استحقاق
شایستگی انسان برای مدح و دریافت عوض یا ثواب و سزاواری ذمّ عقاب از سوی خداوند را استحقاق گویند.
زنی به عقد شخصی در می‌آید و قبل از مواقعه زن درخواست طلاق نماید شوهر هم وی را طلاق دهد آیا زن استحقاق تمام صداق را دارد یا نصف آن؟
اگر مرد زن را قبل از دخول، طلاق بدهد زن نصف مهر را بیشتر طلب ندارد.
اگر مرد زن را قبل از دخول، طلاق بدهد زن نصف مهر را بیشتر طلب ندارد.
عنوان سوال:
زنی به عقد شخصی در می‌آید و قبل از مواقعه زن درخواست طلاق نماید شوهر هم وی را طلاق دهد آیا زن استحقاق تمام صداق را دارد یا نصف آن؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی ازدواج کرده بعد از هشت سال طلاق گرفت و بعد از اتمام عدّه با مردی ازدواج کرده است بعد از عقد و دخول ، شوهر اوّل میگوید دوست دارم با شما ازدواج کنم زن هم قبول میکند با اینکه زن در عقد دیگری است شوهر اوّل از پیش خودش عقد فضولی را میخواند و مهریه را یک میلیون تومان قرار میدهد به زن خبر میدهد و زن هم قبول میکند شروع میکنند به زندگی و بعد از چند روز زن اعتراض میکند که مهریه کم است و اختلاف بر سر مهریه پیدا میکنند بعد از یک سال از هم جدا میشوند زن ادّعا میکند من شوهر دارم حال اگر زن از شوهر فعلی طلاق بگیرد می‌تواند با شوهر اوّلی که هشت سال با او زندگی کرده ازدواج کند یا خیر؟
- شخصی زنی را عقد دائم کرده ولی قصد او این است که یک روز بعد از مجامعت زن را طلاق دهد، آیا این عقد دائم میشود یا موقّت در صورتی که اگر زن بفهمد به عقد او در نمیآید؟
- زنی با بذل مهر طلاق می‌گیرد و قبل از تمام شدن عدّه زن به شوهر میگوید که مهریّه از آنِ من است و حاضرم با تو زندگی کنم ولی مرد با علم به این که حقّ رجوع دارد رجوع نکرده تا عدّه منقضی شد، آیا زن حقّ مهریّه دارد؟ ج1 - بلی زن حقّ مهریّه دارد.
- اگر مردی زنی را به عقد خود در آورد و قبل از دخول، زوجه فوت نماید و زوج به ای نحو کان با زوجه مقاربت کند در این صورت نصف مهریه زن را باید بپردازد یا تمام آن را؟
- اگر زنی با همسرش مواقعهای نداشته است و شوهر بخواهد او را طلاق دهد ولی در این طهر زن با شخص دیگری نزدیکی داشته است حال یا به صورت وطی به شبهه و یا زنا آیا این طهر را طهر غیر مواقعه مینامند که مضرّ به اجراء طلاق نباشد یا آنکه این طهر طهر غیر مواقعه نیست؟
- شخصی دختری را عقد دائم کرده از زنی، آیا می‌تواند دختر بچّه چهار ساله از زن دیگر را عقد موقت کند به جهت محرم شدن مادر این زن یعنی یک شوهر دو زن دارد این دو زن هر یک دختری دارند آیا در این صورت جمع اختین میشود اگر جواز عقد دختر بچّه مشکل داشته باشد راهی برای محرم شدن دارد یا خیر؟
- اگر زن در عقد دائم یا موقّت با شوهر خود شرط کند که با او نزدیکی نکند آیا این شرط صحیح است و بر فرض صحّت اگر شوهر با او نزدیکی کند زنا حساب میشود؟
- فردی دو زن داشت یکی را طلاق داده آیا بچّههای زنی که هنوز در عقد او هست با زن مطلّقه محرم میباشند یا خیر؟
- شخصی سنّی زنش را طبق مذهب خودشان طلاق داد و بعد زن ازدواج کرد زن و شوهر هر دو شیعه شدند این ازدواج چه صورت دارد و اگر شخص طلاق دهنده شیعه شود چطور؟
