آیا ثواب دعا از خواندن قرآن بیشتر است؟
قرآن و دعا هر کدام جایگاه ویژه خود را دارند. قرآن سخن گفتن خدا با بنده است و دعا، سخن گفتن بنده با خداست. و در برنامه تربیتی روزانه اسلام به عنوان نماز، از هر دو نوع بهره مند می شویم. بخشی از نماز را قرآن خواندن در بر می گیرد و بخش دیگری را دعا تشکیل می دهد. قرآن داروخانه ای است که نسخه های شفا بخش برای امراض ما دارد و هر انسانی باید از این دستور العمل ها استفاده کند: (وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنینَ؛[اسراء/82] و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است برای مؤمنان، نازل می ‌کنیم.) و همین قرآن بر دعا تاکید بسیار کرده است: (وَ قالَ رَبُّکُمُ ادْعُونی‌ أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتی‌ سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرینَ؛[غافر/60] پروردگار شما گفته است: مرا بخوانید تا (دعای) شما را بپذیرم! کسانی که از عبادت من تکبّر می ‌ورزند به زودی با ذلّت وارد دوزخ می ‌شوند!) آیه شریفه نخست به (دعا) تعبیر می ‌کند سپس در ادامه از دعا به عبادت تعبیر می کند. و در آیه دیگر ارج و منزلت بندگان در نزد خدا را به دعای آن ها گره می زند. (قُلْ ما یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاؤُکُمْ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزاماً؛[فرقان/77] بگو: پروردگارم برای شما ارجی قائل نیست اگر دعای شما نباشد شما (آیات خدا و پیامبران را) تکذیب کردید، و (این عمل) دامان شما را خواهد گرفت و از شما جدا نخواهد شد!) البته حتی اگر در آیه دعا به منزله عبادت نیز باشد، تفاوتی نخواهد کرد. چون دعا به معنایی که در نزد ما رایج است، اساس عبادت شمرده شده است.(قَالَ النبی(ص) الدُّعَاءُ مُخُّ الْعِبَادَة؛[1] پیامبر(ص) می فرمایند دعا اساس عبادت است.) بنابراین باید هر کدام از قرائت قرآن و دعا را در جای خویش داشته باشیم. و طبیعتا ثواب هر کدام از این ها به عوامل زیادی بستگی دارد. حضور قلب، میزان تاثیر بر روی انسان و ... اموری هستند که ثواب ها را تعیین می کنند و ارزیابی آنها از عهده بندگان خارج است. [1]. إرشاد القلوب إلی الصواب، ج‌1، ص148.
عنوان سوال:

آیا ثواب دعا از خواندن قرآن بیشتر است؟


پاسخ:

قرآن و دعا هر کدام جایگاه ویژه خود را دارند. قرآن سخن گفتن خدا با بنده است و دعا، سخن گفتن بنده با خداست. و در برنامه تربیتی روزانه اسلام به عنوان نماز، از هر دو نوع بهره مند می شویم. بخشی از نماز را قرآن خواندن در بر می گیرد و بخش دیگری را دعا تشکیل می دهد.
قرآن داروخانه ای است که نسخه های شفا بخش برای امراض ما دارد و هر انسانی باید از این دستور العمل ها استفاده کند:
(وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنینَ؛[اسراء/82] و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است برای مؤمنان، نازل می ‌کنیم.)

و همین قرآن بر دعا تاکید بسیار کرده است:
(وَ قالَ رَبُّکُمُ ادْعُونی‌ أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتی‌ سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرینَ؛[غافر/60] پروردگار شما گفته است: مرا بخوانید تا (دعای) شما را بپذیرم! کسانی که از عبادت من تکبّر می ‌ورزند به زودی با ذلّت وارد دوزخ می ‌شوند!)
آیه شریفه نخست به (دعا) تعبیر می ‌کند سپس در ادامه از دعا به عبادت تعبیر می کند.

و در آیه دیگر ارج و منزلت بندگان در نزد خدا را به دعای آن ها گره می زند.
(قُلْ ما یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاؤُکُمْ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزاماً؛[فرقان/77] بگو: پروردگارم برای شما ارجی قائل نیست اگر دعای شما نباشد شما (آیات خدا و پیامبران را) تکذیب کردید، و (این عمل) دامان شما را خواهد گرفت و از شما جدا نخواهد شد!)
البته حتی اگر در آیه دعا به منزله عبادت نیز باشد، تفاوتی نخواهد کرد. چون دعا به معنایی که در نزد ما رایج است، اساس عبادت شمرده شده است.(قَالَ النبی(ص) الدُّعَاءُ مُخُّ الْعِبَادَة؛[1] پیامبر(ص) می فرمایند دعا اساس عبادت است.)
بنابراین باید هر کدام از قرائت قرآن و دعا را در جای خویش داشته باشیم. و طبیعتا ثواب هر کدام از این ها به عوامل زیادی بستگی دارد. حضور قلب، میزان تاثیر بر روی انسان و ... اموری هستند که ثواب ها را تعیین می کنند و ارزیابی آنها از عهده بندگان خارج است.

[1]. إرشاد القلوب إلی الصواب، ج‌1، ص148.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین