دارایی
مال همان سرمایه و ثروت انسان است که در آموزه‌های دینی از احکام ویژه‌ای برخوردار است.
اگر شخصی فوت کند و همه دارایی او خانه ای باشد که فرزندانش در آن سکونت دارند، و نماز و روزه بر ذمّه او باشد و پسر بزرگ او هم به علت کارهای روزانه قادر به قضای آن نباشد، آیا واجب است که این خانه را بفروشند و نماز و روزه او را قضا نمایند؟
در فرض مرقوم، فروش خانه واجب نیست، ولی قضای نماز و روزه ای که به عهده پدر است، در هر حالی بر پسر بزرگتر واجب است، مگر در صورتی که میّت وصیت به اجیر گرفتن از ثلث ترکه اش کرده باشد و ثلث ترکه هم برای انجام همه نماز و روزه های او کفایت کند که در این صورت ثلث ترکه باید برای آن مصرف شود.
در فرض مرقوم، فروش خانه واجب نیست، ولی قضای نماز و روزه ای که به عهده پدر است، در هر حالی بر پسر بزرگتر واجب است، مگر در صورتی که میّت وصیت به اجیر گرفتن از ثلث ترکه اش کرده باشد و ثلث ترکه هم برای انجام همه نماز و روزه های او کفایت کند که در این صورت ثلث ترکه باید برای آن مصرف شود.
عنوان سوال:
اگر شخصی فوت کند و همه دارایی او خانه ای باشد که فرزندانش در آن سکونت دارند، و نماز و روزه بر ذمّه او باشد و پسر بزرگ او هم به علت کارهای روزانه قادر به قضای آن نباشد، آیا واجب است که این خانه را بفروشند و نماز و روزه او را قضا نمایند؟
پاسخ:
در فرض مرقوم، فروش خانه واجب نیست، ولی قضای نماز و روزه ای که به عهده پدر است، در هر حالی بر پسر بزرگتر واجب است، مگر در صورتی که میّت وصیت به اجیر گرفتن از ثلث ترکه اش کرده باشد و ثلث ترکه هم برای انجام همه نماز و روزه های او کفایت کند که در این صورت ثلث ترکه باید برای آن مصرف شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ج: بر آنان واجب است که نمازها و روزه های فوت شده را به هر مقدار که قدرت دارند، قضا و هر مقداری که قادر نیستند وصیت نمایند.
- آیا اگر پسر بزرگ که قضای نماز پدر بر عهده اوست، فوت نماید، انجام آنها بر ذمّه وارث پسر بزرگ است یا این که به پسر بعدیِ پدر (برادرِ پسر بزرگ) منتقل می شود؟
- شخصی در یک خانه دولتی زندگی می کند که مدت سکونت وی در آن به پایان رسیده و حکم تخلیه نیز به او ابلاغ شده است. نماز و روزه های وی بعد از انقضای موعد مقرر تخلیه، چه حکمی دارد؟
- ج: ترجیحی بین نماز و روزه نیست و بر ورثه واجب نیست که ما ترک وی را صرف قضای نماز و روزه او نمایند، مگر آنکه در این باره وصیت کرده باشد، که در این صورت باید به وصیت او در اجیر گرفتن از ثلث ترکه برای قضای نماز و روزه اش به هر مقدار که کفایت می کند، عمل کنند.
- فردی که خودش نماز قضای واجب زیادی دارد؛ بهگونهای که قضا کردن آنها چند سال طول میکشد و از طرفی چون پسر بزرگ خانواده است نماز قضای والدینش نیز بر گردن اوست و بضاعت مالی هم ندارد که پول بدهد تا دیگران نماز والدینش را قضا کنند، چه تکلیفی دارد؟
- پدرم سکته مغزی نموده و مدت دو سال مریض بود و بر اثر سکته قادر به تشخیص خوب و بد نبود، یعنی قدرت تفکر و تعقل از او سلب شده بود. در این دو سال نماز و روزه خود را انجام نداده است. آیا قضای نماز و روزه او بر من که پسر بزرگ خانواده هستم، واجب است؟ البته می دانم که اگر وی بیماریهای مذکور را نداشت، قضای نماز و روزه های او بر من واجب بود. امیدوارم مرا در این مسأله راهنمایی فرمایید.