- مردی زنی را به مدّتی عقد کرد، در این مدّت زن دیوانه شد و یا بیهوش گردید آیا حقّ جماع با او را دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] چرا وقتی زن درخواست طلاق کند مهریه به او نمی رسد؟
- [آیت الله بهجت] در بحث طلاق غیر مدخولٌ بها آمده که مالک نصف مهریّه می باشد و در مدخولٌ بها آمده که مالک تمام مهریه است. سؤال این که آیا زن قبل از اجازه ی مواقعه، حقّ مطالبه ی همه ی مهریه را دارد یا نصف آن را؟
- [آیت الله سیستانی] حکم زنی که بچه دار نمی شود چیست؟ آیا شوهر با وجود علاقه زن به زندگیش اورا به خاطر باردار نشدن طلاق دهد، باید هنوز مهریه بپردازد؟
- [آیت الله سبحانی] هرگاه دختری پس از عقد دائم و قبل از دخول، طلاق بگیرد در سه صورت ذیل حکم مهریه را بیان فرمایید: الف. درخواست طلاق از ناحیه دختر به جهت سوء ظن به شوهر باشد; ب. درخواست طلاق از ناحیه مرد به جهت سوء ظن و یا یقین به تماس تلفنی دختر با نامحرم قبل از ازدواج باشد; ج. درخواست طلاق از ناحیه مرد به جهت ارتباط نامشروع قبل از ازدواج باشد؟
- [آیت الله اردبیلی] خانمی در زمان عقد (دائم) تمام مهریه خود را به همسرش میبخشد و بعد از مدتی زوجین تصمیم به طلاق میگیرند در حالی که هنوز در دوران عقد هستند و دخولی صورت نگرفته و دختر همچنان باکره است. چون دختر در زمان عقد فقط نصف مهریه را مالک میشده و در زمان عقد همه را بخشیده، آیا اکنون مرد نصف مهریه را از زن طلبکار است؟
- [سایر] اگر مردی زنی را فریب دهد که از شوهر طلاق بگیرد و زن او شود؛ آیا این طلاق و عقد صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] ج: جواب سؤال 2 - در صورتی که در موقع عقد به مهر السّنه رضایت داده است فقط استحقاق مهر السنّه را دارد.
- [آیت الله بهجت] زنی که نمی تواند زیاد غسل کند و شوهر مرتب از او درخواست نزدیکی می کند، چه تکلیفی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر زن از شوهر درخواست نزدیکی کند، آیا لازم است مرد با او همبستر شود؟
- [سایر] سلام، زنی که شوهر داشته است و به مرد دیگری میگوید من شوهر ندارم و به عقد آن مرد در می‌آید، اما دخول صورت نمیگیرد. در حالیکه مرد دوم چیزی از این ماجرا نمیدانسته است. اکنون آن زن از شوهر اول خود طلاق گرفته است. آیا مرد دوم می‌تواند آن زن را عقد کند؟ یا آیا آن زن به مرد دوم حرام دائمی شده است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زنی را دو مرتبه طلاق دهد و به او رجوع کند یا دو مرتبه او را طلاق دهد و بعد از هر طلاق عقدش کند، بعد از طلاق سوم آن زن بر او حرام است ولی اگر بعد از طلاق سوم به دیگری شوهر کند، با چهار شرط به شوهر اوّل حلال میشود یعنی می‌تواند آن زن را دوباره عقد نماید: اوّل آن که عقد شوهر دوم همیشگی باشد و اگر مثلاً یکماهه یا یک ساله او را صیغه کند، بعد از آن که از او جدا شد، شوهر اوّل نمیتواند او را عقد کند; دوم شوهر دوم با او نزدیکی ودخول کند ونزدیکی از جلوی زن باشد; سوم شوهر دوم طلاقش دهد یا بمیرد; چهارم عدّه طلاق یا عدّه وفات شوهر دوم تمام شود.
