عقد نکاح
نکاح در لغت بنابر مشهور به معنی وطی است. پس استعمال آن در عقد و تزویج مجاز خواهد بود.
عیوبی که موجب فسخ عقد نکاح می شوند مثل برص، کوری، خصاء و جبّ را تعریف بفرمایید؟
برص، پیسی است و آن لکه های سفیدی است که روی پوست بدن پیدا می شود. کوری به معنای این است که چشم نبیند، بنابراین اگر چشم ببیند ولو اینکه عیوبی داشته باشد، حکم کوری و عمی را ندارد. خصاء، به معنای کشیده یا کوبیده بودن بیضه های مرد است. جب، به معنای بریده بودن آلت است.
برص، پیسی است و آن لکه های سفیدی است که روی پوست بدن پیدا می شود. کوری به معنای این است که چشم نبیند، بنابراین اگر چشم ببیند ولو اینکه عیوبی داشته باشد، حکم کوری و عمی را ندارد. خصاء، به معنای کشیده یا کوبیده بودن بیضه های مرد است. جب، به معنای بریده بودن آلت است.
پاسخ:
برص، پیسی است و آن لکه های سفیدی است که روی پوست بدن پیدا می شود. کوری به معنای این است که چشم نبیند، بنابراین اگر چشم ببیند ولو اینکه عیوبی داشته باشد، حکم کوری و عمی را ندارد. خصاء، به معنای کشیده یا کوبیده بودن بیضه های مرد است. جب، به معنای بریده بودن آلت است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- عیوبی که به واسطه آنها می شود عقد نکاح را فسخ کرد، به چه چیز ثابت می شود؟
- دختری به عقد مردی درآمده است. و پس از مدتی معلوم شده خانواده دختر دچار عقب افتادگی ذهنی و بیماریهایی مانند انحراف چشم تا حدّ کوری و سنگینی گوش تا حدّ کری هستند و دختر قبلا دچار سکته شده، آیا چنین عیوبی موجب فسخ است؟
- مقصود از دیوانگی در عیوب موجب فسخ عقد نکاح چیست؟
- زن و شوهری سه سال است با یکدیگر ازدواج نموده و اولادی ندارند. با مراجعه به دکتر معلوم شده است که زوجه عقیم است و به احتمال یک درصد با عمل جراحی امکان دارد صاحب فرزند شود. اگر زوج بخواهد به واسطه عقیم بودن زن، این عقد را به هم بزند، آیا می تواند یا خیر؟ و آیا عقیم بودن از جمله عیوبی است که موجب فسخ نکاح می شود یا نه؟ با این وصف در مورد مهر چگونه عمل می شود، تمام مهر را زوجه می برد یا خیر؟
- اگر عقد نکاح مشروط به باکره بودن دختر باشد، در صورت باکره نبودن دختر، آیا شوهر حق فسخ دارد؟
- اگر بعد از ازدواج معلوم شود که شوهر بدون خصیتین بوده است، آیا زن حق فسخ عقد را دارد؟
- بعد از عقد و قبل از دخول متوجه شدم که دختری به صورت مادرزادی یک پستان ندارد، من از ازدواج امتناع کردم و می خواهم نکاح را فسخ کنم، اما او راضی نبوده و نیمی از مهر خود را می خواهد، آیا من می توانم نکاح را فسخ کنم؟
- دختری به عقد کسی درآمده است. پس از عقد معلوم شده دارای عیبی است که مانع از دخول است و شوهر فوراً و بدون هیچ گونه تصرفی نکاح را فسخ کرده، آیا به زن مهر تعلّق می گیرد؟
- شخصی دختر نابالغ خود را به عقد پسری درمی آورد. و بعد از بلوغ دختر متوجه می شود که پسر قبل از ازدواج، یعنی بعد از تولد دیوانه بوده است، آیا دختر می تواند عقد را فسخ کند؟
- زنی مبتلا به صرع یا بیماریهای دیگر است که ذاتاً مجوز فسخ نکاح نمی باشد. ولی خود را به شرط سلامتی به عقد دیگری درمی آورد. اگر زوج بعد از دخول متوجه شود، آیا حق فسخ دارد؟ و در صورت فسخ، آیا باید مهریه زوجه را بدهد یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] عیوبی که به واسطه ی آن ها می شود عقد نکاح را فسخ کرد، به چه چیز ثابت می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا بیماری ایدز را در هر یک از زن و مرد، از عیوبی که بتوان عقد نکاح را بدون طلاق فسخ کرد می دانید؟
- [آیت الله بهجت] آیا بیماری ایدز را در هر یک از زن و مرد، از عیوبی که بتوان عقد نکاح را بدون طلاق فسخ کرد، می دانید؟
