سرایت
انتقال، نفوذ و گسترش را سرایت گویند. از آن در بابهاى عتق، یمین، حدود، قصاص و دیات سخن گفته‌اند.
اگر ترشحی از داخل توالت به لباس انسان سرایت کند، چه حکمی دارد؟
اگر اطمینان به نجاست آن رطوبت نداشته باشد، محکوم به پاکی است.
اگر اطمینان به نجاست آن رطوبت نداشته باشد، محکوم به پاکی است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مقدار انحرافِ سنگ توالت در منزلی، نسبت به قبله کم و حدود 25 تا 30 درجه است، آیا میتوان از این توالت استفاده کرد یا خیر؟
- اگر در لباس انسان رطوبتی پیدا شود، از کجا بفهمد که بول است یا رطوبتی دیگر؟
- امروزه در بسیاری از خانهها توالت و حمام در یک مکان مشترک ساخته می‌شود. آیا وضو گرفتن در آن کراهت دارد؟
- زمین یا چیزی که رطوبت مختصری روی آن وجود دارد، آیا به واسطه نجس شدن بخشی از آن، نجاست به جاهای دیگر هم سرایت میکند؟
- لباس یا کفشی را که انسان در طول سال، فقط یکی دو بار میپوشد یا ماشینی که یکی دو بار سوار می‌شود، خمس دارد یا خیر؟
- با واجب شدن غسل مسّ میّت، چه چیزی بر انسان حرام می‌شود؟ آیا داخل شدن و توقّف در مسجد و امثال آن که بر جنب و حائض حرام بود، جایز است یا نه؟
- اگر قسمتی از بدن انسان نجس گردد و پس از داخل شدن در آب کُر، ازاله نجاست شود، آیا برای پاک شدن، بیرون آمدن از آب لازم است یا خیر؟
- از مدتها پیش فرش منزل نجس شده و نجاست به تمام منزل سرایت کرده است. حکمش چیست؟ آیا باید همه چیز را بشوریم در حالیکه امکان آب کشیدن بعضی از اشیاء منزل وجود ندارد؟
- کسی که لباس غصبی پوشیده و موقع نماز نمیتواند لباس دیگری تهیه کند، چه طور نماز بخواند، با لباس غصبی یا عریان؟
- کسی که بعد از نماز شک میکند که نماز را در داخل وقت خوانده یا قبل از داخل شدن وقت، آیا نمازش صحیح است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] فاصله چاه آب آشامیدنی و چاه آب توالت چند متر باید باشد و آیا زمین نسفت با زمین نرم فرق دارد و یا اگر زمینی که همهاش سنگ است و چند متر از چاهی که همهاش نرم است پائینتر کنده شود به نحوی که رطوبت چاه توالت به چاه آب آشامیدنی سرایت نماید و مزه آب چاه تغییر کند نجس می‌شود یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] اگر لباس زیر با خون یا بول نجس شود، آیا بررسی جهت سرایت آن از لباس زیر به دیگر لباسها لازم است؟
- [آیت الله بهجت] اگر خانمی با همسر خود در ماه مبارک رمضان شوخی و ملاعبه کند، سپس ترشّحی در خود ببیند، وظیفه چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه زنی با شوهر خود در شب معاشقه کند و بعد بخوابد و در خود ترشحی را ببیند، وظیفه چیست؟
- [سایر] ما در این جا از کاغذ توالت استفاده میکنیم مخصوصا که بیرون از خانه هستیم؛ چون آفتابه این جا در دستشویی های بیرون خانه وجود ندارد. آیا استفاده از کاغذ توالت درست است؟ چون در بعضی از کتاب ها آمده است که استفاده از سنگ برای تمیز کردن اشکالی ندارد، آیا این مربوط به کاغذ توالت هم می شود؟ چون در مدارس و تمام اماکن غیر از خانهٔ خودمان از کاغذ توالت استفاده می شود، آیا این کار باعث نجس شدن لباسمان می شود؟ آیا میتوان با این لباس نماز خواند؟
