روزه مستحبی
روزه مستحب از اقسام روزه است و ازاحکام آن در باب صوم سخن گفتهاند.
آیا در روزه، جایز است که نیّت روزه را به روزه دیگر تبدیل کرد، مثل تبدیل نیّت روزه نذری، به روزه کفّاره یا روزه قضا، و یا تبدیل نیّت روزه مستحبّی، به روزه مستحبّی دیگر؟
تبدیل نیّت روزه‌ای به روزه دیگر جایز نیست و فرقی ندارد که هر دو روزه واجب باشند یا مستحب یا یکی واجب باشد و دیگری مستحب.
تبدیل نیّت روزه‌ای به روزه دیگر جایز نیست و فرقی ندارد که هر دو روزه واجب باشند یا مستحب یا یکی واجب باشد و دیگری مستحب.
عنوان سوال:
آیا در روزه، جایز است که نیّت روزه را به روزه دیگر تبدیل کرد، مثل تبدیل نیّت روزه نذری، به روزه کفّاره یا روزه قضا، و یا تبدیل نیّت روزه مستحبّی، به روزه مستحبّی دیگر؟
پاسخ:
تبدیل نیّت روزه‌ای به روزه دیگر جایز نیست و فرقی ندارد که هر دو روزه واجب باشند یا مستحب یا یکی واجب باشد و دیگری مستحب.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مکلّفی که در شب، نیّت روزه مستحبّی یا روزه قضای رمضان یا روزه نذری یا روزه کفّاره میکند و میخوابد، ولی بعد از اذان صبح با حالت جنابت بیدار می‌شود، آیا میتواند در آن روز روزه بگیرد؟
- آیا میتوان در سفر معصیت که نماز در آن تمام است، روزه قضا یا روزه نذری و یا روزه مستحبّی گرفت یا نمیتوان؟
- شخصی قضا و کفّاره روزه بر او واجب شده و قضا را به جا آورده و کفّاره باقی مانده است. برای ادای کفّاره، مخیّر بین اطعام شصت فقیر و یا گرفتن شصت روز روزه است. با توجه به این که به طور معیّن، گرفتن روزه بر او واجب نشده است، آیا جایز است روزه مستحبّی بگیرد؟
- کسی که به نیّت قضا یا کفّاره، روزه میگیرد و قبل یا بعد از اتمام روزه میفهمد که قضا یا کفّاره برعهده او نبوده، آیا میتواند آن روز را روزه دیگری غیر از قضا و کفّاره به حساب آورد یا نمیتواند؟
- وقت نیت روزه مستحبی تا چه زمان از روز می‌باشد؟
- به جا آوردن روزه قضا مقدّم است یا روزه کفّاره مربوط به آن؟ مثلاً کسی که عمدا در ماه مبارک رمضان آب خورد و روزهاش را باطل کرد، اگر بخواهد بابت کفّاره آن، شصت روز روزه بگیرد، آیا گرفتن یک روز روزه قضا مقدّم است یا گرفتن شصت روز روزه کفّاره؟
- آیا وقت نیّت کردن در روزه واجب یا مستحبّی که به نیابت از دیگری انجام می‌شود، با وقت نیّت این روزهها برای خود انسان تفاوتی دارد؟
- میّتی از دنیا رفته و به خاطر نذر کردن، غسلی بر او واجب شده؛ ولی انجام نداده است. آیا باید خود میّت را علاوه بر غسل میّت، به نیّت غسل نذری هم غسل داد یا انجام دادن غسل نذری (مثل نمازهای قضا) به پسر بزرگتر میّت منتقل می‌شود؟
- اگر شخصی که روزه نذری یا استیجاری برعهده اوست، این روزهها را در اعتکاف به جا آورد، آیا کفایت از روزه نذری و استیجاری میکند یا خیر؟
- آیا جایز است مکلّفی کفّاره روزه خود را به واجب النفقه خود بپردازد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] فرمودهاند روزه مستحبی در سفر چنانچه نذری باشد (و روزه قضا نداشته باشد) جایز است آیا در جواز روزه فرق است بین آنکه قبلاً نذر کرده باشد و یا اینکه در حال همین سفر نذر کند ؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی برای گرفتن روزه نذری و روزه قضا وقت کافی ندارد و مثلاً 10 روز تا ماه رمضان مانده و او مجموعاً 15 روزه قضا و نذر دارد که وقت نذر هم در دهه آخر شعبان است. ابتدا باید کدام یک را نیت کند؟ روزه قضا را نیت نماید یا روزه نذری را؟
- [سایر] آیا می شود روزه قضا و روزه مستحبی را با هم در یک روز نیت کرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا می‌شود روزه قضا و روزه مستحبی را با هم در یک روز نیت کرد؟
- [سایر] آیا کسی که روزه واجب؛ مانند قضا، کفاره یا روزه استیجاری بر عهده دارد، میتواند روزه مستحبی بگیرد؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که روزه قضای واجب داشته باشد آیا میتواند روزه نذری، استیجاری یا مستحبی بگیرد؟
- [آیت الله بهجت] عدول از روزه ی واجب مدت دار مثل روزه قضا به روزه ی واجب مدت دار دیگر مثل روزه نذری جایز است یا نه؟
- [آیت الله بهجت] کسی که می خواهد روزه ی قضا بگیرد، آیا می تواند نیّت روزه ی مستحبی نیز بکند؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که روزه نذری را به دلخواه و در موعد مقرر نگرفته، آیا فقط قضا کافی است یا باید کفاره هم بدهد؟ چه مقدار؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی که نمیداند روزة قضا دارد یا نه، آیا میتواند به نیت اینکه اگر روزة قضا دارد، روزه بگیرد و اگر نداشت روزة مستحبی باشد؟ آیا اگر بعداً مطمئن شود که روزة قضا داشته، همان روزه جایگزین می‌شود یا اینکه چون نیت آن روزه دقیق نبوده، دوباره باید روزة قضا بگیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پدر یا مادر غیر از روزه رمضان، روزه واجب دیگری مانند روزه نذری را نگرفته باشند، بنابر احتیاط پسر بزرگتر باید آن را قضا نماید.
