خانه
به محل سکونت خانه می‌گویند و از احکام مرتبط با عنوان خانه در باب‌هاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حج، جهاد، تجارت، دین، صلح، اجاره، نکاح، اطعمه و اشربه و دیات سخن گفته‌اند.
آیا به جوایزی که از سوی بانکها داده می‌شود، مثل خانه و ماشین، خمس تعلّق می‌گیرد؟
بنظر ما اگر در هزینه مصرف گردد، خمس ندارد.
بنظر ما اگر در هزینه مصرف گردد، خمس ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا بر غنائم جنگی خمس تعلّق می‌گیرد؟
- شخصی برای فرزند نابالغ خود، از هم اکنون وسایل میخرد برای این که اگر بچّهاش بزرگ شد و تشکیل خانه داد وسایل داشه باشد، مثل یخچال، قالی، ماشین لباسشوئی و هم اکنون اینها را ملک بچّه نموده، آیا به آنها خمس تعلّق می‌گیرد و آیا بعد از بلوغ، بچّه باید خمس آنها را بدهد؟
- آیا به دیه خمس تعلّق می‌گیرد؟
- آیا به شهریه طلاّب، خمس تعلّق می‌گیرد؟
- اگر قیمت منزلی که در آن سکونت میکنند دو برابر شود آیا به آن خمس تعلّق می‌گیرد، اگر یک طبقه را خودش سکونت دارد و طبقه دوّم را اجاره میدهد آیا به طبقه دوّم خمس تعلّق می‌گیرد؟
- آیا بر تمام اثاثیه منزل، حتّی چیزهای نقدی و خوردنی خمس تعلّق می‌گیرد؟
- آیا به پولی که به عنوان بیمه عمر به شرکت بیمه داده می‌شود، خمس تعلّق می‌گیرد؟
- آیا به باغ که از درآمد سال خریداری شده باشد خمس تعلّق می‌گیرد؟
- جهیزیّهای که برای دختران کنار گذاشته می‌شود، آیا خمس به آن تعلّق می‌گیرد یا خیر؟
- پولی که در بانکها میگذارند، گاهی اوقات به قصد سود و گاهی اوقات به قصد امنیّت است، در هر دو حال بعد از مدّتی به آن سود تعلّق می‌گیرد، این سود چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا به ماشینِ سواری، خمس تعلق می‌گیرد؟ و موتور سیکلت و دوچرخه چطور؟
- [آیت الله جوادی آملی] جوایزی که بانکها به خاطر قرعهکشی به صاحبان حسابهای قرضالحسنه میپردازند مشمول خمس میباشد یا خیر؟
- [سایر] می خواستم اگر ممکنه راهنمایی کنید که به کدامیک از اموالمان خمس تعلق می‌گیرد. خانه خودمان دو طبقه است یکی را دادهایم رهن و اجاره. یک خانه دیگر هم داریم که باز آن هم رهن و اجاره است. یک ماشین برای خودمان داریم، یکی هم برای کار. بابایم حقوق بازنشستگی هم میگیرند. آیا به اجاره خانهها خمس تعلق می‌گیرد یا به خود خانهها؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که خانه یا ماشین یا سایر چیزهایی که مورد نیازش بوده فروخته و خانه جدید یا وسایل مورد نیاز دیگری خریده آیا به پول آنها خمس تعلّق می‌گیرد؟
- [آیت الله جوادی آملی] جوایزی که بانکها به خاطر قرعه کشی به صاحبان حسابهای قرض الحسنه میپردازند مشمول خمس میباشد یا خیر؟
- [سایر] خمس سرمایه (مانند زمین، مغازه، ماشین و ...) را دادهام؛ ولی پس از چند سال قیمت آن افزایش پیدا کرده است. آیا به قیمت افزوده خمس تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا به جوایزی که به ورزشکاران داده می شود خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله خوئی] اگر کسی سالیانه به تدریج وسایل ساختمانی خانه مسکونی خود را تهیه میکند، به آنها خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟
- [سایر] با حقوق کارمندی، ماشین سواری تهیه کردهام تا با آن کار کنم و از سودش، زندگیام را اداره کنم؛ زیرا حقوق کارمندی برای این منظور کافی نیست. آیا به این ماشین خمس تعلق می‌گیرد؟
- [سایر] آیا به جهیزیه همسرم خمس تعلق می‌گیرد؟ مثلا به ظروف داخل ویترین که ممکن است استفاده نگردند، خمس تعلق می‌گیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کافر ذمّی زمینی را از مسلمان بخرد، باید خمس آن را از همان زمین یا از مال دیگرش بدهد و نیز اگر خانه و دکّان ومانند اینها را از مسلمان بخرد، باید خمس زمین آن را بدهد اگر هر آینه معامله بر زمین آنها مستقلاً واقع شده باشد، و امّا اگر معامله بر عنوان خانه و دکّان باشد، خمس آنها بر او واجب نیست و در دادن این خمس قصد قربت لازم نیست، بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او می‌گیرد، لازم نیست قصد قربت نماید.
- مهری را که زن می‌گیرد خمس ندارد وامّا ارثی که به انسان میرسد اگر هرآینه از پدر وپسر باشد، خمس ندارد ولی اگر مثلاً با کسی خویشاوندی داشته باشد و نداند چنین خویشی دارد، اقوی آن است خمس ارثی را که از او میبرد، اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، بدهد.
- خمس ماهی وحیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می‌گیرد، در صورتی واجب است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
- اگر مالی به ارث به او برسد وبداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده، باید خمس آن را بدهد و نیز اگر در خود آن مال خمس نباشد ولی انسان بداند کسی که آن مال از او به ارث رسیده، خمسبدهکار است، باید ذمّه میّت را فارغ نماید از مالی که به او تعلّق گرفتهاست.
