جاهل قاصر
جاهل قاصر به معنی جاهل غیر قادر بر جست و جوی از تکلیف ، یا باقی بر جهل بعد از جست و جو است.
جاهل قاصر و مقصّر به چه کسی گفته می‌شود؟
جاهل قاصر کسی است که تمکّن از تعلّم مسائل نداشته و جاهل مقصّر مقابل آن است یعنی کسی که می‌توانسته یاد بگیرد و کوتاهی کرده و یاد نگرفته است.
جاهل قاصر کسی است که تمکّن از تعلّم مسائل نداشته و جاهل مقصّر مقابل آن است یعنی کسی که می‌توانسته یاد بگیرد و کوتاهی کرده و یاد نگرفته است.
پاسخ:
جاهل قاصر کسی است که تمکّن از تعلّم مسائل نداشته و جاهل مقصّر مقابل آن است یعنی کسی که می‌توانسته یاد بگیرد و کوتاهی کرده و یاد نگرفته است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- درباره قاعده در بفرمائید : الف - آیا این قاعده به باب حدود اختصاص دارد یا شامل ابواب قصاص، دیات و تعزیرات نیز می‌شود؟ ب - معیار در عدم اجرای حدّ چیست؟(شکّ در حلیّت، توّهم جواز عمل، صرف ظنّ به اباحه، ولو غیر معتبر، یا عدم علم به حرمت) ج - محل عروض شبهه در قاعده در کیست؟ قاضی، مرتکب عمل یا هر دو د - آیا شبهات موضوعیّه، حکمیّه، شبهه عمد و غیر عمد، اکراه، اجبار، نسیان و مشمول این قاعده می‌شود؟ ه - در فرض شمول شبهات حکمیّه آیا بین جاهل قاصر و مقصّر تفاوتی وجود دارد؟
- آیا ارشاد جاهل واجب است یا خیر و این مسئله اتّفاقی است یا اختلافی؟
- اگر در هنگام تعلیم رانندگی معلّم به متعلّم حادثهای رخ دهد و معلّم و متعلّم رانندگی هر دو فوت نمایند و مقصّر فرد تحت تعلیم باشد (البته دستورات معلّم را متعلّم اجرا کرده است) چگونه خواهد بود حکم دیه ایشان؟
- شخصی تعهّد کرده اموال کسی را از مسیری به مسیر دیگری ببرد در وسط راه اموال صاحب مال به توسط آفت آسمانی از بین رفت در این صورت چه کسی مقصّر است آیا کسی که تعهّد کرده ضامن است یا خیر؟
- بنظر حضرتعالی آیا ارشاد جاهل به حکم شرعی واجب است یا خیر؟ در صورت وجوب غالب مردم مسائل شرعی را نمیدانند آیا بر ما واجب است برویم در آن مناطق مسائل را مطرح کنیم و اگر نرفتیم آیا مرتکب فعل حرام شدهایم؟
- چنانچه در معاملهای فضولی که مشتری جاهل به مالکیت غیر است با گذشت چند سال و افزایش چندین برابر قیمتها (بدون اینکه مشتری هزینهای در مورد معامله کرده باشد) مثمن توسط مالک کشف و ردّ شود بفرمائید: الف - فضول در ردّ ثمن ضامن چه مبلغی میباشد مبلغ حینالمعامله یا حین الردّ؟ ب - در این صورت آیا فرقی بین علم و جهل مشتری وجود دارد؟ ج - در صورتی که فضول ضامن ثمن حین المعامله باشد در هنگام کاهش معتنی به ارزش پول و تفاوت فاحش ثمن حین المعامله و حین الردّ آیا میتوان فضول را ضامن مابه التفاوت این دو مبلغ و سایر خسارات دانست؟ د - آیا مشتری میتواند از قبول ثمن معامله خودداری و بایع را ملزم به تحویل مورد دیگری با همان کمّیت و کیفیت بنماید؟
