خوراکی
خوردنی‌ها را خوراکی گویند.
آیا در کفّاره می‌توان به جای آرد یا نان و گندم، موادّ خوراکی دیگر یا پول آن را به فقیر داد؟
دادنمواد خوراکی دیگر از حبوبات نیز مجزی است. در صورتی می تواند قیمت آنرا به مسکین بدهدکه وی را وکیل کند با آن، این مقدار مواد خوراکی تهیه کند و به خودش تملیک کند واطمینان داشته باشد به وکالت عمل می کند.
دادنمواد خوراکی دیگر از حبوبات نیز مجزی است. در صورتی می تواند قیمت آنرا به مسکین بدهدکه وی را وکیل کند با آن، این مقدار مواد خوراکی تهیه کند و به خودش تملیک کند واطمینان داشته باشد به وکالت عمل می کند.
عنوان سوال:
آیا در کفّاره می‌توان به جای آرد یا نان و گندم، موادّ خوراکی دیگر یا پول آن را به فقیر داد؟
پاسخ:
دادنمواد خوراکی دیگر از حبوبات نیز مجزی است. در صورتی می تواند قیمت آنرا به مسکین بدهدکه وی را وکیل کند با آن، این مقدار مواد خوراکی تهیه کند و به خودش تملیک کند واطمینان داشته باشد به وکالت عمل می کند.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا در کفاره می توان به جای آرد یا نان و گندم، برنج به فقیر داد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا می توانیم در کفاره افطار عمدی روزه ماه مبارک رمضان ، که به 60 مسکین به هر کدام یک مد گندم یا آرد یا نان یا برنج بدهیم آن ها را تبدیل به پول کنیم و به فقیر بدهیم ؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی مقداری کفّاره روزه بدهکار است، آیا میتواند مبلغ کفاره را بر اساس پول گندم محاسبه کند و با آن پول، مرغ، گوشت و یا خوراکی دیگری که فقیر به آن نیاز دارد بخرد و به فقیر بپردازد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا می‌توان پول کفّاره را به فقیر داد و به او گفت: طعامی که روزانه میخوری قصد کفّاره کن؛ یا لازم است فقیر از همین پول طعام بگیرد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] در باب کفاره روزه آیا می شود بمقدار پول گندم، یا برنج به فقیر داد؟
- [آیت الله خوئی] زید برای کفاره قضای ماه رمضان مثلاً صد مد گندم یا جو میخرد به فقیر می‌دهد، چون در شهر وسیله پخت و پزِ نان، در خانهها نیست، لذا فقیر این گندم یا جو را میفروشد و قیمت آن را از نانوا، نان میخرد و مصرف میکند، چون نان گرانتر است قیمت صد مد گندم یا جو حدود هشتاد مد نان می‌شود، حال از ذمه زید صد مد که به فقیر داده ادا شده، یا آن که آنچه فقیر نموده از نان ادا شده، آنچه حکم است بیان فرمائید.
- [آیت الله مظاهری] اینکه در رساله عملیه فرمودهاید یکی از موارد کفاره عمد، اطعام شصت فقیر است، آیا می‌توان به اندازه شصت فقیر به یک فقیر پول یا طعام داد؟
- [آیت الله سبحانی] تحویل آرد یا نان به عنوان کفاره روزه فقراء مشکل است و شاید نتوان انجام داد وظیفه چیست؟
- [سایر] آیا جایز است از مواد خوراکی دوستمان استفاده کنیم و پول آن را به او بدهیم؟
- [آیت الله بهجت] آیا در زکات فطره می توان به جای قیمت گندم، نان محاسبه کرد؟ با توجه به این که نانوایی ها نان را از آرد دولتی تهیه می کنند که با قیمت آزاد آن تفاوت چشمگیری دارد.
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر جنس چیز نجس عوض شود و به صورت چیز پاکی درآید پاک می‌شود؛ مثل آن که چوب نجس بسوزد و خاکستر گردد، یا سگ در نمکزار فرو رفته و نمک شود؛ ولی اگر جنس آن عوض نشود، مثل آن که گندم نجس را آرد کنند یا نان بپزند، پاک نمیشود.
- به کسی که نمیدانیم فقیر است یا نه ولی قبلاً فقیر بوده، می‌توان زکات داد.
- باید بر زمین یا روییدنیهایی که خوراکی و پوشاکی نیست، مانند: چوب و برگ درخت، سجده کرد و سجده بر چیزهای دیگر مانند: روییدنیهای خوراکی یا پوشاکی (گندم، جو، پنبه) و آنچه از اجزاء زمین شمرده نمیشود و روییدنی هم نیست مانند: طلا و نقره و قیر و زفت، صحیح نیست.
- کسی که باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد، میتواند کفاره چند روز را به یک فقیر بدهد.
- کسی که برای کفاره یک روز، شصت فقیر را طعام می‌دهد، نمی‌تواند همان مقدار را بین کمتر از شصت نفر تقسیم کند؛ ولی میتواند برای هر یک از عیالات فقیر، اگر چه صغیر باشند، یک مد دیگر به آن فقیر بدهد.
- اگر بدون عذر به عهد خود عمل نکند، باید کفّاره بدهد و کفاره آن مانند کفاره افطار روزه ماه رمضان است؛ یعنی باید شصت فقیر را یک مدّ طعام دهد، یا دو ماه پی در پی روزه بگیرد، یا یک بنده آزاد کند.
- کسی که به اندازه 5 درهم شرعی یا بیشتر از بابت زکات بدهکار است بنا بر احتیاط کمتر از 5 درهم شرعی به یک فقیر ندهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت آن به 5 درهم شرعی برسد، بنا بر احتیاط به یک فقیر کمتر از آن ندهد.
