گوسفند
در قرآن کریم گوسفند با الفاظی مانند غنم آمده است.
هرگاه شخصی موقع قربانی فراموش کرده که تحقیق از سن گوسفند بنماید، ولی عرفاً گوسفند برای قربانی بوده، پس از مدّتی متذکّر می‌شود، آیا این قربانی کافیست یا خیر؟
هرگاه فروشنده خبر داده به این که دارای سن معتبر در قربانی است، یا به نظرعرف دارای سن معتبر باشد، بعید نیست کفایت آن.
هرگاه فروشنده خبر داده به این که دارای سن معتبر در قربانی است، یا به نظرعرف دارای سن معتبر باشد، بعید نیست کفایت آن.
عنوان سوال:
هرگاه شخصی موقع قربانی فراموش کرده که تحقیق از سن گوسفند بنماید، ولی عرفاً گوسفند برای قربانی بوده، پس از مدّتی متذکّر می‌شود، آیا این قربانی کافیست یا خیر؟
پاسخ:
هرگاه فروشنده خبر داده به این که دارای سن معتبر در قربانی است، یا به نظرعرف دارای سن معتبر باشد، بعید نیست کفایت آن.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی ذکر یک سجده یا دو سجده را فراموش نمود و داخل در رکن بعد گردید و متذکّر شد، نمازش صحیح، یا باطل است؟
- هرگاه شخص برای قربانی گوسفندی را به وسیله قصّابی ذبح نمود، قصّاب دیگر میگوید: این گوسفند حرام شده، ولی ذابح و اشخاص دیگرمی گویند: حلال است، آیا اکتفا به چنین قربانی میتوان نمود یا خیر؟
- حاج در منی روز عید، قربانی که میخواهد بکند همچه گمان میکرد که سن گوسفند قربانی اقل واجبش اینست که - چه برّه باشد و چه بُز - باید کمتر از شش ماه نداشته باشد، لذا بُز قربانی نمود، پس از مراجعت که پرسید به او گفتند که: بُز با برّه فرق دارد، اگر قربانی برّه باشد باید یک ساله باشد و اگر بُز باشد دو ساله. و نمیداند آن بُزی که قربانی نموده دارای چه سنّی بوده، آیا چنین شخصی بری الذمّه می‌باشد یا خیر؟ و مطلب دیگر: نظر به آن که در آن موقع فقیر را نمیشناخته لهذا برای خود مقداری از قربانی برداشته و بقیّه را در همان مسلخ گذارده و رفته، آیا بر این فرض ذمّه او بریست یا خیر باید دو مرتبه قربانی کند؟
- شخصی در پانزده سال قبل کتاب وقفی - که تولیت آن با خود آن شخص بوده - از روی جهالت و نادانی آثار وقف را از آن حک و معدوم ساخته و فروخته، حال پشیمان شده و میخواهد جبران این کار را بنماید هر چه فکر میکند آن کتاب را به کِه فروخته تا برود پول آن را بدهد پس بگیرد فراموش کرده یادش نمیآید و اسم آن کتاب را هم فراموش کرده که مثل آن را بخرد وقف نمایدبه جای او. همین [ فقط] اجمالاً میداند که فارسی بوده و از معجزات ائمّه عَلَیْهمُالسَّلَام بوده، تکلیف او چیست؟
- شخصی در عمره تمتّع در وقت طواف هشت ذراع تا دیوار حِجر اسماعیل فاصله داشته، طواف را به جا آورده و حال آن که در (مناسک) خوانده بود که: فاصله بیش از شش ذراع نباید باشد (83) و این را فراموش کرده بود، پس از تقصیر متذکّر شده، در روز هشتم ذیحجّه که باید عصر آن روز به منی برود با خود فکر نموده اگر بخواهد مُحرِم شود وقت باقی نیست که به جُحفه رود و مُحرِم شود و طواف را اعاده نماید، ناچار عصر آن روز برای انجام حج تمتّع مُحرِم شده و انجام وقوفین با طواف نموده، تکلیف این شخص چیست؟
- چون استظلال مردها در موقع احرام شرعاً ممنوع و موجب فدیه می‌باشد، اغلب حُجّاج ایرانی با بودن خطرِ گرمای حجاز، به منظور تمسّک به دستورات شرع انور و برای احتراز از دادن چندین فدیه که به اختلاف فتاوی برای هر دفعه، یا هر روز استظلال یک فدیه تَعَلُّق میگیرد با اتومبیلهای بدون سقف مسافرت میکنند و خود را در معرض خطر آفتاب زدگی میگذارند و ممکن است عدّهای از آن‌ها در نتیجه آفتاب زدگی تلف شوند. و هم چنین در موقع رفتن به مسلخ برای قربانی، از استفاده از سایه چتر احتراز مینمایند، لذا از مقام آیت اللَّه العظمی استدعا می‌شود مقرّر فرمایید در حالت وجود احتمال خطر آفتاب زدگی برای استظلال در تمام مدّت احرام عمره یااحرام حج یک فدیه کافیست یا خیر؟ و آیا ممکن است با دادن فدیه از سایه چتر استفاده کرد؟ آیا در صورتی که حُجّاج مُحرِم در ساعاتی که آفتاب نباشد و مدلول استظلال منتفی گردد، میتوانند در اتومبیلهای سقف دار مسافرت نمایند، یا در این صورت نیز باید فدیه بدهند؟ چون با روشن شدن این دو موضوع مذکور، تکلیف حُجّاج شیعه روشن می‌شود. کمیسیون دایمی حج در وزارت امور خارجه آقای حاج اکبر اسماعیل نیا را برای عرض جریان به آن مقام محترم به قم اعزام داشت که در این باب از حضرت آیت اللَّه العظمی راجع به دو موضوع سابق الذکر استفتاء نمایند که به وسیله کمیسیون به استحضار آقایان حُجّاج برسد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه شخصی بر اثر عذری نتواند خودش قربانی کند، و دیگری را مامور این کار نماید و نایب فراموش کند و در مدینه یا ایران یادش بیاید که قربانی نکرده، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه شخصی بر اثر عذری نتواند خودش قربانی کند، و دیگری را مامور این کار نماید و نایب فراموش کند و در مدینه یا ایران یادش بیاید که قربانی نکرده، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی در رکعت اوّل یک سجده را فراموش کرده بلند شد، و در رکعت دوم متذکّر شد حال آیا میتواند سجده را بجاآورد یا نمازش اشکال دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] شخصی بدون گرفتن وکالت در ذبح، از طرف عیالش یا شخص دیگری قربانی مینماید، به این خیال که اذن فحوی از او دارد و مطمئن است که وقتی به عیالش یا رفیقش بگوید من در قربانگاه برای تو قربانی کردهام او راضی است و خوشحال هم می‌شود، این نحو قربانی کافیست یا نه؟ و اگر کافی نیست، پول قربانی به عهدۀ چه کسی است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی بدون گرفتن وکالت در ذبح از طرف عیالش یا شخص دیگری قربانی می نماید به این خیال که اذن فحوی از او دارد و مطمین است که وقتی به عیالش یا رفیقش بگوید من در قربانگاه برای تو قربانی کرده ام او راضی است و خوشحال هم می شود این نحو قربانی کافیست یا نه
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی ده رأس گوسفند برای خود و نُه نفر دیگر خریده و قربانی کرده است. پس از انجام کار، یقین می کند که فقط پول نُه گوسفند را پرداخته، وظیفه اش نسبت به پول گوسفند دیگر چیست؟ اگر صاحب گوسفند را نیابد چه کند؟ و معیار در پرداخت قیمت آن گوسفند در ایران، ارز کدام کشور است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] غیر مومن مشغول سر بریدن قربانی بود شخصی که برای او قربانی می شد دست گذاشت روی دست ذابح و فشار می داد در بردن و اوردن چاقو به نحوی که بریدن سر گوسفند به هر دو اسناد داده می شد ایا این قربانی صحیح است
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی قربانی نمی کند به اعتقاد اینکه گوشت گوسفند تلف می شود و از انان استفاده ای نمی شود وبا همین کیفیت تقصیر کرده اعمال حج را انجام می دهد وظیفه او چیست
- [آیت الله بهجت] شخصی نذر می کند که قربانی بدهد و خانواده ی فقیری برای عروسی نیاز به گوشت دارد. می تواند گوسفند بخرد و به آن ها بدهد؟ فقط گوشت یا مرغ بدهد چه طور است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی خودش رمی کرده است و وکلایش برای او قربانی کرده اند و بعد از خبر دادن وکیلش به ذبح تقصیر کرده است و بعد تحقیق کرده که ایا قربانی بعد از رمی بوده یا نه وکلای او چون ساعت را معین نکرده اند شک دارند و بعضی می‌گویند مثلا ساعت ده و نیم بوده و بعضی می گویند و از این جهت روشن نیست که ایا قربانی بعد از رمی بوده یا قبل از رمی
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه گرگ، گلوی گوسفند را بطوری بکند که از رگهای گردن که باید موقع ذبح بریده شود چیزی باقی نماند آن حیوان حرام می شود. ولی اگر آن رگها سالم باشد در صورتی که گوسفند هنوز زنده است و آن را به دستوری که گفته شد سر ببرند حلال می باشد. و هرگاه حیوانی به غیر دستور شرعی ذبح شده باشد پاک است، هر چند خوردن گوشت آن حرام می باشد، بنابراین پوست و چرم حیواناتی که از ممالک غیر اسلامی می آورند پاک است؛ ولی با آن نمی توان نماز خواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هرگاه بعد از سلام نماز عملی انجام دهد که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند؛ مثلاً پشت به قبله نماید و بعد یادش بیاید که دو سجده آخر را بجا نیاورده، نمازش باطل است و اگر پیش از انجام چنین کاری یادش بیاید، باید دو سجدهای را که فراموش کرده به جا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو سجده سهو برای سلامی که اول گفته است بنماید.
