قصد اقامت
تصميم مسافر به اقامت ده روز يا بيشتر در يك محل
مسافری که به نیّت نماز دو رکعتی، نماز ظهر را شروع میکند، ولی در بین نماز، قصد اقامت ده روز میکند و همچنین کسی که قصد اقامت ده روز کرده، به نیّت نماز چهار رکعتی وارد نماز ظهر میشود و در بین نماز، از قصد ده روز بر میگردد، چه باید انجام دهد؟
در فرض اول، اگر وقت وسعت دارد و حداقل به اندازه یک رکعت برای نماز عصر وقت باقی میماند، نماز ظهر را تمام میخواند و بعد از آن، نماز عصر را میخواند، وگرنه نماز ظهرش باطل است و باید مشغول نماز عصر شود و بعد قضای نماز ظهر را بخواند.در فرض دوم، نماز را باید شکسته بخواند، به شرط آن که داخل رکوع رکعت سوم نشده باشد و اگر داخل شده باشد، نماز باطل است و باید آن را قطع کند واز اول، نماز دو رکعتی بخواند.
در فرض اول، اگر وقت وسعت دارد و حداقل به اندازه یک رکعت برای نماز عصر وقت باقی میماند، نماز ظهر را تمام میخواند و بعد از آن، نماز عصر را میخواند، وگرنه نماز ظهرش باطل است و باید مشغول نماز عصر شود و بعد قضای نماز ظهر را بخواند.در فرض دوم، نماز را باید شکسته بخواند، به شرط آن که داخل رکوع رکعت سوم نشده باشد و اگر داخل شده باشد، نماز باطل است و باید آن را قطع کند واز اول، نماز دو رکعتی بخواند.
عنوان سوال:
مسافری که به نیّت نماز دو رکعتی، نماز ظهر را شروع میکند، ولی در بین نماز، قصد اقامت ده روز میکند و همچنین کسی که قصد اقامت ده روز کرده، به نیّت نماز چهار رکعتی وارد نماز ظهر میشود و در بین نماز، از قصد ده روز بر میگردد، چه باید انجام دهد؟
پاسخ:
در فرض اول، اگر وقت وسعت دارد و حداقل به اندازه یک رکعت برای نماز عصر وقت باقی میماند، نماز ظهر را تمام میخواند و بعد از آن، نماز عصر را میخواند، وگرنه نماز ظهرش باطل است و باید مشغول نماز عصر شود و بعد قضای نماز ظهر را بخواند.در فرض دوم، نماز را باید شکسته بخواند، به شرط آن که داخل رکوع رکعت سوم نشده باشد و اگر داخل شده باشد، نماز باطل است و باید آن را قطع کند واز اول، نماز دو رکعتی بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- وظیفه نمازگزاری که در وسط نماز عصر متوجه میشود که نماز ظهر را سه رکعتی خوانده است، چیست؟
- فردی شروع به نماز طواف میکند، لکن ازدحام جمعیت مانع از استقرار و آرامش بدن او میشود و نماز را به هم زده، دوباره شروع به نماز میکند و با سختی و به قدر امکان دو رکعت نماز میخواند و بعد از تمام شدن نماز، برای بار سوم نماز میخواند. آیا خواندن بیش از یک بار نماز، ضرری به حج میزند یا خیر؟
- کسی که در رکعات نماز شک میکند و بعد از مقداری تأمّل، شکّ او تبدیل به گمان میشود و بعد از آن تبدیل به شکّ دیگری میگردد، کدام یک از شکّ اول و گمان بعد از آن و شکّ دوم را باید ملاک عمل خود قرار دهد (مثلاً شک بین سه و چهار میکند و بعد گمان به چهار رکعت پیدا میکند و بعد گمانش تبدیل به شک بین دو و چهار میشود)؟
- کسی که در مسجد میقات وادی السیل مُحرم میشود و بعد، برای تنظیم راه، حدود پانصد متر در جهت خلاف مکه مکرّمه به عقب بر میگردد و دوباره به طرف مکه حرکت میکند، چه حکمی دارد؟
- شخصی با یقین به این که وقت نماز شده است، وارد نماز میشود؛ ولی در بین نماز شک میکند که وقت نماز شده یا نه. در این جا چه وظیفهای دارد؟
- شخصی در نماز ظهر شک میکند و بعد از سلام نماز، به جای خواندن نماز احتیاط، از روی فراموشی مشغول نماز عصر میشود. اگر در بین نماز عصر به یاد آورد که نماز احتیاط را نخوانده است، وظیفه او چیست؟
