نگاه کردن
دریافتن چیزی با چشم را دیدن (رؤیت؛ مشاهده) گویند. از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، تجارت، نکاح و شهادات سخن گفته‌اند.
اگر کسی در ماه مبارک، بواسطه نگاه کردن به منظره تهییج کننده یا نامحرم جنب شود، آیا روزه او باطل است و قضا و کفّاره دارد؟
اگر روزه‌دار اطمینان دارد که منی از او خارج نمی‌شود و اتّفاقاً بیرون آید، بنابر احتیاط مستحبّ قضای روزه آن روز را بگیرد، ولی اگر اطمینان ندارد و به نامحرم یا منظره مهیّج نگاه کند و منی خارج شود، باید روزه را قضا و کفّاره هم بدهد.
اگر روزه‌دار اطمینان دارد که منی از او خارج نمی‌شود و اتّفاقاً بیرون آید، بنابر احتیاط مستحبّ قضای روزه آن روز را بگیرد، ولی اگر اطمینان ندارد و به نامحرم یا منظره مهیّج نگاه کند و منی خارج شود، باید روزه را قضا و کفّاره هم بدهد.
عنوان سوال:
اگر کسی در ماه مبارک، بواسطه نگاه کردن به منظره تهییج کننده یا نامحرم جنب شود، آیا روزه او باطل است و قضا و کفّاره دارد؟
پاسخ:
اگر روزه‌دار اطمینان دارد که منی از او خارج نمی‌شود و اتّفاقاً بیرون آید، بنابر احتیاط مستحبّ قضای روزه آن روز را بگیرد، ولی اگر اطمینان ندارد و به نامحرم یا منظره مهیّج نگاه کند و منی خارج شود، باید روزه را قضا و کفّاره هم بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر زنی در وسط روز ماه مبارک خون حیض ببیند، آیا روزه او باطل است؟
- شخصی در ماه مبارک رمضان یا روزه نذری یا قضای روزه ماه مبارک، البتّه بعد از زوال با چیز حرامی روزه خود را باطل میکند، حکم مسئله چیست؟ و بعد برای کفّاره جمع که یکی از آنها گرفتن 60 روز روزه است، تا سال آینده نگرفت آیا مدّ طعام لازم است؟
- آیا زنی که در ماه مبارک عادت می‌شود، باید کفّاره ایّام عادت را بدهد؟
- کسی که هیچ نیّت نکند لکن ماه مبارک را روزه بگیرد، آیا صحیح است؟
- شخص جنب در ماه رمضان وقتی سر و گردن و یا طرف راست را میشوید فجر صادق طلوع میکند، با دو فرض تقصیر و عدم تقصیر آیا روزه او قضا و کفّاره دارد؟
- اگر کسی در ماه مبارک رمضان مسافر باشد و نذر کند در سفر روزه ماه مبارک را بگیرد، حکمش چیست؟
- هرگاه زوجین، در ماه مبارک با یکدیگر شوخی کنند و ترشّح ببینند، وظیفه روزه آنها چگونه است؟
- آیا قصد خوردن و افطار کردن مبطل روزه است و قضا و کفّاره دارد؟
- چنانچه در ماه رمضان شخصی روزه‌دار، حیوانی را وطی کرد (قبلایا دبراً، حلال گوشت یا حرام گوشت) ولی منی از او خارج نشد، آیا روزه او باطل است یا خیر؟ در صورت بطلان، آیا قضا و کفّاره دارد؟ و در فرض کفّاره آیا کفّاره او جمع است یا خیر؟
- کسی میداند پنج روز روزه قضا دارد نمیداند عمداروزه نگرفته یا مسافر بوده یا مریض بوده در این صورت پنج روز روزه قضا میگیرد کفّاره کدام را انجام دهد تا برئ الذمّه شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] به جا آوردن روزه قضا مقدّم است یا روزه کفّاره مربوط به آن؟ مثلاً کسی که عمدا در ماه مبارک رمضان آب خورد و روزهاش را باطل کرد، اگر بخواهد بابت کفّاره آن، شصت روز روزه بگیرد، آیا گرفتن یک روز روزه قضا مقدّم است یا گرفتن شصت روز روزه کفّاره؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی که میخواهد برای کفّاره روزه باطل شده، دو ماه پی در پی روزه بگیرد، اگر تعداد روزههای دو ماه، روی هم 58 یا 59 روز شود، کافی است یا حتما باید شصت روز روزه بگیرد؟
