استنابه
استنابه به معنی نایب گرفتن است. و در باب جهاد به آن اشاره شده است.
کسی که مریض است و قادر بر رفتن حج نیست و مأیوس از خوب شدن است، استنابه از میقات برای او جایز است یا خیر؟
استنابه از میقات جایز نیست و احوط استنابه از بلد است، بلکه خالی از قوّت نیست.
استنابه از میقات جایز نیست و احوط استنابه از بلد است، بلکه خالی از قوّت نیست.
عنوان سوال:
کسی که مریض است و قادر بر رفتن حج نیست و مأیوس از خوب شدن است، استنابه از میقات برای او جایز است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هرگاه شخصی حج بر او مستقر شده باشد و نرفته باشد و بمیرد، آیا از میقات باید برای او استنابه کنند یا از بلد؟
- شخص مستطیع شده معمّر و عاجز است، به هیچ وجه قادر به رفتن حج نیست و قادر هم نخواهد شد، در حال حیات میتواند نایب بگیرد یا خیر؟
- سرعت سیر طیّاره معلوم است، در محاذات میقات دو دقیقه هم نمیماند، پس در این صورت کسانی که با طیّاره میروند، احرام ایشان در میقات واقع نمیشود، آیا سفر با طیّاره از اَعذار شرعیّه محسوب میشود تا که تقدیم بعض فرائض احرام بر میقات و تأخیر بعض دیگر از آن و وقوعِ بعض در خودمیقات جایز باشد یا عذر نیست؟
- شخصی مستطیع بوده و به ادای وظیفه حج موفّق نگشته و وصیّت به حج بلدی نموده و مال مخصوصی هم برای نیابت تعیین کرده و کسی که آن مال در دست اوست - از ورثه - در دادن آن مال و استنابه خود داری کند، آیا پیش ازاستنابه ورثه میتوانند ترکه او را تقسیم نمایند؟
- کسانی که قبل از حج به مدینه میروند که از مسجد شجره مُحرِم شوند و مقداری از میقات بر میگردند که به طیّاره سوار شوند به علاوه عمداً تظلیل میکنند به واسطه سواری هواپیما چه صورتی دارد؟
- هندی وفات نموده و در وصیت نامه خود ذکر نموده که: حج مرا از اصل مالم بدهند، در این صورت حج او را از اصل مال او باید بدهند یا از ثُلث؟ یا این که اجرت از میقات از اصلِ مال و بقیه از ثُلث است؟
- اشخاص پیر که از رفتن به مکّه معظّمه عاجز هستند، یعنی به جهت عروض مرض نمیتوانند بروند و مناسک حج را بجا بیاورند، آیا میتوانند نایب بگیرند؟
- زنی خانهای دارد که اگر بفروشند به مقدار مخارج حج او وافی است، ولی شوهرِ او خانه ندارد و قادر بر تهیّه خانه هم نیست و آن زن با شوهر و بچّههایش در آن خانه سکونت دارند، آیا بر آن زن لازم است که خانه خود را بفروشدو به حج برود یا خیر؟
- شخصی اجیر میشود برای عمل حج و چون سفر اوّلش بوده و درست اطّلاع از وادی عقیق نداشته و برای آن که یقین کند که احرامش از میقات بوده باشد، از محلّی که مردم احرام میبستند، این شخص احرام نبست و ازبعضی هم سؤال کرد گفتند: این جا میقات نیست. بالأخره علم به میقات پیدا نکرد با آن که غالب مردم از آن جا مُحرِم میشدند، این شخص بعد از چند میل از میقات گذشته مُحرِم شد و عمرهاش را تمام کرد، بعداً پرسید گفتند: همان جا میقات بوده که مردم مُحرِم میشدند، لذا چون خوف داشت که تنها برگردد مجدّداً از میقات مُحرِم شود و هم تخلّف از رفقه پیدامی کرد، از همان خارج شهر مکّه مجدّداً مُحرِم شد و ثانیاً عمره دیگری به جا آورد و بعداً هم حجش را به جا آورد. حال، آیا اعمالش صحیح است یا باطل؟ و در صورت بطلان هم آیا حج و عمرهاش هر دو باطل است، یا فقط همان عمرهاش باطل و محتاج به اعاده است؟
- شخصی حج بر او مستقر شده و خود به تنهایی توانایی رفتن ندارد، ولی اگر معینی همراه خود ببرد توانایی دارد، در این صورت نیز نایب بگیرد، یاخود با معین برود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی قدرت مسافرت حج را ندارد و از قادر شدن بعد هم مایوس است واستطاعت مالی هم ندارد اگر به او بذل نفقه حج نمایند ایا باید قبول کند و نایب بگیرد یا اینکه قبول واجب نیست و نیز اگر او را مهمان کنند حج واجب می شود تا استنابه کند یا خیر
- [آیت الله سیستانی] در مناسک آمده است : کسی که از سایر میقات ها مُحرم می شود اولی آن است که اندکی راه برود و سپس لبیک بگوید. آیا مقصودتان، اندکی راه رفتن از خود میقات است یا پس از گذشتن از آن؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی هستم که نیابتاً به حج مشرف شده ام آیا نذر احرام قبل از میقات برای من جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی هستم که نیابتاً به حج مشرف شده ام آیا نذر احرام قبل از میقات برای من جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا گذشتن از میقات اوّل برای زائری که قصد حج یا عمره دارد بدون احرام جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی هستم که نیابتاً به حج مشرف شدهام آیا نذر احرام قبل از میقات برای من جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در شرایط فعلی که قادر به خرید منزل نبوده حج بر اینجانب واجب میشود و درصورت وجوب آیا در هر شرائطی بایستی در رفتن اقدام نمایم؟
- [آیت الله سیستانی] کسی که برای عمره یا حج نایب دیگری است، آیا جایز است که با نذر قبل از میقات مُحرم شود، یا آن که لازم است از خود میقات مُحرم شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا در حج و عمره مستحبی که به نیت غیر انجام می شود استنابه و وکالت لازم است؟
- [آیت الله خوئی] آیا نیابت دادن حج تمتع به کسی که با عمره مفرده داخل مکه شده است و نمیتواند احرام از میقات ببندد مگر از حدود حرم، جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که برای حج یا عمره احرام بسته است، اگر پیش از تمام کردن طواف بمیرد، حنوط کردن او جایز نیست.
