الات لهو
به ابزارى كه كاربرد آن‌ها در سرگرمى‌هاى نامشروع است، آلات لهو گفته مى‌شود و بحث مربوط به آن در باب تجارت آمده است.
آیا استعمال تلویزیون که از آلات لهو شمرده شده در برنامه‌های حلال جایز است یا آنکه مشاهده آن فقط جایز است بدون استعمال برای تلویزیون؟
اگر عُرفاً از آلات لهو شمرده شود جایز نیست استعمال آن مطلقاً و اگر عرفاً از آلات لهو شمرده نشود به اینکه بوده باشد از آلات مشترکه جایز است استعمال آن در برنامه‌های حلال.
اگر عُرفاً از آلات لهو شمرده شود جایز نیست استعمال آن مطلقاً و اگر عرفاً از آلات لهو شمرده نشود به اینکه بوده باشد از آلات مشترکه جایز است استعمال آن در برنامه‌های حلال.
عنوان سوال:
آیا استعمال تلویزیون که از آلات لهو شمرده شده در برنامه‌های حلال جایز است یا آنکه مشاهده آن فقط جایز است بدون استعمال برای تلویزیون؟
پاسخ:
اگر عُرفاً از آلات لهو شمرده شود جایز نیست استعمال آن مطلقاً و اگر عرفاً از آلات لهو شمرده نشود به اینکه بوده باشد از آلات مشترکه جایز است استعمال آن در برنامه‌های حلال.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا جایز است استعمال نمودن دستگاه تلویزیون با ویدئو برای دیدن درسهای دینی و مجالس امام حسین علیه السلام و فیلمهای حلال در فرض اینکه استعمال تلویزیون فقط از آلات لهو شمرده نشده؟
- آلات موسیقی هست مانند طبل و مزمار و زدن به نی آیا اینها آلات لهو هستند و آیا اینها برای لهو ساخته شده؟
- آیا واقعاً آلاتی هست که غیر لهوی بوده باشد که جایز باشد بازی با آن‌ها یا آنکه جمیع آلات موسیقی لهو است، ما نمیدانیم کدام یک لهو است و کدام آن‌ها غیر لهوی است.
- چه حکمی دارد استعمال این آلات در مجالس و تعزیهها و موکبهای حسینی؟
- اشخاصی که متوغل در معصیت میباشند و غالباً وقت خود را صرف در استعمال آلات لهو و لعب و اوتار و طبول و غیرها مینمایند، آیا معاشرت با آن‌ها و همچنین رفتن به مهمانی یا مجلس روضهخوانی یا تعزیه آن‌ها چه صورت دارد؟ و آیا فرق بین رحم و اجنبی از حیث معاشرت هست یا خیر؟
- سرودهایی است ملی یا راجع به مدح وطن یا قبیله و بعضی اشخاص که دور از منزل هستند و بعضی شعرا آن سرودها را با بعضی آلات موسیقی مانند نی و تار و امثال آن میخوانند آیا جایز است گوش دادن به آن و حکم استعمال آن آلات چیست؟
- آیا رقص بعنوانه محرّم است یا باید داخل تحت عنوان محرّم باشد و آیا آنچه از سرودها خوانده میشود حتی سرود فلسطینی اشکال ندارد؟ کما نقل عنکم و آیا استماع صوت آلات لهو حرام است؟
- آیا جایز است استعمال کاپوت برای جلوگیری از انعقاد نطفه؟
- شخصی تلویزیون میخرد و کاملاً مراقبت میکند که در دست دیگران نیفتد و خودش از آنچه حلال است استفاده میکند خریدن آن چگونه است؟
- نظر حضرت عالی راجع به ماهی خاویار چیست؟ آیا حلال است خوردن آن یا خیر چون دارای خواص است و برای تقویت زیاد استعمال میگردد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] آیا نگهداری وسایل موسیقی و آلات لهو، جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] استعمال آلات موسیقی در دسته های عزاداری، آیا جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] طبل زدن بر دیگ یا قابلمه یا دبّه و امثال آن‌ها که از الات لهو نمیباشد جایز است یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا استعمال آلات و ابزار موسیقی بطور کلّی و مطلق جایز نیست؟
- [سایر] آلات موسیقی مختص به لهو و آلات مشترک کدام است؟ برای هر یک نمونه هایی بیان کنید؟
- [آیت الله بهجت] تماشای مسابقات ورزشی از تلویزیون و یا به صورت مستقیم، آیا مصداق لهو است؟
- [سایر] استفاده از آلات لهو و موسیقی در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا خرید و فروش سه تار، گیتار، ارگ و . . . جایزاست و آلات لهو محسوب می شود؟
- [آیت الله بهجت] شرکت و حضور در مجالسی که آلات لهو و فحشا و منکر رواج دارد، در موارد اضطرار چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا آنتن ماهواره جزو آلات لهو است؟ خرید و فروش و استفاده از آن، چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز حرام است و بنابر احتیاط سازهای کوچک که بازیچة بچههاست نیز آن حکم را دارد و اما آلات مشترکه مثل رادیو و ضبط صوت درصورتی که به قصد استعمال در حرام نباشد خرید و فروش آن مانعی ندارد.
