خوردن
يکي از موضوعاتي که در فقه از احکام آن صحبت شده ،خوردن مي باشد.
اگر هنگامی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده، باید فورا لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمدا فرو ببرد، روزه او باطل می‌شود و به دستوری که بعدا گفته خواهد شد، کفّاره نیز بر او واجب است.
عنوان مسئله:
اگر هنگامی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده، باید فورا لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمدا فرو ببرد، روزه او باطل می‌شود و به دستوری که بعدا گفته خواهد شد، کفّاره نیز بر او واجب است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- باردار هستم و هر روز صبح تهوع و استفراغ داشتم و نتوانستم روزه بگیرم. خواستم بدانم آیا کفارة روزه بر من واجب است یا نه؟
- اگر شخص روزهداری در ماه مبارک رمضان فراموش کند که روزه است و از ما آب یا غذا طلب کند و ما بدانیم که فراموش کرده، آیا برای ما انجام دادن این کار جایز است؟ اگر از روی فراموشی مشغول خوردن شود، آیا لازم است به او تذکّر دهیم یا نه؟
- کسی که در جایی مشغول به کار است و رئیس او بدون داشتن عذر شرعی از وی میخواهد هنگام روزه ماه رمضان برایش غذا ببرد و در صورت خودداری و نهی از منکر، ممکن است کارش را از دست بدهد، چه وظیفهای دارد؟
- اینجانب بیماری لثه دارم؛ به نحوی که هنگام روزه داری دهان خشک شده و عروق بسیار کوچک پاره شده و خونریزی مختصری ایجاد می کند و اگر آب دهان را بیرون بریزم، رگه های خون در آن مشخص است و اگر بیرون نریزم تقریباً در آب دهان مستهلک می شود. گاهی اوقات که خلط صبحگاهی ته حلق را بیرون می ریزم و به لثه ها فشار می آید، این خونریزی بیشتر است و در آب دهان مستهلک نمی شود. سوال این است: 1- آیا اگر خون مذکور با آب دهان مستهلک شود و عمداً یا سهواً فرو داده شود، روزه باطل است؟ 2- اگر با آب دهان مستهلک نشود و تا زمانی که خونریزی بسیار کم و مختصر شود، بیرون ریخته و پس از آن آب دهان قورت داده شود، چطور؟ 3- با توجه به داشتن دندانهای پرکرده و مصنوعی در دهان، خون مذکور چه با آب دهان مستهلک شود چه نشود، دهان را نجس می کند؟ اگر بله چطور می شود در حال روزه دهان را آب کشید و آیا لازم است قبل از افطار یا بعد آن دهان آب کشیده شود؟ 4- اگر خون مذکور که در آب دهان مستهلک نمی شود، به دلیل جهل نسبت به مساله فقهی یا ندانستن کیفیت خونریزی، در زمان روزه فروداده شود و بعدها متوجه موضوع شود، قضا و کفاره دارد؟ 5- اگر بعد از کشیدن دندان، خونریزی در حال روزه وجود داشته و به توصیه پزشک خون محل کشیدن دندان را که با آب دهان مخلوط شده و به رنگ قهوه ای تیره است، به تنهایی یا همراه با خون لثه به شرح فوق فرودهد، حکم روزه او چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا آدامس جویدن و فرو بردن آب دهان در آن حال، روزه را باطل میکند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا فرو بردن قهری و ناخواسته اخلاط سینه که به فضای دهان رسیده است، روزه را باطل میکند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اخلاط سر و سینه وقتی وارد محوطه دهان می شود، اگر قهراً فرو داده شود، روزه را باطل می کند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر روزه دار باشم و مادرم مرا وادار به خوردن غذا یا نوشیدن کند، آیا روزه ام باطل می شود؟