- فقیر میتواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها زکات بگیرد، ولی اگر به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد، برای زیارت و مانند آن نمیتواند زکات بگیرد.
- اگر خرجی رفتن و برگشتن و خرجی عیالات کسی را در مدّتی که مکه میرود و بر میگردد به او ببخشند و با او شرط کنند که حج کند و او قبول نماید، حج بر او واجب میشود، اگر چه قرض داشته باشد و در موقع برگشتن هم مالی که بتواند با آن زندگی کند نداشته باشد.
- اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیالات کسی را در مدّتی که مکه میرود و بر میگردد به او بدهند و بگویند:حج برو، ولی ملک او نکنند، در صورتی که اطمینان داشته باشد که از او پس نمیگیرند، حج بر او واجب میشود.
- چند چیز برای روزهدار مکروه است و از آن جمله است:1. دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن، در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد.2. انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف میشود.3. انفیه کشیدن، اگر نداند که به حلق میرسد و اگر بداند به حلق میرسد جایز نیست.4. بو کردن گیاههای معطّر.5. نشستن زن در آب.6. استعمال شیاف.7. تر کردن لباسی که در بدن است.8. کشیدن دندان و هر کاری که به واسطهی آن از دهان خون بیاید.9. مسواک کردن به چوب تر.10. بی جهت آب یا چیزی در دهان کردن.و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد، یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، روزهی او باطل میشود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی مریض یا پیر است و قدرت برای رفتن مکه ندارد اگر همان سال مستطیع شده است حجّ بر او واجب نیست و اگر قبلاً مستطیع بوده است و میتوانسته به حجّ برود و نرفته است حجّ بر او واجب است و باید در حال حیات نایب بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که حجّ بر او واجب شده، چنانچه آثار مرگ در او ظاهر شود، باید وصیّت کند که به جای او حجّ بجا آورند و اگر از دنیا برود، مخارج حجّ به مقدار حجِّ از میقات، از اصل مال او برداشته میشود و اگر نایب گرفتن از میقات ممکن نباشد، همه مخارج از اصل مال او برداشته میشود؛ ولی اگر وصیّت کرده باشد که از یک سوم دارایی او بردارند، از یک سوم آن برداشته میشود.
- [آیت الله مظاهری] بر ورثه واجب نیست از بلد، نایب بگیرند و از میقات، کفایت میکند حتّی اگر عقیده میّت اجتهاداً یا تقلیداً حجّ بلدی باشد، اگرچه سزاوار است از وطن نایب گرفته شود ولی اجرت بیشتر از میقات از وارث صغیر برداشته نمیشود ولی اگر میّت وصیّت به حجّ بلدی نموده باشد واجب است از بلد نایب گرفته شود و مازاد بر اجرت حجّ میقاتی از ثلث برداشته میشود.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه میّت وصیّت به حجّ بلدی کرده باشد ولی وارث کسی را از میقات اجیر نماید، گرچه گناه کرده است ولی میّت بری الذمّه میشود.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی مخارج حج و کسانی که واجبالنفقه او هستند را دارد، ولی بعضی مخارج را هم باید برای حفظ آبروی خود، بهخاطر حج رفتن بنماید، در صورتی که حج رفتن با این وضع برای او عسر و حرج دارد، یعنی مشکلاتی را به همراه دارد که عادتاً نمیشود تحمل کرد، حج رفتن لازم نیست. در غیر این صورت بنابر احتیاط واجب باید به حج برود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] شخص بالغ و عاقل که استطاعت مالی دارد ولی برخی از شرایط دیگر استطاعت را ندارد، چنانچه احتمال دهد که بتواند استطاعت بدنی یا طریقی را فراهم کند باید برای ایجاد آن شرایط اقدام کند و تأخیر حج تا زمان فراهم شدن شرایط جایز است و چنانچه از فراهم شدن آن شرایط در آینده مأیوس است، واجب است با قصد قربت برای انجام حجّ خود در اولین سال ممکن نایب بگیرد، هر چند امسال، اولین سالی باشد که استطاعت مالی پیدا کرده است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زن مالی دارد که می تواند با آن حج برود ولی بعد از بازگشت نه شوهرش قادر بر تأمین زندگی اوست و نه خودش، حج بر او واجب نمی شود.
- [آیت الله اردبیلی] فقیر میتواند برای رفتن به حجّ و زیارت و مانند اینها زکات بگیرد.
- [آیت الله مظاهری] در حجّ نیابتی لازم نیست از بلد نایب بگیرند و همین مقدار که از میقات کسی را نایب کنند کفایت میکند چنانکه اگر کسی را از بلد نایب کنند لازم نیست از شهر منوب عنه حرکت کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] جایز است از مال زکات یا سهم امام بگیرند و حج به جا آورند، و این حج، حج واجب محسوب می شود.