تبریک
تبریک نوعی دعا کردن و تهنیت گفتن است
آیا تبریک گفتن یا هدیه دادن در ولنتاین جایز است؟
در این باره باید به چند نکته توجه کرد: 1- موضع اسلام نسبت به آیین و سنن، موضع صفر یا صد نیست که یا چشم بسته هر سنتی پذیرفته شود یا آنکه تمام سنت های غیر برخواسته از فرهنگ اسلامی، نفی شود. بلکه باید در هر سنتی تامل کرد و وجوه مثبت یا منفی آن را با عقل واکاوی کرد تا اگر ارزشمند بود آن را پاس داشت و اگر زیان بار بود، با آن مخالفت کرد. نظیر آنچه ما درباره نوروز معتقدیم. که به دلیل عناصری نظیر صله رحم، نظافت و ... در اسلام، نه تنها نوروز نفی نمی شود. بلکه با آدابی چون غسل، ذکر و دعا و ... پذیرفته و بلکه ارتقاء نیز می یابد. حضرت علی (ع) می فرمایند: آداب پسندیده ای را که بزرگان این امّت به آن عمل کردند، و ملّت اسلام با آن پیوند خورده، و رعیّت با آن اصلاح شدند، بر هم مزن (نهج البلاغه، نامه 53) 2- باید فرق تعامل فرهنگی با تهاجم فرهنگی را مد نظر قرار داد که آیا در مقابل رسوم وارداتی فقط وجوه مثبت آن وارد زندگی ما می شود، یا بیش از آنکه انتخاب ما در وجوه مثبت عملی شود، وجوه منفی بسیاری با آن رسوم وارد زندگی مان می شود! از این رو نباید با شعار عشق ورزی، غافل شد و عناصر و اجزای فراوان توام با این مناسبت را ندید. که اگر عشق ورزی، در باطنش به هوسرانی تبدیل شده و اگر عشق ورزی در مجرای صحیحش قرار نگرفته و ... دیگر با یک پدیده مثبت مواجه نیستیم. بلکه امر شنیعی را در زر ورق دیده و فریب ظاهرش را خورده ایم. 3- استقلال فرهنگی در مقابل دشمن امری معقول و خردورزانه است. عاقلانی که سابقه استعمار گری غربی ها را می بینند ، می دانند که غرب برای استعمار و سلطه بدون زحمت بر دیگران ، با بسط مؤلفه های فرهنگی خود نظیر زبان ، سبک زندگی و ... راه چپاول را باز می کند. طبیعی است در چنین میدان مواجهه ای نباید مثل کبک سر را در برف کرده و همه چیز را گل و بلبل دید و در همه چیز با ساده اندیشی و خوشبینی فقط نظاره گر بود . 4- با توجه به موارد ذکر شده و حقایق غیر قابل کتمان این مناسبت و توجه به چند قاعده دینی، تکلیف را روشن می کند: الف) ممنوع بودن کمک به رشد باطل : ( وَتَعَاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَالتَّقْوَیٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَاب ؛ و در راه نیکو کاری و پرهیزگاری با همدیگر همکاری کنید و (هرگز) در راه گناه و تجاوز همکاری نکنید، و از خدا بترسید، بی گمان خداوند سخت کیفر است.) (1) ب) لزوم از بین بردن زمینه فساد آن گونه که حضرت موسی (ع) نسبت به گوساله سامری کرد : ( وَانْظُرْ إِلَیٰ إِلَٰهِکَ الَّذِی ظَلْتَ عَلَیْهِ عَاکِفًا ۖ لَنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنْسِفَنَّهُ فِی الْیَمِّ نَسْفًا ؛ اکنون به معبودت بنگر که پیوسته عبادتش می کردی (و آن را رها نمی کردی) آن را خواهیم سوزاند، سپس (خاکستر و ذرات) آن را در دریا پراکنده می سازیم.) (2) بر این اساس، اگرکسانی به دنبال فرهنگ عشق ورزی و ابراز محبت در جامعه هستند ،می بایست به گونه ای آن را برنامه ریزی کنند که کم ترین آسیب فرهنگی و اجتماعی را در پی داشته باشد . وقتی در ظرفیت های فرهنگی خودمان مناسبت های متعدد مذهبی، نظیر سالگرد ازدواج حضرت علی و حضرت زهرا ( سلام الله علیهما) و نیز مناسبت های ایرانی نظیر جشن اسفندگان(سپندارمذگان) و جشن بهار را برای ابراز عشق و محبت به یکدیگر داریم(3)، چه نیازی به اجرای رسومی داریم که با باورهای ما فاصله زیادی دارند؟! پی نوشت ها : 1-سوره مائده ، آیه 2 . 2-سوره طه، آیه 97 . 3-ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه که در سال 391 هجری تألیف کرده است، آنجا که درباره ی جشن های ایرانی سخن می گوید، از جشنی نام می برد که در روز اسفندارمذ ، یعنی در پنجم اسفند برگزار می شد.در ایران کهن، یک جشن بهاری زنان بوده که در آن روز زنان از آزادی بیشتری برخوردار بودند و بویژه دختران (دم بخت) به همسرگزینی تشویق می شدند و از این رو این جشن را (مردگیران) می نامیدند. سپس تر با نفوذ بیشتر مذهب این جشن نخست تغییر ماهیت داده و جشن زنان شوهردار شده و این دسته زنان در آن روز از شوهران خود به پاس یکسال پارسایی و خانه داری و شوهردوستی هدیه می گرفتند،روز این جشن پنجم اسفند بود.