- زنی که صیغه میشود اگر در عقد شرط کند که شوهر با او نزدیکینکند، عقد وشرط او صحیح است وشوهر فقط می‌تواند لذّتهای دیگر از او ببرد ولی اگر بعد به نزدیکی راضی شود، شوهر می‌تواند با او نزدیکی نماید.
- اگر مرد، زنی را گول بزند که از شوهرش طلاق بگیرد و زن او شود، طلاق و عقد آن زن صحیح است ولی هردو معصیت بزرگی کردهاند.
- طلاق بائن آن است که بعد از طلاق، مرد حقّ ندارد به زن خود رجوع کند یعنی بدون عقد او را به زنی قبول نماید و آن بر پنج قسم است: اوّل - طلاق زنی که نه سالش تمام نشده باشد; دوم - طلاق زنی که یائسه باشد یعنی اگر سیّده است بیشتر از شصت سال و اگر سیّده نیست بیشتر از پنجاه سال داشته باشد; سوم - طلاق زنی که شوهرش بعد از عقد با او نزدیکی نکرده باشد; چهارم - طلاق سوم زنی که او را سه دفعه طلاق داده‌اند; پنجم - طلاق خلع ومبارات واحکام اینها بعداً گفته خواهد شد وغیر اینها طلاق رجعی است که بعد از طلاق تا وقتی زن در عدّه است، مرد می‌تواند به او رجوع نماید.
- اگر با زنی که برای خود عقد کرده نزدیکی نکرده باشد، تا وقتی که آن زن در عقد اوست نمیتواند با دختر او ازدواج کند.
- اگر مرد پیش از آن که زنی را برای خود عقد کند، بگوید به واسطه شیر خوردن آن زن بر او حرام شده، مثلاً بگوید شیر مادر او را خورده، چنانچه تصدیق او ممکن باشد، نمیتواند با آن زن ازدواج کند و اگر بعد از عقد بگوید و خود زن هم حرف او را قبول نماید، عقد باطل است پس اگر مرد با او نزدیکی نکرده باشد، یا نزدیکی کرده باشد ولی در وقت نزدیکی کردن زن بداند بر آن مرد حرام بوده است مهر ندارد و اگر بعد از نزدیکی بفهمد که بر آن مرد حرام بوده شوهر باید مهر او را مطابق زنهایی که مثل او هستند بدهد.
- زنی که نه سالش تمام نشده، و زن یائسه عده ندارد، یعنی اگرچه شوهرش با او نزدیکی کرده باشد، بعد از طلاق می‌تواند فوراً شوهرکند.
- اگر موقع خواندن عقد دائمی، برای دادن مهر مدّتی معیّن نکرده باشند، زن می‌تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند چه شوهر توانایی دادن مهر را داشته باشد وچه نداشته باشد، و اگر پیش از گرفتن مهر به نزدیکی راضی شود وشوهر با او نزدیکی کند، دیگر نمیتواند بدون عذر شرعی از نزدیکی شوهر جلوگیری نماید.
- اگر با زنی غیر از عمّه و خاله خود زنا کند، احتیاط واجب آن است که نمیتواند با دختر او ازدواج کند ولی اگر زنی را عقد نماید و با او نزدیکی کند بعد با مادر او زنا کند، آن زن بر او حرام نمیشود و همچنین است اگر پیش از آن که با او نزدیکی کند با مادر او زنا نماید ولی در اینصورت احتیاط واجب آن است که با دادن طلاق از آن زن جدا شود.
