دیوانه
دیوانگی: نوعی بیماری روانی، که فرد مبتلا به آن، قادر به کنترل اعمال خود نیست. از آن در بسیاری از بابها؛ اعم از عبادات، عقود، ایقاعات و احکام سخن گفته‌اند.
این که در رساله نوشته شده اگر کسی در مسجد جای دیگری را غصب کند( آیا فردی که جا گرفته هر کس باشد فرقی ندارد اعمّ از بالغ و غیر بالغ، عاقل و دیوانه، زن یا مرد، شیعه یا سنّی یا این که باید بالغ شیعی باشد؟
در تصرّف جای دیگران به طوری که موجب صدق غصب باشد، فرقی بین افراد نیست.
در تصرّف جای دیگران به طوری که موجب صدق غصب باشد، فرقی بین افراد نیست.
عنوان سوال:
این که در رساله نوشته شده اگر کسی در مسجد جای دیگری را غصب کند( آیا فردی که جا گرفته هر کس باشد فرقی ندارد اعمّ از بالغ و غیر بالغ، عاقل و دیوانه، زن یا مرد، شیعه یا سنّی یا این که باید بالغ شیعی باشد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مجری عقد دختر و پسری که هر دو شیعه یا هر دو سنی یا یکی سنّی و دیگری شیعه، عالم اهل تسنن است و نمیدانیم در ازدواج دائم که به فتوای مراجع شیعه صیغه باید از ماده أنکحت و زوّجت باشد استفاده کرده یا خیر، آیا در این صورت بعد از شیعه شدن نیاز به خواندن عقد مجدّد هست یا خیر؟
- اگر مرد سنّی به زنش گفت سه طلاقهای برای این که دوباره او را بگیرد احتیاج به محلّل هست و آیا اگر محلّل شیعه باشد صحیح است و اگر محلّل سنّی است و بعد از عقد و قبل از دخول شیعه شد آیا مجامعت اشکال ندارد؟
- ازدواج شیعه با فرقه ضالّه بهائیت و یا اهل سنّت چگونه است؟
- شخصی سنّی زنش را طبق مذهب خودشان طلاق داد و بعد زن ازدواج کرد زن و شوهر هر دو شیعه شدند این ازدواج چه صورت دارد و اگر شخص طلاق دهنده شیعه شود چطور؟
- آیا بین بلوغ عقلی و بلوغ دینی و بلوغ جنسی فرقی قائلید یا نه و یا به تعبیر دیگر به نظر جنابعالی برای همه تکالیف سنّ واحدی (9سالگی در دختران) جعل و تشریع شده یا اینکه هر تکلیفی سنّی را اقتضاء میکند؟
- در مذهب اهل تسنّن اگر شوهر به زنش بگوید تو طالق هستی یا مثل خواهر یا مادر من هستی یا به فرزندش بگوید اگر تو فلان کار را کردی مادرت به من حرام باشد زن از مرد جدا میشود، حال بعد از آن که مرد شیعه شده، میتواند آن زن را بگیرد و آیا اگر آن زن شیعه گشته و ازدواج کرده بدون نگه داشتن عدّه، ازدواج باطل است یا خیر و به مذهب آنها سه طلاقه در یک مجلس منعقد می‌گردد، بعد از تشیّع آیا زن و شوهر به یکدیگر حرام ابدی هستند؟
- زنی است در تانزانیا دارای مذهب شیعه که شوهرش سنّی مذهب میباشد مدّتی است که همسرش به پاکستان رفته و دو فرزندش را نیز همراه خود برده و اصلامراجعه ننموده که مبادا فرزندانش به مذهب مادر گرایش پیدا کنند به ناچار این زن به دادگاه تانزانیا رفته و تقاضای طلاق نموده است، ابتدا محکمه در جراید نسبت به شوهرش استعلام کرده ولی شوهر خود را معرفی نکرده و طلاق غیابی انجام شده حال این زن که طبق دادگاه اهل سنّت مطلّقه شده طلاقش چه صورتی دارد؟