- [آیت الله سبحانی] آیا بیماری لوپوس( نوعی ضایعه پوستی که اثرات آن به صورت جوشگاه در بدن باقی می ماند) که همانند بیماری برص است موجب تحقق حق فسخ نکاح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا بیماری ایدز را از جمله عیوبی میدانید که بشود بدون طلاق، عقد را فسخ کرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر عیوب موجب فسخ نکاح، پس از عقد عارض گردد آیا فسخ نکاح به واسطه آنها جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا شرط خیار فسخ در عقد ازدواج موجب بطلان عقد می شود؟
- [آیت الله بهجت] دختری که هنگام عقد نقص و عیبی دارد غیر عیوبی که موجب فسخ می شود و زوج نمی دانسته و ضمن عقد، سلامت از آن عیب ذکر نشده، هر چند عقد مبنی بر سلامت از این عیوب است که شرط لبّی است ، آیا زوج حقّ خیار فسخ دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا زن به واسطه ابتلای شوهر به جذام و برص می‌تواند نکاح را فسخ نماید؟
- [آیت الله نوری همدانی] در مورد عیوب موجب فسخ نکاح در زنان، در حال حاضر بیماریهای جدیدی بوجود آمده که خطر آنها ممکن است به مراتب از بیماریهای ذکر شده بیشتر باشد، به عنوان مثال: بیماری ایدز و یا بیماری سلّ و بیماریهای دیگر، حال سؤال این است که با توجّه به مطالب فوق میشود موارد و مصادیق دیگری از عیوب و بیماریها را هم شمارش کرد و جزو عیوبی آورد که موجب فسح نکاح است؟ ملاک این بیماریها برای قابل فسخ بودن نکاح چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مرد بعد از عقد بفهمد که زن یکی از هفت عیب را دارد می تواند عقد را به هم بزند به شرط آنکه معلوم شود که عیب پیش از عقد بوده است: اول: دیوانگی. دوم: مرض خوره. سوّم: مرض بَرَص (پیسی). چهارم: کوری. پنجم: زمین گیر بودن و در حکم آن است شلی که شل بودن او واضح باشد. ششم: آن که افضا شده یعنی راه بول و حیض یا راه حیض و غائط او یکی شده باشد ولی اگر راه حیض و غائط او یکی شده باشد به هم زدن عقد اشکال دارد و باید احتیاط شود. هفتم: آن که گوشت، یا استخوانی یا غده ای در فرج او باشد که مانع نزدیکی شود.
- اگر زنی را برای خود عقد کند، دائمه باشد، یا صیغه تا وقتی که آن زن در عقد او است نمی تواند با خواهر آن زن ازدواج کند.
- زن نیز می تواند در چهار صورت عقد را به هم بزند: اوّل: دیوانه بودن شوهر، اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهرش پیش از عقد دیوانه بوده یا آنکه بعد از عقد چه پیش از نزدیکی یا بعد از آن دیوانه شود می تواند عقد را بهم بزند. دوّم: نداشتن آلت مردی، چنانچه زن بعد از عقد بفهمد که شوهرش پیش از عقد آلت مردی نداشته یا بعد از عقد پیش از نزدیکی آلت او بریده شده می تواند عقد را بهم بزند. سوّم: ناتوانی از نزدیکی جنسی، اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهرش مرضی دارد که نمی تواند وطی و نزدیکی نماید هر چند آن مرض بعد از عقد و پیش از نزدیکی عارض شده باشد می تواند عقد را بهم بزند. چهارم: بیضه های او را کشیده باشند، چنانچه زن بعد از عقد بفهمد که بیضه های شوهرش را قبل از عقد کشیده اند می تواند عقد را بهم بزند. در تمام چهار صورتی که ذکر شد زن می تواند بدون طلاق عقد را بهم بزند. ولی در صورت سوّم که ناتوانی جنسی دارد لازم است که زن به مجتهد جامع الشرائط یا به وکیل او مراجعه نماید و مجتهد جامع الشرائط شوهر را تا یک سال مهلت می دهد چنانچه شوهر نتوانست به آن زن یا زنی دیگر نزدیکی کند، پس از آن زن می تواند عقد را بهم بزند، و اگر آلت مردی بعد از نزدیکی بریده شود و زن عقد ازدواج را فسخ کند، فسخ اثری ندارد اگر چه احتیاط مستحب آنستکه شوهر او را طلاق دهد.
