استنابه
استنابه به معنی نایب گرفتن است. و در باب جهاد به آن اشاره شده است.
هرگاه شخصی حج بر او مستقر شده باشد و نرفته باشد و بمیرد، آیا از میقات باید برای او استنابه کنند یا از بلد؟
در مفروض سؤال اگر وصیّت به آن نکرده باشد حج میقاتی کافیست و اگر به آن وصیّت کرده باشد باید از بلد استنابه شود.
در مفروض سؤال اگر وصیّت به آن نکرده باشد حج میقاتی کافیست و اگر به آن وصیّت کرده باشد باید از بلد استنابه شود.
عنوان سوال:
هرگاه شخصی حج بر او مستقر شده باشد و نرفته باشد و بمیرد، آیا از میقات باید برای او استنابه کنند یا از بلد؟
پاسخ:
در مفروض سؤال اگر وصیّت به آن نکرده باشد حج میقاتی کافیست و اگر به آن وصیّت کرده باشد باید از بلد استنابه شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که مریض است و قادر بر رفتن حج نیست و مأیوس از خوب شدن است، استنابه از میقات برای او جایز است یا خیر؟
- شخصی مستطیع بوده و نرفته و فعلاً نه استطاعت حالی دارد و نه مالی، آیا در این صورت میشود برای او از میقات نایب گرفت، یا خیر؟
- نایب حج هرگاه بعد از احرام و دخول حرم بمیرد، آیا مجزی از منوب عنه میباشد یا خیر؟ و آیا مستحق اُجرت میباشد یا نه؟ و هرگاه قبل از دخول حرم بمیرد، آیا مستحق اجرت میباشد یا خیر؟ و آیا دو مرتبه لازم است بر ورثه منوب عنه یا نایب حج از مال منوب عنه یا نایب؟
- شخصی حج بر او مستقر شده و خود به تنهایی توانایی رفتن ندارد، ولی اگر معینی همراه خود ببرد توانایی دارد، در این صورت نیز نایب بگیرد، یاخود با معین برود؟
- شخصی مستطیع بوده و به ادای وظیفه حج موفّق نگشته و وصیّت به حج بلدی نموده و مال مخصوصی هم برای نیابت تعیین کرده و کسی که آن مال در دست اوست - از ورثه - در دادن آن مال و استنابه خود داری کند، آیا پیش ازاستنابه ورثه میتوانند ترکه او را تقسیم نمایند؟
- زیدی وصیّت کرده که از برای من حج بلدی بگیرید، آیا شرط است که نایب از اهلِ بلد منوب عنه باشد از خود بلد نایب گرفته شود، یا ممکن است ازجای دیگر نایب بگیرند. مثلاً: زیدی موصِی از اهل کرمان است، وصی شخصی را در کاظمین نایب گرفته برای زید، آیا ذمّه منوب عنه بری میشود یا خیر دو مرتبه از بلدِ زید نایب بگیرند؟
- زنی مستطیعه بوده و به حج نرفته و فعلاً نه استطاعت مالی و نه حالی دارد، آیا در زمان حیات میتواند برای حج میقاتی نایب بگیرد؟
- زیدی حج بر او تَعَلُّق گرفته و به حج نرفته و میخواهد مال خود را به یکی صلح نماید، آیا این صلح صحیح است یا خیر؟
- اگر کسی مکانی را میقات خود دانست و از آن جا مُحرِم شد، پس از آن که مقداری راه پیمود فهمید که آن جا میقات نبوده و اگر برگردد و در میقات واقعی مُحرِم شود خوف ضرر جانی دارد یا وقت ضیق است، تکلیف چنین شخصی چیست؟
- هرگاه مستطیع باشد ولی طبیب حرکت را برای فشار خونی که دارد به هیچ وجه تجویز نمیکند، نه با هواپیما و نه با مرکوب دیگر، آیا چنین شخصی حج بر او واجب است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا کسی که به حج نرفته است می تواند حج میقات کسی را بجا آورد؟
- [امام خمینی] شخصی وصیت نموده به انجام حج بلدی نیابتا، امّا بر اثر تسامح وصیّ، به تأخیر انداخته شده تا این که فعلا پول به مقدار امکان ادای وصیّت میّت از بلد او نیست، آیا در این صورت، وصی میتواند از بلاد قریب نیابتا انجام دهد یا از میقات نیز کافی است؟
- [آیت الله جوادی آملی] استنابه در حج بر شخص غیر قادر (بدنی) با عدم استقرار
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی پس از آنکه به مدینه مشرّف شد جنون پیدا کرد با توجّه به اینکه سابقاً حجّ بر او مستقر شده است، اکنون وظیه چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی پس از آنکه به مدینه مشرّف شد جنون پیدا کرد با توجّه به اینکه سابقاً حجّ بر او مستقر شده است، اکنون وظیه چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی مقداری مال داشته که برای انجام حج کافی بوده؛ ولی او نمیدانسته و پس از این که مالش از بین رفته، متوجه این موضوع شده است. آیا بر این شخص، حج مستقر شده است یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شخصی برای عمره تمتع از جایی که می پندارد میقات است، مُحرم شود و پس از انجام پاره ای از مناسک، متوجه شود که آن جا میقات نبوده است، چه کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بر شخصی حج مستقر بوده و بعد از احرام و دخول در حرم مجنون یا بیهوش شده، و پس از مدتی در ایران با همان حال فوت کرده، آیا حج از عهده او ساقط شده است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی که ضعف بینایی دارد یا نابینا است آیا برای رمی جمره استنابه کند یا وظیفه دیگری دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا در حج و عمره مستحبی که به نیت غیر انجام می شود استنابه و وکالت لازم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که برای حج یا عمره احرام بسته است، اگر پیش از تمام کردن طواف حج یا عمره بمیرد، نباید او را با آب کافور غسل دهند و به جای آن باید با آب خالص غسلش بدهند.
