طالقان
در روایات، آن جا که سخن از یاران حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) هنگام ظهور است، نام منطقۀ جغرافیایی «طالقان» به چشم می‌خورد.
شخصی محلّ سکونتش در کرج و محلّ کارش هفته‌ای چند روز در هشتگرد و چند روز در طالقان است و در این مسیر، همیشه در حال ایاب و ذهاب است. این شخص، نماز و روزه‌اش را به چه صورت باید انجام دهد؟
نماز او تمام است و روزه‌اش را باید بگیرد، مگر این که ده روز در وطنش بماند و یا در جایی اقامت کند، که در این صورت، در سفر اول، نماز او قصر است.
نماز او تمام است و روزه‌اش را باید بگیرد، مگر این که ده روز در وطنش بماند و یا در جایی اقامت کند، که در این صورت، در سفر اول، نماز او قصر است.
عنوان سوال:
شخصی محلّ سکونتش در کرج و محلّ کارش هفته‌ای چند روز در هشتگرد و چند روز در طالقان است و در این مسیر، همیشه در حال ایاب و ذهاب است. این شخص، نماز و روزه‌اش را به چه صورت باید انجام دهد؟
پاسخ:
نماز او تمام است و روزه‌اش را باید بگیرد، مگر این که ده روز در وطنش بماند و یا در جایی اقامت کند، که در این صورت، در سفر اول، نماز او قصر است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- دریافت اجرت برای اقامه نماز جماعت از سوی امام جماعت، چه حکمی دارد؟ اگر اشکال دارد، پرداخت وجهی به عنوان حقّ ایاب و ذهاب چگونه است؟
- کسی در محلّی کاری پیدا کرده و آن محل، با محلّ زندگیاش چهار یا پنج فرسخ فاصله دارد و هر روز به آن جا رفت و آمد میکند؛ ولی نمیداند کارش در آن جا دائمی خواهد بود یا موقّتی است. تکلیف نماز و روزه این شخص چیست؟
- طلبهای بیش از ده سال است که مشغول تحصیل در قم است و خانهاش هم در آن جاست، اما مدتی است که محلّ کارش در تهران است و روز شنبه به تهران میرود و پنجشنبه به قم باز میگردد. حکم نماز و روزه‌اش چیست؟
- برادر من محل کارش خارج از شهر بوده و هر روز مسافت بیش از 30 کیلومتر را طی میکند تا به محل کار خود برسد وضعیت نماز و روزه او چگونه خواهد بود؟
- اینجانب احتیاج به ماشین شخصی دارم زیرا فاصله محل کار با خانه و فاصلة آنها با محل زندگی پدر و مادرم و سایر اقوام بسیار زیاد است (از کرج به تهران و فواصل مختلف در تهران) ولی کارمند هستم و خرید ماشین با درآمد یکسال بنده میسر نمیگردد. آیا میتوانم طی دو یا سه سال برای این کار پس انداز کنم؟
- اینجانب احتیاج به ماشین شخصی دارم زیرا فاصله محل کار با خانه و فاصلة آنها با محل زندگی پدر و مادرم و سایر اقوام بسیار زیاد است (از کرج به تهران و فواصل مختلف در تهران) ولی کارمند هستم و خرید ماشین با درآمد یکسال بنده میسر نمیگردد. آیا میتوانم طی دو یا سه سال برای این کار پس انداز کنم؟
- فردی به عنوان نیروی رسمی، در سپاه پاسداران مشغول به کار است. تکلیف وی در موارد ذیل چیست؟ الف. سفر، مقدمه شغل اوست؛ یعنی فاصله بین محلّ کار و شهری که در آن زندگی میکند، به اندازه مسافت شرعی است. اگر او بخواهد هفته‌ای یک بار بین شهر خود و محلّ کار رفت و آمد نماید، چه باید بکند؟ ب. اگر ساعت یازده از محلّ کار خارج شود و در بین راه، اذان گفته شود و بخواهد نماز بخواند، قصر بخواند یا کامل؟ ج. اگر ساعت یازده از محلّ کار خارج و به منظور کار شخصی، به مقصد شهر دیگری که فاصلهاش بیشتر از مسافت شرعی است، حرکت کند، تکلیفش چیست؟
- مهندسی در کارخانهای کار میکند و اغلب روزها از خانه به آن کارخانه میرود و بر میگردد و ممکن است یک یا دو روز، کارش تعطیل شود. نماز و روزه این شخص چگونه است؟