- [آیت الله مظاهری] روزهداری که سهواً چیزی در حالت روزه بخورد و بعد به خیال اینکه روزهاش باطل شده، دوباره غذا بخورد، حکم روزهاش از نظر قضا و کفاره چگونه است؟
- [آیت الله خوئی] شخصی روی ندانستن مسئله پیش از اذان صبح بیدار هم بوده در ماه صیام، غسل جنابت یا اغسال دیگر را نکرده، روزه او چگونه است؟ قضا و کفاره دارد یا قضا فقط؟
- [سایر] کسی که روزه ماه رمضان را نمی گیرد، آیا باید فطریه ماه مبارک را بپردازد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر در ماه رمضان، انسان عملی را که روزه را باطل می کند بجا نیاورد ولی نیّت روزه نکند ، یا ریاء کند و یا قصد کند که روزه نباشد ، یا قصد کند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، آیا علاوه بر قضا کفّاره نیز واجب است یا فقط قضا واجب است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا رعایت ترتیب بین قضا و کفّاره، در کفّاره روزه واجب است یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا قصد افطار و روزه خوردن مبطل روزه می شود و قضا و کفّاره دارد؟
- [آیت الله بهجت] روزه داری پس از اذان صبح متوجه می شود که غسل او باطل بوده است، آیاروزه اش صحیح است یا قضا و کفاره دارد؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که نمیدانسته خودارضایی روزه را باطل میکند و در حال روزه این کار را کرده است، تکلیف روزه او چه می‌شود؟ در مورد قضا و کفاره چه وظیفهای دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر جنب در ماه رمضان غسل را فراموش کند و بعد از یک روز یادش بیاید، باید روزه آن روز را قضا نماید و اگر بعد از چند روز یادش بیاید، باید روزه هر چند روزی را که یقین دارد جنب بوده، قضا نماید مثلاًاگر نمیداند سه روز جنب بوده یا چهار روز، باید روزه سه روز را قضاکند.
- اگر به عهد خود عمل نکند، باید کفّاره بدهد یعنی شصت فقیر را سیر کند یا دو ماه روزه بگیرد یا یک بنده آزاد کند یعنی کفّاره مخالفت عهد مانند کفّاره خوردن عمدی روزه ماه مبارک رمضان است.
- اگر فراموش کند که روزه است و جماع کند یا او را به جماع مجبور نمایند به گونهای که ازخود اراده نداشته باشد روزه او باطل نمی‌شود ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید، یا دیگر مجبور نباشد، باید فوراً از حال جماع خارج شود و اگر خارج نشود، روزه او باطل است، بلکه قضا و کفّاره هم واجب می‌شود.
- کسی که میخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگرچه از روی عمد نباشد روزه او باطل است.
- اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد، برای همه آنها یک کفّاره کافیاست.
- اگر زنی شوهر روزه‌دار خود را مجبور کند که جماع نماید یا کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد، واجب نیست کفّاره روزه شوهر را بدهد.
- کسی که میخواهد دو ماه کفّاره روزه رمضان رابگیرد، باید سیویک روز آن را پی در پی بگیرد و اگر بقیّه آن پی در پی نباشد اشکال ندارد.
- اگر روزه دار غیر از جماع کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد با حلال خود جماع نماید برای هرکدام یک کفّاره واجبمیشود.
- اگر در روزه واجبی غیر روزه رمضان وقضای آن، تا اذان صبح جنب بماند ولی از روی عمد نباشد، چنانچه وقت آن روزه معیّن است مثلاً نذر کرده که آن روز را روزه بگیرد، روزهاش صحیح است و اگر مثل روزه کفّاره وقت آن معیّن نیست، احتیاط مستحبّ آن است که غیر از آن روز، روز دیگری را روزه بگیرد.