- [سایر] سلام، آیا خلط جزو خبائث بوده و فرو بردن آن در صورتیکه به فضای دهان برسد حرام است؟ اگر پاسخ مثبت است، آیا با فرو بردن عمدی خلطی که در حال روزه به دهان آمده (از باب اینکه با حرام افطار کردهایم) کفاره جمع بر ما واجب می‌شود؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی را به خوردن روزه مجبور نمایند، آیا کفاره روزه بر او واجب است؟
- [آیت الله بهجت] معیار در خوردن و آشامیدن چیست؟ آیا به محض رسیدن به حلق، روزه را باطل می کند یا فرو بردن اشیا روزه را باطل می کند؟
- [آیت الله سیستانی] من اولین سالی هست که روزه بر من واجب شده و امروز که روز اول هست را روزه گرفته ام. می خواستم بپرسم من که نمی دانستم اگر اخلاط سینه به دهان برسد نباید فرو برد و من که فرو بردم، روزه من باطل است یا نه؟
- [آیت الله مظاهری] روزهداری که سهواً چیزی در حالت روزه بخورد و بعد به خیال اینکه روزهاش باطل شده، دوباره غذا بخورد، حکم روزهاش از نظر قضا و کفاره چگونه است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر مقدار کمی خون از لثه روزهدار خارج شود و با آب دهان او مخلوط گردد، فرو بردن آن، روزه را باطل میکند یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر روزهدار آروغ بزند وچیزی در دهان او بیاید، چنانچه عمدا آن را فرو ببرد، روزه او باطل است و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره نیز بر او واجب می‌شود و اگر خوردن آن چیز حرام باشد، مثلاً هنگام آروغ زدن خون یا غذایی که از صورت غذا بودن خارج شده به دهان او بیاید و عمدا آن را فرو برد، باید قضای آن روزه را بگیرد و بنابر احتیاط، کفاره جمع نیز بر او واجب می‌شود.
- اگر روزهدار عمدا چیزی بخورد یا بیاشامد، روزه او باطل می‌شود، چه خوردن و آشامیدن آن چیز مثل نان و آب، معمول باشد یا مثل خاک و شیره درخت، معمول نباشد، چه کم باشد و چه زیاد، حتّی اگر مسواک را از دهان بیرون آورد و دوباره به دهان ببرد و رطوبت آن را فرو برد، روزه او باطل می‌شود، مگر آن که رطوبت مسواک در آب دهان به گونهای از بین برود که به آن رطوبت خارج گفته نشود.
- فرو بردن اخلاط سر و سینه، اگر به فضای دهان نرسیده باشند، روزه را باطل نمیکند؛ ولی اگر داخل فضای دهان شود، نباید آن را فرو برد.
- اگر حشرهای در گلوی روزهدار برود، چنانچه به قدری پایین رود که دیگر به فرو بردن آن، خوردن نگویند، اگرچه آن را فرو برد، روزه او صحیح است هر چند بنابر احتیاط در صورت امکان باید آن را خارج کند، مگر آن که خارج کردن آن باعث قی کردن شود که در این صورت نباید قی کند و اگر به این مقدار پایین نرود، باید آن را بیرون آورد، اگرچه موجب شود که قی کند و روزه او باطل شود که در این صورت باید آن را قضا کند و چنانچه فرو ببرد روزه او باطل می‌شود و علاوه بر قضای روزه، بنابر احتیاط واجب باید کفّاره جمع بدهد.
- فرو بردن آب دهان، اگرچه به واسطه تصوّر کردن مزه ترشی و مانند آن در دهان جمع شده باشد، روزه را باطل نمیکند.
- اگر روزهدار چیزی را که لای دندان او مانده است عمدا فرو ببرد، روزه او باطل می‌شود.
- اگر غیر از آب چیز دیگری را در دهان ببرد و بی اختیار فرو رود یا آب داخل بینی کند و بیاختیار فرو رود، قضا بر او واجب نیست.
- اگر سهوا چیزی را فرو ببرد و پیش از آن که کاملاً پایین رود، به خاطر آورد که روزه است، چنانچه به قدری پایین رفته باشد که دیگر به فرو بردن آن خوردن نگویند، میتواند آن را فرو برد و روزه او باطل نمیشود و اگر به این حد نرسیده باشد، باید در صورت امکان آن را خارج کند، مگر این که خارج کردن آن موجب قی کردن شود.