- دانشجویی که از وطن خود به محل تحصیل که بیش از مسافت شرعی است سه روز در هفته رفت و آمد کند یعنی هر روز از وطن خود به محل تحصیل برود و برگردد: الف) نماز و روزه او در محل تحصیل چه حکمی خواهد داشت؟ ب) اگر موقع اذان در راه باشد نماز و روزه او چه حکمی خواهد داشت؟ ج) در صورتی که دو روز در محل تحصیل بماند نماز و روزه‌اش در محل تحصیل و بین راه چه حکمی خواهد داشت؟ ه) چنانچه در بعضی از فروع فوق نماز او تمام باشد ملاکش چه خواهد بود؟ آیا کثرت سفر یا این که چون سفر مقدمه شغل است برای او؟ و) آیا دانشجویی را میتوان شغل حساب نمود یا نه؟
- بعد از تکبیر امام جماعت، شخصی که بین او و امام، پنج نفر فاصله شدهاند، تکبیر میگوید و بعد، آن پنج نفر تکبیر می‌گویند. آیا نماز آن شخص صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] شخصی محل سکونتش تهران است، ولی محل کارش در کرج که هشت فرسخی تهران است، میباشد و هر هفته روز شنبه به محل کار خود میرود و شب جمعه به تهران بر میگردد، تکلیف این شخص نسبت به نماز و روزه چیست؟
- [آیت الله خوئی] شخصی در همسایگی مسجد سکونت دارد به خاطر ایاب و ذهاب و راه به صحن مسجد، آیا میتواند از حیاط خود به سوی صحن مسجد دری باز نماید یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که مرتباً هفته‌ای یک مرتبه برای تفریح از حد شرعی شهر خارج می‌شود، حکم نماز و روزه‌اش چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی در ماه مبارک رمضان در جایی قصد اقامه آن ماه را در آن محل کرده است ولی همیشه بعد از افطار از حد ترخص خارج می‌شود اما پس از دو ساعت و نیم یا سه ساعت به آن محل باز میگردد، وظیفه این شخص نسبت به نماز و روزه‌اش در آن محل چیست؟
- [آیت الله مظاهری] اگر مرجع تقلید شخصی در ایران باشد و خود او در کشور دیگری مثل عراق زندگی کند و مرجع تقلید او اول ماه را در محل سکونتش اعلام نماید:
- [سایر] اگر نماز شخص روزهدار قضا شود، آیا روزه‌اش صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] شخص مسافر هرگاه در مراجعت از سفر به محل کارش وارد شود و بخواهد بعد از پایان کار به وطن برود، آیا رسیدن به محل کار قاطع سفر است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] کسی که وطن اصلی او تبریز است برای تحصیل آمده به کرج و در آن جا مشغول است و قصد اقامه ده روز هم در کرج نمیکند، بلکه از روز شنبه تا پنج شنبه در آن جا میماند، روز جمعه به تهران میآید یکی دو روز در تهران مانده مراجعت به کرج مینماید، تکلیف این شخص نسبت به نماز و روزه چیست؟
- [سایر] بنا بر فتوای آیه الله بهجت، دریافت پول از ناحیه امام جماعتی که گاهی این پول به 3 یا 4 برابر هزینه ایاب و ذهاب امام جماعت می رسد چه حکمی دارد؟ در صورتی که امام جماعت خودش وسیله نقلیه داشته باشد و یا مسیرش تا مکان اقامه نماز کوتاه باشد چطور؟
- [آیت الله خوئی] بقال یا عطار یا بزاز و مانند آنها در محلی دکان دارد و کسب میکند لکن برای تهیه جنس چند روز یک مرتبه به خارج از مسافت میرود و برمیگردد، آیا نماز و روزه این افراد در ذهاب و ایاب و مقصد چگونه است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر شخص غاصب که مستأجر سابق است، چیزی را به عنوان سرقفلی از شخصی که محل را به او اجاره داده است بگیرد، حرام است و اگر آنچه را که گرفته است تلف کند یا به وسیله حادثهای تلف شود، ضامن دهنده آن است.
- اگر امام جماعت قضای نماز واجب روزانه خود را بخواند، میتوان به او اقتدا کرد، ولی اگر نماز خود را احتیاطا قضا کند یا قضای احتیاطی نماز شخص دیگری را بخواند، اگرچه برای آن پول نگرفته باشد، اقتدای به او اشکال دارد؛ ولی اگر انسان بداند که از شخصی که امام جماعت برای او نماز قضا میخواند نماز فوت شده است، اقتدای به امام جماعت اشکال ندارد.
