بیماری
مقابل سلامت و تندرستی را بیماری گویند. از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، حجر، ضمان، وصیّت، نکاح، طلاق، اطعمه و اشربه، ارث، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
آیا بیماری ایدز را از جمله عیوبی می‌دانید که بشود بدون طلاق، عقد را فسخ کرد؟
محلّ اشکال است.
محلّ اشکال است.
پاسخ:
محلّ اشکال است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا اجازه ولیّ را در عقد موقّت دختران بالغ شرط می‌دانید؟
- اگر عیوب موجب فسخ نکاح، پس از عقد عارض گردد آیا فسخ نکاح به واسطه آنها جایز است؟
- آیا برای فسخ عقد متعه هم عدّه لازم است در صورت مثبت بودن مقدار آن چقدر است؟
- زید دختر خود را قبل از بلوغ با عمرو تزویج کرد، بعد از بلوغ دختر عمرو را قبول نمیکند در حالی که عمرو برای اجراء طلاق هم آماده نیست، آیا این نکاح فقط با انکار دختر فسخ می‌شود یا طلاق برای این نکاح لازم است و اگر طلاق لازم است آیا وکیل مجتهد می‌تواند صیغه طلاق را جاری کند؟
- آیا نفقه به محض ایجاد علقه زوجیّت واجب می‌شود یا شرائط دیگری را قائلید و آیا وسائل تنظیف و آرایش ، مخارج مداوا و لو در بیماری صعب العلاج، هزینه زایمان، هزینه تجهیز و غیره را نیز جز نفقه می‌دانید یا خیر به طور کلّی نفقه چیست؟
- شخصی زنی را عقد دائم کرده ولی قصد او این است که یک روز بعد از مجامعت زن را طلاق دهد، آیا این عقد دائم می‌شود یا موقّت در صورتی که اگر زن بفهمد به عقد او در نمیآید؟
- خانمی با مهریه معیّنی به عقد جوانی در آمده لکن پس از عقد محرز گردید زوجه باکره نبوده و این را هم پزشک قانونی تأئید کرده آیا عدم بکارت موجب فسخ برای زوج خواهد بود و آیا عدم بکارت قابل بر هم زدن عقد می‌شود واگر دخول نکرده باشد آیا مهریهای به زن تعلّق میگیرد؟
- دختری به عقد دائمی فردی درآمد، بعد معلوم شد تریاکی است دختر تقاضای طلاق نمود آنها مخالفت کردند، آیا حاکم شرع یا وکیل او بدون اجازه وکالت شوهر می‌تواند صیغه طلاق را اجرا کند؟
- هرگاه قبل از عقد نکاح طی مذاکرات شفاهی مادر زوجه اظهار نماید: زوجه در کمال صحّت و سلامت به سر میبرد و عقد طبق (شرط صحّت) واقع میگردد امّا پس از عقد نکاح کاشف به عمل میآید زوجه قبل از نکاح به علّت ابتلاء به بیماری زنانگی تحت عمل جرّاحی قرار گرفته و یکی از تخمدانها و لوله رحم خود را از دست داده و همچنین مبتلا به بیماری چسبندگی لوله رحم می‌باشد و پزشک متخصص نیز با ملاحظه وصفیت فوق و معاینه زوجه اظهار مینماید با توجّه به مراتب فوق احتمال باروری زوجه بسیار کم می‌باشد با عنایت به فرض مسئله اولاً: آیا خیار تخلف از وصف (صحّت و سلامت) برای زوج ثابت می‌باشد و می‌تواند به استناد آن نکاح را فسخ نماید؟ ثانیاً: چنانچه مادر زوجه خلاف واقع، زوجه را صحیح و سالم توصیف کرده آیا برای زوج خیار تدلیس ثابت می‌باشد و می‌تواند به استناد آن عقد نکاح را فسخ نماید؟ ثالثاً: لازم به ذکر است که زوجه و زوج در ایّام عقد بستگی هستند و هنوز زوجه باکره می‌باشد؟
- زنی به عقد شخصی در میآید و قبل از مواقعه زن درخواست طلاق نماید شوهر هم وی را طلاق دهد آیا زن استحقاق تمام صداق را دارد یا نصف آن؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا بیماری ایدز را در هر یک از زن و مرد، از عیوبی که بتوان عقد نکاح را بدون طلاق فسخ کرد، می دانید؟