در این باره باید به چند نکته توجه کرد: 1- موضع اسلام نسبت به آیین و سنن، موضع صفر یا صد نیست که یا چشم بسته هر سنتی پذیرفته شود یا آنکه تمام سنت های غیر برخواسته از فرهنگ اسلامی، نفی شود. بلکه باید در هر سنتی تامل کرد و وجوه مثبت یا منفی آن را با عقل واکاوی کرد تا اگر ارزشمند بود آن را پاس داشت و اگر زیان بار بود، با آن مخالفت کرد. نظیر آنچه ما درباره نوروز معتقدیم. که به دلیل عناصری نظیر صله رحم، نظافت و ... در اسلام، نه تنها نوروز نفی نمی شود. بلکه با آدابی چون غسل، ذکر و دعا و ... پذیرفته و بلکه ارتقاء نیز می یابد. حضرت علی (ع) می فرمایند: آداب پسندیده ای را که بزرگان این امّت به آن عمل کردند، و ملّت اسلام با آن پیوند خورده، و رعیّت با آن اصلاح شدند، بر هم مزن (نهج البلاغه، نامه 53) 2- باید فرق تعامل فرهنگی با تهاجم فرهنگی را مد نظر قرار داد که آیا در مقابل رسوم وارداتی فقط وجوه مثبت آن وارد زندگی ما می شود، یا بیش از آنکه انتخاب ما در وجوه مثبت عملی شود، وجوه منفی بسیاری با آن رسوم وارد زندگی مان می شود! از این رو نباید با شعار عشق ورزی، غافل شد و عناصر و اجزای فراوان توام با این مناسبت را ندید. که اگر عشق ورزی، در باطنش به هوسرانی تبدیل شده و اگر عشق ورزی در مجرای صحیحش قرار نگرفته و ... دیگر با یک پدیده مثبت مواجه نیستیم. بلکه امر شنیعی را در زر ورق دیده و فریب ظاهرش را خورده ایم. 3- استقلال فرهنگی در مقابل دشمن امری معقول و خردورزانه است. عاقلانی که سابقه استعمار گری غربی ها را می بینند ، می دانند که غرب برای استعمار و سلطه بدون زحمت بر دیگران ، با بسط مؤلفه های فرهنگی خود نظیر زبان ، سبک زندگی و ... راه چپاول را باز می کند. طبیعی است در چنین میدان مواجهه ای نباید مثل کبک سر را در برف کرده و همه چیز را گل و بلبل دید و در همه چیز با ساده اندیشی و خوشبینی فقط نظاره گر بود . 4- با توجه به موارد ذکر شده و حقایق غیر قابل کتمان این مناسبت و توجه به چند قاعده دینی، تکلیف را روشن می کند: الف) ممنوع بودن کمک به رشد باطل : ( وَتَعَاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَالتَّقْوَیٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَاب ؛ و در راه نیکو کاری و پرهیزگاری با همدیگر همکاری کنید و (هرگز) در راه گناه و تجاوز همکاری نکنید، و از خدا بترسید، بی گمان خداوند سخت کیفر است.) (1) ب) لزوم از بین بردن زمینه فساد آن گونه که حضرت موسی (ع) نسبت به گوساله سامری کرد : ( وَانْظُرْ إِلَیٰ إِلَٰهِکَ الَّذِی ظَلْتَ عَلَیْهِ عَاکِفًا ۖ لَنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنْسِفَنَّهُ فِی الْیَمِّ نَسْفًا ؛ اکنون به معبودت بنگر که پیوسته عبادتش می کردی (و آن را رها نمی کردی) آن را خواهیم سوزاند، سپس (خاکستر و