هدیه
هديه دادن هر گاه كه به قصد جلب دوستی و محبت و بزرگداشت و يا به صلاح آوردن كسی داده شود كار بسيار پسنديده‌ای است.
آیا دعانویسی و پول گرفتن در مقابل آن به عنوان کسب یا هدیه جایز است؟
اگر دعاهای مشروعه ماثوره باشد مانعی ندارد ولی دعانویسی خرافی حرفه ای جایز نیست.
اگر دعاهای مشروعه ماثوره باشد مانعی ندارد ولی دعانویسی خرافی حرفه ای جایز نیست.
پاسخ:
اگر دعاهای مشروعه ماثوره باشد مانعی ندارد ولی دعانویسی خرافی حرفه ای جایز نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر شخصی وصیت کندکه بعد از مرگش بخشی از اعضای بدنش را بفروشند و به عنوان هدیه، خانواده اش ازآن پول استفاده کنند چه حکمی دارد؟
- ما پس از پی بردن به حرام بودن فروش سیگار کسب را جمع کرده و تمامی سیگارها را یکجا فروختیم. آیا این پول هم حرام است و باید با این پول اگر حرام است چه کار کنیم؟
- اینجانب مبلغی را به عنوان هدیه در یک حساب بلند مدت در بانکی جهت برادرم واریز کرده ام که خود ایشان اطلاع ندارد و تصمیم دارم در شرایط مناسب به ایشان اطلاع دهم که این حساب هدیه من به ایشان است.اکنون سال خمسی من رسیده و می خواستم بدانم آیا خمس این پول را باید بدهم یا بر عهده برادرم است؟
- آیا جایز است در ساعات اداری که مراجعه کننده نداشته و بیکار می باشیم از وقت خود جهت درس خواندن و کسب علم استفاده نماییم؟
- آیا جایز است در ساعات اداری که مراجعه کننده نداشته و بیکار می باشیم از وقت خود جهت درس خواندن و کسب علم استفاده نماییم؟
- آیا جبران کاهش ارزش پول در قرض جایز است یا از مصادیق ربا می باشد؟
- به استخضار می رساند یکی از دوستان بنده از مرجعی تقلید می کند که رایت هرنوع CD را جایز می داند. اگر ایشان به بنده CD هدیه کننداز نظر شما چه حکمی دارد.
- پس از مدتی توانستم منزلی بخرم اما جهت سرمایه گذاری در کار مجبور هستم آن را بفروشم، آیا پس از فروش و مصرف پول آن جهت کسب درآمد مشروع باید خمس آن را بپردازم؟
- اگرتعدادی از افراد مصمم شوند تا هر کدام مقدار معینی پول روی هم گذاشته و سپس از بین خود شخصی را به قید قرعه انتخاب کرده تا آن شخص به نیابت از دیگران به سفر عتبات عالیات برود از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ (1. اگر پول مورد نظر به عنوان هدیه برای آن شخص باشد 2. اگر پول مورد نظر به عنوان وام باشد)
- در صورت جایز بودن متعه اهل کتاب در کشورهای غربی آیا باید صیغه عقد به زبان عربی خوانده شود یا همان توافق بین 2 نفر بر سر زمان و مهریّه (در قالب هدیه) کفایت می کند ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسب درآمد از نوشتن اذکار، ادعیه و موارد مشابه (به صورت کلی دعانویسی) بر روی سنگ (مانند عقیق) یا کاغذ (مانند اوراد و تعویذات) و موارد مشابه چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا تبریک گفتن یا هدیه دادن در ولنتاین جایز است؟
- [سایر] آیا سحر و جادو و دعانویسی صحت دارد؟ نظر اسلام چیست؟
