شهیدی وصیت کرده است که خانمش برای او حج واجب بجا آورد، و چنانچه شرعا نمی‌شود شخص ثالثی انجام دهد، آیا جایز است زن به جای مرد مکه برود یا نه؟
مانع ندارد.
مانع ندارد.
عنوان سوال:
شهیدی وصیت کرده است که خانمش برای او حج واجب بجا آورد، و چنانچه شرعا نمی‌شود شخص ثالثی انجام دهد، آیا جایز است زن به جای مرد مکه برود یا نه؟
پاسخ:
مانع ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کارمند دولت که شرعا مستطیع نیست یعنی زندگانی خود را با در آمدش نمی‌تواند تأمین کند، اگر از طرف دولت به جهت کاری مثل طبابت یا مخابره یا غیرهما مأمور بشود و به مکه برود و مناسک حج و عمره را بجا آورد، این حج مسقط حجة الاسلام است (که اگر آن کارمند بعدا استطاعت پیدا کند حج بر او واجب نشود) یا مسقط نیست؟
- شخصی مقداری پول، پسرش به او بخشیده و نیز مقداری خودش داشته و با این پولها به مکه مشرف شده است و حج بجا آورده آیا این شخص مستطیع بوده یا نه؟ و آیا دوباره لازم است به حج برود؟
- شخصی مقداری پول خودش داشته و مقداری نیز قرض گرفته و تمام این پولها را به کسی بخشیده و به او گفته با این پولها حج بجا آورد، آیا این شخص مستطیع می‌شود؟ و واجب است حج بجا آورد؟
- آیا اول سال استطاعت برای حج، اول ماه شوال است و پیش از ماه شوال اگر قدرت مالی پیدا شد جایز است مکلف به مصرف دیگر برساند و دیگر حج بر او واجب نیست یا آن که از بعد از ایام حج تا سال دیگر سال استطاعت حساب می‌شود و جایز نیست خود را از استطاعت خارج کند؟
- کسی از طرف سازمان حجّ و زیارت، به عنوان نظارت بر اوضاع کاروان، به مکّه سفر می‌نماید، آیا این شخص می‌تواند از طرف میّت نیابت قبول کند و آیا منوب عنه، بری الذّمه می‌شود یا خیر؟ البتّه شخص نامبرده حج واجب خود را انجام داده است.
- شخصی محرم شد به احرام عمره تمتع، وارد مکه شد اعمال عمره را انجام داد به جز تقصیر، دو مرتبه محرم شد برای حج به عرفات رفت و جمیع اعمال مشعر و منی را بجا آورد و متوجه نشد و به ایران آمد، حالا فهمیده استدعا دارد مشروحا بیان فرمائید اگر جاهل بوده چه حکمی دارد و اگر ناسی بوده چه حکمی؟
- زنی مقداری طلا دارد و از آن استفاده می‌کند و مال دیگری غیر از آن ندارد. و اگر آنها را بفروشد توانایی رفتن به حج را خواهد داشت، آیا زیور آلات زن مستثنی از استطاعت است یا این که به وسیله آنها زن مستطیع شده و باید آنها را بفروشد و به حج برود و چنانچه مرده باشد باید برای او نائب بگیرند؟
- پسر زاده اینجانب در سن 16 سالگی به درجه شهادت نائل آمد؛ شخص نامبرده مستطیع بوده و فعلا بنیاد شهید مرا به مکّه معظمه دعوت می‌نماید (چون شهید پدر ندارد و من ولیّ او می‌باشم) خود من نیز مستطیع هستم و قرار است- بنا بر قرعه کشی- چهار سال دیگر به مکه بروم؛ با توجه به این که سنّ من 82 سال می‌باشد، بفرمایید آیا می‌توانم امسال حج را برای خود بجا آورم و برای شهید نائب بگیرم یا خیر؟
- شخصی در عمره تمتع مشغول طواف بوده، از آنجائی که خودش اظهار می‌دارد: ناراحتی جسمی داشته و با معّیت یک نفر طواف می‌کرده به خیال خودشان هفت دور تمام شده و نماز طواف و سعی بجا آورده‌اند و پس از چند روز توقف در مکه معظمه برای حج تمتع محرم می‌شود و بعد از اعمال حج تمتع به طور کامل، به ایران مراجعت می‌نماید و پس از گذشت 5 ماه این شخص شک می‌کند که آیا هفت دور طواف عمره تمتع کامل بوده یا خیر اگر استفتائات، ص: 459 احیانا کامل نبوده در برابر این شک تکلیف شرعی وی چیست؟