- کسی که برای حج یا عمره احرام بسته است، اگر بمیرد باید مثل دیگران کفن شود و پوشاندن سر و صورتش اشکال ندارد.
- اگر در سال اولی که مستطیع شده، به مکه رود و در وقت معینی که دستور دادهاند به عرفات و مشعر الحرام نرسد، چنانچه در سالهای بعد مستطیع نباشد، حج بر او واجب نیست؛ ولی اگر از سالهای پیش مستطیع بوده و نرفته، اگر چه به زحمت باشد باید حج کند.
- هرگاه مادر بمیرد و بچّه در شکمش زنده باشد، اگر چه امید زنده ماندن طفل را نداشته باشند، باید به وسیلهی کسانی که در مسألة پیش گفته شد، پهلوی چپ او را بشکافند و بچّه را بیرون آورند و دوباره بدوزند.
- کسی که خمس یا زکات بدهکار است و نذر و مانند اینها هم بر او واجب است و قرض هم دارد، اگر بمیرد و مال او برای همهی آنها کافی نباشد، چنانچه مالی که خمس و زکات آن واجب شده، از بین نرفته باشد، باید خمس یا زکات را بدهند و بقیة مال او را، چیزهای دیگری که بر او واجب است قسمت کنند و اگر مالی که خمس و زکات آن واجب شده از بین رفته باشد، باید مال او را به خمس و زکات و قرض و نذر و مانند اینها قسمت نمایند، مثلاً اگر چهل تومان خمس بر او واجب است و بیست تومان به کسی بدهکار است و همهی مال او سی تومان است، باید بیست تومان بابت خمس و ده تومان به دین او بدهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] بر ورثه واجب نیست از بلد، نایب بگیرند و از میقات، کفایت میکند حتّی اگر عقیده میّت اجتهاداً یا تقلیداً حجّ بلدی باشد، اگرچه سزاوار است از وطن نایب گرفته شود ولی اجرت بیشتر از میقات از وارث صغیر برداشته نمیشود ولی اگر میّت وصیّت به حجّ بلدی نموده باشد واجب است از بلد نایب گرفته شود و مازاد بر اجرت حجّ میقاتی از ثلث برداشته میشود.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه میّت وصیّت به حجّ بلدی کرده باشد ولی وارث کسی را از میقات اجیر نماید، گرچه گناه کرده است ولی میّت بری الذمّه میشود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که برای حج یا عمره احرام بسته است؛ اگر بمیرد؛ حنوط کردن او جایز نیست مگر اینکه در احرام حج بعد از تمام کردن سعی بمیرد.
- [آیت الله خوئی] کسی که برای حج یا عمره احرام بسته است، اگر بمیرد حنوط کردن او جایز نیست، مگر در احرام حج بعد از تمام کردن سعی بمیرد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که حجّ بر او واجب شده، چنانچه آثار مرگ در او ظاهر شود، باید وصیّت کند که به جای او حجّ بجا آورند و اگر از دنیا برود، مخارج حجّ به مقدار حجِّ از میقات، از اصل مال او برداشته میشود و اگر نایب گرفتن از میقات ممکن نباشد، همه مخارج از اصل مال او برداشته میشود؛ ولی اگر وصیّت کرده باشد که از یک سوم دارایی او بردارند، از یک سوم آن برداشته میشود.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه در بلد انسان نماز جمعه جامع الشرایط برپا میشود در روز جمعه تا پایان نماز جمعه مسافرت نمودن مکروه است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که برای حج یا عمره احرام بسته، اگر بمیرد حنوط کردن او جایز نیست؛ مگر این که در احرام حج بعد از حلق یا تقصیر و سعی بین صفا و مروه، یا در عمره مفرده پس از حلق یا تقصیر بمیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که برای حج یا عمره احرام بسته است اگر بمیرد حنوط کردن او جایز نیست ولی اگر در احرام حج بعد از تمام کردن سعی بمیرد حنوط کردن او واجب است
- [آیت الله مکارم شیرازی] 37 هرگاه ماهی بعد از افتادن در دام در داخل آب بمیرد، حلال است.
- [آیت الله سبحانی] هرگاه در نیمه اعتکاف واجب بمیرد قضا بر ولیّ او واجب نیست.