شیرینی
شیرینى از چهار مزه اصلى، مانند شکر و بعضى ميوهها می‌باشد و از آن به مناسبت در بابهاى صلات، صوم و تجارت نام بردهاند.
آب انگوری که بر اثر غلظت و شیرینی زیاد، قبل از این که 32 آن کم شود، تبدیل به شیره میشود، آیا حلال است؟ در صورت حرام بودن، آیا راهی برای حلّیت آن وجود دارد؟
خوردن آن حرام است و برای حلال شدن (اگر کم شدن 32 موجب سوختگی شیره نشود) چنانچه مقداری آب اضافه کنند تا 32 آن کم شود، حلال میشود.
خوردن آن حرام است و برای حلال شدن (اگر کم شدن 32 موجب سوختگی شیره نشود) چنانچه مقداری آب اضافه کنند تا 32 آن کم شود، حلال میشود.
عنوان سوال:
آب انگوری که بر اثر غلظت و شیرینی زیاد، قبل از این که 32 آن کم شود، تبدیل به شیره میشود، آیا حلال است؟ در صورت حرام بودن، آیا راهی برای حلّیت آن وجود دارد؟
پاسخ:
خوردن آن حرام است و برای حلال شدن (اگر کم شدن 32 موجب سوختگی شیره نشود) چنانچه مقداری آب اضافه کنند تا 32 آن کم شود، حلال میشود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر با شراب، کاری کنیم که دیگر مست کننده نباشد، آیا پاک و خوردن آن حلال میشود؟ و اگر با مایع پاکی که مست کننده نیست، کاری کنیم که مست کننده شود، آیا نجس و خوردنش حرام میشود؟
- کسی که به جهت تنگی وقت، تیمّم بدل از غسل جنابت یا حیض کرده، آیا کارهایی که بر جنب و حائض حرام است، برای او حلال میشود؟
- وجود زخمی که آب برای آن ضرر ندارد، ولی خون آن هم بند نمیآید و در اعضای وضو واقع شده و در صورت گرفتن وضو به طور معمول باعث نجاست اعضای وضو میشود، آیا باعث وجوب تیمّم میشود یا راهی برای وضوی صحیح وجود دارد؟
- گفته شده که با تماس یک نقطه از مایع (غیر از آب کُر) با نجاست، تمام آن مایع نجس میشود؛ ولی در جامد، به شرط سرایت رطوبت، تنها محلّ برخورد، نجس میشود. لطفا بفرمایید که میزان در جامد یا مایع بودن چیست؟ و مواردی مانند شیره و ماست و عسل و روغن که گاهی سفت و گاهی شل است، ملحق به جامد است یا مایع؟
- کسی که میتوانسته به یکی از مواقیت برود، ولی در جدّه مُحرم شده و عمره مفرده به جا آورده است، آیا عمرهاش صحیح است و محرّمات احرام پس از انجام دادن این عمره بر او حلال میشود؟
- کسی که مال حرام با اموالش مخلوط شده و صاحبش را نمیشناسد و میداند که مقدار مال حرام، کمتر یا بیشتر از یک پنجم کلّ اموال است، ولی مقدار دقیق آن را نمیداند، آیا با دادن خمس، بقیه اموالش حلال میشود یا کار دیگری باید انجام دهد؟
- چند سال پیش با شخصی عمل شنیع لواط انجام دادم با جهل به این که آیا مفعول بالغ است یا خیر و با جهل به این که ازدواج با خواهر مفعول حرام است اکنون با توجه به این که توبه کردهام آیا میتوانم با خواهر مفعول ازدواج کنم؟ در غیر این صورت آیا راهی برای حلال شدن ازدواج مذکور وجود دارد؟
- چند سال پیش با شخصی عمل شنیع لواط انجام دادم با جهل به این که آیا مفعول بالغ است یا خیر و با جهل به این که ازدواج با خواهر مفعول حرام است اکنون با توجه به این که توبه کردهام آیا میتوانم با خواهر مفعول ازدواج کنم؟ در غیر این صورت آیا راهی برای حلال شدن ازدواج مذکور وجود دارد؟