ذرات) آن را در دریا پراکنده می سازیم.) (2) بر این اساس، اگرکسانی به دنبال فرهنگ عشق ورزی و ابراز محبت در جامعه هستند ،می بایست به گونه ای آن را برنامه ریزی کنند که کم ترین آسیب فرهنگی و اجتماعی را در پی داشته باشد . وقتی در ظرفیت های فرهنگی خودمان مناسبت های متعدد مذهبی، نظیر سالگرد ازدواج حضرت علی و حضرت زهرا ( سلام الله علیهما) و نیز مناسبت های ایرانی نظیر جشن اسفندگان(سپندارمذگان) و جشن بهار را برای ابراز عشق و محبت به یکدیگر داریم(3)، چه نیازی به اجرای رسومی داریم که با باورهای ما فاصله زیادی دارند؟! پی نوشت ها : 1-سوره مائده ، آیه 2 . 2-سوره طه، آیه 97 . 3-ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه که در سال 391 هجری تألیف کرده است، آنجا که درباره ی جشن های ایرانی سخن می گوید، از جشنی نام می برد که در روز اسفندارمذ ، یعنی در پنجم اسفند برگزار می شد.در ایران کهن، یک جشن بهاری زنان بوده که در آن روز زنان از آزادی بیشتری برخوردار بودند و بویژه دختران (دم بخت) به همسرگزینی تشویق می شدند و از این رو این جشن را (مردگیران) می نامیدند. سپس تر با نفوذ بیشتر مذهب این جشن نخست تغییر ماهیت داده و جشن زنان شوهردار شده و این دسته زنان در آن روز از شوهران خود به پاس یکسال پارسایی و خانه داری و شوهردوستی هدیه می گرفتند،روز این جشن پنجم اسفند بود.
پاسخ:
در این باره باید به چند نکته توجه کرد:
1- موضع اسلام نسبت به آیین و سنن، موضع صفر یا صد نیست که یا چشم بسته هر سنتی پذیرفته شود یا آنکه تمام سنت های غیر برخواسته از فرهنگ اسلامی، نفی شود. بلکه باید در هر سنتی تامل کرد و وجوه مثبت یا منفی آن را با عقل واکاوی کرد تا اگر ارزشمند بود آن را پاس داشت و اگر زیان بار بود، با آن مخالفت کرد. نظیر آنچه ما درباره نوروز معتقدیم. که به دلیل عناصری نظیر صله رحم، نظافت و ... در اسلام، نه تنها نوروز نفی نمی شود. بلکه با آدابی چون غسل، ذکر و دعا و ... پذیرفته و بلکه ارتقاء نیز می یابد.
حضرت علی (ع) می فرمایند: آداب پسندیده ای را که بزرگان این امّت به آن عمل کردند، و ملّت اسلام با آن پیوند خورده، و رعیّت با آن اصلاح شدند، بر هم مزن (نهج البلاغه، نامه 53)
2- باید فرق تعامل فرهنگی با تهاجم فرهنگی را مد نظر قرار داد که آیا در مقابل رسوم وارداتی فقط وجوه مثبت آن وارد زندگی ما می شود، یا بیش از آنکه انتخاب ما در وجوه مثبت عملی شود، وجوه منفی بسیاری با آن رسوم وارد زندگی مان می شود! از این رو نباید با شعار عشق ورزی، غافل شد و عناصر و اجزای فراوان توام با این مناسبت را ندید. که اگر عشق ورزی، در باطنش به هوسرانی تبدیل شده و اگر عشق ورزی در مجرای صحیحش قرار نگرفته و ... دیگر با یک پدیده مثبت مواجه نیستیم. بلکه امر شنیعی را در زر ورق دیده و فریب ظاهرش را خورده ایم.
