استفتائات آیت الله صافی گلپایگانی
آدرس: https:/

آیا در عقد موقت، زوجین می‌توانند ارث‌بردن را شرط کنند؟
مسأله مورد اشکال است؛ احتیاط در ترک شرط توارث است و در صورت اشتراط، احتیاط به تصالح با باقی ورثه است.

عنوان سوال:

آیا در عقد موقت، زوجین می‌توانند ارث‌بردن را شرط کنند؟

پاسخ:

مسأله مورد اشکال است؛ احتیاط در ترک شرط توارث است و در صورت اشتراط، احتیاط به تصالح با باقی ورثه است.

پرسش‌های مرتبط از این مرجع

آیا می‌توان در عقد موقت، شرط نفقه را به صورت شرط نتیجه بیان نمود؟
اگر در عقد موقت شرط عدم دخول و عدم ازاله بکارت شود، آیا باز هم اذن ولیّ لازم است؟
اگر در عقد موقت شرط عدم دخول و نزدیکی کنیم ولی بعد زن راضی به نزدیکی شود، آیا نزدیکی جایز است؟
اجرای عقد موقت 99 ساله حکم عقد دائم دارد یا موقت؟
آیا عقد موقت نیاز به شاهد دارد؟
اگر بخواهیم عقد موقت را به عقد دائم تبدیل کنیم، چگونه عمل کنیم؟
آیا مرد می‌تواند به وکالت از زن، او را برای خود به عقد موقت درآورد؟
چنانچه در عقد موقت، مدت ذکر نشود وظیفه چیست؟ آیا جدا شدن نیاز به طلاق دارد؟
آیا اذن پدر در ازدواج موقت با دختران اهل کتاب شرط است؟
با مردی عقد موقت کردم. هنوز مدت عقد باقی مانده بود که زوج مدت را بخشید. آیا همه مهریه به بنده تعلق می‌گیرد؟

پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله بهجت] در زمان اجرای صیغه عقد، اگر یکی از زوجین حضور نداشته باشد، آیا عقد صحیح است؟
[آیت الله بهجت] بین زوجین اختلاف شده و زوجه می گوید عقد، دایم بوده و زوج و عاقد می گوید موقّت بوده است. قول کدام یک مقدّم است؟
[آیت الله سبحانی] آیا در عقد موقت اذن همسر اول شرط است؟
[آیت الله بهجت] در عقد ازدواج موقّت، آیا شرط نفقه نافذ است؟
[آیت الله سبحانی] آیا شرط خیار نسبت به مهر در عقد موقت موجب بطلان عقد می شود؟
[سایر] آیا اگر در زمان عقد موقت (نامزدی)دختر بطور کاملاً ناخواسته بکارت خود را از دست بدهد اشکالی دارد؟ اگر پدر دختر در ضمن عقد موقت گفته باشد که عقد فقط در حد حرف زدن باشد، ولی بعد از عقد نزدیکی صورت گرفت (ولی خود زوجین شرطی نداشته باشند) اشکالی دارد؟ راه حل چیست؟
[آیت الله بهجت] اگر صیغه عقد به صورت غیر حضوری، به وسیله ی تماس تلفنی، فیلم ویدیویی و... توسط زوجین یا وکیل آن ها اجرا شود، عقد حاصل صحیح است یا خیر؟
[آیت الله مکارم شیرازی] آیا در عقد دائم می توان شرط کرد زوجه از زوج ارث نبرد یا در عقد موقت شرط ارث کند که زوج و زوجه از هم ارث ببرند؟
[آیت الله اردبیلی] اگر زوجین در عقد موقت مدت‌دار یکدیگر باشند و در هنگام عقد دائم، عاقد از زوجه سؤال نماید که آیا در عقد موقت یکدیگر هستید یا خیر؟ و زوجه جواب بدهد خیر، ولی زوج سکوت نماید و هیچ سؤال و جوابی از زوج نشود، آیا همان سکوت وی دلیل شرعی بر بذل مدت می‌تواند باشد یا زوج باید بذل مدت را صراحتاً اعلام نماید؟
[آیت الله علوی گرگانی] آیا اجازه ولیّ را در عقد موقّت دختران بالغ شرط می‌دانید؟