- همانگونه که مستحضرید چند جزء از حیوانات حلال گوشت حرام است:1 خون 2 نری 3 فرج 4 بچّهدان 5 غدد که آن را دشول میگویند 6 بیضه که آن را دنبلان می گویند 7 دانه کوچکی که در مغز سر است و به شکل نخود می‌باشد 8 مغز حرام که در میان تیره پشت است 9 پی که در دو طرف گردن قرار دارد و تا تیره پشت کشیده شده 10 زهره دان یا کیسه صفرا 11 سپرز (طحال) 12 مثانه (محل اجتماع بول) 13 سیاهی چشم 14 چیزی که در میان سم است و عرب آن را ذاتالاشاجع می گوید و ... که این مسئله در حیوانات بزرگ است. حال در صنعت فراوردههای گوشتی مانند تولید سوسیس و کالباس، یکی از مواد اولیة مورد استفاده در این فراوردهها مرغ است که مرغ به صورت منجمد و کامل بدون جداسازی اجزای فوق الذکر که در حیوانات بزرگ حرام است در دستگاهی که مانند چرخ گوشت است و به آن دستگاه بادر یا لیما میگویند ریخته و به صورت خمیر در میآورند که به آن خمیر مرغ میگویند. لازم به ذکر است که در صنعت تولیدی امکان جدا کردن اجزای ذکر شده که حرام است وجود ندارد تا حدی که بعضی از اجزا مانند نخاع گردن مرغ را هرگز نمیتوان جداکرد. البته میتوان گوشت مرغ را جدا نمود و آن را تبدیل به خمیر نمود ولی به دلیل سودجویی اقتصادی این کار را انجام نمیدهند. حال این سؤال مطرح است که استفاده از این خمیر مرغ از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
- همانگونه که مستحضرید چند جزء از حیوانات حلال گوشت حرام است:1 خون 2 نری 3 فرج 4 بچّهدان 5 غدد که آن را دشول میگویند 6 بیضه که آن را دنبلان می گویند 7 دانه کوچکی که در مغز سر است و به شکل نخود می‌باشد 8 مغز حرام که در میان تیره پشت است 9 پی که در دو طرف گردن قرار دارد و تا تیره پشت کشیده شده 10 زهره دان یا کیسه صفرا 11 سپرز (طحال) 12 مثانه (محل اجتماع بول) 13 سیاهی چشم 14 چیزی که در میان سم است و عرب آن را ذاتالاشاجع می گوید و ... که این مسئله در حیوانات بزرگ است. حال در صنعت فراوردههای گوشتی مانند تولید سوسیس و کالباس، یکی از مواد اولیة مورد استفاده در این فراوردهها مرغ است که مرغ به صورت منجمد و کامل بدون جداسازی اجزای فوق الذکر که در حیوانات بزرگ حرام است در دستگاهی که مانند چرخ گوشت است و به آن دستگاه بادر یا لیما میگویند ریخته و به صورت خمیر در میآورند که به آن خمیر مرغ میگویند. لازم به ذکر است که در صنعت تولیدی امکان جدا کردن اجزای ذکر شده که حرام است وجود ندارد تا حدی که بعضی از اجزا مانند نخاع گردن مرغ را هرگز نمیتوان جداکرد. البته میتوان گوشت مرغ را جدا نمود و آن را تبدیل به خمیر نمود ولی به دلیل سودجویی اقتصادی این کار را انجام نمیدهند. حال این سؤال مطرح است که استفاده از این خمیر مرغ از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] حلیت انگوری که آب درون آن جوشیده، با ذهاب ثلثان و تبدیل به کشمش شدن ثابت می شود و می فرمایید کشمش پخته شده اگر باد کرده و آب درون آن بجوشد حرام می شود. آیا این حرمت در شیره انگور بعد از ذهاب ثلثان و رقیق شدن و جوشیدن نیز ثابت است و اگر نیست منشأ اختلاف چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] می خواهم بدانم چرا شطرنج قبلا حرام بوده و حالا حلال است. مگر در نحوه بازی تغیییری حاصل شده است آیا مسابقه شطرنج که در کشور برگزار میشود و به برنده جایزه تعلق می گیرد شرط بندی است و جایزه ای که به برنده اهدا میشود مشکل دارد دلیل حرام بودن ورق چیست و آیا آن هم حالا حلال شده است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] صید بز کوهی و حیوانات دیگر از محدودهای که دولت ممنوع اعلام کرده چه صورتی دارد؟ در صورت صید، آیا خوردن آن حرام است و اگر حرام باشد از چه راهی میتوان آن را حلال کرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر ماهی در تور صیّادی در زیر آب بمیرد، حلال است یا حرام؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر ماهی در تور صیادی در زیر آب بمیرد، حلال است یا حرام؟