- اگر جنب در شب ماه رمضان بخوابد وبیدار شود وبداند یا اطمینان دارد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود وتصمیم هم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند چنانچه دوباره بخوابد وتا اذان بیدار نشود، باید روزه آن روز را قضا کند و همچنین است از خواب دوم بیدار شود وبرای مرتبه سوم بخوابد وتا اذان صبح بیدار نشود، قضای روزه بر او واجب می‌شود و بنابر احتیاط واجب کفّاره هم دارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر اعتکافِ واجب را با غیر جماع باطل کند، کفّاره ندارد و اگر با جماع هر چند در شب باطل نماید، علاوه بر قضا باید کفّاره نیز بدهد و کفّاره آن مانند کفّاره باطل نمودن عمدی روزه ماه رمضان است و بنابر احتیاط واجب، ترتیب در کفاره را نیز باید رعایت کند؛ یعنی در صورت امکان یک بنده آزاد کند و اگر امکان نداشت، دو ماه پشت سر هم روزه بگیرد و اگر آن نیز ممکن نبود، به شصت فقیر طعام بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت ندارد ، اگر خود را جنب کند ، روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می شود ولی اگر برای تیمم وقت دارد ، چنانچه خود را جنب کند ، باتیمم روزه او صحیح است ولی گناهکار است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت ندارد اگر خود را جنب کند روزه اش باطل است، و قضا و کفاره بر او واجب می شود. ولی اگر برای تیمم وقت دارد، چنانچه خود را جنب کند با تیمم روزه او صحیح است، گناهکار هم حساب نمی شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت ندارد نباید خود را جنب کند و اگر با توجه به این مسأله خود را جنب کند روزهاش باطل است و قضا و کفاره دارد؛ بلی اگر خیال میکرده جنب کردن بر او حرام نیست یا از این حکم غفلت داشت قضا دارد ولی کفاره ندارد، بلکه اگر فقط برای تیمم وقت دارد، نباید خود را جنب کند و چنانچه خود را جنب کند، باید تیمم کند و روزه آن روز را بگیرد و به احتیاط مستحب قضای آن را نیز به جا آورد و کفاره هم بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر در روز ماه رمضان در شب جنب شود و به تفصیلی که در مسأله (1639) گفته شد بیدار شود و دوباره بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود فقط باید قضای آن روزه را بگیرد. ولی اگر کار دیگری که روزه را باطل میکند عمداً انجام دهد درصورتی که میدانسته آن کار روزه را باطل میکند، قضا و کفاره بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله سبحانی] کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت ندارد، اگر خود را جنب کند، روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می شود ولی اگر برای تیمم وقت دارد، چنانچه خود را جنب کند، با تیمم روزه او صحیح ولی گناهکار است.
- [امام خمینی] کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت ندارد،اگر خود را جنب کند روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می شود، ولی اگر برای تیمم وقت دارد، چنانچه خود را جنب کند، با تیمم روزه او صحیح است، ولی گناهکار است.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان برای هیچکدام از غسل و تیمّم وقت ندارد، اگر خود را جنب کند، روزه او باطل است و قضا و کفّاره بر او واجب می‌شود؛ امّا اگر برای تیمّم وقت داشته باشد، چنانچه خود را جنب کند گناهکار است و باید تیمم کند و علاوه بر روزه آن روز، احتیاطا قضای آن را نیز بگیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که میخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگر چه از روی عمد نباشد، اگر وقت وسعت داشته باشد، روزه او باطل است، و اگر وقت تنگ باشد، احتیاط واجب، گرفتن روزه آن روز و عوض آن بعد از ماه مبارک است.
- [آیت الله بروجردی] کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمّم وقت ندارد، اگر خود را جنب کند، روزهاش باطل است و قضا و کفّاره بر او واجب می‌شود؛ ولی اگر برای تیمّم وقت دارد، چنانچه خود را جنب کند، بنا بر احتیاط واجب باید تیمّم نماید و روزه بگیرد و قضای آن را هم به جا آورد.