- زنی مستطیع شد و به مکّه نرفت تا مرد! وارث او تصمیم دارد کسی را به عنوان نائب از طرف این زن به مکّه بفرستد، آیا واجب است از همان بلد که منزل او بوده است، نائب بگیرد یا از یکی از میقاتها هم کفایت می‌کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] فردی که قبلا حجّ واجب خود را انجام داده، هنگام تشرّف به مکّه مکّرمه به قصد حجّ تمتّع استحبابی، احرام عمره تمتّع بسته، و پس از انجام اعمال عمره، به عللی از انجام حجّ تمتّع منصرف می شود. لطفاً بفرمائید: اوّلا: آیا می تواند بدون انجام حجّ تمتّع به کشورش بازگردد؟ ثانیاً: آیا می تواند به میقات برگردد و به نیابت از دیگری احرام عمره تمتّع ببندد و پس از انجام عمره، حج تمتّع را هم به نیابت از آن شخص بجا آورد؟ ثالثاً: اگر این کار جایز باشد و نتواند به میقات برود، آیا می تواند از ادنی الحل محرم گردد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] فردی که قبلا حجّ واجب خود را انجام داده، هنگام تشرّف به مکّه مکّرمه به قصد حجّ تمتّع استحبابی، احرام عمره تمتّع بسته، و پس از انجام اعمال عمره، به عللی از انجام حجّ تمتّع منصرف می شود. لطفاً بفرمائید: اوّلا: آیا می تواند بدون انجام حجّ تمتّع به کشورش بازگردد؟ ثانیاً: آیا می تواند به میقات برگردد و به نیابت از دیگری احرام عمره تمتّع ببندد و پس از انجام عمره، حج تمتّع را هم به نیابت از آن شخص بجا آورد؟ ثالثاً: اگر این کار جایز باشد و نتواند به میقات برود، آیا می تواند از ادنی الحل محرم گردد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شهیدی که در معرکه به شهادت می‌رسد قبل از شهادت وصیّت کند که جنب است و باید او را غسل جنابت داد آیا عمل به این وصیّت واجب است یا این که غسل از او ساقط است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] پدرم وصیّت نموده که به جای او حج بروم، در صورتی که چیزی به ارث نگذاشته است. آیا عمل به این وصیّت واجب است؟ آیا می توانم برای خودم به مکّه بروم، و کسی را اجیر کنم تا از طرف پدر حج بجا آورد؟ آیا قربانی برای او و خودم هر دو واجب است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی پیش از بلوغ به مکّه برود و حج به جا آورد، حجّ واجب او محسوب می‌شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که به حد بلوغ نرسیده مکه می رود وحج بجا می آورد، جای حج واجب را می گیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخص اجیر شده که حج نیابتی میقاتی انجام دهد. و چون مطمئن بوده که می تواند بعداً به میقات برود. لذا هنگام ورود عمره مفرده انجام داده و به طرف قرن المنازل رفته که از آنجا برای منوب عنه محرم شود. حکومت مانع شده لذا از همانجا به قصد منوب عنه محرم شده و وارد مکه شده است. تکلیف این شخص چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی در میقات برای خودش محرم می‌شود و تلبیه می‌گوید، بعد به فکر می‌افتد که چون خودش حجّ واجب در سالهای گذشته بجا آورده، برای پدر یا مادر یا یکی از خویشاوندان دیگرش حجّ تبرعی بجا آورد، آیا می‌شود با نیت عدو کند، و یا دوباره به نیت شخص مورد نظر محرم شود یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی در میقات برای خودش محرم می‌شود و تلبیه می‌گوید، بعد به فکر می‌افتد که چون خودش حجّ واجب در سالهای گذشته بجا آورده، برای پدر یا مادر یا یکی از خویشاوندان دیگرش حجّ تبرعی بجا آورد، آیا می‌شود با نیت عدو کند، و یا دوباره به نیت شخص مورد نظر محرم شود یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] حج واجبی که در ذمه متوفی بوده آیا پسر بزرگش باید ادا کند ؟ یا پسر کوچکش هم شرعاً جایز است بجا آورد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی مستطیع شود و مکه نرود و فقیر شود باید اگر چه به زحمت باشد بعدا حج کند، و اگر به هیچ قسم نتواند حج برود، چنانچه کسی او را برای حج اجیر کند باید به مکه رود و حج کسی را که برای او اجیر شده بجا آورد و تا سال بعد در مکه بماند و برای خود حج نماید، ولی اگر ممکن باشد که اجیر شود و اجرت را نقد بگیرد و کسی که او را اجیر کرده راضی شود که حج او در سال بعد بجا آورده شود، باید سال اول برای خود و سال بعد برای کسی که اجیر شده حج نماید.