- سینه زدن در کوچه و بازار با این که زنها عبور میکنند، اشکال ندارد ولی بنابر احتیاط سینهزن باید پ- ی- راهن پوشیده باشد و نیز اگر جلوی جمعیت عزادار بیرق و مانند آن ببرند، مانعی ندارد ولی باید آلات لهو استعمال نشود.
- مستحاضهای که غسلهای واجب خود را بهجا آورده رفتن او در مسجد و توقف در آن و خواندن آیهای که سجدة واجب دارد و نزدیکی شوهر با حلال است، اگرچه کارهای دیگری را که برای نماز انجام میداد، مثل عوض کردن پنبه و دستمال، انجام نداده باشد، و بعید نیست که این کارها بدون غسل نیز جائز باشد اگرچه احتیاط در ترک است.
- آنچه از زمین مساجدی که بعد از خیابان کشیدن باقی مانده است اگ به اندازهای باشد که میشود از آن‌ها برای نماز و سایر عبادات استفاده کرد، تمام احکام مسجد بر آن باقیمانده مترتب است و اگر شخص متجاوزی آنجا را دکان و محل کار و یا خانه قرار دهد، آیا جایز است استفاده از آن به همان نحوی که قرار داده شده است؟ در این صورت باید تفصیل قائل شد که اگر استفادة از آن با مسجد بودن منافات ندارد مانند خوردن و خوابیدن در آن محل، در این مورد این نوع استفادهها بیشبهه جایز است، چون مانع از استفاده در جهت مسجدی مانند اقامة نماز جماعت و مجالس وعظ و تبلیغ از طرف غاصب میباشد و با بودن این مانع و عدم امکان استفاده در آن جهات مسجدیت استفاده در جهات دیگر مانع ندارد و مانند این است مسجدی که در یک محل متروک قرار گرفته و از آن استفادة مسجدی نمیشود، مانع ندارد که زمین آن مسجد محل زراعت و یا کسب قرار داده شود، ولی جایز نیست در آن محل کارهای منافی با مسجدیت انجام داد، مانند این که محل بازی و یا لهو و لعب و مانند اینها قرار گیرد، و اگر متجاوزی آن مسجد را محل برای کاری که منافات با مسجدیت دارد قرار داده باشد استفاده از آنجا برای آن نوع کارها جایز نیست.
- آشامیدن شراب، حرام است و در بعضی از اخبار بزرگترین گناه شمرده شده است، و اگر کسی آن را حلال بداند کافر است. از حضرت امام جعفر صادق علیهالسلام روایت شده است که فرمودند: شراب ریش بدیها، و منشأ گناهان است، و کسی که شراب میخورد، عقل خود را از دست میدهد و در آن موقع خدا را نمیشناسد و از هیچ گناهی باک ندارد، و احترام هیچکس را نگه نمیدارد، و حق خویشان نزدیک را رعایت نمیکند، و از زشتیهای آشکار، رو نمیگرداند، و روح ایمان و خداشناسی از بدن او بیرون می‌رود و روح ناقص خبیثی که از رحمت خدا دور است، در او میماند و خدا و فرشتگان و پیغمبران و مؤمنین، او را لعنت میکنند، و تا چهل روز نماز او قبول نمیشود، و روز قیامت روی او سیاه است، و زبان از دهانش بیرون میآید، و آب دهان او به سینهاش میریزد و فریاد تشنگی او بلند است.