- اگر در رودخانههای بزرگ مانند دجله وفرات فرو رود وجواهر بیرون آورد، چنانچه در آن رود خانه جواهر عمل میآید، باید خمس آن رابدهد.
- اگر جنسی را بخرد و بعد از معامله قیمت آن را از پول خمس نداده بدهد، معاملهای که کرده صحیح است ولی چون از پولی که خمس در آن است بفروشنده داده، اگر از بین نرفته حاکم شرع پنج یک همان را می‌گیرد و اگر از بین رفته عوض آن را از خریدار یا فروشنده مطالبه میکند.
- کسی که از اوّل تکلیف خمس نداده، از منافع کسب چیزی که به آن احتیاج ندارد خریده، باید خمس آن را بدهد و اگر اثاث خانه وچیزهای دیگری که به آنها احتیاج دارد مطابق شأن خود خریده، پس اگر بداند در بین سالی که در آن سال فائده برده آنها را خریده، لازم نیست خمس آنها را بدهد و اگر نداند که در بین سال خریده است یا بعد از تمام شدن سال، بنابر احتیاط واجب باید با حاکم شرع مصالحه کند.
- کسی که چند رشته کسب دارد مثلاً اجاره ملک می‌گیرد وخرید وفروش وزراعت هم میکند، باید خمس آنچه را در آخر سال از مخارج او زیاد میآید بدهد، و همچنین است اگر از یک رشته نفع ببرد و از رشته دیگر ضرر کند، باید خمس نفعی را که مانده بعد از بیرون کردن خسارت بدهد اگر این دو رشته هر دو در یک دفتر محاسبه می‌شود والاّض خمس نفع را بدون کسر خسارت باید بدهد گرچه در مثل زراعت و تجارت احتیاطاً باید جدا حساب شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] جوایزی که به پس اندازها تعلّق می گیرد اگر قراردادی میان پس انداز کننده و بانک یا صندوق نباشد حلال است و با گذشتن سال خمس آن واجب می شود، این در صورتی است که پس انداز کننده خود را طلبکار جایزه نداند، بلکه پس انداز گیرنده شخصاً برای تشویق پس انداز کنندگان جوایزی می دهد. 2 معدن
- [آیت الله مکارم شیرازی] جوایزی که به پس اندازها تعلق می گیرد اگر قراردادی میان پس انداز کننده و پس انداز گیرنده نباشد حلال است و بنابر احتیاط واجب با گذشتن سال خمس آن واجب می شود، این در صورتی است که پس انداز کننده خود را طلبکار جایزه نداند، بلکه پس انداز گیرنده شخصاً برای تشویق پس انداز کنندگان جوایزی می دهد.
- [آیت الله بهجت] کسی که زکات یا خمس یا واجبات مالیه دیگری که به عین مال تعلق می‌گیرد و هم کفّاره یا قرض و مانند آنکه به عین مال تعلق نمیگیرد بدهکار است، اگر بمیرد و اموالش برای ادای همه آنها کافی نباشد، ادای زکات و خمس و واجبات مالی که به عین مال تعلق می‌گیرد، مقدم است.
- [آیت الله بهجت] در تعلق خمس به سودی که به مال طفل تعلق می‌گیرد، اشکال است و ظاهر عدم تعلق خمس است به مال طفل، ولی احوط ادای خمس بعد از بلوغ است و وقت تعلق آن گذشتن سال بر اولین سودی است که علم به وقت آن دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] سرمایه (یعنی هر چه انسان برای کسب درآمد از آن استفاده می کند مثل زمین کشاورزی، گاو و گوسفند، ماشین سواری یا مغازه و خانه برای اجاره دادن) تا مقداری که انسان برای امرار معاش خود به آن نیاز دارد خمس ندارد و لو از درآمد سال خود یا از پولی تهیه شده که اگر باقی بماند، خمس به آن تعلق می گیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . چیزهایی که زکات به آنها تعلق می‌گیرد که در
- [آیت الله سیستانی] اگر برای بچه صغیر منافعی بدست آید هر چند از هدایا باشد اگر در اثناء سال در مؤونه او مصرف نشود ، خمس به آن تعلق می‌گیرد ، و بر ولیّ صغیر واجب است که خمس آن را بدهد ، و چنانچه نداد ، بر صغیر پس از بلوغ واجب است که خود خمس آن را بدهد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کافر ذمی، زمینی را از مسلمان بخرد، باید خمس آن را از همان زمین یا از مال دیگرش بدهد، و نیز اگر خانه و دکان و مانند اینها را از مسلمان بخرد، باید خمس زمین آن را بدهد، و در دادن این خمس، قصد قربت لازم نیست، بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او می‌گیرد، لازم نیست قصد قربت نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر کافر ذمّی زمینی را از مسلمان بخرد، باید خمس آن را از همان زمین یا از مال دیگرش بدهد و نیز اگر خانه و دکان و مانند اینها را از مسلمان بخرد، باید خمس زمین آن را بدهد و در دادن این خمس قصد قربت لازم نیست، بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او می‌گیرد لازم نیست قصد قربت نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر کافر ذمی زمینی را از مسلمان بخرد، باید خمس آن را از همان زمین یا از مال دیگرش بدهد. و نیز اگر خانه و دکان و مانند اینها را از مسلمان بخرد، باید خمس زمین آن را بدهد و در دادن این خمس قصد قربت لازم نیست، بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او می‌گیرد، لازم نیست قصد قربت نماید.