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی هدیه ای بدهد و شرطی در ضمن آن بکند مثلاً بگوید این پول را بگیر و با آن فلان چیز را بخر آیا میشود از این شرط تخلف کرد و در جای دیگر آن پول را خرج نمود با توجه به این مطلب که آن پول فقط هدیه است نه کفاره و نذر واگر شک داشته باشم که هدیه است یا کفاره و... حکم چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر هدیه در گیرنده آن تأثیر بگذارد و موجب برقراری ارتباطات نامناسب و یا روابط مشکوک امنیتی شود، آیا گرفتن آن هدیه و تصرّف در آن جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر احتمال داده شود که هدیه برای ترغیب و تشویق گیرنده آن برای انجام تبلیغات به نفع هدیه دهنده است، آیا گرفتن آن جایز است؟
- [آیت الله بهجت] آیا ادامه ی کسب پس از انقضای مدت اجاره مغازه یا پاساژ یا هر محل کسب دیگری، شرعا جایز است؟
- [سایر] آیا جایز است زکات فطره را به عنوان هدیه، به خویشاوندان آبرومند و مستحق داد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است زکات فطره را به عنوان هدیه، به خویشاوندان آبرومند و مستحق داد؟
- [آیت الله سبحانی] پولی از طرف دوستانم جهت خرید هدیه ای برای اهداء به شخص ثالث جمع شده، آیا می توانم این مبلغ پول را بردارم و در عوض یکی از وسائل منزلم را هدیه بدهم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- انسان می تواند برای بعضی از کارهای مستحب مانند زیارت قبر پیغمبر(صلی الله علیه وآله) و امامان(علیهم السلام) از طرف زندگان اجیر شود، ولی احتیاط واجب آن است که پول را برای مقدمات کار بگیرد و نیز می تواند اعمال مستحبی را انجام دهد و ثواب آن را به اموات یا زنده ها هدیه نماید.
- معاملات ارزی جایز است، یعنی می توان اسکناس ایرانی را به لیره سوری یا ریال سعودی یا مارک یا دلار معامله کرد و کم و زیاد در آن اشکالی ندارد، ولی اگر کسی پولی را به دیگری قرض بدهد خواه پول ایرانی باشد یا پول خارجی فقط همان مقداررا می تواند از او بگیرد و زیادتر از آن ربا و حرام است و اگر کسی مقداری پول خارجی مثلاً یکصد مارک به دیگری وام بدهد، بعد ناچار شود در مقابل آن ریال ایرانی تحویل دهد باید به نرخ بازار متعارف و معمول حساب کند، مگر این که طلبکار به کمتر از آن راضی شود.
- مخارجی را که برای به دست آوردن فایده می کند، مانند خرج باربری و دلالی و غیر آن جزء مخارج کسب حساب می شود.
- هرگاه خریدار از اول قصدش این باشد که پول جنس را ندهد معامله اشکال دارد، همچنین اگر قصدش این باشد که از پول حرام بدهد، ولی اگر از اول قصدش این نباشد بعداً از حرام بدهد معامله صحیح است، ولی پول حرامی را که داده است کفایت نمی کند، باید مجدداً از پول حلال بدهد.
- هرگاه خود پول را سلف بفروشد و عوض آن را پول بگیرد معامله باطل است، ولی اگر جنسی را سلف بفروشد و عوض آن را پول یا جنس دیگر بگیرد صحیح است، هر چند احتیاط مستحب آن است که همیشه در عوض جنس پول بگیرد نه جنس دیگر.
- شخص نایب باید خود را به جای میت فرض کند و عبادتی را که بر ذمه اوست قضا نماید و اگر عملی را انجام دهد و ثواب آن را برای او هدیه کند دین او ادا نمی شود.
- لازم نیست به فقیر بگویند که این مال زکات است، بلکه می توان زکات را به صورت هدیه به او داد (البته بطوری که دروغ نشود) ولی در هر حال باید قصد زکات کند.
- ربا دادن مثل ربا گرفتن حرام است و کسی که قرض ربایی گرفته مالک آن نمی شود و تصرف در آن جایز نیست، ولی هرگاه طوری باشد که اگر قرار ربا را هم نداده بود صاحب پول راضی بود که گیرنده قرض در آن تصرف کند در این صورت قرض گیرنده می تواند در آن تصرف نماید.