- شخصی باغ خود را به این صورت وقف کرده که منافع آن تا پنجاه سال صرف گرفتن اجیر برای قضای نماز و روزه های واقف شود و بعد از پنجاه سال منافع آن در شبهای قدر به مصرف برسد و چهار پسر خود را هم متولّی وقف قرار داده است و در حال حاضر این باغ رو به خرابی است و به هیچ وجه قابل استفاده نیست، ولی اگر فروخته شود، می توان با پول آن برای نماز و روزه واقف به مدت دویست سال اجیر گرفت و چهار پسر او هم با این کار موافق هستند، آیا جایز است باغ مزبور را بفروشند و پول آن را برای این کار مصرف کنند؟
- پدرم مقداری نماز قضا دارد، ولی قدرت انجام آن را ندارد. آیا بر من که پسر بزرگ خانواده هستم، جایز است در زمان حیات پدرم نمازهای فوت شده او را قضا نمایم و یا شخصی را اجیر کنم تا آن را انجام دهد؟
- شخصی به پدرش وصیّت کرده که برای قضای چند ماه نماز و روزه ای که بر عهده اش است، اجیر بگیرد و درحال حاضر آن شخص مفقود شده است، آیا بر پدر او واجب است کسی را برای قضای نماز و روزه او اجیر کند؟
- شخصی به مدت ده سال بر اثر جهل نماز نخوانده و روزه نگرفته است، فعلاً توبه نموده و به سوی خدا بازگشته و تصمیم بر جبران آنها گرفته است، ولی توانایی قضای همه روزه های فوت شده را ندارد و مالی هم ندارد که با آن کفّاره هایش را بپردازد، آیا صحیح است که فقط به استغفار اکتفا کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] چرا قضای نماز و روزه پدر بر پسر بزرگ واجب است ولی قضای نماز و روزه مادر چنین نیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر پدری فوت کند و پسر بزرگ تر نماز و روزه اش را قضا نکند، آیا چیزی به عهده ی پسر کوچک تر می باشد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی که شکّ دارد آیا نماز واجب یومیّه ای از او قضا شده یا نه، فرموده اند که قضای آن نماز مستحبّ است. آیا می تواند با همین نماز امامت کند و دیگران به او اقتدا نمایند؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که انسان، مقلّد مجتهدی باشد که قضای نمازهای فوت شده ی مادر را واجب می داند و در زمان تقلید از آن مجتهد، مادر از دنیا برود و قضای نماز و روزه ی او را پسر انجام ندهد و بعدا به علّت فوت آن مجتهد، رجوع به مجتهد حیّ کند و آن مجتهد زنده قضای نماز مادر را واجب نداند، وظیفه ی فرد مکلّف چیست؟
- [آیت الله بهجت] شخصی سنی مذهب شیعه شده است، آیا قضای نماز و روزه بر او واجب است؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی قضای روزه یقینی بر ذمّه ندارد ولی میخواهد در ایّام رجب و شعبان روزه بگیرد و به این طریق نیّت روزه کند که اگر روزه واجب بر ذمّه من باشد از آن باب حساب شود و الّا آن روزه مستحبّی، چه صورت دارد؟
- [آیت الله خوئی] زیدی تقلید مجتهدی میکرده که تسبیحات، را سه مرتبه احتیاط واجب میدانسته و همان وقت نماز قضا بر ذمه زید بوده پس از فوت مجتهدش تقلید از شما میکند، آیا میتواند به یک تسبیحات نماز قضای آن وقت را بخواند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] مردی که از دنیا رفته و پسر بزرگ او قبل از فوت او مرتد شده، آیا باز هم خواندن نماز قضای او بر کسی (مثل پسر بعدی) واجب است؟
- [آیت الله خوئی] در باب قضای نماز پدر بر پسر بزرگتر چنانچه پسر بزرگتر فاسق است و قضایی بجا نمیآورد امّا میّت سال داشته، آیا بر وارث واجب است که نماز و روزه میت را از مال او بدهند یا واجب نیست؟
- [آیت الله بهجت] با توجه به این که در سن دو سالگی پدرم فوت کرد، آیا قضای نماز و روزه او بر من واجب است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بعد از مرگ پدر، پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه او را بتفصیلی که در بحث نماز قضا گفته شد بجا آورد، و بنابر احتیاط واجب قضای روزه مادر را نیز بجا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بعد از فوت پدر و هم چنین بنابر احتیاط واجب مادر، پسر بزرگ تر باید قضای نماز و روزه آنان را به تفصیلی که در
- [آیت الله اردبیلی] اگر پسر بزرگتر پیش از آن که نماز و روزه پدر را قضا کند بمیرد، بر پسر دوم چیزی واجب نیست، مگر این که قبل از گذشتن زمانی که در آن مدّت میتوانسته قضای نماز و روزه را به جا آورد، بمیرد که در این صورت بر پسر بزرگتر بعدی واجب است همان مقدار از نماز و روزه پدر را که پسر اول وقت قضا کردن آنها را نداشته، قضا نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پدر غیر از روزه ماه رمضان روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد واجب است که پسر بزرگتر قضا نماید ولی اگر برای روزه اجیر شده و نگرفته باشد قضای ان بر پسر بزرگ لازم نیست
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پدر غیر از روزه رمضان، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد، احتیاط واجب آن است که پسر بزرگتر قضا نماید، ولی اگر برای روزهای اجیر شده و نگرفته باشد، قضای آن بر پسر بزرگتر لازم نیست.
- [آیت الله بهجت] قضای نماز و روزه پدر، به عهده پسر بزرگتر است. و بنابر احتیاط واجب قضای نماز و روزه مادر هم بر اوست.
- [امام خمینی] اگر معلوم نباشد که پسر بزرگتر کدام است، قضای نماز و روزه پدر بر هیچ کدام از پسرها واجب نیست ولی احتیاط مستحب آن است که نماز و روزه اورا بین خودشان قسمت کنند یا برای انجام آن قرعه بزنند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر معلوم نباشد پسر بزرگتر کدام است، قضای نماز و روزه پدر بر هیچکدام از پسرها واجب نیست؛ ولی احتیاط مستحب آن است که نماز و روزه او را بین خود قسمت کنند یا برای انجام آنها قرعه بزنند.
- [آیت الله مظاهری] اگر معلوم نباشد که پسر بزرگتر کدام است، قضای نماز و روزه پدر و مادر بر هیچ کدام واجب نیست. ولی مستحب است که نماز و روزه آنها را بین خودشان قسمت کنند، یا برای انجام آن قرعه بزنند.
- [آیت الله سبحانی] اگر پسر بزرگتر پیش از آنکه نماز و روزه پدر را قضا کند بمیرد; بر پسر دوم چیزی واجب نیست.