اذان نماز
جملات مخصوص برای اعلام وقت نماز را اذان گویند، که به رسول خدا وحی شده است. [۱]
بلندگوی مسجد اذان را با نوار ضبط صوت پخش می کند، آیا صحیح است که با همان اذان نماز خوانده شود و ثواب دارد یا اذان دیگر گفته شود؟
اذان نوار ضبط صوت مجزی از اذان نماز نیست.
اذان نوار ضبط صوت مجزی از اذان نماز نیست.
عنوان سوال:
بلندگوی مسجد اذان را با نوار ضبط صوت پخش می کند، آیا صحیح است که با همان اذان نماز خوانده شود و ثواب دارد یا اذان دیگر گفته شود؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- استماع صدای زنان نامحرم به هنگام تلاوت قرآن از طریق نوار ضبط صوت جایز است یا نه؟
- قراء معروفی سوره یا آیاتی از قرآن را با صوت زیبا می خوانند و آن را بر روی نوار کاست یا ویدئو ضبط می کنند. آیا قاری می تواند امتیاز آن را خرید و فروش کند یا خیر؟ و آیا دیگران در موقع تکثیر لازم است از او اجازه بگیرند؟
- شخصی در رکعت آخر نماز جماعت، در حالی که امام جماعت مشغول تشهد است رسیده، آیا راهی برای درک ثواب نماز جماعت برای او وجود دارد؟
- آیا در نماز جماعت اهل سنّت هم می توان برای درک ثواب، در تشهد آخر اقتدا کرد و بدون تکبیر مجدّد نماز را به طور فرادی ادامه داد؟
- شخصی برای خواندن نماز جماعت وارد مسجدالنبی یا مسجدالحرام یا یکی از مساجد اهل سنت شده در حالی که جماعت تمام شده ولی صفها به هم نخورده، آیا اذان و اقامه ساقط است؟
- مسجدی است گاهی در آن نماز خوانده می شود تا خراب نشود، آیا می توان لوازم آن مانند: فرش، آهن و آجر را به مسجد دیگری انتقال داد؟
- شخصی یک ساعت مچی پیدا کرده و به دست بسته و با آن نماز خوانده است، آیا نمازهایش صحیح است؟
- زمینی را که متصل به مسجد است برای ساختمان مسجد واگذار کرده اند و شخصی برای اینکه واگذار کنندگان پشیمان نشوند دو رکعت نماز در آن خوانده است. آیا این زمین جزء مسجد شده است یا خیر؟ آیا می توان در زیر زمین آنجا دستشویی ساخت یا آن را جهت تهیه مخارج مسجد اجاره داد
- شخصی مدتی، قبل از وقتِ نماز، برای نماز وضو می گرفته و جاهل به مسأله بوده است، آیا نمازهایی که با آن وضو خوانده صحیح است؟
- شخصی به خیال اینکه رفقای او قصد ده روز کرده اند، نماز را تمام خوانده است، بعداً معلوم شده که آنها قصد نکرده اند، آیا نمازهایی که تمام خوانده صحیح است و قصد اقامه محقق شده؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] پخش اذان از بلندگوی مسجد، چنانچه موجب ایذاء همسایگان باشد چه صورت دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا میتوان به جای مؤذن از نوار ضبط صوت استفاده کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] حکم پخش کردن قرآن یا دعا از بلندگوی مساجد (قبل یا بعد از اذان) در صورت مزاحمت برای اهالی محل چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا نوار ضبط صوت حجیّت دارد یا خیر یعنی اگر مدّعی علیه در زمان سابق به امری اقرار کرده و این اقرار در یک نوار ضبط شده باشد آیا وقوع این اقرار در زمان سابق با این نوار نزد قاضی ثابت می‌شود یا نه و آیا در صورت ثابت شدن چنین اقراری که با نوار ضبط صوت ثابت شده برای قاضی حجّت است و میتواند بر طبق آن حکم صادر کند یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] پخش برنامه های خاص سحرهای ماه مبارک رمضان از بلندگوی مسجد جهت شنیدن همگان، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] استفاده از نوار ضبط صوت و فیلم، با توجّه به امکان مونتاژ و ایجاد تغییر در آن، تا چه حدّ می تواند دلیل اثبات دعوا باشد؟
- [آیت الله خامنه ای] شنیدن آیاتی که سجده در اثر شنیدن آنها واجب می شود از نوارهای قرآن که از ضبط صوت یا صدا و سیما پخش می شود چه حکمی دارد؟
- [سایر] گاهی از صدا و سیما و یا نوار ضبط صوت، آهنگهایی پخش می‌شود که به نظر من مناسب با مجالس لهو و خوشگذرانی است؛ در حالی که در نظر دیگران این چنین نیست! آیا میتوانم آنان را از گوش دادن به آن منع کنم؟
- [سایر] چرا خواندن نماز با مهر کربلا ثواب بیشتری دارد و یا مثلآ خواندن نماز در مسجد جامع؟
- [آیت الله بهجت] آیا ثواب خواندن نماز آیات به جماعت همانند ثواب نماز جماعت یومیّه می باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر آیه سجده را از صدا و سیما یا ضبط صوت یا رایانه بشنود لازم نیست سجده کند، بلی اگر به صورت مستقیم از صدا و سیما پخش شود، مثل اینکه از بلندگو بشنود باید سجده کند.