- زیدی برادرش مرحوم شده است و زن برادرش یعنی زن آن مرحوم 53 سال دارد و سیّده نمیباشد و خود زن میگوید که من حدود پنج سال است که اصلابا شوهرم نزدیکی نکردهام و این زن نازا است حالا برادر این مرحوم خواهان ازدواج با زن برادرش میباشد زن مرحوم در حال عدّه وفات شوهر است و بالاخره به یکی از دفاتر ازدواج مراجعه میکنند اتّفاقاسر دفتر ازدواج از اینها سئوال میکند در جواب زن میگوید شوهرم دو ماه قبل مرحوم شده است و من سیّده نمیباشم و 53 سال عمر من میباشد سر دفتر صیغه عقد را جاری میکند و خودشان میگویند که ما بعد از عقد نزدیکی کردهایم مرد میگوید من جاهل به مسئله بودم هم عقد صورت گرفته و هم نزدیکی آیا حرمت ابدی دارد یا خیر؟
- به عرض میرساند که پسر بچّه 11 سالهای در اثر تصادف با ماشین مضروب و مجروح گردیده که موارد جرح بشرح ذیل است : الف - پوست و گوشت و قسمت زیادی از ماهیچه ساق پا و ران مجروح و لِه گردیده (در حدّی که گوشتهای جدا شده از پا به زمین ریخته است) ب - باعث خرد شدن و قطعه قطعه شدن کاسه زانو و مفصل گردیده. ج - بعضی از اعصاب و رگهای زیر زانو و ماهیچه که در سلامت و حرکت پا نقش دارند در حدّ پاره شدن بوده. د - صفحه ریشه مابین مفصل زانو (که از سنین کودکی الی 18 سالگی باعث قد کشیدن و رشد استخوان ساق پا و ران می‌شود) از بین رفته در نتیجه این پا کوتاه میماند و پای دیگر رشد طبیعی خود را دارد. نهایتادر مجموع و شرائط فعلی 65 درصد نقص عضو ایجاد شده است خواهشمند است مقدار دیه و یا ارشی را که شخص ضارب و مقصّر نسبت به موارد فوق باید بپردازد را بیان فرمائید؟ ه - جهت ترمیم گوشت و پوست پای مصدوم از پای دیگرش گوشت و پوست برداشته و پیوند زدهاند، آیا پای سالم هم که تکّهبرداری شده و اثراتش باقی است ارش دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] جاهل قاصر و مقصر چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] حکم کفاره نذر در مورد جاهل قاصر و مقصر یکی است یا مانند کفاره روزه فقط در مورد جاهل مقصر کفاره لازم است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ملاک جاهلِ مقصّر بودن چیست و فرقِ آن با جاهلِ قاصر که معذور است، چه می باشد؟
- [آیت الله خامنه ای] در نخواندن نماز طواف از روی جهل آیا فرقی بین جاهل قاصر و مقصر هست یا نه؟
- [آیت الله خامنه ای] جاهل قاصر کیست؟
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی طواف یاسعی را رها کند و بدون فوت موالات از اول انجام دهد حکم چیست فرمودید اگر جاهل قاصر باشد اشکال ندارد و منظور از جاهل قاصر و جاهل غیر قاصر چیست ؟
- [آیت الله خامنه ای] منظور از جاهل قاصر چیست؟
- [سایر] جایگاه مسلمان بالاتر است یا جاهل قاصر؟
- [آیت الله بهجت] فردی در زمان کودکی و اوایل بلوغ، روزه خورده است، اکنون که بزرگ شده، نمی داند جاهل قاصر بوده تا کفاره واجب نباشد یا مقصّر بوده تا کفاره واجب باشد. وظیفه چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] مراد از جاهل مقصّر چه کسی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از معامله عیب مال را بفهمد و فوراً معامله رابه هم نزند حقّ خیارش از بین نمیرود خصوصاً اگر جاهل به مسأله باشد مگر تأخیرشمستلزم ضرر دیگری باشد پس در این صورت حقّ به هم زدن معامله را ندارد.