- در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است و کفّاره واجب نیست: اوّل: آن که روزه خود را با قِی کردن یا اماله نمودن باطل کند. دوم: آن که در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصیلی که در مسأله 1710 گفته شد، تا اذان صبح از خواب دوم بیدار نشود. سوم: عملی که روزه را باطل میکند بجا نیاورد، ولی نیّت روزه نکند یا ریا کند یا قصد کند که روزه نباشد یا این که قصد کند آنچه روزه را باطل میکند، بجا آورد. چهارم: آن که در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت یک یا چند روز، روزه بگیرد. پنجم: آن که در ماه رمضان با شک در این که صبح شده و بدون این که تحقیق کند، عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است و تفاوتی ندارد که میتوانسته تحقیق کند یا نه و نیز اگر بعد از تحقیق اطمینان پیدا نکند که شب باقی است و صبح نشده و عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده، قضای آن روزه بر او واجب است؛ اما اگر بعد از تحقیق و مراعات فجر اطمینان یابد که صبح نشده و عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده، قضا واجب نمیشود. ششم: آن که کسی بگوید: (صبح نشده) و انسان با اعتماد به گفته او عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است. هفتم: آن که کسی بگوید صبح شده و انسان به گفته او یقین نکند یا گمان کند شوخی میکند و عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است. هشتم: آن که نابینا و مانند او که نمیتواند در مورد وقت تحقیق کند، با اعتماد به گفته کسی که میگوید مغرب شده، افطار کند و بعد معلوم شود مغرب نبوده است. نهم: آن که در هوای صاف به واسطه تاریکی یقین کند که مغرب شده و افطار کند و بعد معلوم شود مغرب نبوده است، ولی اگر به علّت وجود مانعی، مانند ابری بودن هوا یا وجود گرد و غبار به گمان این که مغرب شده افطار کند و بعد معلوم شود مغرب نبوده، قضا لازم نیست. دهم: آن که برای خنک شدن یا بیجهت مضمضه کند (یعنی آب در دهان بگرداند) و آب بیاختیار فرو رود؛ ولی اگر فراموش کند که روزه است و آب را فرو دهد یا برای وضویی که برای نماز واجب میگیرد، مضمضه کند و بیاختیار آب فرو رود، قضا بر او واجب نیست.
- جویدن غذا برای بچّه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند آنها که معمولاً از حلق پایین نمیرود، اگرچه اتّفاقا پایین رود، روزه را باطل نمیکند؛ ولی اگر انسان از اوّل بداند که از حلق پایین میرود، چنانچه پایین رود، روزهاش باطل می‌شود و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره نیز بر او واجب است و اگر پایین نرود نیز روزهاش باطل است، ولی کفّاره ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده، باید لقمه را از دهان بیرون آورد، و چنانچه عمداً فرو ببرد روزهاش باطل است، و به دستوری که بعداً گفته خواهد شد کفّاره هم بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده، باید لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمداً فرو برد، روزهاش باطل می‌شود و به دستوری که در مسأله 1670 گفته می‌شود، کفاره نیز بر او واجب میگردد.
- [آیت الله بروجردی] اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده، باید لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمداً فرو برد روزهاش باطل است و به دستوری که بعداً گفته خواهد شد، کفّاره هم بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده، باید لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمداً فرو برد روزهاش باطل است و به دستوری که بعداً گفته خواهد شد کفّاره هم واجب می‌شود.
- [آیت الله خوئی] اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده باید لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمداً فرو ببرد، روزهاش باطل است و بهدستوری که بعداً گفته خواهد شد، کفاره هم بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده باید لقمه را از دهان بیرون آورد، و چنانچه عمداً فرو برد روزه اش باطل است، و بدستوری که بعداً گفته خواهد شد کفاره هم بر او واجب می شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده؛ باید لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمدا فرو ببرد روزه اش باطل است و به دستوری که بعدا گفته خواهد شد کفاره هم بر او واجب می شود.
- [آیت الله بهجت] اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است، بفهمد صبح شده، باید لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمداً فرود برد روزهاش باطل است و به دستوری که بعداً گفته خواهد شد کفّاره هم بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله مظاهری] اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده، باید لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمداً فرو برد روزهاش باطل است و کفّاره هم بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده ، باید لقمه را از دهان بیرون آور د و چنانچه عمداً فرو برد روزه اش باطل است و به دستوری که بعداً گفته خواهد شد کفاره هم بر او واجب می شود .