فقیر
گدا آن است که: دنیا از او دست برداشته، و فقیر آن است که: او دست از دنیا برداشته است.
اگر کسی پول فطره را قند و چایی برای فقیر خریده و به عنوان فطره داده آیا بری‌ء الذمه شده یا نه؟
فی نفسه جایز نیست، محتاج است به اجازه حاکم شرع ولو بعد اجازه بدهد.
فی نفسه جایز نیست، محتاج است به اجازه حاکم شرع ولو بعد اجازه بدهد.
عنوان سوال:
اگر کسی پول فطره را قند و چایی برای فقیر خریده و به عنوان فطره داده آیا بری‌ء الذمه شده یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسانی که به نیابت از دیگری به حج رفته باشند از نظر اختلاف دو روز در موقف عرفات و مشعر نتوانستهاند به وظیفه خود عمل نمایند، آیا نسبت به حج از طرف منوب عنه بری‌ء الذمّه شدهاند یا خیر؟
- فطره را به قصد فقیر معینی کنار گذاشت، آیا موقع دادن فطره میتواند به فقیر دیگری بدهد؟
- قبل از غروب عید فطر میخواهد فطره را به عنوان قرض به فقیر بدهد که غروب شب عید بابت فطره حساب کند، آیا به فقیر لازم است بگوید این وجه را به تو قرض میدهم؟
- کسی که خانه یا زمینی خریده بعد معلوم شده که آنجا وقفی است میتواند آن را بفروشد و از همان پول جای دیگر خرید نماید یا خیر؟
- پول فطره را میتواند بعد از کنار گذاشتن، برای مجانین سیگار، یا برای یتیم لباس بخرد، یا برای تعمیر مسجد بدهد؟
- در شب عید فطر سرپرست خانه پول موجودی نداشت آیا میتواند پارچه یا ظرفی که همان مبلغ ارزش دارد کنار بگذارد و بعداً همان پارچه یا پول آن را به فقیر بدهد؟
- منزلی را وقف روضه خوانی کردهاند و به واسطه کشیدن خیابان، دولت این منزل را از بین برده و در عوضش به صاحب این منزل مقداری پول میپردازد آیا صاحب این منزل میتواند با این پول یک منزلی را برای روضه خوانی خریده و در طبقه بالای این منزل با پول خودش مکانی را برای متولّیان این منزل بسازد؟
- شخصی زمین و ملکی را که ارثیه به او رسیده آن را فروخته، مثلاً به مبلغ پنج هزار تومان همان عین پول را به جای دیگر زمین خریده که بعداً برای خود منزل سکونتی بسازد یا آنکه خریده برای تجارت، آیا مازاد بر پنج هزار تومان ارثیه خمس دارد بعد از فروش یا خیر؟
- آیا در باب خمس جنسی که دو قیمت دارد و انسان از طرف دولت به قیمت ارزان خریده است ولی بازار آزاد به قیمت بیشتر خریداری میکنند آیا به قیمت خرید خمس بدهد یا به قیمتی که بازار پول میدهند در صورتی که نخواهد از خود جنس خمس بدهد؟
- شخصی مبلغ 3500 تومان از بانک وام برداشته و گوسفند خریده که استفاده بکند و الآن که اول سال اوست مبلغ 2600 تومان از پول فروش گوسفندهای فوق موجود و بقیه را خرج مؤونه کرده است، بفرمائید این 2600 تومان که وجه گوسفندهای فوق است و هنوز وقت پرداخت قرضش نشده آیا واجب است تخمیس کند یا نه؟ چون در حقیقت مال او نیست.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] زکات فطره را کناری گذاشتیم ولی از پول دیگر به فقیر پرداخت کردیم آیا واجب است پول کنار گذاشته را دوباره به فقیر بدهیم؟
- [آیت الله بهجت] 2) آیا با پول فطریه می توان بدون اطلاع فقیر، برای وی لباس خرید؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا میتوانم با پول زکات فطره، چیزی برای فقیر خریداری نمایم؟