- اگر شخصی بداند که بدن یا لباس مسلمانی یا چیز دیگری مانند ظرف و فرش که در اختیار آن مسلمان است نجس شده و سپس آن مسلمان غایب گردد و آن شخص احتمال بدهد که او آن چیز را آب کشیده، آن چیز برای آن شخص پاک است؛ ولی احتیاط واجب این است که چهار شرط ذیل نیز مراعات شود: اول: آن که آن مسلمان بداند که آن چیز با چیزی که در نظر آن شخص نجس است، برخورد کرده است. دوم: آن که آن مسلمان نیز آن چیز را نجس بداند. سوم: آن که آن مسلمان آن چیز را در موردی که طهارت شرط آن است به کار ببرد، مثل این که با آن لباس نماز بخواند و یا در آن ظرف غذا بخورد. چهارم: آن که آن مسلمان بداند موردی که آن چیز را در آن به کار میبرد، مشروط به طهارت آن چیز است، مثلاً بداند که نماز را باید در لباس پاک بخواند.
- مبدأ محاسبه هشت فرسخ، آخرین ساختمانهای شهر است و فرقی در این جهت بین بلاد صغیره و کبیره (شهرهای کوچک و بزرگ) نیست، مگر آن که محلّههای یک شهر بزرگ به گونهای از یکدیگر دور و جدا باشند که عرفا چند محل حساب شوند، به گونهای که اگر شخصی از یک محلّه به محلّه دیگر برود، بگویند: (مسافرت کرده است) که در این صورت مبدأ محاسبه هشت فرسخ از آخر محلهای است که وطن او محسوب می‌شود. * شرط دوم: آن که از اوّل مسافرت قصد هشت فرسخ را داشته باشد؛ پس اگر به جایی که کمتر از هشت فرسخ است مسافرت کند و بعد از رسیدن به آنجا قصد کند به جایی برود که با مقداری که آمده هشت فرسخ شود، چون از اوّل قصد هشت فرسخ را نداشته، باید نماز را تمام بخواند، ولی اگر بخواهد از آنجا هشت فرسخ برود یا حداقل چهار فرسخ برود و چهار فرسخ برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که شغلش مسافرت نیست ، اگر مثلاً در شهری یا در دهی جنسی دارد که برای حمل آن مسافرتهای پی در پی می کند ، باید نماز را شکسته بخواند .ولی کسی که کارش این است که هفته ای یک مرتبه مثلاً از تهران به کرج برای تدریس یا انجام اداری یا برای کسب و تجارت می رود همین که به مقداری سفر کند که عرفاً این کار توام با سفر را شغل او بگویند نماز را تمام بخواند .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر میت وصیت کرده باشد که شخصی معینی بر او نماز بخواند ، احتیاط مستحب آن است که آن شخص از ولی میت ، اجازه بگیرد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که شغلش مسافرت نیست، اگر مثلاً در شهری یا در دهی جنسی دارد که برای حمل آن مسافرت های پی درپی می کند، باید نماز را شکسته بخواند. ولی کسی که کارش این است که هفته ای یکبار یا بیشتر برای انجام شغلی در محلی سفر می کند، مثلاً همه روزه از تهران به کرج برای تدریس یا درس خواندن می رود، یا آن که برای کاری مثل خرید و فروش از تهران به قم یا بالعکس سفر می نماید همین که به مقداری سفر کند که عرفاً این کار را شغل او بگویند، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نجس بودن چیزی را فراموش کند و بدن یا لباسش با رطوبت به آن برسد و در حال فراموشی نماز بخواند و بعد از نماز یادش بیاید نماز او صحیح است. و اگر بدون این که محل تماس با نجس را آب بکشد با آب قلیل غسل کند و نماز بخواند غسل و نماز او باطل است اما اگر با آب جاری یا کُر غسل کند چون با تماس اول محل پاک می شود غسل او صحیح است و نماز او هم اشکال ندارد. اما اگر محل تماس با نجس، یکی از اعضای وضو باشد و شخص بدون تطهیر با آب قلیل و با یک بار شستن وضو بگیرد و نماز بخواند وضو و نماز او باطل است و در فرض سابق اگر با آب کثیر وضو بگیرد یا محل وضو را سه بار بشوید تطهیر انجام شده و وضو و نماز او صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] چهارم ان که شخصی در محلی مبلغی از بانک می گیرد و بدون این که درخواست و الزامی از بانک باشد گیرنده درخواست می کند ان مبلغ را در محل دیگری به بانک بپردازد و بانک برای قبول این عمل مبلغی از ان شخص می گیرد گرفتن این مبلغ اضافی به یکی از دو راه جایز است اگر ان دو پول از دو جنس باشد مانند این که شخص از بانک ریال ایرانی بگیرد و در مقابل بانک از او پول غیر ایرانی بگیرد بانک از ان شخص ان پول خارجی را با مبلغ اضافی که از او می گیرد به پولی که به او می دهد معاوضه می کند چون بانک شرعا ملزم نیست پولی که به ان شخص داده در محل دیگری بگیرد و حق دارد درخواست گیرنده را قبول نکند می تواند برای اسقاط این حق مبلغی از شخص بگیرد
- [آیت الله وحید خراسانی] انچه از اقسام حواله های بانکی و تطبیق انها با عناوین فقهی گذشت نسبت به اشخاص هم جاری است مانند این که کسی مبلغی در محلی به شخصی بدهد که ان مبلغ و یا معادل ان را در محل دیگر دریافت کند و ان شخص مبلغی اضافه بگیرد و یا مبلغی از شخصی در محلی بگیرد و معادل ان را با اضافه ای در شهر یا کشور دیگر بپردازد
- [امام خمینی] اگر شخص غاصب که مستأجر سابق است، چیزی به عنوان سرقفلی از شخصی که محل را به او اجاره داده است بگیرد، حرام است، و اگر آنچه را که گرفته است تلف کند یا به حادثهای تلف شود ضامن دهنده است.