- [آیت الله سبحانی] ایشگنه (آب مرغ یا گوشت جامد)ای که از کشورهای غیر مسلمان در قوتیهای ویژه تعبیه شده است وارد کشورمان می گردد، بنظر حضرت عالی از لحاظ حرمت و حلیّت چگونه است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر فروشنده مقلّد مرجعی باشد که معتقد است: چنانچه ماهی که در تور ماهیگری داخل آب مرده حرام است آیا می تواند به مقلّدین مرجعی بفروشد که قائل به حلیت آن هستند؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه بدن ماهی را در آب با آلت آهنی سوراخ کنند و از آب بیرون آورند و در بیرون آب بمیرد، خوردن آن حلال است یا حرام؟ و هر گاه ماهی را بیصدمه از آب بیرون آوردند و در بیرون از آب مرد پس آن را خورد کردند و از بدن آن خون بیرون آمد، خوردن آن حلال است یا حرام؟
- [آیت الله خوئی] چند قسم از انگور است اصلاً قابل خشک شدن نیستند مثل سبز انگور و امثال آن، بلکه استفاده از آنها منحصر به خوردن آنها است در حالت انگوری، یا اینکه باید آب آنها جوشانیده شده و شیره انگور بسازند، و لذا سنجیدن مقدار خشک آنها مشکل است خواهشمند است بفرمائید اوّلاً این قبیل انگورها هم زکات دارند و واجب است از آنها زکات داده شود؟ و بعداً طریقه سنجیدن حد نصاب آنها چیست؟
- [آیت الله بروجردی] معمول است در بعض جاها که انگور را با خوشه و چوب میفشارند و آب آن را شیره میکنند و تفال و سفله آن را - که عبارت است از دانههای بی آب و خوشه و چوب - در ظرفی میگذارند و چند روز که ماند ترش میشود، پس مقداری آب در آن میریزند و آن را میفشارند و تفال و سفله آن را دور میاندازند و آب این سرکه است میخورند، آیا حلال و پاک است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر ماهی پولکدار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان بدهد، پاک و خوردن آن حلال است و چنانچه در آب بمیرد، پاک است، ولی خوردن آن حرام می‌باشد و ماهی بدون پولک را اگرچه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان بدهد، حرام است.
- اگر روزهدار عملی را که حلال است و روزه را باطل میکند انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد عمل دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد، چه آن عمل حلال باشد، مثل آب نوشیدن و چه حرام باشد، مثل شراب خوردن، یک کفّاره کافی است.
- مردار حیوانی که خون جهنده دارد نجس است، چه حلال گوشت باشد و چه حرام گوشت، و چه خودش مرده باشد و چه به صورتی که شرع دستور داده، کشته نشده باشد، و ماهی چون خون جهنده ندارد اگرچه در آب بمیرد پاک است.
- خوردن سرگین و آب دماغ حرام است و احتیاط واجب آن است که از خوردن ادرار در غیر شتر و از خوردن چیزهای خبیث دیگر که طبیعت انسان از آن متنفّر است اجتناب کنند، ولی اگر چیزهای خبیث پاک باشد و مقداری از آن به گونهای با چیز حلال مخلوط شود که عرفا مستهلک بوده و به حساب نیاید، خوردن آن اشکال ندارد.
- ماهی مردهای که معلوم نیست آن را زنده از آب گرفتهاند یا مرده، چنانچه در دست مسلمان باشد، حلال است و اگر در دست کافر باشد، اگرچه بگوید: (آن را زنده گرفتهام) حرام می‌باشد، مگر این که اطمینان حاصل شود که راست میگوید.
- اگر روزهدار عملی را که حرام است و روزه را باطل میکند، انجام دهد مثلاً شراب بخورد و یا با همسر خود در حال حیض جماع نماید و پس از آن عمل دیگری را که روزه را باطل میکند، انجام دهد، چه آن عمل حلال باشد، مانند آب نوشیدن و چه حرام باشد، مثل شراب خوردن، بنابر احتیاط واجب باید یک کفّاره جمع بدهد و کافی است.