- [آیت الله بهجت] کارخانه های قند در روستاها، نمایندگان و شرکت تعاونی هایی دایر کرده اند که به چغندرکاران در ازای چغندر دریافتی پول یا قند تحویل می دهند، آیا دریافت قند در برابر چغندر قند حکم ربای معاملی را دارد؟
- [سایر] با عرض سلام وخسته نباشید حکم شرعی کسی که ذکات فطره خود را کنار گذاشته ولی یادش رفته آن پول رابه فقیر بپردازد چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] در روز عید سعید فطر، کمیته امداد به طور وسیعی اقدام به جمع آوری فطریه از افراد میکند تا به دست مستحقین برساند. آیا کسانی که فطریه خود را این گونه میپردازند و خودشان مستقیما به دست فقیر نمیرسانند، بری‌ء الذمّه میشوند یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] با سلام آیا پدر می تواند به فرزند فقیر یا فرزند به پدر فقیر زکات فطره بدهد؟ آیا فقیر می تواند فطریه را خرج درمان نماید؟
- [آیت الله بهجت] امام جماعت پول هایی را بابت زکات فطره از مردم دریافت می نماید، آیا جایز است پول ها را با هم مخلوط نماید یا این که باید هر کدام را جدا جدا به فقیر برساند؟
- [آیت الله نوری همدانی] در بعضی از مساجد اجناس بدون مصرف میماند از قبیل قند، چای، که از نذورات محسوب میشود و بعضی دیگر از وسائل مسجد بوده از قبیل بخاری و وسایل چایی و قهوه خانه و آشپزخانه که فعلاً از استفاده افتاده آیا اجازه میفرمائید امناء مسجد آنها را فروخته و در عوض وسائل مورد نیاز خریداری کنند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پول فطریه کنار گذاشته شود و به پول خرد نیاز داشته باشیم آیا می توانیم پول فطریه را برداریم و به جای آن، پول دیگری بگذاریم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مالی را که برای فطره کنار گذاشته از بین برود، چنانچه دسترس به فقیر داشته و دادن فطره را تأخیر انداخته، باید عوض آن را بدهد و اگر دسترس به فقیر نداشته ضامن نیست.
- مستحب است در دادن زکات فطره خویشان فقیر خود را بر دیگران مقدم دارد و بعد همسایگان فقیر را و بعد اهل علم فقیر را، ولی اگر دیگران از جهتی برتری داشته باشند مستحب است آنها را مقدم بدارد.
- اگر پیش از ماه رمضان فطره را بدهد صحیح نیست، و بهتر آن است که در ماه رمضان هم فطره را ندهد، ولی اگر پیش از رمضان به فقیر قرض بدهد و بعد از آن که فطره بر او واجب شد طلب خود را بابت فطره حساب کند مانعی ندارد.
- اگر پیش ازغروب یا مقارن غروب بچه بالغ شود، یا دیوانه عاقل گردد، یا فقیر غنی شود، در صورتی که شرایط واجب شدن فطره را دارا باشد، باید زکات فطره را بدهد.
- اگر انسان به خیال این که کسی فقیر است به او فطره بدهد و بعد بفهمد فقیر نبوده، چنانچه مالی را که به او داده از بین نرفته باشد، باید پس بگیرد و به مستحق بدهد، و اگر نتواند بگیرد، باید از مال خودش فطره را بدهد، و اگر از بین رفته باشد، در صورتی که گیرند فطره میدانسته یا احتمال میداده آنچه را که گرفته فطره است باید عوض آن را بدهد و اگر نمیدانسته، دادن عوض بر او واجب نیست و انسان باید دوباره فطره بدهد.
- اگر طفل شیعهای فقیر باشد، انسان میتواند فطره را به مصرف او برساند یا به واسطة دادن به ولی او، ملک طفل نماید.
