بیماری
مقابل سلامت و تندرستی را بیماری گویند. از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، حجر، ضمان، وصیّت، نکاح، طلاق، اطعمه و اشربه، ارث، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
کسی که گاهی دیوانه میشود و یا بر اثر بیماری گاهی غش میکند، اگر در آن حال، بدون این که خودش بفهمد، منی از او خارج شود، آیا جنب محسوب میشود؟
اگر یقین کند منی از او بیرون آمده، جنب است و باید برای نماز و اعمالی که طهارت برای آنها شرط است، غسل کند.
اگر یقین کند منی از او بیرون آمده، جنب است و باید برای نماز و اعمالی که طهارت برای آنها شرط است، غسل کند.
عنوان سوال:
کسی که گاهی دیوانه میشود و یا بر اثر بیماری گاهی غش میکند، اگر در آن حال، بدون این که خودش بفهمد، منی از او خارج شود، آیا جنب محسوب میشود؟
پاسخ:
اگر یقین کند منی از او بیرون آمده، جنب است و باید برای نماز و اعمالی که طهارت برای آنها شرط است، غسل کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی که بی اختیار منی از او خارج میشود، نماز و روزهاش چه حکمی پیدا میکند؟
- مردی که به سبب بیماری به طور دائم از او منی خارج میشود، برای غسل و نماز چه وظیفهای دارد؟
- اگر در آزمایش ادرار شخصی اسپرم مشاهده شود، آیا جنب محسوب میشود و تکلیف نمازها و روزههای او در مدتی که مطلع نبوده، چیست؟
- روزهداری که در شب ماه رمضان جنب میشود و بعد از چند روز شک میکند که غسل جنابت را به جا آورده یا نه، روزههای پس از جنابتش، حکمش چیست؟
- میدانیم که حمل سلاح در حال احرام جایز نیست. آیا به همراه داشتن چاقویی که حاجی به آن احتیاج پیدا میکند، از این مورد محسوب میشود یا بیاشکال است؟
- کسی که در ماه رمضان، بدون قصد خارج شدن منی با همسر خود شوخی و ملاعبه میکند و قبل از این که به مرحله خروج منی برسد، دست از ملاعبه میکشد، ولی بالاخره منی از او خارج میشود، حکم روزه و کفّاره آن چیست؟
- خانمی همسر کارمند دولت بوده و آن کارمند فوت کرده است و اکنون حقوق وظیفه یا مستمرّی را این خانم دریافت میکند. آیا این حقوق، متعلّق خمس است یا ارث محسوب میشود؟
- اگر کسی از وجوه شرعی، نظیر خمس و زکات ارتزاق میکند، اگر از آن وجوه مقداری اضافه بیاید که به اندازه مخارج حج باشد، آیا با وجود سایر شرایط، این شخص مستطیع محسوب میشود یا خیر؟
- بیماری ادرارش در داخل کیسه ادراری که متصل به خودش است، جمع میشود. اگر داخل کیسه ادرار، مایعی مشاهده کند و شک کند که منی است یا نه، تکلیفش چیست؟
- رطوبتهای گوناگونی که از مخرج بول و غائط خارج میشود و غیر از بول و غائط و منی است، چه حکمی دارد؟ آیا وضو و غسل را باطل میکند یا نه؟ این رطوبتها هنگامی که شک داریم در داخل بدن با بول و غائط و منی برخورد کرده یا این که میدانیم برخورد نموده، چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] آیا عرق جنب از حرام عرقی است که فقط هنگام جنب شدن از انسان ترشح میشود و یا عرقهائی که بعدها هم از بدن انسانِ جنب از حرامِ غسل نکرده ترشح میشود نیز عرق جنب از حرام محسوب می‌شوند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] از شخصی در اثر بیماری، بدون اختیار، منی خارج می شود، آیا موجب غسل می شود؟
- [آیت الله بهجت] هر گاه پس از ازدواج، زن بفهمد شوهر دیوانه بوده، حقّ فسخ دارد یا نه؟
- [آیت الله سیستانی] آیا بیمه نمودن ماشین به صورت اقساطی در ازای دادن پول بیشتر امری ربوی محسوب میشود؟
- [آیت الله سیستانی] حکم کسی که در کشور غیر اسلامی در رستورانی کار میکند که گوشت خوک برای غیر مسلمان استفاده میشود چیست؟
- [سایر] در اسلام به چه کسی شهید اطلاق میشود؟ شهید زنده کیست؟انواع و اقسام شرایطی که از دید اسلام کسی که آنها را داراست شهید محسوب میشود چیست؟
- [سایر] با سلام بعد از وضو چند قطره بول خارج میشود آیا وضو را باطل میکند یا نه؟؟؟؟؟؟؟؟
- [آیت الله سبحانی] کسی که مبتلا به بیماری خاص است که به طور غیراختیاری منی از او خارج می شود چگونه روزه بگیرد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اخیراً محل قربانی را از منی تغییر دادهاند، و به وادی محسر بردهاند. آیا میشود قربانی را در غیر منی انجام داد، یا حتماً باید در خود منی انجام دهند؟
- [سایر] بازی با همسر خود با قصد یا بدون قصد بیرون آمدن منی چه حکمی دارد؟ آیا خود ارضائی محسوب می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زن پس از عقد بفهمد شوهر او یکی از عیوب چهار گانه زیر را داراست، میتواند عقد را به هم بزند: اوّل:دیوانه باشد یا پس از عقد دیوانه شود، هرچند بعد از آمیزش باشد.دوم:آلت مردانگی نداشته باشد.سوم:بیضههای او را کشیده باشند.چهارم:عِنیّن باشد و به طور کلّی نتواند عمل زناشویی را انجام دهد، هرچند این بیماری بعد از عقد و پیش از آمیزش حادث شده باشد.