- کسی که به سفر میرود اگر به جایی برسد که اذان را نشنود ولی دیوار شهر را ببیند، چنانچه بخواهد در آنجا نماز بخواند، احتیاطً باید نماز را شکسته و تمام بخواند و هم چنین اگر دیوارها را نبیند و اذان را بشنود و اگر علم به یکی از آن دو پیدا کرد و جاهل به دیگری باشد کافی است در شکسته خواندن نماز; ولی احتیاط در جمع است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] - اگر معتکف یکی از محرّمات اعتکاف را به خاطر ندانستن مسأله انجام داده، در صورتی که جاهل مقصّر بوده، اعتکافش باطل می‌شود و اگر جاهل قاصر بوده، اعتکافش صحیح است و حکم سهو را دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بواسطه ندانستن مسأله کاری انجام دهد که روزه را باطل می کند چنانچه جاهل مقصر بوده بنابر احتیاط کفّاره بر او واجب می شود و اگر جاهل قاصر بوده یعنی در ندانستن خود معذور بوده است مانند این که یقین داشته که فلان چیز روزه را باطل نمی کند کفّاره بر او واجب نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] سرفه کردن و اروغ زدن در نماز اشکال ندارد و ناله کردن عمدی نماز را باطل می کند مگر این که جاهل قاصر باشد
- [آیت الله وحید خراسانی] دوازدهم از مبطلات نماز ان است که رکن نماز را عمدا یا سهوا کم کند یا چیزی را که رکن نیست عمدا کم یا زیاد نماید مگر این که جاهل قاصر باشد و اگر رکوع یا دو سجده از یک رکعت را عمدا یا سهوا زیاد کند نمازش باطل می شود ولی زیاد کردن تکبیره الاحرام سهوا مبطل نماز نیست و بطلان نماز به زیادی عمدی ان از جاهل قاصر محل اشکال است
- [آیت الله سیستانی] اگر مکلّف مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد، اگر اعمال او مطابق با واقع، یا فتوای مجتهدی باشد که اکنون میتواند مرجع او باشد صحیح است، و در غیر این صورت اگر جاهل قاصر بوده، و نقص عمل از جهت ارکان و مانند آن نبوده است، عمل صحیح است. و همچنین است اگر جاهل مقصّر بوده است، و نقص عمل از جهتی بوده است که در صورت جهل صحیح است مانند جهر بهجای اخفات یا بهعکس. و همچنین اگر کیفیت اعمال گذشته را نداند که محکوم به صحت است، بجز در بعضی موارد که در (منهاج) ذکر شده است.
- [آیت الله وحید خراسانی] هشتم از مبطلات نماز بنابر احتیاط واجب ان است که برای کار دنیا عمدا گریه کند مگر این که جاهل قاصر باشد و اگر از ترس خدا یا برای اخرت گریه کند از بهترین اعمال است
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پیش از ان که به مقدار رکوع خم شود و بدن ارام گیرد عمدا ذکر رکوع را بگوید نمازش باطل است مگر این که جاهل قاصر باشد که نمازش از جهت این زیاده باطل نمی شود
- [آیت الله وحید خراسانی] هفتم از مبطلات نماز خنده با صدا و عمدی است مگر این که جاهل قاصر باشد و چنانچه عمدا بی صدا یا سهوا با صدا بخندد نمازش اشکال ندارد
- [آیت الله نوری همدانی] اگر به واسطة ندانستن مساله ، چیزی از اجزاء نماز را کم یازیاد کند ، اگر آن جز ء رکن نباشد ، نمازش صحیح است اگر جاهل قاصر باشد و الا به احتیاط واجب ، نماز باطل است .
- [آیت الله سبحانی] اگر به واسطه ندانستن مسأله، چیزی از اجزاء نماز را کم یا زیاد کند اگر آن جزء رکن نباشد و جاهل قاصر باشد نمازش صحیح است و الا بنابر احتیاط واجب، نماز را دوباره بخواند.