نسیان
نسیان به معنای فراموشی است و در قرآن چندین بار به کار رفته است.
زیادی طواف جهلاً به حکم زیادی عمدی است یا حکم نسیان را دارد؟
بلی، زیاده عن جهل ملحق به عمدی است علی الاحوط.
بلی، زیاده عن جهل ملحق به عمدی است علی الاحوط.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی از روی نسیان یا جهل به مسئله بعد از غروب آفتاب تقصیر کند و بعد از تقصیر محلّ شود تکلیف او چیست؟
- کسی که عمداً یا جهلاً بالحکم در روز دوازدهم بعد از انجام رمی به مکه برگشته و تا زوال نمانده است تکلیفش چیست؟
- اگر اقامه نماز جماعت، طواف شخصی را قطع نماید و این شخص معتقد گردید که طواف باطل شده و از روی جهل و ندانی دوباره از اوّل طواف نمود آیا این طواف جدید مجزی است، یا میبایست آن طواف قبل را تمام نماید و دوباره از اوّل طواف نماید، و آیا همین حکم در سعی جاری است یا فرق است میان آن دو؟
- نظر حضرت عالی به این آیه چیست (فنسی ولم نجد له عزماً) چگونه حضرت آدم علیه السلام فراموش کرد و حال آنکه ما معتقدیم به اینکه معصوم - معصومِ از نسیان است؟
- اگر حاج در حال طواف مقام ابراهیم را سهواً یا اختیاراً در طواف خود قرار دهد آیا طواف او باطل می‌شود یا خیر؟ لطفاً حدود طواف را معین فرمائید.
- کسی که طواف و نماز را انجام داده آیا جایز است قبل از سعی نمودن طواف نماید از دیگری طواف واجب یا مستحب یا خیر؟
- زیدی چنانچه در صورت غیر عمدی خسارت وارد کند بر عمرو آیا ضامن است یا خیر؟
- فصل بین طواف و صلات طواف مبطل حج یا عمره است یا عدم جواز تکلیفی محض است؟
- شخصی طواف واجبی را انجام داده، بعد به منظور احتیاط طواف دیگر را انجام داده من دون تخلل الصلوة فی البین، که قرآن طوافین تحقق یافته است آیا طواف اوّل باطل است یا دوّمی و یا هر دو؟
- پس از احرام حج تمتع، طواف مندوب نمودن بدون تلبیه بعد از طواف مضر به حج است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ترک عمدی نماز طواف چه حکمی دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] کسی که طواف و نماز طواف را با بدن یا لباس نجس از روی جهل یا نسیان به جا آورده آیا اعاده طواف و نماز واجب است؟ و تکلیف او نسبت به اعمال مرتبه چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] کسی که طواف و نماز طواف را با بدن یا لباس نجس از روی جهل یا نسیان به جا آورده آیا اعاده طواف و نماز واجب است؟ و تکلیف او نسبت به اعمال مرتبه چیست؟
- [آیت الله وحید خراسانی] در عمره مفرده اگر کسی تقصیر را عمدا یا از روی جهل و نسیان ترک نمود و طواف نساء را انجام داد چه وظیفه ای دارد
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه محرم لباس احرام را کنار بگذارد و اعمال عمره، نظیر طواف و سعی، را جهلا یا عمداً با لباس دوخته انجام دهد، اعمالش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه محرم لباس احرام را کنار بگذارد و اعمال عمره، نظیر طواف و سعی، را جهلا یا عمداً با لباس دوخته انجام دهد، اعمالش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی سهواً یا جهلاً در عمرة مفرده تقصیر نکند و طواف نساء و نماز آن را به جا آورد، بعد که میفهمد، انجام تقصیر کفایت میکند یا باید طواف نساء و نماز آن را هم اعاده نماید؟
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه محرم لباس احرام را کنار بگذارد و با لباس دوخته اعمال عمره را از طواف و سعی انجام دهد جهلا یا عمدا ایا طواف و سعی او صحیح است و عمره او مجزی است یا نه
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی جهلا طواف را بیش از هفت شوط اورد و بقیه اعمال بعد از ان را بجا اورد تکلیف او چیست
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی نماز طواف را جهلا جلو مقام متصل به بیت خوانده است و سپس سعی را انجام داده است تکلیف چیست
مسائل مرتبط از این مرجع
- سرفه کردن و آروق زدن و آه کشیدن در نماز اشکال ندارد ولی گفتن آخ و آه و مانند اینها اگر عمدی باشد، نماز را باطل میکند.