- اگر انسان در قُبُل (جلو) زن جماع کند و به اندازه ختنهگاه یا بیشتر داخل شود، بالغ باشند یا نابالغ، اگرچه منی نیز بیرون نیاید، هر دو جنب می‌شوند.
- با دو چیز انسان جُنُب میشود: اوّل:جماع، دوم: بیرون آمدن منی، در خواب باشد یا بیداری، کم باشد یا زیاد، با شهوت باشد یا بدون شهوت، با اختیار باشد یا بدون اختیار.
- مستحب است این دعاها را به گونهای به محتضر تلقین کنند که بفهمد: (اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الْکَثیرَ مِنْ مَعاصیکَ وَاقْبَلْ مِنِّی الْیَسیرَ مِنْ طاعَتِکَ، یا مَنْ یَقْبَلُ الْیَسیرَ وَیَعْفُو عَنِ الْکَثیرِ إقْبَلْ مِنِّی الْیَسیرَ وَاعْفُ عَنِّی الْکَثیرَ إنَّکَ أنْتَ الْعَفُوُّ الْغَفُورُ أَللّهُمَّ ارْحَمْنی فَإنَّکَ رَحیمٌ).
- اگر گمان کند که به اندازه غسل وقت دارد و خود را جنب کند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده، چنانچه با بررسی کردن و توجه به وقت، این گمان برای او حاصل شده باشد، باید تیمّم کند و روزه او صحیح است، وگرنه باید تیمّم کند و آن روز را روزه بگیرد و سپس احتیاطا قضای آن روزه را نیز به جا آورد.
- اگر منی مردی را داخل رحم زن اجنبیّه نمودند و معلوم شد بچّه از آن منی است، چنانچه این عمل به نحو شبهه بوده باشد، مثل آن که مرد گمان میکرده زن خود اوست و زن نیز گمان میکرده منی شوهر خود اوست و بعد از عمل معلوم شد که منی از شوهر نیست، بچّه شرعاً از آنِ مرد و زن است و تمام احکام فرزندی را دارد و لکن اگر از روی علم و عمد باشد، محلّ اشکال است لکن اشکالی نیست که اگر این بچّه دختر باشد، پدر نمیتواند او را به زنی بگیرد و اگر پسر باشد مادر نمیتواند با او ازدواج کند و همچنین دختر نمیتواند به کسانی که به فرض صحّت عقد، محارم او محسوب می‌شوند، شوهر کند و پسر نمیتواند با آن محارم ازدواج نماید و در تمام مسائل دیگر باید احتیاط مراعات شود.
- اگر انسان بفهمد کسی او را وصیّ کرده، چنانچه به اطّلاع وصیّت کننده برساند که برای انجام وصیّت او حاضر نیست، لازم نیست بعد از مردن او به وصیّت عمل کند؛ ولی اگر پیش از مردن او نفهمد که او را وصیّ کرده یا بفهمد و به او اطّلاع ندهد که برای عمل کردن به وصیّت حاضر نیست، بنابر احتیاط واجب باید وصیّت او را انجام دهد و همچنین اگر وصیّ پیش از مرگ هنگامی متوجّه شود که بیمار به واسطه شدّت بیماری نتواند به دیگری وصیّت کند، احتیاط واجب آن است که وصیّت را قبول نماید.
- در چند مورد مستحب است نمازهایی را که انسان با تیمّم خوانده ْدوباره بخواند: اوّل:آن که از استعمال آب ترس داشته و عمدا خود را جنب کرده و با تیمّم نماز خوانده باشد.دوم:آن که میدانسته یا گمان داشته که آب پیدا نمیکند و عمدا خود را جنب کرده و با تیمّم نماز خوانده باشد.سوم:آن که تا آخر وقت عمدا در جستجوی آب نرود و با تیمّم نماز بخواند و بعد بفهمد که اگر جستجو میکرد، آب پیدا میشد. چهارم: آن که عمدا نماز را تأخیر انداخته و در آخر وقت با تیمّم نماز خوانده باشد. پنجم: آن که میدانسته یا گمان داشته که آب پیدا نمی‌شود و آبی را که داشته ریخته و با تیمّم نماز خوانده است.