- چیزهائی که در نماز یومیه واجب و مستحب است در نماز آیات هم واجب و مستحب می باشد ولی در نماز آیات مستحب است به جای اذان و اقامه سه مرتبه به قصد امید ثواب بگویند: اَلصَّلاة.
- در روایتی وارد شده است که اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد و هرچه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر می شود تا به ده نفر برسند و عدّه آنان که از ده گذشت اگر تمام آسمانها کاغذ و دریاها مرکب و درختان قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شوند نمی توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.
- اگر نذر کند نماز واجب خود را در جایی بخواند که بخودی خود ثواب نماز در آنجا زیاد نیست مثلا نذر کند نماز را در اطاق بخواند، چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتی بهتر باشد مثلا بواسطه این که خلوت است انسان حضور قلب پیدا می کند، ذر صحیح است.
- وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح و بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود.
- اگر برای خواندن نماز به مسجد برود و ببیند نماز جماعتی که در مسجد تشکیل شده بود تمام شده تا وقتی که صفها بهم نخورده و جمعیّت متفرّق نشده، در صورتی که برای نماز جماعت اذان و اقامه گفته شده باشد، نمی تواند برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.
- در جائی که عدّه ای مشغول نماز جماعتند یا نماز آنان تازه تمام شده و صفها بهم نخورده است اگر انسان بخواهد فرادی یا با جماعت دیگری که برپا می شود نماز بخواند با پنج شرط اذان و اقامه از او ساقط می شود: 1 برای نماز جماعت اوّل اذان و اقامه گفته باشند. 2 آن نماز جماعت باطل نباشد. 3 نماز او و نماز جماعت در یک مکان باشد پس اگر نماز جماعت داخل مسجد باشد و بخواهد در بام مسجد نماز بخواند مستحب است اذان و اقامه بگوید. 4 نماز او و نماز جماعت هردو اداء باشد. 5 وقت نماز او و نماز جماعت مشترک باشد مثلاً هردو نماز ظهر یا هردو نماز عصر بخوانند یا نمازی که به جماعت خوانده می شود نماز ظهر باشد و او نماز عصر بخواند یا او نماز ظهر بخواند و نماز جماعت نماز عصر باشد.
- مسافری که نماز ظهر و عصر و عشا را دو رکعت می خواند مکروه است در این نمازها به کسی که مسافر نیست اقتدا کند و کسی که مسافر نیست مکروه است در این نمازها به مسافر اقتدا نماید. یعنی ثواب کمتری دارد. هر چند نماز جماعت افضل از نماز فرادی است.
- مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند ولی در مکه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.