- بعضی از صندوق های قرض الحسنه مقداری از سرمایه خود را در کارهای تجاری یا تولیدی به کار می گیرند، تا از درآمد آن هزینه های صندوق یا سوخت و سوز وامها را تأمین کنند، این کار در صورتی جایز است که صاحبان پول از این جریان باخبر بوده و اجازه داده باشند و درآمد حاصل شده نیز تنها صرف هزینه های بانک شود.
- لازم نیست زکات را از خود گوسفندان بدهد، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد جایز است و همچنین می تواند به جای گوسفند و گاو و شتر پول آنها را بدهد، مگر آن که دادن خود حیوان برای مستحق مفیدتر باشد در این صورت احتیاط آن است که خود آن را بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر از غیر کسب، مالی به دست آورد، مثلاً چیزی به وصیت به او بدهند یا ببخشند یا هدیه کنند یا جایزه دهند اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، خمس آن را هم باید بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر از غیر کسب؛ مالی به دست آورد؛ مثلا چیزی به او ببخشند؛ چنانچه از مخارج سالش زیاد بیاید و آن هدیه چیز کم یا کوچکی حساب نشود؛ خمس آن را باید بدهد.
- [آیت الله مظاهری] انسان میتواند مقداری پول به کسی بدهد که در شهر دیگر کمتر بگیرد ولی عکس آن )یعنی مقداری پول بدهد که در شهر دیگر زیادتر بگیرد( جایز نیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر ارزش مادّی هبه یا هدیه بالاتر از شأنِ او باشد و یا غیر متعارف باشد، نظیر اینکه یک خانه هدیه شده باشد، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله خوئی] گرفتن پول از بانکهای دولتی و تصرف در آن بدون اجازه حاکم شرع و یا وکیل او جایز نیست. (1)
- [آیت الله علوی گرگانی] گرفتن پول از بانکهای دولتی و تصرّف در آن بدون اجازه حاکم شرع و یا وکیل او جائز است.
- [آیت الله بهجت] کسی که پول به بانک میدهد چنانچه شرط سود نشده باشد و صاحب پول به این قصد پول خود را به بانک ندهد که از آن فایدهای عاید او گردد و اگر بانک سودی هم به او ندهد خود را طلبکار ندانسته و مطالبه نکند در این صورت گذاشتن پول نزد آن بانک جایز است و سود آن هم اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] چنانچه پول را بهعنوان مجهولالمالک و با اجازه حاکم شرع یا وکیل او از بانکها گرفته باشد، نه بهعنوان قرض، یعنی قصد و تصمیم پولدهنده و پولگیرنده متفاوت باشد، قرض گرفتن جایز است و اشکال ندارد. و اینکه میداند بانک اصل پول و سود آن را بهطور حتمی از او خواهد گرفت در جواز تصرف در آن پول اشکالی ایجاد نمیکند، و اگر نتواند از دادن آن خودداری کند، پرداخت آن نیز جایز است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر لباسی را بخرد و بعد از پولی که بابت ربا گرفته یا از پول حلالی که مخلوط با ربا است به صاحب لباس بدهد، اگرچه هنگام خریداری نیز قصدش این بوده که از این پول بدهد، پوشیدن آن لباس و نماز خواندن با آن جایز است؛ امّا اگر پول ربایی یا پول حلال مخلوط به حرام داشته باشد و به فروشنده بگوید که: (این لباس را با این پول میخرم) در صورتی که قیمت، پول معیّن باشد به گونهای که اگر بخواهد پول دیگری بدهد حق نداشته باشد، پوشیدن آن لباس حرام است و اگر بداند پوشیدن آن حرام است، نماز هم با آن باطل میباشد و اگر این طور نباشد که معمولاً در معاملات با پول، اینگونه نیست، بلکه منظور و مقصود مقدار آن است نه شخص آن پوشیدن لباس جایز است.
- [آیت الله علوی گرگانی] خرید و فروش ظرف طلا و نقره و پول و عوضی هم که فروشنده میگیرد جائز است اگرچه احتیاط استحبابی ترک او است.