- کسی که میترسد در صورت وضو گرفتن مریض شود، یا بیماری او شدت یابد، یا زمان بهبودی او طولانیتر شود، یا درمان بیماری مشکل گردد به طوری که تحمّل آن برای وی سخت باشد و همچنین کسی که میترسد در صورتی که آب را به مصرف وضو برساند، دچار تشنگی شدید شود، میتواند تیمّم کند؛ ولی اگر بترسد که تشنگی شدید برای وی ضرر قابل توجهی داشته باشد، باید تیمّم کند و اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد که ضرر شدیدی که از نظر شرع حرام است داشته، وضوی او بنا بر احتیاط باطل است و در غیر این صورت صحیح می‌باشد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با آن وضو نماز نخواند و تیمّم کند.
- اگر به واسطه ندانستن مسأله، نجس یا پاک بودن چیزی را نداند، مثلاً نداند عرقِ جنب از حرام پاک است یا نه، باید مسأله را بپرسد، ولی اگر با این که مسأله را میداند در پاکی چیزی شک کند، مثلاً شک کند که آن چیز خون است یا نه، یا نداند که خون پشه است یا خون انسان، آن چیز پاک می‌باشد، مگر در مورد آب مشکوکی که بعد از ادرار و قبل از استبراء و یا بعد از خروج منی و قبل از ادرار کردن خارج میشود که محکوم به نجاست است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر کسی دو نفر را وصی کند، چنانچه یکی از آن دو بمیرد، یا دیوانه، یا کافر شود، حاکم شرع یک نفر دیگر را به جای او معین میکند و اگر هر دو بمیرند، یا دیوانه، یا کافر شوند، حاکم شرع دو نفر دیگر را معین میکند ولی اگر یک نفر بتواند وصیّت را عملی کند، معین کردن دو نفر لازم نیست.
- [آیت الله سیستانی] جماع روزه را باطل میکند، اگرچه فقط به مقدار ختنهگاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید.
- [امام خمینی] اگر وکیل یا موکل بمیرد، یا دیوانه همیشگی شود وکالت باطل میشود، و نیز اگر گاهگاهی دیوانه شود و یا بیهوش شود، بنا بر احتیاط واجب باید به معاملهای که انجام میدهد ترتیب اثر ندهند، و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود مثلًا گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد، وکالت باطل میشود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر برای آنکه بفهمد وقت دارد یا نه؛ جستجو نماید؛ گمان کند که به اندازه غسل وقت دارد و خود را جنب کند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و تیمم کند؛ روزه اش صحیح است و نیز بدون جستجو گمان کند که وقت دارد و خود را جنب نماید و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و با تیمم روزه بگیرد صحیح است.
- [آیت الله جوادی آملی] .هرگاه پیشانی را سهواً از زمین برداشت، نمیتواند آن را دوباره به زمین بگذارد, زیرا زیاده سجده محسوب میشود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر برای آن که بفهمد وقت دارد یا نه، جستجو نماید وگمان کند که به اندازه غسل وقت دارد وخود را جنب کند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده، چنانچه تیمّم کند، روزهاش صحیح است و همچنین است اگر بدون جستجو گمان کند که وقت دارد وخود را جنب نماید و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و با تیمّم روزه بگیرد، روزه او صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر برای ان که بفهمد وقت دارد یا نه جستجو نماید و گمان کند که به اندازه غسل وقت دارد و خود را جنب کند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و تیمم کند روزه اش صحیح است و اگر بدون جستجو گمان کند که وقت دارد و خود را جنب نماید و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و با تیمم روزه بگیرد بنابر احتیاط واجب روزه ان روز را قضا نماید
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در ماه رمضان برای آن که بفهمد وقت دارد یا نه، جستجو نماید و گمان کند که به اندازه غسل وقت دارد و خود را جنب کند بعد بفهمد وقت تنگ بوده و تیمم کند، روزهاش بیاشکال صحیح است؛ بلکه اگر بدون جستجو گمان کند که وقت دارد و خود را جنب کند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و با تیمم روزه بگیرد، روزهاش صحیح است؛ هر چند احتیاط مستحب در قضا و کفاره است.
- [آیت الله بروجردی] اگر برای آن که بفهمد وقت دارد یا نه، جستجو نماید و گمان کند که به اندازهی غسل وقت دارد و خود را جنب کند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده، چنانچه تیمّم کند روزهاش صحیح است و اگر بدون جستجو گمان کند که وقت دارد و خود را جنب نماید و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و با تیمّم روزه بگیرد، بنا بر احتیاط واجب باید روزهی آن روز را قضا کند.
- [آیت الله خوئی] اگر برای آنکه بفهمد وقت دارد یا نه، جستجو نماید و گمان کند که به انداز غسل وقت دارد و خود را جنب کند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و تیمم کند، روزهاش صحیح است. و اگر بدون جستجو گمان کند که وقت دارد و خود را جنب نماید و بعد بفهمد وقت تنگ بوده، و با تیمم روزه بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید روزة آن روز را قضا کند.