گاو
شتر، گاو و گوسفند را بهیمة الانعام گویند.
آیا گاو سرمایه محسوب می‌شود یا خیر؟
اگر جهت استفاده در زمینهایی که محصول آن را می‌فروشند، استفاده می‌شود، خمس دارد ولی اگر در زمینهایی استفاده می‌شود که محصولش را جهت نفقه خود و عیال استفاده می‌کنند، خمس ندارد و یااگر از شیر گاو جهت فروش استفاده می‌کند، اصل گاو خمس دارد ولی اگر جهت استفاده خانواده از شیر، نگهداری می‌شود خمس ندارد.
اگر جهت استفاده در زمینهایی که محصول آن را می‌فروشند، استفاده می‌شود، خمس دارد ولی اگر در زمینهایی استفاده می‌شود که محصولش را جهت نفقه خود و عیال استفاده می‌کنند، خمس ندارد و یااگر از شیر گاو جهت فروش استفاده می‌کند، اصل گاو خمس دارد ولی اگر جهت استفاده خانواده از شیر، نگهداری می‌شود خمس ندارد.
پاسخ:
اگر جهت استفاده در زمینهایی که محصول آن را می‌فروشند، استفاده می‌شود، خمس دارد ولی اگر در زمینهایی استفاده می‌شود که محصولش را جهت نفقه خود و عیال استفاده می‌کنند، خمس ندارد و یااگر از شیر گاو جهت فروش استفاده می‌کند، اصل گاو خمس دارد ولی اگر جهت استفاده خانواده از شیر، نگهداری می‌شود خمس ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- گوسالهای را در کوچکی برای امام حسین 7 نذر قرار میدهند وقتی بزرگ شد گاو می‌شود آن گاو را باید کشت و یا میتوان فروخت و با قیمت آن برای حسینیه فرش و ظرف تهیّه نمود آیا جایز است یا حتماباید آن گاو را کشت؟
- پسر بچّهای به امر پدر خود گاوی را برای چراندن از منزل خارج می‌کند، در بین راه گاو مذکور گوساله شخصی را شاخ میزند و گوساله میمیرد آیا صاحب گاو ضامن است یا خود پسر بچّه؟
- شخصی در دوران کودکی قبل از رسیدن به سنّ تکلیف با گاوی وطی کرده است آیا علاوه بر گاو وطی شده نسل بعد، از گوساله آن گاو هم حرام می‌شود؟
- گاوی که آبستن بوده قصابی آن را برای صاحب مال کشتار نموده است حقّ الزحمه قصاب پوست و کلّه پاچه است گوشت خالص مال صاحب گاو است بفرمائید گوسالهای که در شکم گاو است از آن کیست؟
- گاو نری که فصل کارش رسیده ولی از او کار نمیگیرند آیا ترقیشان خمس دارد یا خیر؟
- آیا ریش تراشی فسق و گناه کبیره محسوب می‌شود؟
- آیا عید داشتن نوروز بدعت در دین محسوب می‌شود؟
- آیا سرقفلی از حقوق مالی است و آیا مال منقول محسوب می‌شود یا غیر منقول؟
- مراتعی که جز انفال محسوب می‌شود، آیا میتوان آن را جز موقوفات قرار داد؟
- آیا پول از قبیل اسکناس جز بیت المال محسوب می‌شود و سوزاندنش چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] شیر گاو و گوسفند در باب ربا یک جنس محسوب میشوند یا دو جنس؟
- [آیت الله سبحانی] با توجه به این که گفته اند سرمایه در مضاربه باید پول نقد باشد آیا دلار و چک و اوراق بهادار می تواند به عنوان سرمایه در مضاربه محسوب شود؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که یک خانه دارد و بخشی از آن خانه را اجاره داده است، آیا باید بخش اجارهای را جزء سرمایه خود محسوب کند یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر عامل مقداری از سرمایه مضاربه را که از اشخاص متعدد برای تجارت گرفته است، بدون اجازه مالک آن به عنوان قرض به کسی بدهد، اعم از اینکه مجموع سرمایه باشد و یا از سرمایه فرد خاصی، آیا ید او نسبت به اموال دیگران که به عنوان مضاربه در اختیار او قرار گرفته است، یَد عُدوانی محسوب می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] در روستاها که معمولاً محلّی برای نگهداری گاو و گوسفند یا اسب و الاغ خود دارند، این محل را باید جزء سرمایه خود حساب کنند یا جزء لوازم زندگی خود؟
- [آیت الله خوئی] شخصی مقداری پول غیر مخمس دارد و از آن اتومبیلی نقد و قسط میخرد پس از آنکه اقساط اتومبیل از کارکرد خودش پرداخت شد میخواهد برای خود سال قرار دهد، قیمت خرید آن باید حساب شود یا قیمت فعلی آن که تنزل یا ترقی کرده و در صورتی که محتاج به سرمایه باشد چه مقدار از اتومبیل جزو سرمایه محسوب می‌شود؟
- [سایر] در کتاب کنز العارفین به چه علت کار با سرمایه خود مضاربه محسوب نمی شود؟ (در این کتاب قید شده این عدم امکان به دلیل مطلبی است که در مبحث قرض ذکر شده است).