- امام جماعتی که یک بار نماز ظهر را خوانده است و میخواهد برای بار دوم (در مکان دیگر)، برای نماز ظهر امامت کند. اگر نماز دوم را با نیّت نماز قضای ظهر بخواند، در حالی که نمازهای قضای دیگر (مثل قضای صبح) را نخوانده، آیا نمازش نماز ظهر محسوب میشود؟
- اینجانب نماز قضای زیادی دارم. آیا می¬توانم اول فقط نماز قضای صبح را بخوانم سپس وقتی که نماز قضای صبح به طور کامل تمام شد نماز قضای ظهر را شروع کنم. نیت نماز قضا چگونه است؟
- کسی که وارد نماز جماعت میشود و اقتدا میکند، ولی نمیفهمد که رکعت اول و دوم است یا رکعت سوم و چهارم، نسبت به خواندن حمد و سوره چه وظیفهای دارد؟
- اگر در سفر، بعد از قصد ده روز، شروع به روزه گرفتن کنیم، ولی بعد از اذان ظهر و قبل از خواندن یک نماز چهار رکعتی، از قصد خود برگردیم، روزه ما در آن روز صحیح است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که از نیت اقامت ده روزه خود منصرف شود حکم نماز او در مدتی که آن جاست، چگونه است؟
- [آیت الله خامنه ای] یک نماز صبح و یک نماز ظهر از دو روز مختلف به گردنم بود، به نیت نماز قضای صبح شروع به خواندن نماز کردم اما به اشتباه در بعد از تشهد رکعت دوم قیام نمودم، بعد از اینکه متوجه شدم نیت را به نماز ظهر قضایی که داشتم برگرداندم و نماز را چهار رکعتی به پایان بردم این نماز صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که بعد از نماز چهار رکعتی از نیت ده روزه خود منصرف شود حکم روزه و نماز او چگونه است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که بعد از نماز چهار رکعتی از نیت ده روزه خود منصرف شود حکم روزه و نماز او چگونه است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که بعد از نماز چهار رکعتی از نیت ده روزه خود منصرف شود حکم روزه و نماز او چگونه است؟
- [آیت الله سیستانی] اگر نماز صبح قضا شود وهنگام ادای قضا مثلا هنگام نماز ظهر آیا باید اول نماز صبح را بجا آورد یا میشود بعد از نماز ظهر ویا عصر قضای نماز صبح را بجا آورد واینکه ایا میشود موقعی که نیت نماز ظهر کرده ای ومشغول هستی در حین یادت بیاید که نماز صبح را نخوانده ای ایا میشود در نماز تغییر نیت کرد وآنرا نماز صبح تبدیل نمود؟
- [آیت الله سیستانی] اگر نماز صبح قضا شود وهنگام ادای قضا مثلا هنگام نماز ظهر آیا باید اول نماز صبح را بجا آورد یا میشود بعد از نماز ظهر ویا عصر قضای نماز صبح را بجا آورد واینکه ایا میشود موقعی که نیت نماز ظهر کرده ای ومشغول هستی در حین یادت بیاید که نماز صبح را نخوانده ای ایا میشود در نماز تغییر نیت کرد وآنرا نماز صبح تبدیل نمود؟
- [آیت الله نوری همدانی] فطریه مهمانی که بعد از ظهر و یا هنگام غروب عید فطر وارد منزل ما میشود به عهده کیست؟
- [سایر] شوهر من وقتی وارد منزل میشود ، اول به سراغ بچه میرود و به من کمتر محبت میکند . آیا این درست است ؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی سوال می کند که نماز ظهر را به نیت ظهر شروع کردم در اثر غفلت در اواخر نماز سلام ها را با نیت عصر تمام نمودم و این تبدیل قصد بدون توجه انجام شده است اکنون این نماز با این کیفیت مجزی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند، در بین نماز چهار رکعتی از قصد خود برگردد، چنانچه وارد رکوع رکعت سوم نشده باشد، باید نماز را دو رکعتی تمام نماید و بقیّه نمازهای خود را شکسته بخواند و اگر وارد رکوع رکعت سوم شده باشد، نماز او باطل است و تا وقتی در آنجاست، باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر مسافری که باید نماز را تمام بخواند، به واسطه ندانستن مسأله به نیّت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز، دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند.
