تشریح
پاره پاره كردن بدن مرده ، برای كسب آگاهيهای پزشكی و...
گاهی از اجساد مجهول الهویه، جهت تشریح استفاده میشود. آیا چنین کاری جایز است؟
نظر به این که اجساد مجهول الهویه در کشور اسلامی محکوم به اسلام است، حکم جسد مسلمان را دارد.
نظر به این که اجساد مجهول الهویه در کشور اسلامی محکوم به اسلام است، حکم جسد مسلمان را دارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا میتوان برای چندین میّت، فقط یک نماز میّت خواند و در صورت جایز بودن، نحوه قرار گرفتن اجساد در موقع نماز به چه صورت باید باشد؟
- اگر با شراب، کاری کنیم که دیگر مست کننده نباشد، آیا پاک و خوردن آن حلال میشود؟ و اگر با مایع پاکی که مست کننده نیست، کاری کنیم که مست کننده شود، آیا نجس و خوردنش حرام میشود؟
- در مواردی که اذان، در نماز ساقط میشود، آیا سقوط اذان، لازم است یا جایز؟
- آیا تکرار آیات شریفه و اذکار و دعاهایی که در نماز خوانده میشود، جایز است؟ و در صورت جایز بودن، آیا فضیلتی دارد یا خیر؟
- آیا مخالفت با مقتضای استخاره (با قرآن کریم یا تسبیح)، در مواردی که استخاره گرفته میشود، جایز است؟
- همه مراجع تقلید فعلی، بقا بر تقلید میّت را جایز میدانند. آیا میشود بدون رجوع به مرجع خاصّی بر تقلید میّت باقی ماند؟
- آیا اقامه نماز جماعت ظهر و عصر در روز جمعه، به هنگام اقامه نماز جمعه در بلادی که نماز جمعه در آنها اقامه میشود، جایز است؟
- در پرداخت خمس، در بعضی از مواردِ شبهه، از طرف نماینده‌ای که دارای اجازه از طرف مرجع تقلید است، اقدام به مصالحه میشود. آیا این کار جایز است؟
- نظر به گسترش امر سکونت در آپارتمانها، اگر در یک مجتمع مسکونی یکی از مالکین خانه‌اش را فقط بر این مبنا که حق مالکیت دارم و به هر کسی که بخواهم اجاره می‌دهم، به افراد مجرد مجهول الهویه رهن و اجاره دهد بطوریکه باعث احساس ناامنی و مزاحمت برای سایر همسایگان گردد و بیم لغزش و خطای ساکنین مجرد و همچنین بدنام شدن آن مجتمع مسکونی برود، حقوق همسایگان و شأن مکانی که افراد در آن زندگی می‌کنند از نظر شرع مقدس چه می‌باشد؟
- نظر به گسترش امر سکونت در آپارتمانها، اگر در یک مجتمع مسکونی یکی از مالکین خانه‌اش را فقط بر این مبنا که حق مالکیت دارم و به هر کسی که بخواهم اجاره می‌دهم، به افراد مجرد مجهول الهویه رهن و اجاره دهد بطوریکه باعث احساس ناامنی و مزاحمت برای سایر همسایگان گردد و بیم لغزش و خطای ساکنین مجرد و همچنین بدنام شدن آن مجتمع مسکونی برود، حقوق همسایگان و شأن مکانی که افراد در آن زندگی می‌کنند از نظر شرع مقدس چه می‌باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا تشریح بدن مسلمان موجب دیه است؟ در صورت اثبات دیه اگر یکی از ارگان های دولتی و یا آموزشی بدن مجهول الهویه ای را تشریح کرد، دیه آن را به چه کسی باید بپردازد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا دانشجوی پزشکی که موظف به تشریح است باید از کم و کیف چگونگی تهیه اجساد برای تشریح آگاهی یابد یعنی تجسس کند که آیا مسائل شرعی رعایت شده یا نه؟ جسد مربوط به مسلمان است یا نه؟
- [آیت الله بهجت] در سالن تشریح، گاهی از اجساد متعلق به ایرانیان مسلمان استفاده می شود، آیا قطعه قطعه کردن آن ها اشکالی ندارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا تشریح مسلمانی که وصیت کرده بعد از وفاتش، وی را تشریح کنند، جایز است؟
- [سایر] آیا تشریح پیکر مسلمان جایز است؟
- [سایر] آیا تشریح جسد کافر ذمی جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] تشریح بدن اهل کتاب آیا جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا تشریح بدن در جایی که جایز است دیه دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا تشریح بدن در جایی که جایز است دیه دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا تشریح حیوانات به جهت تحقیق جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- آنچه اشخاص از بانک‌ها به عنوان وام یا غیر آن می‌گیرند، در صورتی که معامله به وجه شرعی انجام بگیرد، حلال است و مانعی ندارد، اگرچه بدانند که در بانک‌ها پول‌های حرامی وجود دارد و احتمال بدهند پولی که گرفته‌اند از حرام باشد، ولی اگر بدانند پولی که گرفته‌اند یا مقداری از آن حرام است، تصرّف در آن جایز نیست و اگر نتوانند مالک آن را پیدا کنند، باید با اذن مجتهد جامع‌الشرایط معامله مجهول المالک با آن بکنند و در این مسأله فرقی میان بانک‌های خارجی و داخلی و دولتی و غیر دولتی نیست.
