از پیشوایان اسلام، روایاتی وجود دارد مبنی بر این که زردشتیان پیامبری داشتند و او صاحب کتاب آسمانی بود، لیکن بعداً از بین رفت. (1) طبق این دیدگاه: آیینی که زرتشت به جهانیان عرضه داشت، آیین توحیدی بود و به مبدأ و معاد و هدایت شریعتی خداوندی و نبوت معتقد بود. شهید مرتضی مطهری میگوید: "آن چه در مورد زرتشت محقق است این که او مردم را به توحید در عبادت دعوت میکرد. اهورامزدا از نظر شخص زرتشت نام خدای نادیده، خالق جهان و انسان است، و تنها موجودی است که شایسته پرستش است." (2) زرتشتیها معتقدند که روح آدمی پس از مرگ در عالم دیگری زندگی میکند و زندگی او براساس کارهای دنیویاش میباشد. فرد اگر نیکوکار باشد، در زندگی پس از مرگ، متنعم میشود و از زشتکاری خویش معذب میگردد. (3) آنان به بهشت، جهنم و( اعراف) اعتقاد دارند. (4) در این باورها (مبدأ، معاد و نبوت عامه) بین اسلام و زرتشت اشتراک هست. در مسائل اخلاقی همانند راستگویی و پرهیز از دروغ نیز دو آیین تا حدودی مشترکاند. از آن جایی که شعار زرتشتیان پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک است، و میگویند: راستگویی آدمی را بهشت و دروغگویی به جهنم سوق میدهد. شبیه این اعتقاد در اسلام هم وجود دارد که گفته شده: نجات در صداقت و هلاکت در دروغگویی است. اما جدای از این چند امر مشترک، در بسیاری از امور تفاوت هست، مثلاً دین اسلام بر محور رهنمودهای پیامبر اسلام، وحی به حضرت و قرآن قرار دارد که زرتشتیها این امور را قبول ندارند. آنان آتش را مقدس میشمارند و در آتشکدهها آتش را فروزان نگاه میدارند. پیراهن مقدس ( سدره) را طی مراسمی به تن پسران میپوشانند و ریسمان مقدس (کستی) را بر کمرشان میبندند. کالبد مردگان را در( برج خاموش) یا در( دخمه) مینهند و آن را غذای لاشخورها میسازند. (5)اینها را مسلمانان قبول ندارند. در اعتقاد زرتشتیان جهان از دو نظام خیر و شر تشکیل شده است. ذات خوب به همراه شش فرشته روحهای جاویدان و ازلی را تشکیل میدهند.و ذات به همراه شش فرشتة شر، هفت روح خبیث را تشکیل میدهند. (6) زردشتیها به ازدواج با محارم روی میآورند،(7) که در اسلام پذیرفته شده نیست در اسلام امهات مسائل احکامی و آنچه که به عنوان فروغ دین معروف است، در ده عنوان: نماز، روزه، حج، جهاد، امر به معروف، نهی از منکر، زکات، تولی و تبری، خلاصه میشود که اینها را زردشتیها قبول ندارند.(8) پی نوشت ها : 1- مجلسی، بحارالانوار، ج 14، ص463 2- مرتضی مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص 191 3- مبلغی، ادیان و مذاهب ،ج1،ص،375و366. 4- جان ناس، تاریخ جامع ادیان، ص 475 5- همان، ص 478 - 482 6- مبلغی، همان، ص 328 7-همان، ص 399 تا 402 8-برای اطلاع بیشتر ، مراجعه شود به : تاریخ ادیان و مذاهب جهان، مبلغی آبادانی، ج 1، ص 293 به بعد؛ نیز تاریخ جامع ادیان، جان ناس، ص 447 به بعد.
دین زرتشت در مقایسه با دین اسلام چه اشتراک و افتراقی دارد؟
از پیشوایان اسلام، روایاتی وجود دارد مبنی بر این که زردشتیان پیامبری داشتند و او صاحب کتاب آسمانی بود، لیکن بعداً از بین رفت. (1)
طبق این دیدگاه: آیینی که زرتشت به جهانیان عرضه داشت، آیین توحیدی بود و به مبدأ و معاد و هدایت شریعتی خداوندی و نبوت معتقد بود.
شهید مرتضی مطهری میگوید: "آن چه در مورد زرتشت محقق است این که او مردم را به توحید در عبادت دعوت میکرد. اهورامزدا از نظر شخص زرتشت نام خدای نادیده، خالق جهان و انسان است، و تنها موجودی است که شایسته پرستش است." (2)
زرتشتیها معتقدند که روح آدمی پس از مرگ در عالم دیگری زندگی میکند و زندگی او براساس کارهای دنیویاش میباشد. فرد اگر نیکوکار باشد، در زندگی پس از مرگ، متنعم میشود و از زشتکاری خویش معذب میگردد. (3)
آنان به بهشت، جهنم و( اعراف) اعتقاد دارند. (4)
در این باورها (مبدأ، معاد و نبوت عامه) بین اسلام و زرتشت اشتراک هست. در مسائل اخلاقی همانند راستگویی و پرهیز از دروغ نیز دو آیین تا حدودی مشترکاند. از آن جایی که شعار زرتشتیان پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک است، و میگویند: راستگویی آدمی را بهشت و دروغگویی به جهنم سوق میدهد. شبیه این اعتقاد در اسلام هم وجود دارد که گفته شده: نجات در صداقت و هلاکت در دروغگویی است.