- اگر مرد طواف نساء را که یکی از کارهای حج است بهجا نیاورد، زنش و زنان دیگر بر او حرام میشوند و نیز اگر زن طواف نساء نکند، شوهرش و مردان دیگر بر او حرام میشوند، ولی اگر بعداً طواف نساء را انجام دهند حلال میشوند.
- اگر به واسطة خوردن یا آشامیدن عمدی، موالات نماز به هم بخورد، یعنی طوری که نگویند نماز را پشت سر هم میخواند، بنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند.
- جنسی را که میفروشد و عوضی را که میگیرد، اگر از یک چیز عمل آمده باشد باید در معامله زیادی نگیرد، مثلًا اگر یک من روغن گاو بفروشد و در عوض آن یک من و نیم پنیر گاو بگیرد، ربا و حرام است و همچنین است اگر میوة رسیده را با میوة نارس معامله کند نمیتواند زیادی بگیرد.
- اگر مقداری پول به کسی بدهد که بعد از چند روز در شهر دیگر زیادتر بگیرد، مثلًا نهصد و نود تومان بدهد که بعد از ده روز در شهر دیگر هزار تومان بگیرد درصورتی که مادة آن پول مثلًا طلا و نقره باشد ربا و حرام است ولی اگر کسی که زیادی را میگیرد در مقابل زیادی جنس بدهد یا عملی انجام دهد اشکال ندارد. و اما در اسکناسهای معمولی که از قسم شمردنیها است زیاد گرفتن اشکال ندارد مگر قرض داده و شرط زیادی نموده باشد.
- اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که صورت نماز به هم نخورده، و کاری هم که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند مثل پشت به قبله کردن انجام نداده، باید سلام را بگوید و نمازش صحیح است.
- در غیر نماز، مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید، مثلًا اگر کسی گفت: (سلام علیکم) در جواب بگوید: (سلام علیکم و رحمة الله). هفتم- از مبطلات نماز خندة با صدا و عمدی است و چنانچه عمداً بیصدا یا سهواً با صدا بخندد، ظاهر این است که نمازش اشکال ندارد.
- کسی که از طرف دیگری برای حج اجیر شده، باید طواف نساء را نیز از طرف او بهجا آورد و اگر بهجا نیاورد، زن بر آن اجیر حرام می‌شود.
- اگر موقعی که باید بدهی خود را بدهد، طلبکار مطالبه کند و او ندهد، طلبکار در صورتی که وکالت در فروش داشته باشد میتواند مالی را که گرو برداشته بفروشد و طلب خود را بردارد. و درصورتی که وکالت نداشته باشد لازم است از بدهکار اجازه بگیرد. و اگر دسترسی به او ندارد باید برای فروش آن از حاکم شرع اجازه بگیرد. و در هر دو صورت اگر زیادی داشته باشد باید زیادی را به بدهکار بدهد.
- اگر چیزی را که میفروشد و عوضی را که میگیرد از یک جنس نباشد زیادی گرفتن اشکال ندارد، پس اگر یک من برنج بفروشد و دو من گندم بگیرد معامله صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر روزهدار سهواً یا جهلاً چیزی بخورد یا بیاشامد روزهاش باطل نمیشود.