- هر نمازی که با نماز قبل همراه خوانده شود اذان آن ساقط می شود چه همراه خواندن مستحب باشد یا نباشد، بنابراین در موارد زیر اذان ساقط می شود. 1 اذان نماز عصر روز جمعه هنگامی که با نماز جمعه یا ظهر همراه خوانده شود. 2 نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذی الحجة است اگر همراه ظهر خوانده شود. 3 نماز عشای شب عید قربان برای کسی که در مشعرالحرام است و آن را با مغرب همراه می خواند، همراه خواندن و جمع کردن بین دو نماز در سه مورد مذکور مستحبّ است. 4 نماز عصر و عشای زن مستحاضه که باید آن را بلافاصله بعد از نماز ظهر یا مغرب بخواند. 5 نماز عصر و عشای کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند. در این پنج نماز در صورتی اذان ساقط می شود که با نماز قبلی فاصله نشود یا فاصله کمی بین آنها باشد و ظاهراً با خواندن نافله فاصله حاصل می شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .شنیدن اختیاری آیه سجده, از کسی که قصد خواندن قرآن ندارد، سجده ندارد; نیز گوش فرا دادن به ضبط صوت، موجب سجده نمیشود؛ ولی گوش دادن به صدای قاری قرآن که مستقیم از رسانه پخش می‌شود، سجده دارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .مستحب است کسی که اذان دیگری را می شنود , خواه اذان اعلام و خواه اذان نماز (اذان اِعظام ) جماعت یا فرادا آن را بدون فاصله بازگو کند و بازگو کردن اقامهای که میشنود, به امید ثواب, خوب است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در روایات معتبره وارد شده است که ثواب نماز با جماعت بیست و پنج برابر نماز فرادی، یعنی نمازی که تنها خوانده شود، است.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان از گرامافون یا ضبط صوت یا از بچة غیر ممیز که خوب و بد را نمیفهمد، یا از کسی که قصد خواندن قرآن ندارد، آیه سجده را بشنود، یا گوش دهد سجده واجب نیست و همچنین است رادیو اگر به طور نوار و ضبط صوت باشد، ولی اگر شخصی ایستگاه رادیو آیة سجده را به قصد از قرآن است بخواند و انسان به واسطة رادیو گوش دهدسجده واجب است.
- [آیت الله اردبیلی] برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای واجب شبانهروزی اذان و اقامه بگویند، ولی پیش از نماز عید فطر و قربان اگر به جماعت خوانده شوند مستحب است سه مرتبه بگویند: (اَلصَّلاة) و در نمازهای واجب دیگر و همچنین نماز عید فطر و قربان اگر فرادی خوانده شوند، سه مرتبه (اَلصَّلاة) را به امید ثواب بگویند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نمازجماعت از مهمترین مستحبات و از بزرگترین شعائر اسلامی است و در روایات، فوق العاده روی آن تکیه شده است، مخصوصاً برای همسایه مسجد یا کسی که صدای اذان مسجد را می شنود بیشتر سفارش شده و سزاوار است انسان تا می تواند نمازش را با جماعت بخواند. در روایتی آمده است که اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند هر رکعت آن ثواب 150 نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کند هر رکعت ثواب 600 نماز و هر قدر عدد نمازگزاران بیشتر شود ثواب نمازشان بیشتر خواهدشد و اگر عدد آنان از ده نفر بگذرد اگر تمام آسمانها کاغذ و دریاها مرکب و درختها قلم و ملائکه و انس و جن نویسنده شوند، نمی توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند؛ هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد و هرچه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر می شود تا به ده نفر برسند و عده آنان که از ده گذشت؛ اگر تمام آسمانها کاغذ و دریاها مرکب و درختها قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شوند نمی توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر یک نفر بامام جماعت اقتدا کند، هر رکعت از نماز آنان ثواب صد وپنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد و هرچه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر می‌شود تا به ده نفر برسند وعده آنان که از ده گذشت، اگر تمام آسمانها کاغذ ودریاها مرکّب ودرختها قلم وجن وانس وملائکه نویسنده شوند، نمیتوانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در خبر است اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند، هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد، و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعت ثواب ششصد نماز دارد، و هرچه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر می شود، تا به ده نفر برسند، و عده آنان که از ده گذشت، اگر تمام آسمان ها کاغذ و دریاها مرکب و درخت ها قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شود، نمی توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.
- [آیت الله بروجردی] اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند، هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد و هرچه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر می‌شود، تا به ده نفر برسند و عدّهی آنان که از ده گذشت، اگر تمام آسمانها کاغذ و دریاها مرکب و درختها قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شوند، نمیتوانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.