3- استقلال فرهنگی در مقابل دشمن امری معقول و خردورزانه است. عاقلانی که سابقه استعمار گری غربی ها را می بینند ، می دانند که غرب برای استعمار و سلطه بدون زحمت بر دیگران ، با بسط مؤلفه های فرهنگی خود نظیر زبان ، سبک زندگی و ... راه چپاول را باز می کند. طبیعی است در چنین میدان مواجهه ای نباید مثل کبک سر را در برف کرده و همه چیز را گل و بلبل دید و در همه چیز با ساده اندیشی و خوشبینی فقط نظاره گر بود .
4- با توجه به موارد ذکر شده و حقایق غیر قابل کتمان این مناسبت و توجه به چند قاعده دینی، تکلیف را روشن می کند:
الف) ممنوع بودن کمک به رشد باطل :
( وَتَعَاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَالتَّقْوَیٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَاب ؛ و در راه نیکو کاری و پرهیزگاری با همدیگر همکاری کنید و (هرگز) در راه گناه و تجاوز همکاری نکنید، و از خدا بترسید، بی گمان خداوند سخت کیفر است.) (1)
ب) لزوم از بین بردن زمینه فساد آن گونه که حضرت موسی (ع) نسبت به گوساله سامری کرد :
( وَانْظُرْ إِلَیٰ إِلَٰهِکَ الَّذِی ظَلْتَ عَلَیْهِ عَاکِفًا ۖ لَنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنْسِفَنَّهُ فِی الْیَمِّ نَسْفًا ؛ اکنون به معبودت بنگر که پیوسته عبادتش می کردی (و آن را رها نمی کردی) آن را خواهیم سوزاند، سپس (خاکستر و ذرات) آن را در دریا پراکنده می سازیم.) (2)
بر این اساس، اگرکسانی به دنبال فرهنگ عشق ورزی و ابراز محبت در جامعه هستند ،می بایست به گونه ای آن را برنامه ریزی کنند که کم ترین آسیب فرهنگی و اجتماعی را در پی داشته باشد . وقتی در ظرفیت های فرهنگی خودمان مناسبت های متعدد مذهبی، نظیر سالگرد ازدواج حضرت علی و حضرت زهرا ( سلام الله علیهما) و نیز مناسبت های ایرانی نظیر جشن اسفندگان(سپندارمذگان) و جشن بهار را برای ابراز عشق و محبت به یکدیگر داریم(3)، چه نیازی به اجرای رسومی داریم که با باورهای ما فاصله زیادی دارند؟!
پی نوشت ها :
1-سوره مائده ، آیه 2 .
2-سوره طه، آیه 97 .
3-ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه که در سال 391 هجری تألیف کرده است، آنجا که درباره ی جشن های ایرانی سخن می گوید، از جشنی نام می برد که در روز اسفندارمذ ، یعنی در پنجم اسفند برگزار می شد.در ایران کهن، یک جشن بهاری زنان بوده که در آن روز زنان از آزادی بیشتری برخوردار بودند و بویژه دختران (دم بخت) به همسرگزینی تشویق می شدند و از این رو این جشن را (مردگیران) می نامیدند. سپس تر با نفوذ بیشتر مذهب این جشن نخست تغییر ماهیت داده و جشن زنان شوهردار شده و این دسته زنان در آن روز از شوهران خود به پاس یکسال پارسایی و خانه داری و شوهردوستی هدیه می گرفتند،روز این جشن پنجم اسفند بود.