- در چند مورد معامله باطل است: اوّل: خرید و فروش عین نجسی که از آن منفعت حرام برده میشود، مثل مشروبات الکلی؛ ولی خرید و فروش چیزهایی مثل مدفوع جهت کُود کشاورزی و سگ شکاری تعلیم دیده و خون انسان برای تزریق به بیمار که منفعت حلال دارند، اشکال ندارد. دوم: خرید و فروش مال غصبی، مگر آن که صاحب آن، معامله را بپذیرد. سوم: خرید و فروش چیزهایی که مالیّت و ارزش عقلایی ندارند. چهارم: معامله چیزی که منافع معمولی آن حرام باشد، مثل آلات قمار. پنجم: معاملهای که در آن ربا باشد و (غِشّ) در معامله یعنی فروختن جنسی که با چیز دیگری مخلوط است، در صورتی که آن چیز معلوم نباشد و فروشنده هم به خریدار نگوید مثل شیری که در آن آب ریخته است حرام است. از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم منقول است که فرمود: (از ما نیست کسی که در معامله با مسلمانان غِشّ کند (و این فرمایش را سه بار تکرار فرمودند) و هر که با برادر مسلمان خود غشّ کند، خداوند برکت روزی او را میبرد و راه معاش او را میبندد و او را به خودش و اگذار میکند.)(1)
- آشامیدن شراب، حرام و در بعضی از اخبار بزرگترین گناه شمرده شده است و اگر کسی آن را حلال بداند، در صورتی که متوجّه باشد که لازمه حلال دانستن آن تکذیب خدا و پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم می‌باشد کافر است. از حضرت امام جعفر صادق علیهالسلام روایت شده است که فرمودند: (شراب ریشه بدیها و منشأ گناهان است و کسی که شراب میخورد، عقل خود را از دست میدهد و در آن هنگام خدا را نمیشناسد و از هیچ گناهی باک ندارد و احترام هیچ کس را نگه نمیدارد و حقّ خویشان نزدیک را رعایت نمیکند و از زشتیهای آشکار رو نمیگرداند و روح ایمان و خداشناسی از بدن او بیرون میرود و روح ناقص خبیثی که از رحمت خدا دور است در او میماند و خدا و فرشتگان و پیامبران علیهمالسلام و مؤمنین، او را لعنت میکنند و تا چهل روز نماز او قبول نمیشود و روز قیامت روی او سیاه است و زبان از دهانش بیرون میآید و آب دهان او به سینهاش میریزد و فریاد تشنگی او بلند است.)(1)
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] آب انگوری که معلوم نیست جوش آمده یانه خوردنش حلال است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] آب انگوری که معلوم نیست جوش آمده یا نه حلال است؛ ولی اگر جوش بیاید تا انسان یقین نکند که دو قسمت آن کم شده؛ حلال نمی شود.
- [آیت الله سیستانی] آب انگوری که معلوم نیست جوش آمده یا نه ، حلال است ، ولی اگر جوش بیاید تا انسان یقین نکند که دو قسمت آن کم شده ، حلال نمیشود .
- [آیت الله وحید خراسانی] اب انگوری که معلوم نیست جوش امده یا نه حلال است ولی اگر جوش بیاید تا انسان یقین نکند که دو سوم ان کم شده حلال نمی شود
- [آیت الله خوئی] آب انگوری که معلوم نیست جوش آمده یا نه حلال است ولی اگر جوش بیاید تا انسان یقین نکند که دو قسمت آن کم شده، حلال نمیشود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] آب انگوری که به سبب آتش یا به خودی خود جوش بیاید، خوردن آن حرام و بنا بر احتیاط نجس میشود، چنانچه در مسأله 114 گذشت و آب انگوری که به سبب آتش جوش آمده اگر آن قدر با آتش بجوشد که ثلثان شود، یعنی دوسوم آن کم شود، پاک شده و خوردن آن حلال است؛ ولی اگر به خودی خود جوش آمده، بنا بر احتیاط فقط به سرکه شدن پاک و حلال میشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ماهی فلسدار را زنده از آب بگیرند، و بیرون آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است، و چنانچه در آب بمیرد، پاک است ولی خوردن آن حرام می‌باشد؛ ولی اگر دامی در آب برای صید ماهی نصب کنند، و ماهی بعد از بهدام افتادن، در آب بمیرد حلیت آن بعید نیست، اگر چه احوط، ترک خوردن آن است؛ و ماهی بیفلس را اگر چه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، حرام است.
- [آیت الله مظاهری] آب انگوری که جوش آمده پیش از آنکه ثلثان شود، یعنی دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند نجس نیست، ولی خوردن آن حرام است.
- [امام خمینی] آب انگوری که جوش آمده، پیش از آنکه ثلثان شود، یعنی دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند، نجس نیست ولی خوردن آن حرام است. ولی اگر ثابت شود که مست کننده است، حرام و نجس می باشد و فقط به سرکه شدن پاک و حلال می شود.
- [آیت الله خوئی] آب انگوری که به آتش یا به خودی خود جوش بیاید، حرام میشود، و اگر آنقدر با آتش بجوشد که ثلثان شود یعنی دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند، حلال میشود. و در مسألة (114) گذشت که آب انگور به جوش آمدن نجس نمیشود.