- اگر زن و مرد یا یکی از آن دو را به ازدواج مجبور نمایند و بعد از خواندن عقد راضی شوند و بگویند به آن عقد راضی هستیم عقد صحیح است.
- وکیل لازم نیست مرد باشد، زن هم می تواند برای خواندن صیغه عقد از طرف دیگری وکیل شود.
- یک نفر می تواند برای خواندن صیغه عقد دائم یا غیر دائم از طرف دو نفر وکیل شود و نیز انسان می تواند از طرف زن وکیل شود و او را برای خود به طور دائم یا غیر دائم عقد کند ولی احتیاط مستحب آن است که عقد را دو نفر بخوانند. دستور خواندن عقد دائم
- انسان نمی تواند با دو خواهر، اگر چه رضاعی باشند یعنی بواسطه شیر خوردن، خواهر یکدیگر شده باشند ازدواج کند، و چنانچه دو زن را عقد کند و بعد بفهمد خواهر بوده اند، در صورتی که عقد آنان در یک وقت بوده هر دو باطل است و اگر در یک وقت نبوده عقد اولی صحیح و عقد دومی باطل است.
- مضاربه عقد جایز است، یعنی طرفین هر وقت بخواهند می توانند عقد را به هم بزنند و حتی اگر در ضمن عقد مضاربه، مدّت معیّنی را شرط کنند، مضاربه عقد لازم نمی شود، بلی در صورتی که مدت، معیّن کردند پس از گذشت مدت، تصرف عامل در سرمایه منوط به اذن مالک است و بدون اجازه او شرعاً نمی تواند در سرمایه دخل و تصرف نماید. و در مواردی که بخواهند مضاربه را به هم بزنند فرق نمی کند که قبل از شروع در تجارت باشد یا بعد از آن، سودی حاصل شده باشد یا نشده باشد. بلی در صورت حصول سود و تصمیم بر فسخ، باید طبق قرارداد، سود تا زمان فسخ، محاسبه و بین طرفین تقسیم شود.
- انسان نمی تواند بدون اجازه زن خود، با خواهر زاده و برادر زاده او ازدواج کند ولی اگر بدون اجازه زنش آنان را عقد نماید و بعداً زن بگوید به آن عقد راضی هستم اشکالی ندارد.
- اگر با زنی که در عدّه طلاق است زنا کند باعث حرمت ابدی نمی شود لذا می تواند بعد از گذشت عده با او ازدواج کند هرچند احتیاط در ترک این ازدواج است و اگر با زنی که در عده است عقد کند (چه موقت چه دائم) هر چند این عقد باطل است ولی باعث حرمت ابدی می شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مرد بعد از عقد بفهمد که زن یکی از این هفت عیب را دارد می‌تواند عقد را به هم بزند، به شرط آن که معلوم شود که عیب پیش از عقد بوده است: اول دیوانگی. دوم مرض خوره. سوم مرض برص (پیسی). چهارم کوری. پنجم زمینگیر بودن. ششم آن که افضا شده باشد، یعنی راه بول و حیض یا راه حیض و غایط او یکی شده باشد. هفتم آن که گوشت یا استخوانی در فرج او باشد که مانع از نزدیکی شود.
- [آیت الله خوئی] اگر مرد بعد از عقد بفهمد که زن یکی از هفت عیب را که ذکر میشود دارد می‌تواند عقد را به هم بزند: (اول): دیوانگی. (دوم): مرض خوره. (سوم): مرض برص. (چهارم): کوری. (پنجم): زمینگیر بودن و در حکم آن است شلی که شل بودن او واضح باشد. (ششم): افضاء، یعنی راه بول و حیض و یا راه حیض و غائط او یکی شده باشد. (هفتم): آن که گوشت یا استخوانی یا غدهای در فرج او باشد که مانع از نزدیکی شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مرد بعد از عقد بفهمد که زن یکی از این هفت عیب را دارد؛ می تواند عقد را به هم بزند: اول: دیوانگی. دوم: مرض خوره. سوم: مرض برص. چهارم: کوری. پنجم: زمین گیر بودن و در حکم او است شلی که شل بودنش واضح باشد. ششم: افضاء؛ یعنی راه بول و حیض یا راه حیض و غائط او یکی شده باشد. هفتم: آنکه گوشت یا استخوانی در فرج او باشد که مانع نزدیکی شود.