- [سایر] با سلام.تولدتون پیشا پیش مبارک استاد. چون امشب اینترنت در دسترسم نیست یه روز زودتر بهتون تبریک گفتم راستش براتون یه هدیه دارم بهتره بگم درست کردم انشا الله خوشتون بیاد برای دیدنش حتما به این آدرس برید anfalblog.blogfa.com و ادامه مطلب رو بخونید حتما نظرتون رو در این آدرس یا سایت خودتون بنویسید تا بفهمم پیامم رو خوندید. بازم تبریک میگم .یا حق
- [آیت الله خامنه ای] اگر هدیه در گیرنده آن تأثیر بگذارد و موجب برقراری ارتباطات نامناسب و یا روابط مشکوک امنیتی شود، آیا گرفتن آن هدیه و تصرّف در آن جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر احتمال داده شود که هدیه برای ترغیب و تشویق گیرنده آن برای انجام تبلیغات به نفع هدیه دهنده است، آیا گرفتن آن جایز است؟
- [سایر] آیا جایز است زکات فطره را به عنوان هدیه، به خویشاوندان آبرومند و مستحق داد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است زکات فطره را به عنوان هدیه، به خویشاوندان آبرومند و مستحق داد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا دعانویسی و پول گرفتن در مقابل آن به عنوان کسب یا هدیه جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا شرعاً تصرّف در هدیه ای که یتیم غیر بالغ اهدا می کند جایز است؟
- [آیت الله بهجت] هدیه دسته های گل به صاحب عزا که گاهی قیمت آن ها بسیار زیاد است جهت عرض تسلیت، جایز است؟
- [سایر] آیا جایز است یک هدیه ای که شوهرم به من داده، به کسی دیگر بدون اجازه شوهرم هدیه کنم؟ چون از آن لحظه که به من داد مال من شده است.
- [آیت الله سیستانی] هدیه کردن کلیه مثلاً از آدمی زنده برای زنده دیگر و یا با وصیت مرده ای برای زنده اعم از مسلمان برای کافر ویا به عکس، جایز است؟ و آیا فرقی میان اعضاء هدیه شده وجود دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر چیزی را که خُمس آن داده نشده به کسی هبه کنند یا ببخشند، خمس آن بر عهده هدیه دهنده است و هدیه گیرنده تمام آن را مالک می‌شود و بر عهده او چیزی نیست.
- [آیت الله بهجت] فطره کسی که پیش از برآمدن هلال ماه شوال مهمان شخص دیگری شده است بر میزبان واجب است، بهشرط آنکه برای خوردن غذا به منزل او آمده باشد، ولو بعداً مانعی پیش آید که نتواند غذا صرف کند، اما اگر وقت رؤیت هلال، غذایی برای کسی هدیه بفرستد، در صورتی که اینگونه هدیه مستمر نبوده و صدق نانخور یا مهمان بر او نکند، فطره او بر هدیه دهنده واجب نیست، هر چند با مال او افطار کرده باشد.
- [آیت الله مظاهری] کسانی را که نمیدانیم خمس میدهند یا نه، معامله با آنها یا رفتن به مهمانی آنها و گرفتن هدیه از آنها جایز است و تفحص و جستجو لازم نیست و همچنین است افرادی که میدانیم خمس نمیدهند یا معامله حرام میکنند در صورتی که یقین به حرمت عین مورد تصرّف نداشته باشیم.
- [آیت الله مظاهری] اجیر باید عمل را به قصد آنچه که در ذمّه میّت است به جا آورد و اگر ثواب آن را برای او هدیه کند کافی نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که برای نیابت اجیر می‌شود، باید عمل را از طرف منوب عنه به جا آورد و اگر عملی را انجام دهد و ثواب آن را برای او هدیه کند کافی نیست؛ بلی اگر برای اهداء ثواب اجیر شود، عمل را انجام می‌دهد و ثواب آن را برای منوب عنه، هدیه مینماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اجیر عبادتهای شخص مرده را به نیابت از او بجا آورد و اگر عملیرا انجام دهد وثواب آن را برای او هدیه کند کافی نیست.
- [آیت الله مظاهری] چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر می‌دهد لازم نیست به او بگوید که زکات است، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد مستحب است به اسم هدیه بدهد ولی باید قصد زکات نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اجیر باید عمل را به قصد انچه در ذمه میت است به جا اورد و اگر عملی را انجام دهد و ثواب ان را برای او هدیه کند کافی نیست
- [آیت الله جوادی آملی] .آنچه متعلق خمس است، مطلق درآمد است ; نه خصوص درآمد کسب , بنابراین جایزه، هبه، صله، هدیه و مانند آن ها متعلق خمس است, هرچند مقدار کم آنها خمس ندارد. عدم تکرار خمس
- [آیت الله سبحانی] انسان می تواند برای بعضی از کارهای مستحبی مثل زیارت قبر پیغمبر و امامان(علیهم السلام) از طرف زندگان اجیر شود، و نیز می تواند کار مستحبی را انجام دهد و ثواب آن را برای مردگان یا زندگان هدیه نماید.