- احتیاط واجب آن است که فقیر و مسکین اگر زکات را می‌گیرد تا به مصرف برساند، بیشتر از مخارج سال خود و افراد تحت تکفّلش را از زکات نگیرد؛ ولی اگر زکات را می‌گیرد تا با آن کسب و کاری برای خود ایجاد کند و از گرفتن زکات بی‌نیاز شود، گرفتن بیشتر از مخارج یک سالش نیز جایز است.
- بیرون ریختن منی در حال آمیزش توسّط شوهر در مورد زن دائم بدون رضایت او احتیاطا جایز نیست ولی اگر با رضایت طرفین باشد مانعی ندارد و در مورد متعه، مرد می‌تواند منی خود را بیرون بریزد؛ ولی زن دائمی باشد یا متعه حق ندارد بدون رضایت شوهر، کاری کند که نطفه او بیرون بریزد، مگر در مواردی که بیرون نریختن نطفه موجب بچّه‌دار شدن شود و زن نسبت به آن شرعا معذور باشد.
- اقاله در خرید و فروش نباید به کمتر یا زیادتر از کالا یا عوض آن انجام شود و باید همان کالا و عوض به فروشنده و خریدار بازگردانده شود، ولی چون پذیرفتن اقاله واجب نیست، جایز است اقاله کننده چیزی یا کاری را به نفع خود تقاضا =============================================================================== 1 وسائل الشیعة، چاپ آل البیت، باب 25 از (أبواب آداب التّجارة)،ح3،ج17،ص419 و 420. کند و انجام اقاله را مشروط به انجام این تقاضا نماید.
- در مسابقاتی که شرط‌بندی در آنها جایز است، امور زیر باید رعایت شود: اوّل: ایجاب و قبول را به لفظ یا کاری که دلالت بر آن کند مانند نوشتن و امضا رعایت نمایند. دوم: دو طرف باید عاقل، بالغ و دارای اختیار و قصد باشند. سوم: مقدار جایزه، خواه به صورت عین یا دین، معیّن باشد و یکی از دو طرف یا شخص سوم آن را پرداخت نماید. چهارم: جهاتی که جهل به آنها موجب نزاع میشود روشن گردد، مانند هدف، مقدار مسافت و خط شروع و پایان.
- چند چیز برای روزه‌دار مکروه است و از آن جمله است: دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد؛ انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمّام رفتن باعث ضعف شود؛ انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می‌رسد و اگر بداند به حلق می‌رسد، جایز نیست؛ بو کردن گیاههای معطر؛ استعمال شیاف؛ تر کردن لباسی که در بدن است؛ کشیدن دندان و هر عملی که به واسطه آن از دهان خون بیاید؛ مسواک کردن با مسواکِ تر و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی، زن خود را ببوسد یا عملی انجام دهد که شهوت خود را تحریک کند؛ ولی اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد و یا احتمال دهد که منی خارج شود، گرچه منی نیز خارج نشود، روزه او باطل میشود. همچنین نشستن زن روزه‌دار در آب مکروه است بلکه احتیاط مستحب این است که در آب ننشیند.