- زنی را که سه مرتبه طلاق داده‌اند بر شوهرش حرام میشود ولیاگر با شرائطی که در کتاب طلاق گفته میشود با مرد دیگری ازدواج کند، شوهر اوّل می‌تواند دوباره او را برای خود عقد نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهر او پیش از عقد دیوانه بوده است یا آنکه بعد از عقد چه پیش از نزدیکی یا بعد از آن دیوانه شود یا آلت مردی نداشته، یا بعد از عقد پیش از نزدیکی بریده شود یا مرضی دارد که نمیتواند وطی و نزدیکی نماید هرچند آن مرض بعد از عقد و پیش از نزدیکی عارض شده باشد در تمام این صور بیطلاق می‌تواند عقد را به هم بزند. ولی درصورتی که شوهر نمیتواند نزدیکی نماید لازم است که زن رجوع به حاکم شرع یا وکیل او نماید. حاکم شوهر را یک سال مهلت میدهد و چنانچه شوهر نتوانست به آن زن یا زنی دیگر نزدیکی کند پس از آن زن می‌تواند عقد را به هم بزند و اگر آلت مردی بعد از نزدیکی بریده شود و زن عقد ازدواج را فسخ کند فسخ اثری ندارد اگرچه احتیاط مستحب این است که شوهر او را طلاق دهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر زنی را دو بار طلاق دهد و به او رجوع کند ، یا دو بار او را طلاق دهد و بعد از هر طلاق عقدش کند ، یا بعد از یک طلاق رجوع و بعد از طلاق دیگر عقد کند ، بعد از طلاق سوم آن زن بر او حرام است ، ولی اگر بعد از طلاق سوم به دیگری شوهر کند ، با پنج شرط به شوهر اول حلال میشود ، یعنی می‌تواند آن زن را دوباره عقد نماید : اول : آنکه عقد شوهر دوم همیشگی باشد ، و اگر ازدواج موقت کند ، بعد از آنکه از او جدا شد شوهر اول نمیتواند او را عقد کند . دوم : شوهر دوم با او نزدیکی و دخول کند ، و احتیاط واجب آن است که نزدیکی از فرج باشد نه از دبر . سوم : شوهر دوم طلاقش دهد یا بمیرد . چهارم : عدّه طلاق ، یا عدّه وفات شوهر دوم تمام شود . پنجم : بنابر احتیاط واجب شوهر دوم در زمان نزدیکی بالغ باشد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنی که به ازدواج موقّت در می‌آید اگر در عقد شرط کند که شوهر با او نزدیکی نکند، عقد و شرط او صحیح است و شوهر فقط می‌تواند لذتهای دیگر از او ببرد، ولی اگر بعداً به نزدیکی راضی شود، شوهر می‌تواند با او نزدیکی نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهر او پیش از عقد دیوانه بوده است یا الت مردی نداشته یا بعد از عقد پیش از نزدیکی بریده شود یا بفهمد مرضی دارد که نمی تواند نزدیکی نماید هرچند ان مرض بعد از عقد و پیش از نزدیکی پیدا شده باشد می تواند عقدرا به هم بزند ولی در صورتی که شوهر نمی تواند نزدیکی نماید باید زن به حاکم شرع رجوع نماید و حاکم شوهر را یک سال مهلت می دهد چنانچه شوهر نتوانست با ان زن یا زنی دیگر نزدیکی نماید پس از ان زن می تواند عقد را به هم بزند و در صورتی که مرد بعد از عقد چه پیش از نزدیکی و چه بعد از ان دیوانه شود بنابر احتیاط واجب زن بدون طلاق نمی تواند جدا شود و اگر الت مردی بعد از نزدیکی بریده شود یا مرض مانع از نزدیکی بعد از ان پیدا شود زن نمی تواند عقد را به هم بزند