اما جدای از این چند امر مشترک، در بسیاری از امور تفاوت هست، مثلاً دین اسلام بر محور رهنمودهای پیامبر اسلام، وحی به حضرت و قرآن قرار دارد که زرتشتیها این امور را قبول ندارند.
آنان آتش را مقدس میشمارند و در آتشکدهها آتش را فروزان نگاه میدارند. پیراهن مقدس ( سدره) را طی مراسمی به تن پسران میپوشانند و ریسمان مقدس (کستی) را بر کمرشان میبندند. کالبد مردگان را در( برج خاموش) یا در( دخمه) مینهند و آن را غذای لاشخورها میسازند. (5)اینها را مسلمانان قبول ندارند.
در اعتقاد زرتشتیان جهان از دو نظام خیر و شر تشکیل شده است. ذات خوب به همراه شش فرشته روحهای جاویدان و ازلی را تشکیل میدهند.و ذات به همراه شش فرشتة شر، هفت روح خبیث را تشکیل میدهند. (6)
زردشتیها به ازدواج با محارم روی میآورند،(7) که در اسلام پذیرفته شده نیست در اسلام امهات مسائل احکامی و آنچه که به عنوان فروغ دین معروف است، در ده عنوان: نماز، روزه، حج، جهاد، امر به معروف، نهی از منکر، زکات، تولی و تبری، خلاصه میشود که اینها را زردشتیها قبول ندارند.(8)
پی نوشت ها :
1- مجلسی، بحارالانوار، ج 14، ص463
2- مرتضی مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص 191
3- مبلغی، ادیان و مذاهب ،ج1،ص،375و366.
4- جان ناس، تاریخ جامع ادیان، ص 475
5- همان، ص 478 - 482
6- مبلغی، همان، ص 328
7-همان، ص 399 تا 402
8-برای اطلاع بیشتر ، مراجعه شود به : تاریخ ادیان و مذاهب جهان، مبلغی آبادانی، ج 1، ص 293 به بعد؛ نیز تاریخ جامع ادیان، جان ناس، ص 447 به بعد.
- [سایر] آیا ماهیت آیین زرتشت ماهیتی کاملاً توحیدی و الهی است یا ثنوی پرست می باشند؟ تفاوتها و شباهتهای دین زرتشت با دین اسلام در احکام و آموزه های دینی چیست؟
- [آیت الله مظاهری] با توجّه به تأکیدات و توجّه دین مبین اسلام بر حفظ محیط زیست و رعایت بهداشت محیط و بهداشت عمومی، حکم تخریب محیط زیست که موجب ضرر و زیان عمومی است نظیر آلوده ساختن رودخانهها، نهرها و دریاچهها چه از طریق پساب شیمیایی کارخانجات و چه از طریق دیگر که منجر به آسیب رساندن یا نابودی محیط زیست آبها و دریاها میشود و همچنین دیدگاه فقهی در باره تخریب جنگلها و مراتع که از انفال میباشد، چیست؟
- [آیت الله مظاهری] نقل شده است که در آغاز نهضت پیامبر کسانی از مذاهب مختلف به دین اسلام گرویدند، یهود و نصارا، و نقل قول از تاریخ آن زمان هست که شخصی یهودی (دانشمند) احتمالاً یهودا در دین اسلام نفوذ کرده و با جاسوسی از پیامبر جملاتی نقل قول میکرده که پس از کشف موضوع اقرار میکند که بیش از سه هزار حدیث جعل نموده و در جامعه آن زمان پخش نموده، نقل قول فوق نموداری از نفوذ بیگانگان در دین و نقش ایشان در تحریف دین میباشد و بنا بر این باید با هر نقل قولی عقلانی برخورد نمود، صحّت این مطلب چقدر است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا امتناع از پرداخت زکات، تمرّد از احکام ضروری دین تلقّی میشود و آیا منکر ضروری بودن آن محکوم به کفر است و آیا اسلام برای گرفتن زکات از چنین فردی میتواند به قوه قهریه متوسل شود؟
- [آیت الله مظاهری] آیا ولایت فقیه جزء اعتقادات شیعه است یا جزء مقدّسات؟ اگر در زمان غیبت امام معصوم مقولهای بنام ولایت فقیه نبود آیا در دین اسلام که معتقد به کامل بودن آن هستیم نقصی وارد میشد؟
- [سایر] با توجه به مفهوم آزادی با چه معیار منطقی و عقلی، بردهداری در اسلام به طور قطع، حرام و ممنوع نگردیده است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر دختر جوانی نخواهد اصلاً ازدواج کند ولی همه شئونات دیگر اسلامی را رعایت کند و باعث فساد در جامعه نشود آیا مرتکب گناه شده است. آیا ازدواج در دین اسلام امری واجب است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا امتناع از پرداخت خمس و زکات، تمرّد از احکام ضروری دین تلقّی میشود و آیا منکر ضروری بودن آن محکوم به کفر است و آیا اسلام برای گرفتن خمس و زکات از چنین فردی میتواند به قوه قهریه متوسل شود؟
- [سایر] گستره علوم در اسلام چقدر است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا سیاست جزء دین است؟ منظور از سیاست چیست؟