- [آیت الله خوئی] هرگاه بعد از سلام نماز عملی انجام دهد که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیفتد نماز را باطل میکند، مثلًا پشت به قبله نماید و بعد یادش بیاید که دو سجدة آخر رابهجا نیاورده، نمازش باطل است. و اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل میکند، یادش بیاید، باید دو سجدهای را که فراموش کرده بهجا آورد و تشهد بخواند، و سلام نماز را بدهد و دو سجدة سهو برای سلامی که اول گفته است بنماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بر او هم تیمم بدل از غسل واجب باشد هم تیمم بدل از وضو در موقع نیت باید معین کند که تیمم او بدل از غسل است یا بدل از وضو، و نیز اگر چند تیمم بدل از غسل باشد باید آن غسل را معین نماید و چنانچه اشتباهاً به جای بدل از وضو، بدل از غسل یا به جای بدل از غسل، بدل از وضو نیّت کند، یا مثلاً در تیمم بدل از غسل جنابت، نیت تیمم بدل از غسل مس میّت نماید، اگر اشتباه او اشتباه در تشخیص نباشد تیمم، او باطل است و اگر بر او یک تیمم واجب باشد قصد امر فعلی را بنماید کافیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] برای پنج چیز بعد از سلام نماز، انسان باید دو سجده سهو - به دستوری که بعداً گفته می‌شود - به جا آورد: اول: آن که در بین نماز، سهواً حرف بزند. دوم: جایی که نباید سلام نماز را بدهد؛ مثلاً در رکعت اول، سهواً سلام بدهد. سوم: آن که تشهد را فراموش کند. چهارم: آن که در نماز چهار رکعتی شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت، به تفصیلی که در صورت چهارم مسأله 1208 گذشت. پنجم: آن که یک سجده را فراموش کند. و بنا بر احتیاط مستحب اگر در جایی که باید بایستد؛ مثلاً موقع خواندن حمد و سوره، اشتباهاً بنشیند یا در موقعی که باید بنشیند؛ مثلاً موقع تشهد، اشتباهاً بایستد، دو سجده سهو به جا آورد، بلکه برای هر چیزی که در نماز اشتباهاً کم یا زیاد کند، احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو بنماید. و احکام این چند صورت در مسائل آینده گفته می‌شود.
- [آیت الله خوئی] برای پنج چیز بعد از سلام نماز، انسان باید دو سجدة سهو بهدستوری که بعداً گفته می‌شود بهجا آورد: اول- آن که در بین نماز، سهواً حرف بزند. دوم- جائی که نباید سلام نماز را بدهد، مثلًا در رکعت اوّل سهواً سلام بدهد. سوم- آن که تشهد را فراموش کند. چهارم- آن که در نماز چهار رکعتی بعد از تمامی ذکر سجده دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت. پنجم- آن که یک سجده را فراموش کند یا در جائی که باید بایستد مثلًا موقع خواندن حمد و سوره اشتباهاً بنشیند و در موقعی که باید بنشیند مثلًا موقع تشهد اشتباهاً بایستد در این صورت، بنابر احتیاط واجب باید دو سجدة سهو بهجا آورد. بلکه برای هر چیزی که در نماز اشتباهاً کم یا زیاد کند احتیاط مستحب آن است که دو سجدة سهو بنماید. و احکام این چند صورت در مسائل آینده گفته می‌شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] برای پنج چیز بعد از سلام نماز، انسان باید دو سجده سهو به دستوری که بعداً گفته می‌شود بجا آورد: اوّل آن که در بین نماز، سهواً حرف بزند. دوم جایی که نباید نماز را سلام دهد، مثلاً در رکعت اوّل سهواً سلام بدهد. سوم آن که یک سجده را فراموش کند. چهارم آن که تشهّد را فراموش کند. پنجم آن که در نماز چهار رکعتی بعد از سجده دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت و نیز اگر در جایی که باید بایستد مثلاً موقع خواندن حمد وسوره اشتباهاً بنشیند یا در جایی که باید بنشیند مثلاً موقع خواندن تشهّد اشتباهاً بایستد، که بنابر احتیاط واجب، باید دو سجده سهو بجا آورد، بلکه برای هر چیزی از افعال که در نماز اشتباهاً کم یا زیاد کند، احتیاط واجب آن استکه دو سجدهسهو بنماید واحکام اینچند صورت در مسائل آینده گفته می‌شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . برای پنج چیز بعد از سلام