- (سرقفلی) دارای اقسامی است که برخی از آنها حرام و بعضی حلال می‌باشد، از جمله: اوّل:چنانچه بودنِ مستأجر در محلِّ مورد اجاره موجب زیاد شدن ارزش آنجا شده باشد و به همین دلیل مستأجر پس از پایان مدّت اجاره بخواهد مبلغی را به عنوان سرقفلی از موجر بگیرد، این نوع سرقفلی حرام است. دوم:چنانچه پیش از تمام شدن مدّت اجاره، موجر مبلغی را به عنوان سرقفلی به مستأجر بپردازد تا وی بقیّه مدّت را بخشیده و محلّ را تخلیه کند، این قسم از سرقفلی مشروع و حلال می‌باشد. سوم:اگر موجر شرط کرده باشد که فقط مستأجر از مورد اجاره استفاده نماید و مستأجر مبلغی را به عنوان سرقفلی به موجر بپردازد تا او رضایت دهد که مستأجر آن محل را به شخص دیگری اجاره دهد، این نوع سرقفلی نیز جایز و حلال است. چهارم:اگر موجر بخواهد مبلغی را به عنوان سرقفلی از مستأجر بگیرد تا آن محل را به او اجاره دهد، این قسم سرقفلی نیز مشروع و حلال است و در حقیقت جزء اجاره بها می‌باشد. همچنین اگر مستأجر حقّ اجاره به دیگری را داشته باشد، می‌تواند از دیگری مبلغی را به عنوان سرقفلی بگیرد و آن محل را به او اجاره بدهد، ولی اگر مدّت اجاره خود او باقی مانده باشد و بخواهد به مبلغ بیشتر اجاره بدهد، بنابر احتیاط باید کاری از قبیل تعمیر در آن انجام داده باشد. پنجم:اگر موجر در ضمن عقد اجاره شرط کند که تا وقتی مستأجر در آن ملک است و خواهان آن می‌باشد، ملک را به او اجاره دهد یا عقد اجاره را تمدید کند و مبلغ اجاره را زیاد نکند و حقّ بیرون کردن وی را نداشته باشد، مستأجر می‌تواند از موجر و یا شخص دیگری مقداری به عنوان سرقفلی در برابر اسقاط حقّ خود یا تخلیه محل دریافت دارد. ششم:مفهوم سرقفلی گرفتن در عرف فعلی بازار این است که مستأجر حقّ داشته باشد هر قدر خواست محلّ اجاره را در اختیار داشته باشد و از هر کسی خواست پول بگیرد و محل را به او واگذار کند و صاحب محل نه حقّ اخراج او را داشته باشد ونه مانع و اگذاری او شود، فقط گاهی صاحب ملک شرط می‌کند که در مقابل موافقت واگذاری از طرف دوم یا سوم مبلغی پول بگیرد، همه این مطالب اگر به صورت شرط لفظی هم نباشد، مفهوم آن گرفتن سرقفلی است و معامله بر این اساس انجام میشود و این نوع سرقفلی نیز جایز و حلال است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] تشریح بدن کافر غیر ذمی مرده جایز است و جواز تشریح بدن ذمی و عدم ثبوت دیه جنین ذمی در تشریح ان محل اشکال است مگر ان که در ایین انها جایز باشد که در این صورت مانعی ندارد و اگر مرده ای مسلمان یا ذمی بودن او مشکوک باشد تشریح بدن او جایز است
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز است بدن مرده کافر را تشریح کردن بتمام انواع تشریح وهمینطور است اگر مرده‌ای اسلام او مشکوک باشد وفرق نمی‌کند که تشریح بدن کافر یا مشکوک الاسلام در بلاد اسلامی بوده باشد یا غیر اسلامی.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تشریح مرده مسلمان حرام است اگر چه برای یاد گرفتن باشد و قطع اعضاء آن دیه دارد ولی تشریح مرده غیر مسلمان جایز است و دیه ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] تشریح بدن مسلمان مرده جایز نیست و بر تشریح کننده دیه جنین مسلمان به تفصیلی که در کتاب دیات مذکور است لازم می شود
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز نیست بدن مرده مسلمان را تشریح کردن و اگر تشریح کنند، بر گردن تشریح کننده دیه لازم میشود به طوری که تفصیل آن را در کتاب دیات بیان کرده‌ایم.
- [آیت الله خوئی] جایز نیست بدن مرد مسلمان را تشریح کردن، و اگر تشریح کنند بر گردن تشریح کننده دیه لازم میشود به طوری که تفصیل آن را در کتاب دیات بیان کرده‌ایم.
- [آیت الله خوئی] جایز است بدن مرد کافر را تشریح کردن به تمام انواع تشریح و همین طور است اگر مرده‌ای اسلام او مشکوک باشد و فرق نمی‌کند تشریح بدن کافر یا مشکوک الاسلام در بلاد اسلامی بوده باشد یا غیر اسلامی.
- [امام خمینی] اگر ممکن باشد تشریح غیر مسلمان، جایز نیست تشریح مسلمان، برای یاد گرفتن مطالب طبی اگر چه متوقف باشد حفظ جان مسلمانی یا عدهای از مسلمانان بر تشریح، و اگر با امکان تشریح غیر مسلمان تشریح مسلمان کنند معصیت کار، و بر آنها دیه است.
- [امام خمینی] اگر توقف داشته باشد حفظ جان مسلمانی یا عدهای از مسلمانان بر تشریح، و امکان نداشته باشد تشریح غیر مسلمان، جایز است تشریح مسلمان، و اما برای یادگرفتن بدون آنکه زندگی مسلمانی موقوف بر آن باشد، جایز نیست و موجب دیه است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] تشریح بدن انسان در آنجا که شرعاً جایز است دیه ای ندارد.