- [سایر] خسته نباشید! استفاده از سوره دخان که داخل کیف چرم باشد و آویختن آن به گردن در طول روز چه حکمی دارد؟ اگر بدون قصد توهین همراه آن به توالت رفته باشد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسان در منزل دیگران متوجه شود که توالت رو به قبله ساخته شده است، آیا وظیفه دارد صاحب خانه را مطلع سازد؟
- [آیت الله مظاهری] سوال : آیا لازم است چاه توالت و چاه آشپزخانه به جهت وارد نشدن ذرات غذا، برنج و نان به چاه توالت، جدا باشد؟
- [سایر] آیا کار کردن با انسانهای که معلول هستند هم از لحاظه فیزیزک و روحی اشکالی دارد؟ البته اگر از جنس مخالف باشد؟ مثلا حمام دادنشان، لباس به تن دادنشان، توالت بردنشان.؟ آیا فرقی هم بین پیر و جوان بودنشان دارد؟
- [سایر] اگر بدن انسان نجس باشد و به واسطه عرق کردن و یا رطوبت دیگر، رطوبت از دو عدد لباس زیر و رو رد شده و به مبل یا چیز دیگری سرایت کند، آیا مبل نجس می‌شود و یا حکم دو واسطه دارد و نجس نیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر چیز پاک به چیز نجس برسد و هر دو یا یکی از آنها به گونهای تر باشد که رطوبت یکی به دیگری سرایت کند، چیز پاک نجس می‌شود و اگر رطوبت به قدری کم باشد که به دیگری سرایت نکند، چیزی که پاک بوده نجس نمیشود.
- پوشیدن لباس شهرت که پارچه یا رنگ یا دوخت آن برای کسی که میخواهد آن را بپوشد معمول نیست در صورتی که موجب وهن و هتک انسان شود جایز نیست، ولی اگر با آن لباس نماز بخواند، نمازش صحیح است.
- انسان هنگامی میتواند مشغول نماز شود که یقین یا اطمینان کند وقت آن فرا رسیده است یا دو مرد عادل از داخل شدن وقت خبر دهند.
- اگر چیز پاکی به چیز نجس برسد و انسان شک کند که هر دو یا یکی از آنها تر بوده یا نه و یا شک کند که رطوبت یکی از آنها به دیگری سرایت کرده یا نه، آن چیز پاک، نجس نمیشود.
- اگر در قسمتی از داخل دهان و بینی و مانند آنها که معمولاً دیده می‌شود، زخمی وجود داشته باشد و از آن زخم خونی به بدن یا لباس برسد، میتوان با آن نماز خواند و نیز با خون بَواسیری که دانههای آن بیرون است، میتوان نماز خواند؛ امّا در صورتی که زخمِ داخل دهان و بینی در قسمتی باشد که معمولاً دیده نمیشود و یا دانههای بواسیر در باطن باشند، احتیاط واجب آن است که با لباس یا بدنی که به این خون آلوده است، نماز خوانده نشود.
- اگر انسان در قُبُل (جلو) زن جماع کند و به اندازه ختنهگاه یا بیشتر داخل شود، بالغ باشند یا نابالغ، اگرچه منی نیز بیرون نیاید، هر دو جنب می‌شوند.
- بردن عین نجس مانند خون و یا چیزی که نجس شده به مسجد، اگر موجب سرایت نجاست به مسجد نشود، اشکال ندارد؛ اما چنانچه موجب بیاحترامی به مسجد باشد، حرام است.
- چند چیز در لباس نمازگزار مکروه است که از آن جملهاند: پوشیدن لباس سیاه مگر برای عزای اهل بیت علیهمالسلام و همچنین لباس چرک و تنگ و لباس شرابخوار و لباس کسی که از نجاست پرهیز نمیکند و پوشیدن لباسی که نقش صورت دارد و نیز باز بودن دکمههای لباس و به دست کردن انگشتری که نقش صورت دارد.