- اگر مرد طواف نساء را که یکی از کارهای حج است بجا نیاورد، زنش که به واسطه محرم شدن بر او حرام شده بود حلال نمی شود. و نیز اگر زن طواف نساء نکند، شوهرش بر او حلال نمی شود، ولی اگر بعدا طواف نساء را انجام دهند به یکدیگر حلال می شوند.
- اگر مرد زن خود را مجبور کند که غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل می کند بجا آورد، کفاره زن را نباید بدهد، و بر خود زن هم کفاره واجب نیست.
- حج: زیارت کردن خانه خدا و انجام اعمالی است که دستور داده اند در آن جا بجا آورده شود، و در تمام عمر بر کسی که این شرایط را دارا باشد یک مرتبه واجب می شود: اول: آنکه بالغ باشد. دوم: آنکه عاقل و آزاد باشد. سوم: به واسطه رفتن به حج مجبور نشود که کار حرامی را که اهمیتش در شرع از حج بیشتر است انجام دهد یا عمل واجبی را که از حج مهمتر است ترک نماید. چهارم: آنکه مستطیع باشد، و مستطیع بودن به چند چیز است: اول: آنکه توشه راه و چیزهایی را که بر حسب حالش در سفر به آن محتاج است و در کتابهای مفصل گفته شده، دارا باشد، و نیز مرکب سواری یا مالی که بتواند آنها را تهیه کند داشته باشد. دوم:سلامت مزاج و توانایی آن را داشته باشد که بتواند مکه رود و حج را بجا آورد.سوم: در راه مانعی از رفتن نباشد و اگر راه بسته باشد یا انسان بترسد که در راه جان یا عرض او از بین برود، یا مال او را ببرند، حج بر او واجب نیست، ولی اگراز راه دیگری بتواند برود، اگرچه دورتر باشد در صورتی که مشقت زیاد نداشته باشدو خیلی غیر متعارف نباشد، باید از آن راه برود. چهارم: به قدر بجا آوردن اعمال حج وقت داشته باشد. پنجم: مخارج کسانی را که خرجی آنان بر او واجب است مثل زن و بچه و مخارج کسانی را که مردم خرجی دادن به آنها را لازم می دانند داشته باشد.ششم: بعد از برگشتن، کسب یا زراعت یا عایدی ملک یا راه دیگری برای معاش خود داشته باشد که مجبور نشود به زحمت زندگی کند
- اگر میت و کسی که او را غسل می دهد، هر دو مرد یا هر دو زن باشند، جایز است که غیر از عورت، جاهای دیگر میت برهنه باشد، و همین طور اگر محرم باشند.
- امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند، و نیز اگر ماموم مرد است امام او هم باید مرد باشد. و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیز دیگر جایز نیست. و احتیاط واجب آن است که امام زن نیز مرد باشد.
- چند چیز بر حائض حرام است: اول: عبادتهایی که مانند نماز باید با وضو یا غسل یا تیمم بجا آورده شود، ولی بجا آوردن عبادتهایی که وضو و غسل و تیمم برای آنها لازم نیست، مانند نماز میت، مانعی ندارد. دوم: تمام چیزهایی که بر جنب حرام است و در احکام جنابت گفته شد. سوم: جماع کردن در فرج، که هم برای مرد حرام است و هم برای زن، اگر چه به مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید، بلکه احتیاط واجب آن است که مقدار کمتر از ختنه گاه را هم داخل نکند. و در دبر زن حائض وطی کردن، کراهت شدیده دارد.
- زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر در آید، مرد مسلمان هم نمی تواند با زنهای کافره غیر کتابیه بطور دائم ازدواج کند و به احتیاط واجب ازدواج دائم با زنهای کافره اهل کتاب نیز جایز نیست، ولی صیغه کردن زنهای اهل کتاب مانند یهود و نصاری مانعی ندارد.
- کسی که می خواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد یا ده روز در محلی بماند و نیز کسی که مردد است که از وطنش بگذرد یا ده روز در محلی بماند اگر از ماندن ده روز یا گذشتن از وطن منصرف شود، باز هم باید نماز را تمام بخواند ولی اگر باقیمانده راه هشت فرسخ باشد یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود و برگردد باید نماز را شکسته بخواند. شرط پنجم: آن که برای کار حرام سفر نکند، و اگر برای کار حرامی مانند دزدی سفر کند، باید نماز را تمام بخواند. و همچنین است اگر خود سفر حرام باشد،مثل آن که برای او ضرر داشته باشد، یا زن بدون اجازه شوهر سفری برود که بر او واجب نباشد، ولی اگر مثل سفر حج واجب باشد، باید نماز را شکسته بخواند.