- [آیت الله بهجت] اگر کسی تعدادی دام را برای پروار کردن به فردی بدهد و پس از اتمام مدت قرارداد سرمایه را جدا کرده و اضافه بر آن را تقسیم کنند، آیا عمل آنان مضاربه محسوب می شود؟
- [آیت الله بهجت] قراردادی بین دو نفر یا دو سازمان و یا دو شرکت به شرح زیر تنظیم می گردد که اوّلاً سرمایه گذار و اصل سرمایه مشخّص است و ثانیا مدّت قرارداد نیز مشخّص، ثالثا سود پیش بینی شده توسّط گیرنده ی سرمایه 60% تضمین می گردد و مبلغ مذکور به عنوان افت سرمایه، هر ماه به سرمایه گذار تحویل می شود و رابعا در مورد افت سرمایه، شرکت گیرنده ی سرمایه ماهیانه مبلغ یازده میلیون و پانصد هزار تومان به حساب جاری سرمایه گذار واریز می کند و خامسا سود سرمایه ی کلیّه ی درآمدهای حاصل از معاملات توسّط گیرنده ی سرمایه به غیر از افت سرمایه پس از مدّت مقرّر شش ماه توسّط گیرنده ی سرمایه با نظارت سرمایه گذار محاسبه و بلافاصله سرمایه گذار و عامل سرمایه به صورت 50% تقسیم می نمایند. متمنّی است، حکم این گونه معامله را مرقوم فرمایید.
- [آیت الله خوئی] کسی که از مجتهدی که سرمایه را استثنا میکرد و خمس لازم نمیدانست تقلید میکرد سرمایه تعیین نمود و این سرمایه از بین رفت و سرمایه جدیدی بدست آورد یا سرمایه سابق وافی نیست، و فعلاً از شما تقلید می‌کند آیا مثل سابق سرمایه او خمس ندارد یا طبق فتوای فعلی باید به اندازه مؤونه سال کسر و مابقی را خمس بدهد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- شریکی که با سرمایه شرکت معامله می‌کند اگر زیادهروی ننماید و در نگهداری سرمایه کوتاهی نکند واتّفاقاً مقداری از آن یا تمام آن تلف شود، ضامن نیست.
- اگر شرط نکنند که یکی از شریکها بیشتر منفعت ببرد، چنانچه سرمایه آنان یک اندازه باشد منفعت وضرر را به یک اندازه میبرند و اگر سرمایه آنان یک اندازه نباشد، باید منفعت وضرر را به نسبت سرمایه تقسیم نمایند، مثلاً اگر دو نفر شرکت کنند وسرمایه یکی از آنان دو برابر سرمایه دیگری باشد، سهم او از منفعت وضرر دو برابر سهم دیگری است چه هردو به یک اندازه کار کنند، یا یکیکمتر کار کند، یا هیچ کار نکند.
- اگر مقداری از سرمایه از بین برود و از باقیمانده آن منافعی ببرد که از خرج سالش زیاد بیاید میتواند مقداری را که از سرمایه کم شده، ازمنافع بردارد در صورتی که مقداری که از سرمایه تلف شده مال همان سال باشد.
- اگر گاو وگوسفند وشتری که دارد مریض ومعیوب هم باشند باید زکاْ آن‌ها را بدهد.
- اگر در اوّل سال منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند، و پیش از تمام شدن سال منفعتی به دستش آید، میتواند مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر کند.
- اگر مالک گاو وگوسفند وشتر وطلا ونقره در بین سال بالغ شود باید اوّل سالش را از اوّل بلوغ بگیرد.