- [آیت الله اردبیلی] اقاله در هر عقد لازمی جز نکاح و ضمانت جاری است، ولی خود اقاله قابل فسخ نمیباشد.
- [آیت الله سبحانی] اگر مرد بعد از عقد بفهمد که زن یکی از این هفت عیب را دارد می تواند عقد را به هم بزند: اول: دیوانگی. دوم: مرض خوره. سوم: مرض برص. چهارم: کوری. پنجم: شَلْ بودن. به طوری که معلوم باشد. ششم: آن که افضا شده، یعنی راه بول و حیض او یکی شده باشد. ولی اگر راه حیض و غائط او یکی شده باشد، به هم زدن عقد اشکال دارد و باید احتیاط شود. هفتم: آن که گوشت، یا استخوانی یا غدّه ای در فرج او باشد که مانع نزدیکی شود.
- [آیت الله مظاهری] اگر مرد بعد از عقد بفهمد که زن یکی از این هفت عیب را دارد و این عیبها قبل از عقد بوده، می‌تواند عقد را به هم بزند و بدون طلاق از او جدا شود: اوّل: دیوانگی. دّوم: مرض خوره. سوّم: مرض بَرَص. چهارم: کوری. پنجم: شل بودن به طوری که معلوم باشد. ششم: افضا شده یعنی راه بول و حیض یا راه حیض و غائط او یکی شده باشد. هفتم: گوشت یا استخوان یا غدّهای در فرج او باشد که مانع نزدیکی شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مرد بعد از عقد بفهمد که زن یکی از هفت عیبی را که ذکر می شود دارد می تواند عقدرا به هم بزند اول دیوانگی دوم مرض خوره سوم مرض برص پیسی چهارم کوری پنجم زمین گیر یا شل بودن مگر این که شلی او طوری باشد که عرفا عیب شمرده نشود ششم افضاء یعنی راه بول و حیض یا راه حیض و غایط او یکی شده باشد هفتم ان که گوشت یا استخوانی در فرج او باشد که مانع نزدیکی شود
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مرد بعد از عقد بفهمد که زن یکی از این هفت عیب را دارد می تواند عقد را بهم بزند : اوّل : دیوانگی . دوّم : مرض خوره . سوّم : مرض برص ( پیسی ) . چهارم : کوری . پنجم : شل بودن به طوری که معلوم باشد . ششم : آنکه افضا شده ، یعنی راه بول و حیض یا راه حیض و غائط او یکی شده باشد ، ولی اگر راه حیض و غائط او یکی شده باشد بهم زدن عقد اشکال دارد و باید احتیاط شود . هفتم : آنکه گوشت ، یا استخوانی یا غدّه ای در فَرْج او باشد که مانع نزدیکی شود .
- [آیت الله سبحانی] اگر مرد بعد از عقد بفهمد که زن یکی از این هفت عیب را دارد می تواند عقد را به هم بزند: اول: دیوانگی. دوم: مرض خوره. سوم: مرض برص. چهارم: کوری. پنجم: شَلْ بودن. به طوری که معلوم باشد. ششم: آن که افضا شده، یعنی راه بول و حیض او یکی شده باشد. ولی اگر راه حیض و غائط او یکی شده باشد، به هم زدن عقد اشکال دارد و باید احتیاط شود. هفتم: آن که گوشت، یا استخوانی یا غدّه ای در فرج او باشد که مانع نزدیکی شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مرد بعد از عقد بفهمد که زن یکی از این هفت عیب را دارد می تواند عقد را به هم بزند، به شرط آن که معلوم شود که عیب پیش از عقد بوده: اول دیوانگی. دوم مرض خوره. سوم مرض برص "پیسی". چهارم کوری. پنجم زمین گیر بودن. ششم آن که افضا شده باشد یعنی: راه بول و حیض یا راه حیض و غایط او یکی شده باشد. هفتم آن که گوشت، یا استخوانی در فرج او باشد که مانع از نزدیکی شود.