مسائل مرتبط از این مرجع

. زنی که متعه می‌شود، اگر در عقد شرط کند که شوهر با او نزدیکی نکند، عقد و شرط او صحیح است، و شوهر فقط می‌تواند لذت‌های دیگر از او ببرد، ولی اگر بعداً به نزدیکی راضی شود، شوهر می‌تواند با او نزدیکی نماید.
. وکیل لازم نیست مرد باشد؛ زن هم می‌تواند برای خواندن صیغه عقد از طرف دیگری وکیل شود.
. مرد می‌تواند زنی را که متعه او بوده و هنوز عده‌اش تمام نشده، به عقد دائم خود در آورد.
. وکیل لازم نیست مرد باشد، زن هم می تواند برای خواندن صیغه عقد از طرف دیگری وکیل شود.
. عقد ازدواج چند شرط دارد: اول آن که به عربی صحیح خوانده شود، و اگر خود مرد و زن نتوانند صیغه را به عربی صحیح بخوانند بهتر بلکه احوط آن است که کسی را که می‌تواند به عربی صحیح بخواند وکیل کنند، لکن لازم نیست، و خودشان هم می‌توانند به غیر عربی بخوانند، اما باید لفظی بگویند که معنی زوجت و قبلت را بفهماند. دوم مرد و زن یا وکیل آنان که صیغه را می‌خوانند، قصد انشاء داشته باشند، یعنی اگر خود مرد و زن صیغه را می‌خوانند زن به گفتن (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی) قصدش این باشد که خود را زن او قرار دهد، و مرد به گفتن (قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ) زن‌بودن او را برای خود قبول نماید، و اگر وکیل مرد و وکیل زن صیغه را می‌خوانند، به گفتن (زَوَّجْتُ(الخ) وَ قَبِلْتُ) قصدشان این باشد که مرد و زنی که آنان را وکیل کرده‌اند زن و شوهر شوند. سوم کسی که صیغه را می‌خواند، عاقل و بنابر احتیاط لازم بالغ باشد؛ چه برای خودش بخواند، یا از طرف دیگری وکیل شده باشد. چهارم اگر وکیل زن و شوهر یا ولیّ آنان صیغه را می‌خوانند، در عقد، زن و شوهر را معین کنند، مثلاً اسم آنان را ببرند یا به آنان اشاره نمایند. پس کسی که چند دختر دارد، اگر به مردی بگوید: زَوَّجْتُکَ اِحْدی بَنَاتی یعنی زن تو نمودم یکی از دخترانم را، و او بگوید: (قَبِلْتُ) یعنی قبول کردم چون در موقع عقد، دختر را معین نکرده‌اند، عقد باطل است. پنجم زن و مرد به ازدواج راضی باشند، ولی اگر زن ظاهراً با کراهت اذن دهد و معلوم باشد قلباً راضی است، عقد صحیح است.
. در زناشویی؛ چه دائم و چه غیر دائم، باید صیغه خوانده شود، و تنها راضی‌بودن زن و مرد کافی نیست، و صیغه عقد را یا خود زن و مرد می‌خوانند، یا دیگری را وکیل می‌کنند که از طرف آنان بخواند.
. مستأجر و کسی که چیزی را اجاره داده، با رضایت یکدیگر می‌توانند معامله را به هم بزنند، و نیز اگر در اجاره شرط کنند که هر دو یا یکی از آنان حق به هم‌زدن معامله را داشته باشند، می‌توانند مطابق قرار داد، اجاره را به هم بزنند.
. اگر زنی مردی را وکیل کند، که به مدت و مبلغ معین او را برای خود متعه نماید، چنان‌چه مرد او را به عقد دائم خود در آورد، یا به غیر از مدت یا مبلغی که معین شده او را متعه کند، وقتی که آن زن فهمید، اگر بگوید: راضی هستم؛ عقد صحیح و گر نه باطل است.
. اگر زنی مردی را وکیل کند، که به مدت و مبلغ معین او را برای خود متعه نماید، چنان چه مرد او را به عقد دائم خود در آورد، یا به غیر از مدت یا مبلغی که معین شده او را متعه کند، وقتی که آن زن فهمید، اگر بگوید راضی هستم عقد صحیح وگرنه باطل است.
. مرد می تواند زنی را که متعه او بوده و هنوز عده اش تمام نشده، به عقد دائم خود در آورد.