- اگر از مسافری که باید نماز را شکسته بخواند نماز ظهر یا عصر یا عشاء قضا شود، باید آن را دو رکعتی قضا نماید، اگرچه در غیر سفر بخواهد قضای آن را بجا آورد و اگر از کسی که مسافر نیست یکی از سه نماز قضا شود، باید آن را چهار رکعتی قضا نماید، اگرچه در سفر بخواهد آن را قضا نماید.
- مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند، اگر بعد از گذشتن ده روز یا خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جایی که کمتر از چهار فرسخ است برود و سپس به محل اقامت خود برگردد، باید در رفت و برگشت نماز را تمام بخواند.
- کسی که میداند یک نماز چهار رکعتی نخوانده و نمیداند نماز ظهر است یا عصر یا عشاء، اگر به نیّت قضای نمازی که نخوانده یک نماز چهار رکعتی بخواند، کافی است و در بلند یا آهسته خواندن این نماز مخیّر است.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلّی بماند، اگر روزه بگیرد و بعد از ظهر از ماندن در آنجا منصرف شود، چنانچه یک نماز چهار رکعتیِ اداء خوانده باشد، روزه او صحیح است و تا وقتی در آنجاست باید نمازهای خود را تمام بخواند و اگر یک نماز چهار رکعتی نخوانده باشد نیز روزه آن روز او صحیح است، امّا نمازهای خود را باید شکسته بخواند و روزهای بعد نیز نمیتواند روزه بگیرد.
- اگر مسافر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت داشته باشد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد، باید احتیاطا یک نماز دو رکعتی به قصد ادا و به نیّت ما فی الذمّه (بدون قصد ظهر و عصر) بخواند و پس از آن یک نماز دو رکعتی دیگر بدون قصد ادا و قضا و به نیّت ما فی الذمّه بجا آورد و اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت داشته باشد، باید هر دو نماز ظهر و عصر را احتیاطا بدون قصد ادا و قضا بخواند و اگر به اندازه سه رکعت وقت نداشته باشد، باید نماز عصر را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا بخواند و سپس نماز ظهر را قضا کند و اگر تا نیمه شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت داشته باشد، باید نماز مغرب و عشاء را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد، باید فقط نماز عشاء را بخواند و بعد نماز مغرب را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا بجا آورد و سپس احتیاطا نماز عشاء را نیز بدون نیّت ادا و قضا اعاده کند و چنانچه بعد از خواندن نماز عشاء معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نیمه شب باقی مانده است، باید فورا نماز مغرب را به نیّت ادا بخواند اگرچه احتیاط مستحب این است که آن را به قصد ما فی الذمّه بجا آورد و سپس بنابر احتیاط واجب نماز عشاء را بدون نیت ادا و قضا، اعاده نماید.
- مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعتی بخواند، نباید روزه بگیرد و مسافری که نماز خود را تمام میخواند، مثل کسی که شغل او مسافرت بوده یا سفر او سفر معصیت است، باید در سفر روزه بگیرد.
- بنابر احتیاط باید شروع نماز جمعه را از وقتی که عرفا آن را اول ظهر می‌گویند، تأخیر نیندازد و باید احتیاطا مقداری از خطبهها در وقت خوانده شود و شروع خواندن خطبه پیش از ظهر، خلاف احتیاط مستحب است.