- اگر زن در سنّی است که قهرابستن لوله برایش منجر به دائم میشود مثلازن در سن 40 سالگی است لولهها را میبندد بمدّت 20 سال، قهرادر سن 60 سالگی دیگر بچّهدار نمیشود آیا این هم حرام است؟
- به نظر حضرتعالی دختران در چه سنّی به بلوغ میرسند و آیا 9 سال تمام موضوعیّت دارد یا مثل مرحوم صاحب جواهر (در ج 26 ص 4) آنرا اماره برای بلوغ طبیعی میدانید چنانچه از نظر مرحوم شیخ طوسی و قاضی ابن برّاح، محقّق حلّی و شهید اوّل نیز این مسئله استفاده میشود. خلاصه اینکه آیا بلوغ یک مسئله تعبّدی و فقهی است یا اینکه یک موضوع خارجی است و علائم و امارات بیان شده از طرف شارع مقدّس از قبیل سنّ، احتلام، حیض و... موضوعیّت ندارند؟
- شخصی بمدّت یازده سال، به یک جهت نماز خوانده، البتّه آن جهت و قبله را از طریق مساجد اهل سنت آن منطقه معیّن کرده، بعد از یازده سال، توسط قبلهنما معلوم شده که قبله آن 90 درجه منحرف از قبله صحیح بوده است، در این صورت نمازهای گذشته او چه صورت دارد و افرادی که بعنوان میهمان در منزل او نماز خواندهاند، پس از کشف خلاف، آیا صاحبخانه وظیفه دارد که به میهمانهای خود تذکّر دهد یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا ازدواج زن شیعه و مرد سنی صحیح است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا ازدواج مرد شیعه با زن سنی جایز است ؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا ازدواج زن یا مرد شیعه با زن یا مرد سنی جایز است، یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] سادات شیعه و سنی با هم چه فرقی دارند؟
- [سایر] اهل سنت چه کتاب هایی در مورد شیعه نوشته اند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ازدواج مردان سنّی با دختران شیعه جایز است؟ ازدواج مرد شیعه با دختر سنّی چطور؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ازدواج مردان سنّی با دختران شیعه جایز است؟ ازدواج مرد شیعه با دختر سنّی چطور؟
- [آیت الله بهجت] آیا ازدواج مردان سنّی با دختران شیعه جایز است؟ ازدواج مرد شیعه با دختر سنی چه طور؟
- [آیت الله سبحانی] آیا مرد سنّی می تواند با زن شیعه عقد موقت جاری کند، با توجه به این که اهل سنّت عقد موقت را حرام می دانند؟
- [سایر] من فردی هستم با پدر سنی و مادر شیعه و خودم سنی هستم و دلیلی برای شیعه شدنم نمی دانم. لطفاً مرا راهنمایی نمائید.
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مرد آزادی زنا کند، باید او را صد تازیانه بزنند و چنانچه سه مرتبه زنا کند، و در هر دفعه صد تازیانهاش بزنند باید در دفعه چهارم او را بکشند. ولی کسی که زن عقدی دائمی یا کنیز مملوک دارد و در حالی که بالغ و عاقل و آزاد بوده با او نزدیکی کرده و هر وقت هم بخواهد میتواند با او نزدیکی کند، اگر با زنیکه بالغه و عاقله است زنا کند باید او را سنگسار نمایند.