- [آیت الله وحید خراسانی] بعضی از واجبات نماز رکن است یعنی اگر انسان انها را به جا نیاورد عمدا باشد یا اشتباها نماز باطل می شود و بعضی دیگر رکن نیست یعنی اگر اشتباها کم گردد نماز باطل نمی شود و رکن نماز پنج چیز است اول نیت دوم تکبیره الاحرام سوم قیام متصل به رکوع یعنی ایستادن پیش از رکوع چهارم رکوع پنجم دو سجده از یک رکعت و اما نسبت به زیادی در صورتی که عمدی باشد مطلقا نماز باطل می شود و بطلان نماز به زیادی عمدی تکبیره الاحرام از جاهل قاصر محل اشکال است و در صورتی که از روی اشتباه باشد اگر زیادی در رکوع یا در دو سجده از یک رکعت باشد نماز باطل است وگرنه باطل نیست
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده، چنانچه کاری انجام داده که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند؛ مثلاً پشت به قبله کرده، نمازش باطل است و اگر چنین کاری، انجام نداده، باید فوراً مقداری را که فراموش کرده به جا آورد و برای سلام زیادی دو سجده سهو بنماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .دو سجده, روی هم, از هر رکعت رکن است و با ترک عمدی یا سهوی هر دو، نیز افزودن عمدی یا سهوی دو سجده در یک رکعت، نماز باطل می‌شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] سرفه کردن، آه کشیدن، عطسه زدن، نماز را باطل نمی کند، هرچند عمدی باشد، ولی گفتن (آخ) و (آه) و مانند اینها که دو حرف دارد اگر عمدی باشد بنابر احتیاط واجب نماز را باطل می کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر سلام نماز را فراموش کند و هنگامی به خاطر آورد که فاصله زیادی شده و موالات از بین رفته باشد، چنانچه پیش از آن که موالات از بین برود، کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند مثل پشت به قبله کردن انجام نداده باشد، لازم نیست سلام را بگوید و نمازش صحیح است و اگر پیش از آن که موالات از بین برود، کاری =============================================================================== 1 رجوع شود به مسأله 1276 به بعد. که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند انجام داده باشد، نماز او باطل است.
- [آیت الله مظاهری] بعضی از واجبات نماز رکن است یعنی اگر انسان آنها را به جا نیاورد، یا در نماز اضافه کند عمداً باشد یا سهواً یا جهلاً، نماز باطل می‌شود، و بعضی دیگر رکن نیست یعنی اگر عمداً کم یا زیاد شود نماز باطل می‌شود و چنانچه اشتباهاً یا جهلاً کم یا زیاد گردد نماز باطل نمیشود. ارکان نماز پنج مورد است: اوّل: نیت. دوّم: تکبیرة الاحرام. سوّم: قیام متّصل به رکوع. چهارم: رکوع. پنجم: دو سجده.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بعضی از واجبات نماز رکن است؛ یعنی اگر انسان آنها را بجا نیاورد، عمداً باشد یا اشتباهاً، نماز باطل می‌شود و بعضی دیگر رکن نیست؛ یعنی اگر اشتباهاً کم گردد نماز باطل نمیشود. رکن نماز پنج چیز است: اول: نیت. دوم: تکبیرة الاحرام (با توضیحی که در مسأله 957 خواهد آمد) سوم: قیام متّصل به رکوع؛ یعنی از حالت ایستاده به رکوع رفتن. چهارم: رکوع. پنجم: سجده. زیادی عمدی واجبات نماز را باطل میکند و در زیادی سهوی تفصیلاتی وجود دارد که در مسأله 1118 و نیز در مسأله 1273 به بعد خواهد آمد. نیت
- [آیت الله سیستانی] بعضی از واجبات نماز رکن است ، یعنی اگر انسان آنها را بجا نیاورد عمداً باشد یا اشتباهاً نماز باطل می‌شود . و بعضی دیگر رکن نیست ، یعنی اگر اشتباهاً کم گردد نماز باطل نمیشود . و رکن نماز پنج چیز است : اول : نیّت . دوم : تکبیرة الاحرام . سوم : قیام متّصل به رکوع ، یعنی ایستادن پیش از رکوع . چهارم : رکوع . پنجم : دو سجده از یک رکعت . و اما نسبت به زیادی در صورتی که عمدی باشد ، مطلقاً نماز باطل می‌شود ، و در صورتی که از روی اشتباه باشد اگر زیادی در رکوع یا در دو سجده از یک رکعت باشد ، نماز بنابر احتیاط لازم باطل است ، و الاّ باطل نیست . نیّت
- [آیت الله مظاهری] اگر روزهدار با خود کاری کند که منی از او بیرون آید روزهاش باطل می‌شود امّا اگر بیاختیار یا سهواً یا جهلاً یا در خواب منی از او بیرون آید روزهاش باطل نمیشود.