- کسی که مسافر نیست اگر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت داشته باشد، باید هر دو نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر به اندازه پنج رکعت وقت نداشته باشد، باید احتیاطا یک نماز چهار رکعتی به قصد ادا و به نیّت ما فی الذمّه (بدون قصد ظهر و عصر) بخواند و پس از آن یک نماز چهار رکعتی دیگر بدون قصد ادا و قضا و به نیّت ما فی الذمّه بجا آورد و اگر تا مغرب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت داشته باشد، باید هر دو نماز ظهر و عصر را احتیاطا بدون قصد ادا و قضا بخواند و اگر به اندازه پنج رکعت وقت نداشته باشد، باید نماز عصر را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا بخواند و سپس نماز ظهر را قضا کند و اگر تا نیمه شب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت داشته باشد، باید نماز مغرب و عشاء را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد، باید نماز عشاء را به نیّت ادا خوانده و بعد نماز مغرب را بخواند و احتیاط واجب این است که نیّت ادا و قضا ننماید و سپس نماز عشاء را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا اعاده نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .برگرداندن نیّت از نماز عصر به ظهر و از نماز عشاء به مغرب در نماز قضا؛ مانند نماز اَداست. در نمازهایی که احتیاطاً اعاده میشود، اگر هر دو, یعنی سابق و لاحق , احتیاطی باشد، حکم برگرداندنِ نیّت از لاحق به سابق , همان است که در نمازهای اَدا و معمولی انجام میشود و اگر یقین دارد که نماز سابق؛ یعنی ظهر یا مغرب را نخوانده و نماز لاحق را به احت یاط شروع کرده است و در بین نماز احتیاطی بفهمد که نماز سابق را نخوانده، نمی تواند نیّت را برگرداند؛ بلکه باید نماز سابق را از ابتدا با نیّت خاص خود شروع کند.
- [آیت الله جوادی آملی] .در سفر، نمازهای چهار رکعتی با شرایطی که خواهد آمد , دو رکعت میشود. وقت نماز ظهر و عصر
- [آیت الله سبحانی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر بداند یک نماز چهار رکعتی خوانده ولی نداند به نیت ظهر خوانده یا به نیت عصر باید چهار رکعت نماز قضا به نیت نمازی که بر او واجب است بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مسافری که باید نماز را تمام بخواند اگر به واسطه ندانستن مساله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مساله را بفهمد باید نماز را چهار رکعتی تمام کند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مسافری که باید نماز را تمام بخواند اگر به واسطه ندانستن مسأله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد؛ باید نماز را چهار رکعتی تمام کند.
- [آیت الله خوئی] مسافری که باید نماز را تمام بخواند اگر به واسط ندانستن مسأله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد باید نماز را چهار رکعتی تمام کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که باید نماز را تمام بخواند، اگر به واسطه ندانستن مسأله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز، مسأله را بفهمد، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که میداند یک نماز چهار رکعتی نخوانده، ولی نمیداند نماز ظهر است یا نماز عصر، اگر یک نماز چهار رکعتی به نیت قضای نمازی که نخوانده، به جا آورد کافیست و همچنین است حکم کسی که میداند یک نماز چهار رکعتی نخوانده ولی نمیداند مثلاً نماز ظهر است یا نماز عشا و ظاهراً میتواند حمد و سوره نماز را بلند یا آهسته بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که میداند یک نماز چهار رکعتی نخوانده ولی نمیداند نماز ظهر است یا نماز عصر، اگر یک نماز چهار رکعتی به نیّت قضای نمازی که نخوانده بجا آورد کافی است.
- [آیت الله بروجردی] کسی که میداند یک نماز چهار رکعتی نخوانده، ولی نمیداند نماز ظهر است یا نماز عصر، اگر یک نماز چهار رکعتی به نیت قضای نمازی که نخوانده به جا آورد کافی است.