استفتائات آیت الله علوی گرگانی
آدرس: http://www.gorgani.ir

در مورد قصاص اطراف بفرمائید : الف - آیا مجنی علیه می‌تواند بخشی از قصاص را اجراء و بخش دیگر را عفو نماید؟ (مثلاجانی دست مجنی علیه را از کتف قطع کرده است; مجنی علیه خواهان قطع دست جانی از آرنج باشد) ب - آیا می‌تواند برای قسمتی از جنایت، طلب قصاص کرده و برای بخش دیگر دیه بگیرد؟ ج - آیا می‌تواند برای قسمتی از جنایت، طلب قصاص کرده و نسبت به بخش دیگرمصالحه کند؟ د - آیا رضایت و عدم رضایت جانی در سه حالت فوق، تأثیری خواهد داشت؟
به نظر ما تبعیض در قصاص اعضاء جایز نیست، حتّی اگر جانی هم رضایت داشته باشد زیرا اوّلا: از اطلاقات وارده در مورد قصاص بدست می‌آید که باید مماثلت در نظر گرفته شود ثانیا: آیه شریفه "فان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم" و آیه شریفه "فأعتدوا علیه بمثل ما أعتدی علیکم" دلالت صریح بر مماثلت دارد و اگر اشکال شود که این ادّله در موردی است که خواسته باشند بیشتر از جنایت قصاص نمایند و آیه این زیادی را نفی می‌کند، جواب می‌دهیم : دلیل بر این قید نیست و اطلاق کلمه مثل هر دو مورد را می‌گیرد و از امثال و نظایر آن می‌توان به این معنا پی برد که شارع مقدّس مماثلت را شرط می‌داند و لذا در بعضی از موارد که امکان قصاص بحدّ جنایت نیست فرموده که باید تبدیل به دیه شود و اگر جایز بود که کمتر قصاص شود، نباید حکم قصاص تبدیل به دیه می‌شد.
عنوان سوال:

در مورد قصاص اطراف بفرمائید : الف - آیا مجنی علیه می‌تواند بخشی از قصاص را اجراء و بخش دیگر را عفو نماید؟ (مثلاجانی دست مجنی علیه را از کتف قطع کرده است; مجنی علیه خواهان قطع دست جانی از آرنج باشد) ب - آیا می‌تواند برای قسمتی از جنایت، طلب قصاص کرده و برای بخش دیگر دیه بگیرد؟ ج - آیا می‌تواند برای قسمتی از جنایت، طلب قصاص کرده و نسبت به بخش دیگرمصالحه کند؟ د - آیا رضایت و عدم رضایت جانی در سه حالت فوق، تأثیری خواهد داشت؟


پاسخ:

به نظر ما تبعیض در قصاص اعضاء جایز نیست، حتّی اگر جانی هم رضایت داشته باشد زیرا اوّلا: از اطلاقات وارده در مورد قصاص بدست می‌آید که باید مماثلت در نظر گرفته شود ثانیا: آیه شریفه "فان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم" و آیه شریفه "فأعتدوا علیه بمثل ما أعتدی علیکم" دلالت صریح بر مماثلت دارد و اگر اشکال شود که این ادّله در موردی است که خواسته باشند بیشتر از جنایت قصاص نمایند و آیه این زیادی را نفی می‌کند، جواب می‌دهیم : دلیل بر این قید نیست و اطلاق کلمه مثل هر دو مورد را می‌گیرد و از امثال و نظایر آن می‌توان به این معنا پی برد که شارع مقدّس مماثلت را شرط می‌داند و لذا در بعضی از موارد که امکان قصاص بحدّ جنایت نیست فرموده که باید تبدیل به دیه شود و اگر جایز بود که کمتر قصاص شود، نباید حکم قصاص تبدیل به دیه می‌شد.





پرسش‌های مرتبط از این مرجع
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین