد و در همه اوقات سال میتوان آن را بجا آورد، ولی در یک ماه قمری بیش از یک عمره مفرده نمی‌توان به نیت یک نفر انجام داد و نسبت به عمره ماه رجب تأکید بسیار شده است. واجبات عمره مفرده که باید در آنها قصد قربت داشته باشد عبارت از هفت مورد زیر است: (اِحرام)، (طواف خانه خدا)، (نماز طواف)، (سعی بین صفا و مروه)، (تراشیدن سر یا تقصیر)، (طواف نساء) و (نماز طواف نساء). =============================================================================== تفصیل و احکام هر یک از موارد و احکام حجّ و عمره در کتاب (مناسک حجّ و عمره) بیان شده است، و باید بدانجا مراجعه شود.
- [آیت الله اردبیلی] (حجّ تمتّع) مرکب از دو عمل عبادیِ (عمره تمتّع) و (حجّ تمتّع) میباشد که به ترتیب زیر بیان می‌شود:
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که برای حج یا عمره احرام بسته، اگر بمیرد حنوط کردن او جایز نیست؛ مگر این که در احرام حج بعد از حلق یا تقصیر و سعی بین صفا و مروه، یا در عمره مفرده پس از حلق یا تقصیر بمیرد.
- [آیت الله بروجردی] کسی که برای حج یا عمره احرام بسته است، اگر پیش از تمام کردن طواف حج یا عمره بمیرد، نباید او را با آب کافور غسل دهند و به جای آن باید با آب خالص غسلش بدهند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که میخواهد در عید قربان قربانی مستحبّی کند، اگر نیّت عقیقه نیز بنماید، کفایت میکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد باید آن را معین نماید، مثلاً نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر می گیرم. ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می گیرم. و هم چنین در روزه مستحبی و روزه ای که زمانش معین است تعیین لازم نیست، بلکه در روزه ماه رمضان اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب می شود.