- در سجده چند چیز مستحب است: 1- کسی که ایستاده نماز می خواند بعد از آنکه سر از رکوع برداشت و کاملا ایستاد و کسی که نشسته نماز می خواند بعد از آن که کاملا نشست برای رفتن به سجده تکبیر بگوید. 2- موقعی که مرد می خواهد به سجده برود اول دستها را و زن اول زانوها را به زمین بگذارد. 3- بینی را به مهر یا چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد. 4- در حال سجده انگشتان دست را به هم بچسباند و برابر گوش بگذارد بطوری که سر آنها رو به قبله باشد. 5- در سجده دعا کند و از خدا حاجت بخواهد و این دعا را بخواند: (یا خیر المسؤولین و یا خیر المعطین ارزقنی و ارزق عیالی من فضلک فانک ذو الفضل العظیم )، یعنی ای بهترین کسی که از او سؤال می کنند و ای بهترین عطا کنندگان، روزی بده به من و عیال من از فضل خودت، پس به درستی که تو دارای فضل بزرگی. 6- بعد از سجده بر ران چپ بنشیند و روی پای راست را بر کف پای چپ بگذارد. 7- بعد از هر سجده وقتی نشست و بدنش آرام گرفت تکبیر بگوید. 8- بعد از سجده اول بدنش که آرام گرفت (استغفر الله ربی و اتوب الیه ) بگوید. 9- سجده را طول بدهد و در موقع نشستن دستها را روی رانها بگذارد. 10- برای رفتن به سجده دوم در حال آرامی بدن (الله اکبر) بگوید. 11- در سجده ها صلوات بفرستد و اگر آن را به قصد ذکری که در سجده ها دستور داده اند بگوید اشکال ندارد. 12- در موقع بلند شدن، دستها را بعد از زانوها از زمین بردارد . 13- مردها آرنجها و شکم را به زمین نچسبانند و بازوها را از پهلو جدا نگاه دارند و زنها آرنجها و شکم را بر زمین بگذارند و اعضای بدن را به یکدیگر بچسبانند.و مستحبات دیگر سجده در کتابهای مفصل گفته شده است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر برای تجارت، مثلاً تا جدّه برود و مالی به دست آورد که بتواند از آن جا با آن به مکّه رود و بقیه شرایط استطاعت را نیز دارا باشد، باید حجّ به جا آورد و در صورتی که حجّ نماید اگرچه بعدا مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکّه رود دیگر حجّ بر او واجب نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر برای تجارت مثلا تا جده برود و مالی به دست اورد که اگر بخواهد از ان جا به مکه رود انچه در استطاعت معتبر است داشته باشد باید حج کند و در صورتی که حج نماید اگر چه بعد مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود دیگر حج بر او واجب نیست
- [آیت الله اردبیلی] نیابت زن و مرد از یکدیگر جایز است؛ همچنین (صَرُوره) یعنی کسی که تا به حال حجّ بجا نیاورده، می‌تواند نایب شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر برای تجارت مثلاً تا جدّه برود ومالی به دست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکّه رود مستطیع باشد، باید حجّ کند و در صورتی که حجّ نماید اگرچه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکّه رود، دیگر حجّ بر او واجب نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر برای تجارت یا کار دیگری به جدّه برود و آنجا مالی بدست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکّه رود مستطیع باشد و سایر شرایط را دارا باشد باید حج کند و در صورتی که حج نماید، اگر چه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر برای تجارت مثلاً تا جده برود و مالی به دست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج کند و در صورتی که حج نماید، اگر چه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر برای تجارت مثلاً تا جدّه برود و مالی به دست آورد که اگر بخواهد از آن جا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج کند و در صورتی که حج نماید، اگر چه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.
- [آیت الله خوئی] اگر برای تجارت مثلًا تا جده برود و مالی به‌دست آورد که اگر بخواهد ازآنجا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج کند و در صورتی که حج نماید اگرچه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود دیگر حج بر او واجب نیست.
- [آیت الله بهجت] اگر برای تجارت، مثلاً تا جدّه برود و مالی به‌دست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج به‌جا آورد و در صورتی که حج نماید، اگرچه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر برای تجارت مثلا تا جده برود و مالی به دست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد؛ باید حج کند و در صورتی که حج نماید اگرچه بعدا مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود؛ دیگر حج بر او واجب نیست.