- عقد ازدواج چند شرط دارد: اوّل آن که بنابر احتیاط واجب به عربی صحیح خوانده شود، و اگر خود مرد و زن نتوانند صیغه را به عربی صحیح بخوانند، چنانکه ممکن باشد احتیاط آن است کسی را که میتواند به عربی صحیح بخواند وکیل کنند و اگر ممکن نباشد، خودشان میتوانند به غیر عربی بخوانند امّا باید لفظی بگویند که معنی زوّجتُ وقبلت را بفهماند; دوم مرد و زن، یا وکیل آنها که صیغه را میخواند قصد انشأ داشته باشند یعنی اگر خود مرد و زن صیغه را میخوانند، زن به گفتن زوّجتک نفسی قصدش این باشد که خود را زن او قرار دهد و مرد به گفتن قبلت التزویج، زن بودن او را برای خود قبول نماید و اگر وکیل مرد و زن صیغه را میخوانند، به گفتن زوّجت وقبلت قصدشان این باشد که مرد و زنی که آنان را وکیل کردهاند، زن و شوهر شوند; سوم کسی که صیغه را میخواند، باید بالغ و عاقل باشد چه برای خودش بخواند یا از طرف دیگری وکیل شده باشد; چهارم اگر وکیل زن و شوهر یا ولیّ آنها صیغه را میخوانند، در عقد، زن و شوهر را معیّن کنند مثلاً اسم آنها را ببرند یا به آنها اشاره نمایند پس کسی که چند دختر دارد اگر به مردی بگوید )زوّجتک احدی بناتی( )یعنی زن تو نمودم یکی از دخترانم را( و او بگوید قبلت )یعنی قبول کردم(، چون در موقع عقد، دختر را معیّن نکردهاند عقد باطل است; پنجم زن و مرد به ازدواج راضی باشند ولی اگر زن ظاهراً به سختی اذن دهد ومعلوم باشد قلباً راضی است، عقد صحیح است.
- اگر کسی که بالغ وعاقل است عمداً وبناحق مسلمانی را بکشد، در صورتی که مقتول، مرد یا پسر باشد ولیّ کشته میتواند قاتل را عفو کند یا بکشد، ولی اگر مقتول کافر باشد قاتل او را که مسلمان است نمیتوان کشت و اگر مقتول مسلمان زن یا دختر باشد اگرچه میشود قاتل مسلمان او را کشت لکن اگر قاتل مرد باشد باید نصف دیه او را به ولیّ او بدهند و اگر قاتل دیوانه یا نابالغ باشد مطلقاً دیه باید بدهند ودیه آن بر عاقله است که معنای آن خواهد آمد و نیز ولیّ میتواند به مقداری که طرفین راضی شوند از قاتل دیه بگیرد و در صورتی که رضایت آنها به دیهای باشد که در شرع معیّن شده است چون تقدیرات شرعی در دیه مختلف است اختیار تعیین آن با قاتل است و میتواند هر کدام که برای او آسانتر است اختیار نماید، بنابر این میتواند قیمت نقره را که از سایر اقسام دیه کمتر است بدهد امّا اگر از روی خطایمحض بکشد مثلاً برای حیوانی تیر بیندازد واشتباهاً کسی را بکشد، ولیّ کشته حق ندارد او را بکشد، امّا میتواند از عاقله )یعنی قوم وخویشان پدری قاتل( و در صورت ندادن آنها از خود قاتل، دیه بگیرد و اگر از روی خطای شبیه به عمد بکشد به این معنی که شخصی کسی را با آلتی بزند که عادتاً کشنده نیست وقصد کشتن هم نداشته اتّفاقاً کشته شود در این فرض خود قاتل باید دیه بدهد وولیّ مقتول حق کشتن او را ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] از نظر اهل سنّت، زن از همه تَرَکه شوهر اعمّ از منقول و غیرمنقول مانند زمین و غیره، ارث میبرد. حال آنکه از نظر مذهب امامیه، زن از اصل زمین یا قیمت آن ارث نمیبرد و تنها از قیمت بنا و درختان ارث میبرد، نه اصل آنها. بنابراین اگر مذهب اهل سنّت بر شیعه نافذ باشد به گونهای که زن سنّی مذهب از زمین و اصل بنا و درختان ارث ببرد، در صورتی که دیگر ورثه امامی مذهب باشند، زن امامی مذهب نیز میتواند میراثی را که از زمین و اصل بنا و درختان به او میرسد، بگیرد که سایر ورثه اهل سنت باشند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر شخص بالغ عاقل به مرد یا زن مسلمانی که بالغ و عاقل و آزاد است و علناً زناکار نباشد، نسبت زنا یا لواط بدهد، یا ولد الزنا بگوید، باید هشتاد تازیانه از روی لباس به او بزنند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه یکی از اولاد از نظر سنّی بزرگتر و دیگری از جهت بلوغ بزرگتر باشد قضاء نماز بر اولّی واجب است.