- احتیاط واجب آن است که به یک فقیر کمتر از یک صاع که تقریباً سه کیلو است فطره ندهند، ولی اگر بیشتر بدهند اشکال ندارد.
- کسی که از اول تکلیف خمس نداده، اگر مثلًا ملکی بخرد و قیمت آن بالا رود چنانچه آن ملک را برای آن نخریده که قیمتش بالا رود و بفروشد، مثلًا زمینی را برای زراعت خریده است و از پول خمس نداده قیمت آن را داده باید خمس قیمتی را که خریده بدهد. و اگر مثلًا پول خمس نداده را بفروشنده داده و به او گفته این ملک را با این پول میخرم باید خمس مقداری را که آن ملک فعلًا ارزش دارد بدهد.
- اگر با عین پول خمس نداده جنسی را بخرد، یعنی به فروشنده بگوید این جنس را به این پول میخرم ظاهر این است که معامله نسبت به جمیع مال صحیح است، و به جنسی که با این پول خریده است خمس تعلق میگیرد و احتیاجی به اجازه و امضاء حاکم شرع نیست.
- کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی هم ندارد که بتواند مخارج سال خود و عیالاتش را بگذراند، فقیر است و دادن زکات فطره بر او واجب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی بگوید فقیرم چنانچه بداند که قبلا فقیر بوده می شود به او فطره داد و به کسی که معلوم نباشد فقیر بوده یا نه و می گوید فقیرم اگر از قولش اطمینان پیدا نشود بنابر احتیاط واجب نمی شود فطره داد و اگر بدانند قبلا فقیر نبوده نمی شود فطره به او داد مگر این که از گفته او اطمینان پیدا شود
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مالی را که برای فطره کنار گذاشته از بین برود، چنانچه دسترسی به فقیر داشته ودادن فطره را تأخیر انداخته، باید عوض آن را بدهد و اگر دسترسی به فقیر نداشته ضامن نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مالی را که برای فطره کنار گذاشته از بین برود، چنانچه دسترسی به فقیر داشته و دادن فطره را تأخیر انداخته، باید عوض آن را بدهد و اگر دسترسی به فقیر نداشته ضامن نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی بگوید فقیرم، نمی شود به او فطره داد، مگر آنکه اطمینان پیدا کند یا از ظاهر حالش گواهی دهد که فقیر است یا انسان بداند که قبلاً فقیر بوده است. مسائل متفرقه زکات فطره:
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مالی را که برای فطره کنار گذاشته از بین برود؛ چنانچه دسترسی به فقیر داشته و دادن فطره را تاخیر انداخته؛ باید عوض آن را بدهد و اگر دسترسی به فقیر نداشته؛ ضامن نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر مالی را که برای فطره کنار گذاشته از بین برود، چنانچه دسترسی به فقیر داشته و دادن فطره را تأخیر انداخته، باید عوض آن را بدهد و اگر دسترسی به فقیر نداشته ضامن نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است در دادن زکات فطره خویشان فقیر خود را بر دیگران مقدم بدارد و بعد همسایگان فقیر را و مستحب است کسی را که در دین و فقه و عقل مقدم است در دادن فطره مقدم بدارد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مالی را که برای فطره کنار گذاشته از بین برود، چنان چه دسترسی به فقیر داشته و دادن فطره را تأخیر انداخته، باید عوض آن را بدهد، و اگر دسترسی به فقیر نداشته ضامن نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر مالی را که برای فطره کنار گذاشته از بین برود، چنانچه دسترسی به فقیر داشته و دادن فطره را تأخیر انداخته، باید عوض آن را بدهد و اگر دسترسی به فقیر نداشته ضامن نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان مالی داشته باشد که قیمتش از فطره بیشتر است، چنانچه فطره را ندهد و نیت کند که مقداری از آن مال برای فطره باشد اشکال دارد. مگر این که بخواهد همه را به عنوان فطره به فقیر بدهد.