جهیزیه
جهیزیه وسایل و اثاث اوّلیه زندگی می باشد. عنوان یاد شده به مناسبت در بابهای خمس، نکاح و قضا به کار رفته است.
حال که جهیزیّه با شرایط مذکوره، خمس ندارد چه دختر صلبی و چه دختری که انسان از پرورشگاه آورده باشد و یا مقدار جهیزیّه یا پولش را داده باشد به کمیته امداد، آیا این موارد هم خمس ندارد؟
دختر صلبی جهیزیّه‌اش خمس ندارد ولی دختر غیر صلبی حکم هدیه را دارد و اگر به مقدار شأنش باشد، جز مؤونه است و خمس ندارد و در غیر این صورت، باید خمس بدهد.
دختر صلبی جهیزیّه‌اش خمس ندارد ولی دختر غیر صلبی حکم هدیه را دارد و اگر به مقدار شأنش باشد، جز مؤونه است و خمس ندارد و در غیر این صورت، باید خمس بدهد.
عنوان سوال:
حال که جهیزیّه با شرایط مذکوره، خمس ندارد چه دختر صلبی و چه دختری که انسان از پرورشگاه آورده باشد و یا مقدار جهیزیّه یا پولش را داده باشد به کمیته امداد، آیا این موارد هم خمس ندارد؟
پاسخ:
دختر صلبی جهیزیّه‌اش خمس ندارد ولی دختر غیر صلبی حکم هدیه را دارد و اگر به مقدار شأنش باشد، جز مؤونه است و خمس ندارد و در غیر این صورت، باید خمس بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- قند و شکر و اجناسی که کمیته امداد امام 6به مردم میدهد آیا خمس دارد یا خیر؟
- آیا جهیزیّه دختر که خمس ندارد، باید از مال مخمّس تهیّه شده باشد یا اگر از غیر مخمّس هم باشد، باز خمس ندارد در فرض دوّم اگر خمس داشته باشد، دادن آن بعهده کیست؟
- جهیزیّه دختری که شوهر کرده، پس از مرگ دختر از آنِ کیست بر فرض این که دارای اولاد از همسرش میباشد آیا از آنِ ورثه است یا از آنِ پدر و مادر؟
- پولی را که پدر دختر از داماد میگیرد آن را مهریه دخترش قرار میدهند به این معنی که مبلغ را کاملادختر از شوهر خود به عنوان مهریه خود اخذ کند هر مقداری را که دختر خواست برای خودش جهیزیه تهیّه کند و اضافه از آن را به پدر یا برادر خود هبه کند حلال است یا خیر و در صورتی که برای دختر حلالیّت پیدا کند آیا خمس آن بعد از یک سال به ذمّه پدر است یا دختر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] دختری که پدرش سال خمسی نداشته و برای او جهیزیه تهیه کرده است، آیا لازم است خمس جهیزیه خود را بدهد؟
- [آیت الله بهجت] اگر پدری جهیزیه ی دختر را از مال خمس نداده تهیه کرده باشد و خمس آن را نپردازد، آیا پرداخت خمس آن بر دختر لازم است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر چیزی به عنوان جهیزیه دخترِ اول خریداری شود و در منزل برای دخترِ دوم بماند، آیا خمس دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پدری جهیزیه دختر را از مال غیر مخمّس تهیه کرده باشد و خمس آن را نپردازد، پرداخت خمس بر دختر لازم است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا تصرف در مال متعلّق خمس مطلقاً جایز نیست؟ حتی اگر به ارث به انسان برسد یا کسی به انسان هبه کند و یا پدری جهیزیه دختر را با آن خریداری کند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا به پولی که کم کم برای تهیه جهیزیه دختر ذخیره کرده اند در سر سال، خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر چیزی به عنوان جهیزیه ی دختر اوّل خریداری شده و بعد از ازدواج او، برای دختر دوّم کنار گذاشته شود، آیا مجدّدا خمس دارد؟
- [آیت الله بهجت] برای دختری که در معرض شوهر رفتن بوده جهیزیه تهیه شده؛ ولی به علل مختلفی ازدواج او به تأخیر افتاده مثلاً سنّ او از 30 سال هم تجاوز کرده . آیا باز هم خمس جهیزیه ی خریده شده ساقط است؟
- [آیت الله خوئی] جهیزیه که فرمودید در ظرف چند سال تهیه می‌شود خمس ندارد، آیا اگر دختر کمتر از ده سال هم داشته باشد می‌شود برایش جهیزیه تهیه نمایند یا باید اقلاً ده سال داشته باشد، تهیه جهیزیه برای پسر به حکم دختر است یا خیر؟
- [سایر] خانواده دختر قادر به خرید یک مرتبه جهیزیه مورد نیاز خود نیست، اگر از درآمد کسب به تدریج وسایلی به این جهت بخرد، آیا مشمول خمس می‌شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- انسان نمیتواند با دختری که مادر یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند، و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشد انسان نمیتواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیرخواری را برایخود عقد کند، بعد مادر یا مادر بزرگ یا زن پدر او آن دختر را شیر دهد، عقد باطل می‌شود.