- اگر بخواهد غیر از روزه رمضان، روزه دیگری بگیرد، باید آن را معیّن نماید، مثلاً نیّت کند که روزه قضا یا روزه کفّاره میگیرد، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیّت کند که روزه رمضان میگیرد و اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیّت کند، روزه ماه رمضان محسوب می‌شود.
- آخرین وقتی که میتوان برای روزه مستحبّی نیّت نمود، هنگامی است که به اندازه نیّت کردن به مغرب وقت باقیمانده باشد، بنابراین اگر تا این هنگام عملی که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد و نیّت روزه مستحبّی کند، روزه او صحیح است.
- روزه مستحبّی فرزند اگر اسباب اذیّت پدر و مادر یا جدّ او شود، جایز نیست.
- اگر به واسطه گرفتن روزه مستحبّی توسط زن، حق شوهر او از بین برود، جایز نیست روزه مستحبّی بگیرد و همچنین اگر شوهر او را از گرفتن روزه مستحبّی منع کند، بنابر احتیاط واجب، زن باید از روزه گرفتن خودداری کند.
- اگر کسی که برای بجا آوردن روزه میّتی اجیر شده، روزه مستحبّی بگیرد، اشکال ندارد؛ ولی کسی که روزه قضای رمضان به ذمّه دارد، نمیتواند روزه مستحبّی بگیرد و اگر روزه واجب غیر معیّن دیگری نیز به ذمّه داشته باشد، بنابر احتیاط واجب همین حکم را دارد و چنانچه فراموش کند و روزه مستحبّی بگیرد، در صورتی که پیش از ظهر به خاطر آورد، روزه مستحبّی او به هم میخورد و میتواند نیّت خود را به روزه واجب برگرداند و اگر بعد از ظهر متوجّه شود، روزه او باطل است و اگر بعد از مغرب به خاطر آورد، روزه او صحیح است.
- برگرداندن نیّت از نماز قضا به نماز ادا و از نماز مستحب به نماز واجب جایز نیست.
- اگر برای روزه واجب غیر معیّنی مثل روزه کفّاره، عمدا تا نزدیک ظهر نیّت نکند، اشکال ندارد بلکه اگر پیش از نیّت تصمیم داشته باشد که روزه نگیرد یا تردید داشته باشد که بگیرد یا نه و یا قصد کند عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد یا مردّد شود که آن عمل را بجا آورد یا نه، چنانچه عملی که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد و پیش از ظهر نیّت کند، روزه او صحیح است و چنانچه تا پیش از ظهر نیّت نکند، بنابر احتیاط واجب دیگر نمیتواند آن روز را به نیّت روزه واجب غیر معیّن روزه بگیرد.
- اگر نذر کند که روز معیّنی را روزه بگیرد، چنانچه در آن روز روزه خود را باطل کند، باید قضای آن را به جا آورد و چنانچه عمدا آن را باطل کرده باشد، باید علاوه بر قضا، کفّاره نیز بپردازد و کفّاره آن همان کفّاره مخالفت با قسم است که در مسأله 3302 بیان شده است.
- واجب نیست انسان روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان، روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد، نمیتواند نیّت روزه رمضان کند؛ ولی اگر نیّت روزه قضا و مانند آن را بنماید، چنانچه بعد معلوم شود اوّل رمضان بوده، روزه رمضان حساب می‌شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است باید نیت روزه رمضان کند.
- [آیت الله بهجت] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیت روزه رمضان کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان، به نیّت روزه قضا یا روزه مستحبّی ومانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیّت روزه رمضان کند.
- [آیت الله سبحانی] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، به نیّت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیت روزه رمضان کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیت روزه رمضان کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر روزی را که شک دارد اخر شعبان است یا اول ماه رمضان به نیت روزه قضا و مانند ان یا روزه مستحبی روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است باید نیت روزه ماه رمضان کند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان؛ به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است؛ باید نیت روزه ماه رمضان کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان، به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیت روزه ماه رمضان کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان ، به نیت روزة قضا یا روزة مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است ، باید نیت روزة رمضان کند .
- [امام خمینی] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد، و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است باید نیت روزه رمضان کند.