- [آیت الله بهجت] زنی که نُه سالش تمام نشده یا زن یائسه، اگرچه شوهر با او نزدیکی کرده باشد عدّه ندارد، و بعد از طلاق می‌تواند فوراً شوهر کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زنی را دو بار طلاق دهد و به او رجوع کند یا دوبار اورا طلاق دهد و بعد از هر طلاق عقدش کند ، بعد از طلاق سوّم آن زن بر او حرام است ، ولی اگر بعد از طلاق سوّم به دیگری شوهر کند ، با چهار شرط به شوهر اوّل حلال می شود ، یعنی می تواند آن زن را دوباره عقد نماید : اوّل : آنکه عقد شوهر دوّم عقد دائم باشد و اگر مثلاً یک ماهه یا یک ساله او را صیغه کند ، بعد از آنکه از او جدا شد ، شوهر اوّل نمی تواند او را عقد کند . دوّم : شوهر دوّم بالغ و با او نزدیکی و دخول کند و بنا بر اقوی باید نزدیکی از جلوی زن صورت بگیرد ولی انزال لازم نیست . سوّم : شوهر دوّم طلاقش دهد یا بمیرد . چهارم : عدّة طلاق یا عدّة وفات شوهر دوّم تمام شود . طلاق خُلع
- [آیت الله مظاهری] اگر مرد، زنی را گول بزند که از شوهر طلاق بگیرد و زن او شود طلاق و عقد صحیح است، ولی هر دو معصیت بزرگی کردهاند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن نیز می تواند در چهار صورت عقد را به هم بزند: اوّل: دیوانه بودن شوهر، اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهرش پیش از عقد دیوانه بوده یا آنکه بعد از عقد چه پیش از نزدیکی یا بعد از آن دیوانه شود می تواند عقد را بهم بزند. دوّم: نداشتن آلت مردی، چنانچه زن بعد از عقد بفهمد که شوهرش پیش از عقد آلت مردی نداشته یا بعد از عقد پیش از نزدیکی آلت او بریده شده می تواند عقد را بهم بزند. سوّم: ناتوانی از نزدیکی جنسی، اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهرش مرضی دارد که نمی تواند وطی و نزدیکی نماید هر چند آن مرض بعد از عقد و پیش از نزدیکی عارض شده باشد می تواند عقد را بهم بزند. چهارم: بیضه های او را کشیده باشند، چنانچه زن بعد از عقد بفهمد که بیضه های شوهرش را قبل از عقد کشیده اند می تواند عقد را بهم بزند. در تمام چهار صورتی که ذکر شد زن می تواند بدون طلاق عقد را بهم بزند. ولی در صورت سوّم که ناتوانی جنسی دارد لازم است که زن به مجتهد جامع الشرائط یا به وکیل او مراجعه نماید و مجتهد جامع الشرائط شوهر را تا یک سال مهلت می دهد چنانچه شوهر نتوانست به آن زن یا زنی دیگر نزدیکی کند، پس از آن زن می تواند عقد را بهم بزند، و اگر آلت مردی بعد از نزدیکی بریده شود و زن عقد ازدواج را فسخ کند، فسخ اثری ندارد اگر چه احتیاط مستحب آنستکه شوهر او را طلاق دهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زنی را دو مرتبه طلاق دهد و به او رجوع کند، یا دو مرتبه او را طلاق دهد، و بعد از هر طلاق عقدش کند، بعد از طلاق سوم، آن زن بر او حرام است؛ ولی اگر بعد از طلاق سوم به دیگری شوهر کند، با پنج شرط به شوهر اول حلال میشود، یعنی می‌تواند آن زن را دوباره عقد نماید: اول آن که عقد شوهر دوم عقد دائم باشد، و اگر مثلاً یک ماهه یا یک ساله او را عقد کند بعد از آن که از او جدا شد، شوهر اول نمیتواند او را عقد کند. دوم آن که شوهر دوم با او نزدیکی و دخول کند، و بنابر احتیاط واجب نزدیکی از جلو باشد و انزال هم بنماید. سوم آن که شوهر دوم طلاقش دهد یا بمیرد. چهارم عدّه طلاق یا عدّه وفات شوهر دوم تمام شود. پنجم آن که بنابر احتیاط شوهر دوم بالغ باشد.
- [امام خمینی] اگر مرد، زنی را گول بزند که از شوهر طلاق بگیرد و زن او شود، طلاق و عقد آن صحیح است، ولی هر دو معصیت بزرگی کرده اند