نماز، انسان باید دو سجده سهو به دستوری که بعداً گفته می شود به جا آورد: اول آن که در بین نماز، سهواً حرف بزند. دوم جایی که نباید سلام نماز را بدهد، مثلاً در رکعت اول سهواً سلام بدهد. سوم آن که یک سجده را فراموش کند. چهارم آن که تشهد را فراموش کند. پنجم آن که در نماز چهار رکعتی بعد از سجده دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت، و اگر در جایی که باید بایستد، مثلاً موقع خواندن حمد و سوره اشتباهاً بنشیند، یا در جایی که باید بنشیند، مثلاً موقع خواندن تشهد اشتباهاً بایستد، بنابر احتیاط واجب باید دو سجده سهو به جا آورد. بلکه برای هر چیزی که در نماز اشتباهاً کم یا زیاد کند، احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو بنماید. و احکام این چند صورت در مسائل آینده گفته می شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] برای پنج چیز بعد از سلام نماز؛ انسان باید دو سجده سهو به دستوری که بعدا گفته می شود به جا آورد: اول - آنکه در بین نماز؛ سهوا حرف بزند. دوم - جائی که نباید نماز را سلام دهد؛ مثلا در رکعت اول سهوا سلام بدهد. سوم - آنکه تشهد را فراموش کند. چهارم - آنکه در نماز چهار رکعتی بعد از تمامی ذکر سجده دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت. پنجم - آنکه یک سجده را فراموش کند یا اینکه در جائی که باید بایستد مثلا موقع خواندن حمد و سوره اشتباها بنشیند؛ یا در جائی که باید بنشیند مثلا موقع خواندن تشهد اشتباها بایستد؛ در همه این صور؛ بنا بر احتیاط واجب؛ باید دو سجده سهو به جا آورد و در غیر اینها برای هرچیزی که در نماز اشتباها کم یا زیاد کند؛ احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو بنماید. و احکام این چند صورت در مسائلی گفته می شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چند صورت فقط قضای روزه لازم است و کفاره واجب نیست: 1 در صورتی که در شب ماه رمضان جنب باشد و بخوابد و بیدار شود و برای بار دوم یا سوم بخوابد و بیدار نشود، در این صورت احتیاط واجب قضای روزه است. اما اگر در خواب اول بیدار نشود، قضا ندارد و روزه اش صحیح است. 2 هرگاه کاری که روزه را باطل می کند انجام ندهد، ولی نیت روزه نکرده باشد یا قصد کند که روزه خود را بخورد، یا با ریا روزه را باطل نماید. 3 هرگاه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با همان حال یک یا چند روز روزه بگیرد بنابراحتیاط واجب. 4 در ماه رمضان بدون آن که تحقیق کند صبح شده یا نه، کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، همچنین اگر بعد از تحقیق شک یا گمان کند که صبح شده است; ولی اگر بعد از تحقیق یقین کند صبح نشده، و چیزی بخورد، بعد معلوم شود که صبح بوده، قضا واجب نیست. 5 هرگاه کسی بگوید صبح نشده و هنوز وقت باقی است و انسان به گفته او کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده، در این‌جا نیز قضا لازم است، ولی اگر بعد از تحقیق یقین کند صبح نشده و چیزی بخورد بعد معلوم شود صبح بوده قضا واجب نیست. 6 کسی بگوید صبح شده و انسان به گفته او یقین نکند یا خیال کند شوخی می کند و کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده. 7 هرگاه شخص عادلی خبر دهد مغرب شده و او افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده است. 8 هرگاه در هوای صاف به واسطه تاریکی یقین کند مغرب شده و افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده. 9 هرگاه برای خنک شدن، یا بدون هدف، آب در دهان بگرداند و بی اختیار فرو رود باید قضا کند، اما اگر فراموش کرده که روزه است و آب را فرو برد قضا ندارد، همچنین اگر برای وضو آب در دهان کند و بی اختیار فرو رود قضا بر او واجب نیست. 10 کسی که با همسر خود بازی کند بدون این که قصد استمناء داشته باشد و منی از او خارج شود، ولی اگر اطمینان داشت که با این کار منی خارج نمی شود و تصادفا خارج شد روزه اش صحیح است و قضا ندارد.