روزه مستحبی
روزه مستحب از اقسام روزه است و ازاحکام آن در باب صوم سخن گفتهاند.
. اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد باید آن را معین نماید، مثلاً نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر می گیرم. ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می گیرم. و هم چنین در روزه مستحبی و روزه ای که زمانش معین است تعیین لازم نیست، بلکه در روزه ماه رمضان اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب می شود.
عنوان مسئله:
. اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد باید آن را معین نماید، مثلاً نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر می گیرم. ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می گیرم. و هم چنین در روزه مستحبی و روزه ای که زمانش معین است تعیین لازم نیست، بلکه در روزه ماه رمضان اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب می شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا در نیّت روزه ماه رمضان باید معیّن کنیم که روز چندم ماه رمضان را روزه می گیریم و اگر مثلاً نیّت روزه روز اول ماه مبارک رمضان کردیم بعد روشن شد روز دوّم بوده است روزه چه حکمی دارد؟
- اگر در ماه مبارک رمضان نیّت روزه را فراموش کند و نزدیک مغرب نیّت کند روزه اش صحیح است یا خیر؟
- اگر در ماه رمضان قبل از طلوع فجر نیّت را فراموش کرد، چه کند؟
- در اعتکاف رمضان نیّت روزه باید چگونه باشد؟
- اگر در ماه رمضان قبل از طلوع فجر نیّت را فراموش کرد، چه کند؟
- اگر یوم الشک بین آخر شعبان و اول رمضان را به نیّت شعبان روزه گرفت، سپس نیّت افطار کرد و قبل از ظهر یا قبل از افطار معلوم شد که رمضان بوده، در این صورت اگر نیّت رمضان کند روزه اش صحیح است؟ وظیفه چیست؟
- اگر یوم الشک بین آخر شعبان و اول رمضان را به نیّت شعبان روزه گرفت، سپس نیّت افطار کرد و قبل از ظهر یا قبل از افطار معلوم شد که رمضان بوده است؛ در این صورت، اگر نیّت رمضان کند روزهاش صحیح است؟
- اگر در ماه رمضان، انسان عملی را که روزه را باطل می کند بجا نیاورد ولی نیّت روزه نکند ، یا ریاء کند و یا قصد کند که روزه نباشد ، یا قصد کند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، آیا علاوه بر قضا کفّاره نیز واجب است یا فقط قضا واجب است؟
- اگر کسی عقیده پیدا کرد روز اوّل ماه مبارک رمضان است از همین رو، نیّت روزه کرده امّا در وسط روز، متوجّه شد آن روز، روز اول ماه مبارک نیست بلکه فردای آن روز، روز اول رمضان است آیا می تواند نیّتش را به روزه ای دیگر تبدیل کند یا خیر؟
- در ماه رمضان شخصی که از شب نیّت دارد که فردا قبل از ظهر مسافرت کند، آیا واجب است که از طلوع فجر تا وقتی که بحد ترخّص برسد روزه باشد ونیّت روزه کند؟و یا اینکه وظیفه اش فقط مجرد امساک از مفطرات است و قصد روزه نباید بکند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] شخصی برای گرفتن روزه نذری و روزه قضا وقت کافی ندارد و مثلاً 10 روز تا ماه رمضان مانده و او مجموعاً 15 روزه قضا و نذر دارد که وقت نذر هم در دهه آخر شعبان است. ابتدا باید کدام یک را نیت کند؟ روزه قضا را نیت نماید یا روزه نذری را؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی فراموش کند در روزه ماه رمضان نیت روزه کند، حکمش چگونه است؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که روزه واجبی بر عهده دارد؛ مثل قضای روزه ماه رمضان و روزه نذر و ...، آیا میتواند روزه مستحبّی بگیرد؟
- [آیت الله بروجردی] خوردن و آشامیدن سهوی در هر روزهای مضّر نیست، یا مختص به روزه معیّن مثل صوم رمضان و نذر معیّن است؟
- [سایر] اگر شب اول ماه رمضان، نیت روزه را فراموش کند و پیش از ظهر یادش بیاید، تکلیف روزه او چیست؟
- [آیت الله سبحانی] فقهاء فرموده اند: کسی که روزه قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد حال اگر شخصی به خاطر ندانستن این مساًله روزه مستحبی نیّت کند و معتکف شود و قبل از غروب روز دوم متوجه شود وظیفه اش چیست؟ آیا قضای این اعتکاف در صورتی که نذر معین باشد واجب است؟ و اگر روز سوم متوجه مساًله شود قضای آن واجب چیست؟
- [سایر] آیا می توانیم در غیر ماه مبارک رمضان پیش از سفر در وطن خود، نذر کنیم که در سفر روزه مستحبی بگیریم؟
- [آیت الله بهجت] شخصی نیّت روزه مستحبی کرده؛ ولی قبل از ظهر می فهمد که روزه ی قضا بر ذمّه اش می باشد، آیا می تواند نیّت روزه قضا بکند و اگر نیّت کند، آیا ثواب روزه ی مستحبی را هم می برد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی نذر کند که در روز آخر ماه شعبان آینده روزه بگیرد و یک روزه قضای ماه رمضان هم به عهده اش بیاید اگر تا ماه شعبان آینده روزه را نگیرد تا وقت تنگ شود کدام یک از روزه های نذر معین یا قضا مقدم هستند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا در روزه، جایز است که نیّت روزه را به روزه دیگر تبدیل کرد، مثل تبدیل نیّت روزه نذری، به روزه کفّاره یا روزه قضا، و یا تبدیل نیّت روزه مستحبّی، به روزه مستحبّی دیگر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیت روزه رمضان کند.
- . روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان واجب نیست روزه بگیرد. و اگر بخواهد روزه بگیرد نمی تواند نیت روزه رمضان کند و بنابر احتیاط نیت قضا و مانند آن بنماید. و چنان چه بعد معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب می شود.
- . اگر بداند ماه رمضان است و عمداً نیت روزه غیر رمضان کند، نه روزه رمضان حساب می شود و نه روزه ای که قصد کرده است.
- . اگر غیر از روزه ماه رمضان روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد، مثلاً نذر کرده باشد که روز معینی را روزه بگیرد، چنان چه عمداً تا اذان صبح نیت نکند، روزه اش باطل است و اگر نداند که روزه آن روز بر او واجب است یا فراموش کند و پیش از ظهر یادش بیاید، چنان چه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، و بدون تأخیر نیت کند روزه او صحیح و گرنه باطل می باشد.
- . اگر پدر و مادر غیر از روزه رمضان روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشند، احتیاط واجب آن است که پسر بزرگ تر قضا نماید.
- . اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است وپیش از ظهر ملتفت شود، چنان چه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، باید نیت کند و روزه او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد، یا بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است، روزه او باطل می باشد ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
- . اگر قضای روزه چند رمضان بر او واجب باشد و در نیت معین نکند که قضای سال آخری است، قضای آن سال حساب نمی شود و کفاره تأخیر آن از او ساقط نمی گردد.
- . اگر به واسطه مرض یا حیض یا نفاس روزه رمضان را نگیرد و پیش از تمام شدن رمضان بمیرد، لازم نیست روزه هایی را که نگرفته برای او قضا کنند.
- . اگر از چند ماه رمضان روزه قضا داشته باشد، هر کدام را که اول بگیرد مانعی ندارد و اگر وقت قضای رمضان آخر تنگ باشد، مثلاً پنج روز از رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم به رمضان مانده باشد، احتیاط مستحب آن است که اول قضای رمضان آخر را بگیرد.
- . اگر در روزه واجب غیر روزه رمضان و قضای آن تا اذان صبح جنب بماند ولو از روی عمد باشد، چنانچه وقت آن روز معین است، مثلاً نذر کرده که آن روز را روزه بگیرد، روزهاش صحیح است، و اگر مثل روزه کفاره وقت آن معین نیست، احتیاط مستحب آن است که غیر از آن روز، روز دیگری را روزه بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد و تعیینِ واقعی نداشته باشد، باید آن را معیّن نماید. مثلاً نیّت کند که روزه قضا یا روزه نذر میگیرم. ولی در ماه رمضان لازم نیست نیّت کند که روزه ماه رمضان میگیرم. بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیّت کند، روزه ماه رمضان حساب میشود.
- [آیت الله خوئی] اگر بخواهد غیر روزه رمضان، روزه دیگری بگیرد باید آن را معین نماید، مثلًا نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر میگیرم، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان میگیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است، یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب میشود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بخواهد غیر از روزه ماه رمضان روزه دیگری بگیرد باید ان را معین بنماید مثلا نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر یا کفاره می گیرم ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می گیرم بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند روزه ماه رمضان حساب می شود
- [امام خمینی] اگر بخواهد غیر روزه رمضان، روزه دیگری بگیرد باید آن را معین نماید، مثلا نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر می گیرم، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می گیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است، یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب می شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد، باید آن را معیّن نماید، مثلاً نیّت کند که روزه قضا یا روزه نذر میگیرم، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیّت کند که روزه ماه رمضان میگیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید وروزه دیگری را نیّت کند، روزه ماه رمضان حساب میشود.
- [آیت الله سیستانی] اگر بخواهد روزه قضا یا کفاره بگیرد باید آن را معین نماید، مثلاً نیت کند که روزه قضا یا روزه کفاره میگیرم، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان میگیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است، یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب میشود. و در روزه نذر و مانند آن، قصد نذر لازم نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد، باید آن را معین نماید، مثلاً نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر می گیرم مگر آنجا که روزش معیّن باشد مانند روزه اول ماه، از این جهت در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می گیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید، و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب می شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد باید آنرا معین نماید مثلاً نیت کند که روزه قضاء یا روزه نذر می گیرم، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می گیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب می شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان میگیرم؛ و اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش کند و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب میشود؛ بلکه اگر بداند ماه رمضان است و عمداً نیت روزه غیر ماه رمضان کند روزه ماه رمضان حساب میشود، هرچند احتیاط مستحب آن است که روزه آن روز را قضا نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر بخواهد غیر روزهی رمضان روزهی دیگری بگیرد، باید آن را معین نماید، مثلاً نیت کند که روزهی قضا یا روزهی نذر میگیرم؛ ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزهی ماه رمضان میگیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است، یا فراموش نماید و روزهی دیگری را نیت کند، روزهی ماه رمضان حساب میشود.