- اگر چیزی را که اضافه میگیرد غیر از جنسی باشد که میفروشد، مثلاً یک کیلو گندم را به یک کیلو گندم و مقداری پول بفروشد باز هم ربا و حرام است، بلکه اگر چیزی زیادتر نگیرد، ولی شرط کند که خریدار عملی برای او انجام دهد، ربا و حرام است.
- کسی که کفاره روزه ماه رمضان بر او واجب است، باید یک بنده آزاد کند، یا به دستوری که در مسائل بعد گفته می‌شود دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را اطعام کند یا به هر کدام یک مد طعام بدهد. و اگر مقدار شصت مد برایش ممکن نباشد، هر چند مد که میتواند، به فقرا طعام بدهد و اگر یک مد هم نتواند طعام دهد استغفار میکند و احتیاط مستحب آن است که هر مقدار که میتواند به فقیر طعام دهد و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند، کفاره بدهد و اگر مقداری داده، آن را تکمیل کند.
- اگر روزه ماه رمضان را بدون عذر نگیرد، باید قضای آن را به جا آورد و برای هر روز دو ماه روزه بگیرد یا به شصت فقیر طعام بدهد یا یک بنده آزاد کند (به تفصیلی که در مسأله 1670 گذشت) و چنانچه تا ماه رمضان آینده قضای آن روزه را بجا نیاورد، بنا بر احتیاط، (علاوه بر کفاره پیشین) برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] لازم نیست کفاره هر روز را به یک فقیر بدهد، بلکه می تواند کفاره چندین روز را به یک نفر بدهد و اگر مقداری نان دهد که گندم آن به اندازه یک مد باشد کافی است، ولی پول آن را نمی تواند بدهد مگر این که اطمینان داشته باشد آن را برای خرید نان مصرف می کند.
- [آیت الله سبحانی] اگر قضای روزه رمضان را چند سال تأخیر بیندازد باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مدّ آرد گندم به فقیر بدهد.
- [آیت الله سبحانی] زنی که زائیدن او نزدیک است و روزه برای حملش ضرر دارد روزه بر او واجب نیست. و باید برای هر روز یک مدّ آرد گندم به فقیر بدهد. و نیز اگر روزه برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مدّ گندم و یا آرد آن را به فقیر بدهد. و در هر دو صورت روزه هائی را که نگرفته باید قضا نماید.
- [آیت الله بهجت] اگر چیز نجس استحاله شود یعنی جنس آن به طوری عوض شود که به صورت چیز پاکی درآید پاک می شود ، مثل آن که چوب نجس بسوزد و خاکستر گردد ، یا سگ در نمکزار فرو رود و نمک شود ؛ ولی اگر جنس آن عوض نشود مثل آن که گندم نجس را آرد کنند و یا آرد نجس را نان بپزند ، پاک نمی شود .
- [آیت الله مکارم شیرازی] : کفّاره روزه یکی از سه چیز است : آزاد کردن یک بنده، یا دو ماه روزه گرفتن، یا شصت فقیر را سیر کردن (و اگر به هر کدام یک (مُدّ) که تقریباً 750گرم است گندم یا جو یا مانند آنها بدهد کافی است). و در زمان ما که بنده آزاد کردن موضوع ندارد در میان دو چیز دیگر مخیّر است و به جای گندم می تواند مقدار نانی بدهد که گندم آن به اندازه یک (مُدّ) است. همچنین پرداخت پول به جای مُدّ کافی نیست مگر این که یقین داشته باشد فقیر، آن را صرف نان می کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کفاره افطار روزه ماه رمضان این است که یک بنده ازاد کند یا به دستوری که در مساله بعد می اید دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مد که تقریبا ده سیر است طعام یعنی گندم یا ارد یا نان یا خرما و مانند اینها بدهد و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد بنابر احتیاط واجب بین تصدق به هر اندازه که می تواند و استغفار جمع نماید و اگر امکان تصدق نبود استغفار کند اگر چه یک مرتبه بگوید استغفر الله و احتیاط واجب ان است که هر وقت بتواند کفاره را بدهد
- [آیت الله سبحانی] اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند. چه آن چیز اصلاً حرام باشد مثل شراب و زنا، یا به جهتی حرام شده باشد، مثل نزدیکی کردن با عیال خود در حال حیض، بنابر احتیاط باید کفاره جمع بدهد یعنی یک بنده آزاد کند، شصت روز روزه بگیرد و به شصت فقیر هر یک 750 گرم آرد گندم بدهد.
- [آیت الله سبحانی] اگر در قضای روزه کوتاهی کند تا وقت تنگ شود و در تنگی وقت عذری پیدا کند، باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مد آرد گندم به فقیر بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که موقع غروب شب عید؛ بالغ و عاقل است و فقیر و بنده کس دیگر نیست؛ باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند؛ هر نفری یک صاع که تقریبا سه کیلو است گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت یا نان و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکی از اینها را هم بدهد کافی است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر جنس چیزی به گونهای تغییر کند که تبدیل به جنس دیگری گردد، میگویند (استحاله) شده است و اگر جنس چیز نجس یا متنجسی به گونهای تغییر کند که به صورت چیز پاکی در آید، به سبب استحاله پاک می‌شود؛ مثل آن که سگ در نمکزار فرو رود و تبدیل به نمک شود یا چوب نجسی بسوزد و خاکستر گردد؛ ولی اگر جنس آن عوض نشود مثل آن که گندم نجس را آرد کنند یا با آرد نجس نان بپزند پاک نمیشود.