- کسی که غیر از لباس نجس لباس دیگری ندارد و احتمال نمیدهد که لباس پاک پیدا کند، اگر به واسطه سرما یا عذر دیگری نتواند لباس را بیرون بیاورد، باید در همان لباس نماز بخواند و نماز او صحیح است؛ ولی چنانچه بتواند لباس را بیرون آورد، باید نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد و احتیاطا نماز را با همان لباس نجس تکرار نماید.
- کسی که یقین دارد وقت نماز داخل شده، اگر نیّت وضوی واجب کند و بعد از وضو بفهمد وقت داخل نشده، وضوی او صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه به آسانی می تواند زخم را پانسمان کند و از سرایت خون به سایر بدن یا لباس جلوگیری کند باید این کار را انجام دهد.
- [آیت الله بهجت] گذاشتن لباس نجس و سایر چیزهای نجس و متنجّس در مسجد، در صورتی که نجاست آن به مسجد سرایت نکند و موجب بیاحترامی به آن نباشد، مانعی ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .مکان نمازگزار نباید به نجاستی آلوده باشد که موجب سرایت به لباس یا بدن وی می شود, به گونه ای که با آن نجاست نمی توان نماز را اقامه کرد، پس اگر مکان نمازگزار نجس شده بود, ولی خشک است و سبب سرایت به بدن یا لباس نمی شود یا اگر سرایت کرده, سبب بطلان نماز نمیشود, مانند خون کمتر از درهم, غیر از خونهایی که ذرّهای از آنها نماز را باطل میکند, یا آلوده شدن دستکش یا جوراب، اقامه نماز در آن مکان اشکال ندارد و احتیاط مستحب آن است که مکان نمازگزار پاک باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه غذا در دهان یا لای دندانها باقی مانده باشد و داخل دهان خون بیاید چنانچه انسان نداند خون به غذا سرایت کرده، آن غذا پاک است و اگر خون به آن برسد، نجس می شود و خوردن آن غذا حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه لباس دارای آستر است اگر خون به آستر نیز سرایت کند هر کدام خون جداگانه ای حساب می شود، ولی در پارچه اگر زیاد ضخیم نباشد و از یک طرف به طرف دیگر سرایت کند، پشت و روی آن یکی محسوب می شود.
- [آیت الله بهجت] باید مجموع خونی که در لباس است از مقدار یک درهم بیشتر نباشد، بنابراین خونی که به پشت لباس رسیده یا به آستر لباس هم سرایت کرده جداگانه حساب می‌شود و باید مجموع جاهایی را که خونی شده، در نظر گرفت که اگر از یک درهم کمتر بود، مانعی ندارد، وگرنه باید آب کشیده یا تعویض شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] جایی از لباس یا بدن که با زخم فاصله دارد اگر با آن نجس شود باید آن را آب بکشد، مگر جاهایی که معمولاً خون از زخم به آنجا سرایت می کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه بتواند با وسایلی (مثلاً با پوشکهای معمولی) جلو سرایت نجاست بچه را بگیرد باید چنین کند و نیز اگر لباسهای متعدد دارد باید از لباس پاک استفاده کند.
- [آیت الله بهجت] اگر آفتابه ای را که ته آن سوراخ است روی زمین نجس بگذارند ، چنانچه آب طوری زیر آن جمع گردد که با آب آفتابه یکی حساب شود، آب آفتابه نجس می شود . ولی اگر آب آفتابه از داخل به بیرون با فشار جریان داشته باشد یا احتمال برود که نجاست بیرون به داخل سرایت نمی کند، حتی اگر سطح آب بیرون و داخل مساوی هم باشد، آب آفتابه نجس نمی شود.
- [آیت الله بهجت] مکان نمازگزار اگر نجس است، نباید بهطوری تر باشد که رطوبت آن به بدن یا لباس او برسد، مگر اینکه طوری تر باشد که اگر نجاست به بدن یا لباس سرایت کرد، نماز را باطل نکند چنانکه خواهد آمد؛ ولی جایی که پیشانی را بر آن میگذارد اگر نجس باشد در صورتی که خشک هم باشد، نماز باطل است.