- سجده بر گلهایی که خوراکی نیستند، صحیح است ولی سجده بر دواهای خوراکی که از زمین میروید مانند گل گاو زبان صحیح نیست.
- اگر یکنفر در چند جا گاو یا شتر یا گوسفند داشته باشد وروی هم به اندازه نصاب باشند، باید زکاْ آن‌ها را بدهد.
- در زکاْ، گاو وگاومیش یک جنس حساب میشوند وشتر عربی و غیر عربی یک جنس است، و همچنین بز ومیش وشیشک در زکاْ باهم فرق ندارند.
- شریکی که باسرمایه شرکت معامله می‌کند اگر بگوید سرمایه تلف شده و پیش حاکم شرع قسم بخورد، باید حرف او را قبول کرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] سرمایه (یعنی هر چه انسان برای کسب درآمد از آن استفاده می کند مثل زمین کشاورزی، گاو و گوسفند، ماشین سواری یا مغازه و خانه برای اجاره دادن) تا مقداری که انسان برای امرار معاش خود به آن نیاز دارد خمس ندارد و لو از درآمد سال خود یا از پولی تهیه شده که اگر باقی بماند، خمس به آن تعلق می گیرد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در زکات گوسفند و گاو و شتر علاوه بر شرایطی که قبلاً گفته شد لازم است که این حیوانات بیکار باشد اگر در تمام طول سال روزهای پراکنده ای کار کرده بطوری که حیوان کارگر محسوب نشود زکات آن واجب است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر عامل پس از آنکه سرمایه را برای تجارت تحویل گرفت مدتی در تجارت تأخیر انداخت و سرمایه تلف شد ضامن سرمایه است، علاوه گنه کار هم می باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر چیزی را با پول مخمس خریده تا از منافع آن استفاده کند مثلاً درختی خریده تا میوه آن را بفروشد یا گاو خریده تا شیر آن را بفروشد میوه و نمای آن جزء درآمد سال او محسوب می شود که اگر تا آخر سال خمسی صرف مؤونه نشد باید تخمیس شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که با سرمایه شرکت معامله می کند اگر در نگهداری سرمایه کوتاهی یا زیاده روی نکند و بر اثر پیش آمدی تمام سرمایه یا مقداری از آن از دست برود ضامن نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی از ابتدای سال خمسی تا به دست آوردن درآمد، هزینهای برای خود و خانواده خود نموده است، خواه از سرمایه و خواه قرض گرفته باشد و خواه از مال مخمس خودش مصرف کرده باشد، هزینه او محسوب شده و از درآمد سال مالی او کسر می‌شود و بقیه درآمد سال, خمس دارد. هزینه بدون استفاده
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی در یک سال خمسی، درآمدش از هزینه او کمتر بود و از سرمایه مصرف کرد، نمی تواند کسری این سال را از درآمد سال بعد جبران و جایگزین نماید و اگر برای تأمین هزینه سال قبل وام گرفته باشد، می تواند این وام را از درآمد سال بعد کم نماید و جزء هزینه او محسوب می گردد و خمس ندارد.
- [آیت الله مظاهری] گاو دو نصاب دارد: اوّل: سی گاو است که وقتی شماره گاو به سی رسید باید یک گوسالهای که داخل سال دوّم شده بدهد. دوّم: چهل گاو است و زکات آن یک گوساله مادهای است که داخل سال سوّم شده باشد و زکات ما بین سی و چهل واجب نیست مثلاً کسی که سی و نه گاو دارد، فقط باید زکات سی گاو آن‌ها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده، فقط باید زکات چهل گاو آن را بدهد و بعد از آن که به شصت رسید، چون دو برابر نصاب اوّل را دارد، باید دو گوسالهای که داخل سال دوّم شده بدهد و همچنین هر چه بالا رود، باید یا سی تا سی تا حساب کند یا چهل تا چهل تا.
- [آیت الله اردبیلی] اگر معیّن نکنند کدام یک از آنان با سرمایه خرید و فروش نماید، هیچ یک از آنان بدون اجازه دیگری نمیتواند با آن سرمایه معامله کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر معین نکنند که کدام یک انان با سرمایه خرید و فروش نماید هیچ یک انان بدون اجازه دیگری نمی تواند با ان سرمایه معامله کند