مسائل مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله اردبیلی] مساقات عقد لازم است؛ بنابراین طرفین عقد مساقات با رضایت یکدیگر می‌توانند معامله را به هم بزنند و نیز اگر در ضمن خواندن صیغه مساقات شرط کنند که هر دو یا یکی از آنان حقّ به هم زدن معامله را داشته باشند، مطابق قراری که گذاشته‌اند، به هم زدن معامله اشکال ندارد، بلکه اگر در ضمن عقد مساقات شرطی کنند و عملی نشود، کسی که به نفع او شرط شده می‌تواند معامله را به هم بزند.
[آیت الله بهجت] مضاربه عقد جایز است؛ یعنی طرفین هر وقت بخواهند، می‌توانند عقد را به‌هم بزنند، و حتی اگر در متن عقد مدت معینی را شرط کنند، مضاربه تبدیل به عقد لازم نمی‌شود، و اقرب صحت عقد و شرط است و لازمه آن این است که بعد از سپری شدن مدت، تصرف عامل منوط به اجازه مالک است.
[آیت الله مظاهری] پدر و جدّ پدری و حاکم شرع (اگر پدر و جدّ پدری نباشند) می‌توانند برای محرم شدن، زنی را به عقد پسر کوچک خود درآورند، و نیز می‌توانند دختر کوچک خود را برای محرم شدن به‌عقد کسی در آورند، چه عقد دائم و چه عقد موقّت.
[آیت الله بروجردی] زنی که صیغه شده اگر فقیر باشد، شوهرش و دیگران می‌توانند به او زکات بدهند، ولی اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد، یا به جهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتی که بتواند مخارج آن زن را بدهد، نمی‌شود به آن زن زکات داد.
[آیت الله خوئی] زنی که صیغه شده اگر فقیر باشد، شوهرش و دیگران می‌توانند به او زکات بدهند، ولی اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد یا به جهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد در صورتی که مخارج آن زن را بدهد، نمی‌شود به آن زن زکات داد.
[آیت الله سیستانی] زنی که صیغه شده اگر فقیر باشد ، شوهرش و دیگران می‌توانند به او زکات بدهند ، ولی اگر بر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد ، یا به جهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد ، در صورتی که مخارج آن زن را بدهد نمی‌شود به آن زن زکات داد .
[آیت الله بهجت] زنی که صیغه شده اگر فقیر باشد، شوهرش و دیگران می‌توانند به او زکات بدهند، ولی اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد یا به‌جهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتی که بتواند مخارج آن زن را بدهد یا زن بتواند او را مجبور کند، نمی‌شود به آن زن از سهم فقرا زکات داد.
[آیت الله اردبیلی] در صورتی که ضمن عقد دائم مهریه ذکر نشود و یا عدم مهر شرط شود، عقد نکاح صحیح است و زن و شوهر می‌توانند بعد از عقد مهریّه را معیّن کنند و اگر قبل از تعیین مهریه آمیزش واقع شده باشد، زن مستحقّ مهرالمثل است یعنی مقدار مهریّه‌ای که چنین زنی با توجّه به ویژگی‌های مربوط و شرایط خانوادگی در بین امثال و فامیل و معمول محل خود دارد و در صورتی که یکی از زوجین قبل از تعیین مهریه و آمیزش بمیرد، زن مستحقّ مهریه نیست.
[آیت الله اردبیلی] زنی که به عقد نکاح موقت درآمده اگر فقیر باشد، شوهرش و دیگران می‌توانند به او زکات بدهند. ولی اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد یا به جهت دیگری دادن مخارج زن بر او واجب باشد، در صورتی که مخارج آن زن را بدهد یا زن بتواند او را مجبور به دادن خرجی کند، نمی‌شود به آن زن زکات داد.
[آیت الله سیستانی] زنی که متعه می‌شود ، اگر در عقد شرط کند که شوهر با او نزدیکی نکند ، عقد و شرط او صحیح است ، و شوهر فقط می‌تواند لذتهای دیگر از او ببرد ، ولی اگر بعداً به نزدیکی راضی شود ، شوهر می‌تواند با او نزدیکی نماید ، و همچنین است حکم در عقد دائم .