- اگر انسان با دختری ازدواج کند، دیگر نمیتواند با زنی که آن دختر را شیر کامل داده ازدواج نماید.
- اگر زن انسان از شوهر دیگرش دختری داشته باشد، انسان میتواند آن دختر را برای پسر خود که از آن زن نیست عقد کند و نیز اگر دختری را برای پسر خود عقد کند میتواند با مادر آن دختر ازدواج نماید.
- اگر انسان با زنی که دختری را شیر کامل داده ازدواج کند و با آن زن نزدیکی نماید، دیگر نمیتواند آن دختر را برای خود عقد کند.
- انسان میتواند خمس هر چیز را از همان چیز بدهد، یا به مقدار قیمت خمس که بدهکار است پول یا جنس دیگر بدهد.
- با دختری که خواهر یا زن برادر انسان از شیر آن او را شیر کامل داده نمیشود ازدواج کرد و همچنین است اگر خواهر زاده یا برادر زاده یا نوه خواهر یا برادر نوه برادر انسان آن دختر را شیر داده باشد.
- طلا دو نصاب دارد: نصاب اوّل آن بیست مثقال شرعی است که هر مثقال آن 18 نخود است، پس وقتی طلا به بیست مثقال شرعی که پانزده مثقال معمولی است برسد، اگر شرائط دیگر را هم که گفته شد داشته باشد، انسان باید چهل یک آن را که نه نخود می‌شود از بابت زکاْ بدهد و اگر به این مقدار نرسد زکاْ آن واجب نیست. نصاب دوم آن چهار مثقال شرعی است که سه مثقال معمولیمی شود یعنی اگر سه مثقال به پانزده مثقال اضافه شود، باید زکاْ تمام 18 مثقال را از قرار چهل یک بدهد و اگر کمتر از سه مثقال اضافه شود، فقط باید زکاْ 15 مثقال آن را بدهد وزیادی آن زکاْ ندارد و همچنین است هرچه بالا رود، یعنی اگر سه مثقال اضافه شود باید زکاْ تمام آنها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود، مقداری که اضافه شده زکاْ ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان نتواند یکجا جهیزیه دختر را تهیه کند و مجبور باشد که هر سال مقداری از آن را تهیه نماید یا در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه می کنند، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، آن مبلغ خمس ندارد.
- [امام خمینی] اگر انسان نتواند یک جا جهیزیه دختر را تهیه کند و مجبور باشد که هر سال مقداری از آن را تهیه نماید، یا در شهری باشد که معمولا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه می کنند، به طوری که تهیه نکردن آن عیب است، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان در شهری باشد که معمولا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه می کنند؛ چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه ای بخرد و از شانش هم زیاد نباشد؛ بنا بر احتیاط لازم خمس آن را بدهد و اگر از شانش زیاد باشد یا از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید؛ باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه میکنند، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس آن را نباید بدهد و اگر از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه میکنند، و تهیه آن مورد حاجت باشد، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس آن را نباید بدهد، و اگر از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان در شهری باشد که معمولا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه می کنند در صورتی که ان شخص نتواند در غیر این صورت جهیزیه را تهیه کند و ندادن جهیزیه منافی شان او باشد چنانچه در بین سال از منافع ان سال جهیزیه بخرد خمس ندارد و اگر از منافع ان سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید باید خمس ان را بدهد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان نتواند یک جا جهیزیّه دختر را تهیه کند و مجبور باشد که هر سال مقداری از آن را تهیه نماید و یا در شهری باشد که معمولا هر سال مقداری از جهیزیّه دختر را تهیه می کنند و تهیه آن مورد حاجت باشد چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیّه بخرد خمس آن را لازم نیست بدهد و همین طور اگر برای تهیه جهیزیه مجبور باشد پول پس انداز کند.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان در شهری باشد که معمولًا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیّه میکنند، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیهای بخرد و از شأنش زیاد نباشد خمس آن را لازم نیست بدهد. و اگر از شأنش زیاد باشد یا از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیّه نماید، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر دختر در معرض ازدواج باشد و انسان نتواند جهیزیّه او را از درآمد سالی که در آن ازدواج میکند تهیّه کند و مجبور باشد که از قبل، هر سال مقداری از آن را تهیّه نماید و دادن خمس جنس تهیّه شده، موجب عدم توانایی برای تهیّه جهیزیّه و یا تأخیر در تهیّه آن از وقت حاجت شود و یا در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیّه دختر را تهیّه میکنند به گونهای که تهیّه نکردن آن عیب باشد، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیّه بخرد و سال بر آن بگذرد، خُمس ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان در منطقه ای باشد که معمولاً جهیزیّة دختر را به تدریج تهیّه می کنند به این معنا هر سال مقداری از آن را تهیّه می کنند چنانچه در بین سال از منافع آن جهیزیّه ای بخرد و از شأنش زیاد نباشد لازم نیست خمس آن را بدهد ولی اگر از شأنش زیاد باشد یا از منافع آن سال در سال بعد جهیزیّه تهیّه کند ، لازم است خمس آن را بدهد .