- استفادهای که مال را برای آن اجاره میدهند چهار شرط دارد: (اول): آن که حلال باشد، بنابراین اجاره دادن دکان برای شرابفروشی یا نگهداری شراب و کرایه دادن حیوان برای حمل و نقل شراب باطل است. (دوم): آنکه آن عمل در نظر شرع به طور مجان واجب نباشد پس اجیر شدن برای فرائض یومیه یا تجهیز اموات جائز نیست و بنابر احتیاط معتبر است که پول دادن برای آن استفاده در نظر مردم بیهوده نباشد. (سوم): اگر چیزی را که اجاره میدهند چند فائده داشته باشد، استفادهای که مستأجر باید از آن ببرد معین نماید، مثلًا اگر حیوانی را که سواری میدهد و بار میبرد اجاره دهند، باید در موقع اجاره معین کند که سواری یا باربری آن مال مستأجر است یا همة استفادههای آن. (چهارم): مدت استفاده را معین نمایند و اگر مدت معلوم نباشد ولی عمل را معین کنند، مثلًا با خیاط قرار بگذارند که لباس معینی را به طور مخصوصی بدوزد کافی است.
- معاملات حرام شش است: (اول): خرید و فروش عین نجس، مثل مشروبات مسکر، سگ شکاری، مردار، خوک، و در غیر اینها درصورتی که بشود از آن استفادة حلال نمود مثلًا غائط را کود نمایند خرید و فروش جائز است اگرچه احتیاط در ترک است. (دوم): خرید و فروش مال غصبی، (سوم): بنابر احتیاط خرید و فروش چیزی که نزد مردم مال نیست مثل حیوانات درنده. (چهارم): معاملة چیزی که منافع معمولی آن فقط کار حرام باشد، مانند اسباب قمار. (پنجم): معاملهای که در آن ربا باشد. (ششم): فروش جنسی که با چیز دیگر مخلوط است، در صورتی که آن چیز معلوم نباشد و فروشنده هم به خریدار نگوید، مثل فروختن روغنی که آن را با پیه مخلوط کرده است و این عمل را غش میگویند. پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: از ما نیست کسی که در معامله با مسلمانان غش کند یا به آنان ضرر بزند یا تقلب و حیله نماید، و هر که با برادر مسلمان خود غش کند، خداوند برکت روزی او را میبرد و راه معاش او را میبندد و او را به خودش واگذار میکند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] عاریه دادن چیزی که استفاده حلال ندارد مثل آلات لهو قمار ، یا ظرف طلا و نقره ، به جهت استعمال در خوردن و آشامیدن بلکه در مطلق استعمالات بنابر احتیاط لازم باطل است ، و امّا عاریه دادن به جهت زینت نمودن ، جایز است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خرید و فروش آلات لهو که فقط در حرام استعمال می شود حرام است.
- [آیت الله بهجت] استعمال آلات مختص به لهو در غیر لهو بنابر احتیاط واجب جایز نیست، و استعمال آن‌ها در لهو مطلقاً حرام است، و موسیقی مطرب استماع آن هم حرام است، و میزان در مطرب بودن اطراب شأنی است نه فعلی، و تشخیص آن با خود مکلف است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز حرام است و بنا بر احتیاط سازهای کوچک که بازیچه بچه ها است نیز این حکم را دارد. و اما خرید و فروش آلات مشترکه مانند رادیو تلویزیون و ضبط صوت در صورتی که به قصد استعمال در حرام نباشد مانعی ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] عاریه دادن چیزی که استفاده حلال ندارد مثل آلات لهو و قمار باطل است و اما عاریه دادن چیزی که منفعت حلال دارد مثل عاریه دادن ظرف طلا و نقره به جهت زینت نمودن جایز است.
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش آلات لهو و لعب مانند تار و ساز حتّی سازهای کوچک حرام است، مگر این که بازیچه باشد و از آلات لهو حساب نشود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز، حتّی سازهای کوچک حرام است و امّا آلات مشترک مثل رادیو و ضبط صوت در صورتی که به قصد استعمال در حرام نبوده و این معامله سبب استعمال در حرام نباشد، خرید و فروش آن مانعی ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خرید و فروش آلات لهو و لعب مانند تار و ساز حتی سازهای کوچک حرام است، مگراین که از آلات مشترک باشد یا بازیچه باشد و از آلات لهو حساب نشود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] عاریه دادن چیزی که استفاده حلال ندارد، مثل آلات لهو و قمار و همچنین عاریه دادن چیزی که هم استفاده حلال و هم استفاده حرام دارد برای استفاده حرام باطل است.
- [آیت الله بروجردی] خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز حتّی سازهای کوچک حرام است.