- [آیت الله بهجت] امام جماعت باید شیعه دوازده امامی، عاقل، عادل و حلالزاده باشد و نماز را بهطور صحیح بخواند و بنابر احتیاط باید بالغ باشد و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] امام جماعت باید (بالغ) و (عاقل) و (عادل) و (حلال زاده) و (شیعه دوازده امامی) باشد و قرائت را صحیح بخواند و اگر مأموم مرد است امام هم باید مرد باشد، ولی امامت زن برای زن مانعی ندارد و هر انسانی حلال زاده است خواه مسلمان یا غیر مسلمان، مگر این که خلاف آن ثابت شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . امام جماعت باید بالغ، عاقل، شیعه دوازده امامی، عادل و حلال زاده باشد، و نماز را به طور صحیح بخواند، و نیز اگر مأموم مرد است امام هم باید مرد باشد. و در غیر نماز میت امامت زن بر زن ها کراهت دارد. و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیز دیگر مانعی ندارد.
- [آیت الله سبحانی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند ونیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیّز دیگر مانعی ندارد و احتیاط مستحب آن است که امام زن نیز مرد باشد.
- [امام خمینی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند، و نیز اگر ماموم مرد است امام او هم باید مرد باشد. و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیز دیگر جایز نیست. و احتیاط واجب آن است که امام زن نیز مرد باشد.
- [آیت الله سیستانی] بر طبق مذهب امامیه، زن مطلقه یائسه و صغیره اگر چه با آنها نزدیکی شده باشد عدّه ندارند. لیکن بر طبق مذاهب اهلسنّت با اختلافی که در شروط عدّه برای صغیره دارند عدّه بر آنان واجب است. حال اگر شوهر از اهلسنّت باشد، و زن یائسه یا صغیرهاش را با اعتقاد به لزوم عدّه برای صغیره طلاق دهد، ملزم به رعایت قواعد مذهب خود مانند فساد عقد خواهر مطلقه، و نکاح زنانی که جمع آنها با زن در دوران عدّه حرام است، میشود، بنابراین مرد شیعی میتواند با خواهر این مطلقه ازدواج کند هرچند آن مرد سنی با او عقد بسته باشد. و احتیاط واجب برای مرد شیعی نیز آن است که با این زن مطلقه پیش از تمام شدن عدهاش ازدواج نکند، و آن زن نیز اگر شیعه باشد و یا شیعه بشود تا پایان عدّه، ازدواج نکند. همچنین احوط آن است که در ایام عدّه از شوهر نفقه نگیرد، گر چه طبق مذهب شوهر واجبالنفقه او باشد، مگر آنکه از باب اجرای قاعده مقاصّه نوعی در صورت بودن شرایط آن، بتوان نفقه گرفت.
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر ، یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرد ، پسر باید بعد از بالغ شدن خرج آن زن را بدهد ، بلکه قبل از بلوغ هم در صورتی که به سنی رسیده باشد که قابلیت تلذّذ را داشته باشد ، و زن هم بحدی کوچک نباشد که قابلیت آنکه شوهر از او تلذّذ ببرد را نداشته باشد ، نفقه زن بر ذمّه پسر ثابت است ، و در غیر این صورت نفقه واجب نیست .