- [آیت الله سیستانی] آیا بیماری ایدز باعث فسخ عقد نکاح می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا عیوبی که موجب فسخ عقد ازدواج دائم است، شامل عقد موقّت نیز می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجّه به این که یکی از راههای سرایت بیماری ایدز تماس جنسی است، لطفاً به سؤوالات زیر پاسخ دهید: 1 همبستر شدن با همسر مبتلا به ایدز چه حکمی دارد؟ 2 آیا ازدواج با کسی که ایدز دارد جایز است؟ 3 آیا بیماری ایدز مبطل عقد است، یا مجوّزی برای طلاق می باشد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در مورد عیوب موجب فسخ نکاح در زنان، در حال حاضر بیماریهای جدیدی بوجود آمده که خطر آنها ممکن است به مراتب از بیماریهای ذکر شده بیشتر باشد، به عنوان مثال: بیماری ایدز و یا بیماری سلّ و بیماریهای دیگر، حال سؤال این است که با توجّه به مطالب فوق می‌شود موارد و مصادیق دیگری از عیوب و بیماریها را هم شمارش کرد و جزو عیوبی آورد که موجب فسح نکاح است؟ ملاک این بیماریها برای قابل فسخ بودن نکاح چیست؟
- [آیت الله بهجت] عیوبی که به واسطه ی آن ها می شود عقد نکاح را فسخ کرد، به چه چیز ثابت می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] عیوبی که به واسطه آنها می شود عقد نکاح را فسخ کرد، به چه چیز ثابت می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] عیوبی که موجب فسخ عقد نکاح می شوند مثل برص، کوری، خصاء و جبّ را تعریف بفرمایید؟
- [آیت الله سبحانی] با توجه به شیوع بیماری ایدز و گسترش این بیماری مهلک آیا می توان قبل از ازدواج زوجین را مجبور به انجام آزمایش ایدز نمود؟
- [آیت الله خامنه ای] با توجه به مصیبت بار بودن بیماری ایدز، آیا آموزش گروههای مختلف سنی را در مورد راههای انتقال و نحوه پیشگیری از بیماری ایدز، جایز می دانید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مرد، زنی را گول بزند که از شوهرش طلاق بگیرد و زن او شود، طلاق و عقد آن زن صحیح است ولی هردو معصیت بزرگی کردهاند.
- زنی را که سه مرتبه طلاق دادهاند بر شوهرش حرام می‌شود ولیاگر با شرائطی که در کتاب طلاق گفته می‌شود با مرد دیگری ازدواج کند، شوهر اوّل می‌تواند دوباره او را برای خود عقد نماید.
- طلاق بائن آن است که بعد از طلاق، مرد حقّ ندارد به زن خود رجوع کند یعنی بدون عقد او را به زنی قبول نماید و آن بر پنج قسم است: اوّل - طلاق زنی که نه سالش تمام نشده باشد; دوم - طلاق زنی که یائسه باشد یعنی اگر سیّده است بیشتر از شصت سال و اگر سیّده نیست بیشتر از پنجاه سال داشته باشد; سوم - طلاق زنی که شوهرش بعد از عقد با او نزدیکی نکرده باشد; چهارم - طلاق سوم زنی که او را سه دفعه طلاق دادهاند; پنجم - طلاق خلع ومبارات واحکام اینها بعداً گفته خواهد شد وغیر اینها طلاق رجعی است که بعد از طلاق تا وقتی زن در عدّه است، مرد می‌تواند به او رجوع نماید.
- اگر مرد یا زن، به واسطه یکی از عیبهایی که در دو مسأله پیش گفته شد، عقد را به هم بزنند باید بدون طلاق از هم جدا شوند.
- اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام می‌شود و اگر با زنی که در عدّه متعه یا طلاق بائن یا عدّه وفات است زنا کند، بعداً می‌تواند او را عقد نماید اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که با او ازدواج نکند ومعنای طلاق رجعی وطلاق بائن وعدّه متعه وعدّه وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- اگر زنی را دو مرتبه طلاق دهد و به او رجوع کند یا دو مرتبه او را طلاق دهد و بعد از هر طلاق عقدش کند، بعد از طلاق سوم آن زن بر او حرام است ولی اگر بعد از طلاق سوم به دیگری شوهر کند، با چهار شرط به شوهر اوّل حلال می‌شود یعنی می‌تواند آن زن را دوباره عقد نماید: اوّل آن که عقد شوهر دوم همیشگی باشد و اگر مثلاً یکماهه یا یک ساله او را صیغه کند، بعد از آن که از او جدا شد، شوهر اوّل نمیتواند او را عقد کند; دوم شوهر دوم با او نزدیکی ودخول کند ونزدیکی از جلوی زن باشد; سوم شوهر دوم طلاقش دهد یا بمیرد; چهارم عدّه طلاق یا عدّه وفات شوهر دوم تمام شود.
- اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می‌شود، طلاق رجعی دهد در بین عدّه نمیتواند خواهر او را عقد نماید بلکه در عدّه طلاق بائن هم که بعداً بیان می‌شود، احتیاط مستحبّ آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.
- هرگاه زن در ضمن عقد لازم با شوهر شرط کند که اگر شوهر مسافرت نماید، یا مثلاً شش ماه به او خرجی ندهد اختیار طلاق با او باشد، این شرط باطل است ولی چنانچه شرط کند که اگر مرد مسافرت کند، یا مثلاً تا شش ماه خرجی ندهد، فعلاً از طرف او برای طلاق خود وکیل باشد چنانچه خود را طلاق دهد، صحیح است در صورتی که از وکالت عزلش نکرده باشد و در این صورت وکالت فعلی ومنجّز است وتعلیق در وقت طلاق می‌باشد.
- اگر زن پیش از آن که شوهرش با او نزدیکی کند به طوری که در مسأله پیش گفته شد مرتدّ شود، عقد او باطل میگردد و نیز اگر زن یائسه باشد یعنیاگر سیّده است شصت سال و اگر سیّده نیست پنجاه سال او تمام شده باشد و بعد از نزدیکی مرتد شود عقد او باطل است. امّا اگر یائسه نباشد باید به دستوریکه در احکام طلاق گفته خواهد شد عدّه نگهدارد، پس اگر در بین عدّه مسلمان شود عقد باقی و اگر تا آخر عدّه مرتدّ بماند عقد باطلاست.
- مردی که از پدر ومادر غیر مسلمان به دنیا آمده ومسلمان شده اگر پیش از نزدیکی با عیالش مرتدّ شود، عقد او باطل میگردد و اگر بعد از نزدیکیمرتدّ شود، چنانچه زن او در سن زنهایی باشد که حیض میبینند باید آن زن به مقداریکه در احکام طلاق گفته می‌شود، عدّه نگهدارد پس اگر پیش از تمام شدن عدّه شوهر او مسلمان شود، عقد باقی وگرنه باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر هر یک از زن یا مرد از قبل از عقد دارای بیماری واگیرداری باشند که غیر قابل درمان بوده و برای طرف مقابل خطر جانی قابل توجهی ایجاد بکند، چنانچه طرف مقابل هنگام عقد علم به بیماری وی نداشته باشد، پس از آن که متوجه بیماری وی شد، می‌تواند عقد را فسخ نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زنی را دو بار طلاق دهد و به او رجوع کند، یا دو بار او را طلاق دهد و بعد از هر طلاق عقدش کند، بعد از طلاق سوم آن زن بر او حرام است، ولی اگر بعد از طلاق سوم به دیگری شوهر کند با چهار شرط به شوهر اوّل حلال می‌شود؛ یعنی می‌تواند آن زن را دوباره عقد نماید: اوّل: آن که عقد شوهر دوم همیشگی باشد و اگر مثلاً یک ماهه یا یک ساله او را صیغه کند، بعد از آن که از او جدا شد شوهر اوّل نمیتواند او را عقد کند. دوم: شوهر دوم با او نزدیکی و دخول کند. سوم: شوهر دوم طلاقش دهد یا عقد وی را فسخ کند یا عقد زن به علّتی همچون شیر دادن فسخ گردد یا شوهر دوم بمیرد. چهارم: عدّه طلاق یا فسخ یا عدّه وفات شوهر دوم تمام شود.