- [آیت الله سیستانی] کسی که وقت نماز او تنگ نیست و برای تهیه آب وقت دارد ، اگر یقین یا اطمینان دارد در محلّی دورتر از مقداری که باید جستجو کند آب هست ، باید برای تهیه آب به آنجا برود ، مگر آنقدر دور باشد که عرفاً شخص را فاقد آب بشمارند ، و اگر گمان دارد آب در آنجا هست ، رفتن به آن محل لازم نیست .
- [آیت الله خوئی] کسی مبلغی در محلی از بانک میگیرد و حواله میکند که بانک آن مبلغ را در محل دیگری و بانک بابت قبول این حواله مبلغی کارمزد از آن شخص میگیرد، گرفتن این کارمزد به یکی از دو راه جایز است: یکی اگر حواله در پولهای خارجی بوده باشد مانند ریال ایرانی بگیرد و پول غیر ایرانی حواله کند، در این صورت عنوان معامله بیع پیدا میکند که بانک آن پول خارجی را با اضافهای که میگیرد، میخرد به پولی که به آن شخص تحویل میدهد و در این صورت گرفتن کارمزد، داخل در معامله می‌شود و جایز است. دوم بانک ملزم نیست شرعاً پولی که از آن شخص گرفته را محل دیگر بپردازد و حق دارد این کار را قبول نکند و میتواند برای تنازل از این حق مبلغی بهعنوان کارمزد از او بگیرد، در این صورت گرفتن آن کارمزد جایز است. پس آنچه گفته شد از اقسام حوالههای بانکی و تطبیق آنها با عناوین فقهی عیناً در اشخاص هم جاری است مانند کسی مبلغی در محلی به شخصی میدهد که آن مبلغ و یا معادل آن را در شهر و محل دیگری دریافت کند و یا مبلغی از شخصی در محلی بگیرد و معادل آن را در شهر دیگری بپردازد و برای این کار اجرت و کارمزد بگیرد، در تمام این صور گرفتن کارمزد جایز است.
- [آیت الله علوی گرگانی] آنچه از زمین مساجدی که بعد از خیابان کشیدن باقی مانده است اگر به اندازهای باشد که می‌شود از آنها برای نماز وسایر عبادات استفاده کرد، تمام احکام مساجد بر آن باقیمانده مترتب است و اگر شخص متجاوزی آنجا را دکان و محل کار و یا خانه قرار دهد، آیا جائز است استفاده از آن به همان نحوی که قرار داده شده است؟ در این مورد باید تفصیل قائل شد. اگر استفاده از آن با مسجد بودن منافات ندارد مانند خوردن وخوابیدن در آن محل، در این صورت این نوع استفادهها بیشبهه جائز است، چون مانع از استفاده در جهت مسجدیت مانند اقامه نماز جماعت ومجالس وعظ وتبلیغ از طرف غاصب میباشد و با بودن این مانع وعدم امکان استفاده در آن جهات مسجدیت استفاده در جهات دیگر مانع ندارد مانند این است مسجدی که در یک محل متروک قرار گرفته و از آن استفاده مسجدی نمیشود، مانعی ندارد که زمین آن مسجد محل زراعت قرار داده شود، در صورتی که با این عمل از مسجد بودن عرفاً ساقط نگردد ولی جائز نیست در آن محل کارهای منافیبا مسجدیت انجام داد، مانند این که محل بازی و یا محل لهو ولعب ومانند اینها قرار گیرد، اگر متجاوزی آن مسجد را محل برای کاری که منافات با مسجدیت دارد قرار داده باشد استفاده از آنجا برای آن نوع کارها جائز نیست.