- [آیت الله بهجت] طلاق دادن مکروه است، و طلاق دادن زنی که در حال بیماری است، کراهتش شدیدتر است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنی که به جهتی - مانند طلاق یا فسخ عقد یا انفساخ آن یا پایان یافتن یا بخشیدن مدت در عقد موقّت - از زوجیت شوهرش خارج شده، چنانچه بعد از مدتی شوهر کند و بعد شک کند که موقع عقد شوهر دوم، عدّه شوهر اوّل تمام بوده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر شوهر در عقد شرط کند که زن باکره باشد و بعد از عقد معلوم شود و یا به اقرار زن یا بینه ثابت شود که بکارتش قبل از عقد به نزدیکی از بین رفته هرچند ثبوت خیار فسخ برای مرد خالی از وجه نیست ولی احتیاط واجب ان است که اگر فسخ کرد طلاق هم بدهد و مرد می تواند با ملاحظه نسبت تفاوت بین مهر باکره و غیر باکره را از مهری که قرار داده اند بگیرد چه عقدرا فسخ کند یا بر ان باقی بماند
- [آیت الله اردبیلی] باید مهریّه برای طرفین عقد (زن و شوهر) به نحوی که رفع جهالت بشود، معلوم باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در ضمن عقد مضاربه یا عقد دیگری شرط کنند که تا مدت معینی مضاربه را فسخ نکنند، وفای به این شرط واجب است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن نیز می تواند در چهار صورت عقد را به هم بزند: اوّل: دیوانه بودن شوهر، اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهرش پیش از عقد دیوانه بوده یا آنکه بعد از عقد چه پیش از نزدیکی یا بعد از آن دیوانه شود می تواند عقد را بهم بزند. دوّم: نداشتن آلت مردی، چنانچه زن بعد از عقد بفهمد که شوهرش پیش از عقد آلت مردی نداشته یا بعد از عقد پیش از نزدیکی آلت او بریده شده می تواند عقد را بهم بزند. سوّم: ناتوانی از نزدیکی جنسی، اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهرش مرضی دارد که نمی تواند وطی و نزدیکی نماید هر چند آن مرض بعد از عقد و پیش از نزدیکی عارض شده باشد می تواند عقد را بهم بزند. چهارم: بیضه های او را کشیده باشند، چنانچه زن بعد از عقد بفهمد که بیضه های شوهرش را قبل از عقد کشیده اند می تواند عقد را بهم بزند. در تمام چهار صورتی که ذکر شد زن می تواند بدون طلاق عقد را بهم بزند. ولی در صورت سوّم که ناتوانی جنسی دارد لازم است که زن به مجتهد جامع الشرائط یا به وکیل او مراجعه نماید و مجتهد جامع الشرائط شوهر را تا یک سال مهلت می دهد چنانچه شوهر نتوانست به آن زن یا زنی دیگر نزدیکی کند، پس از آن زن می تواند عقد را بهم بزند، و اگر آلت مردی بعد از نزدیکی بریده شود و زن عقد ازدواج را فسخ کند، فسخ اثری ندارد اگر چه احتیاط مستحب آنستکه شوهر او را طلاق دهد.
- [آیت الله اردبیلی] اقاله در هر عقد لازمی جز نکاح و ضمانت جاری است، ولی خود اقاله قابل فسخ نمیباشد.
- [آیت الله بهجت] طلاق بائن آن است که بعد از طلاق، مرد حق ندارد به زن خود رجوع کند؛ یعنی بدون عقد او را به همسری قبول نماید، و آن بر پنج قسم است: 1 طلاق زنی که نه سالش تمام نشده باشد؛ 2 طلاق زنی که یائسه باشد؛ 3 طلاق زنی که شوهرش بعد از عقد با او نزدیکی نکرده باشد؛ 4 طلاق زنی که او را سه دفعه طلاق دادهاند؛ 5 طلاق خُلع و مُبارات. و احکام اینها بعداً گفته خواهد شد. غیر از این موارد، طلاق رجعی است که بعد از طلاق تا وقتی زن در عدّه است، مرد می‌تواند به او رجوع نماید و عقد مجدد لازم نیست.