اگر مادری به نوه دختری خود شیر دهد، مادر بچه با شوهرش نامحرم می شوند؟ اگر نامحرم می شوند چکار باید انجام دهند؟ آیا در حال حاضر زندگی مشترک این زوج از نظر شرعی زیر یک سقف گناه دارد؟ انجام رابطه جنسی ایشان چطور؟ شیر خوردنی که باعث محرمیت میشود، هشت شرط دارد و اگر یکی از این شرایط را نداشته باشد موجب محرمیت نمیشود: 1- بچه از زنی شیر بخورد که زایمان کرده و شیر در پستانش به خاطر زایمان جمع شده و خود او زنده است. پس اگر از پستان زن مرده شیر بخورد فایده ندارد. 2- شیر آن زن از حرام نباشد؛ پس اگر شیر مادر بچهای را که از زنا به دنیا آمده به بچه دیگر بدهند به واسطه این شیر آن بچه به کسی محرم نمیشود. 3- بچه شیر را از پستان بمکد، پس اگر شیر را در گلوی او بریزند یا مثل امروز در پستانک بریزند و به او بدهند، باعث محرمیت نمیشود. 4- شیر خالص باشد و با چیز دیگر مخلوط نباشد؛ مگر آن چیزی که با شیر مخلوط شد (مثل خون) به قدری کم باشد که به حساب نیاید. 5- شیر از یک شوهر باشد؛ پس اگر زنِ شیردهی را طلاق بدهند، بعد شوهر دیگری بکند و از او آبستن شود و تا موقع زاییدن شیری که از شوهر اول داشته باقی باشد و مثلاً هشت بار از آن شیر به بچه بدهد و هفت مرتبه از شیر شوهر دوم به بچه بدهد آن بچه به کسی محرم نمیشود. 6- بچه به واسطه مرض شیر را قی نکند و اگر قی کند، بنا بر احتیاط واجب کسانی که به واسطه آن بچه محرم میشوند، باید با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند. 7- پانزده مرتبه یا یک شبانه روز شیر بخورد یا مقداری شیر بخورد که بگویند از آن شیر استخوانش محکم شده و گوشت روییده است؛ بلکه بعضی ده مرتبه شیر خوردن را هم باعث احتیاط میدانند؛ یعنی، با کسی که ده مرتبه شیر خورده احتیاط مستحبی است که ازدواج نکنند و نگاه محرمانه به او ننمایند. 8- دو سال بچه تمام نشده باشد و اگر بعد از دوسالگی بچه باشد، باعث محرمیت نمیشود.[1] تذکر: بچه ای که شیر خورده محرم می شود ولی برادر وخواهر های او محرم نیستند ومی توانند با اولاد آن زن شیر ده ازدواج کنند.[2] بنابر این اگر یقین به تحقق این 8 شرط دارند باید ازهم جدا شوند وهریک می تواند با شخص دیگری ازدواج مجدد کنداما اگر ازهم جدا نشوند وعقد با شخص دیگری تحقق نیابد نمی تواند، رابطه داشته باشد وحرام است.؛ اما اگر در یکی از این موارد هم شک کنند ، هنوز به هم حرام نشده اند. 1. توضیح المسایل مراجع، م 2474 و 2475 .ومسائل مورد ابتلاء، آیت الله خامنه ای، سوال1. [2]. امام خمینی، تحریرالوسیله، ج 2، ص 258 مسئله 12 از رضاع.
اگر مادری به نوه دختری خود شیر دهد، مادر بچه با شوهرش نامحرم می شوند؟ اگر نامحرم می شوند چکار باید انجام دهند؟ آیا در حال حاضر زندگی مشترک این زوج از نظر شرعی زیر یک سقف گناه دارد؟ انجام رابطه جنسی ایشان چطور؟
شیر خوردنی که باعث محرمیت میشود، هشت شرط دارد و اگر یکی از این شرایط را نداشته باشد موجب محرمیت نمیشود:
1- بچه از زنی شیر بخورد که زایمان کرده و شیر در پستانش به خاطر زایمان جمع شده و خود او زنده است. پس اگر از پستان زن مرده شیر بخورد فایده ندارد.
2- شیر آن زن از حرام نباشد؛ پس اگر شیر مادر بچهای را که از زنا به دنیا آمده به بچه دیگر بدهند به واسطه این شیر آن بچه به کسی محرم نمیشود.
3- بچه شیر را از پستان بمکد، پس اگر شیر را در گلوی او بریزند یا مثل امروز در پستانک بریزند و به او بدهند، باعث محرمیت نمیشود.
4- شیر خالص باشد و با چیز دیگر مخلوط نباشد؛ مگر آن چیزی که با شیر مخلوط شد (مثل خون) به قدری کم باشد که به حساب نیاید.
5- شیر از یک شوهر باشد؛ پس اگر زنِ شیردهی را طلاق بدهند، بعد شوهر دیگری بکند و از او آبستن شود و تا موقع زاییدن شیری که از شوهر اول داشته باقی باشد و مثلاً هشت بار از آن شیر به بچه بدهد و هفت مرتبه از شیر شوهر دوم به بچه بدهد آن بچه به کسی محرم نمیشود.
6- بچه به واسطه مرض شیر را قی نکند و اگر قی کند، بنا بر احتیاط واجب کسانی که به واسطه آن بچه محرم میشوند، باید با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند.
7- پانزده مرتبه یا یک شبانه روز شیر بخورد یا مقداری شیر بخورد که بگویند از آن شیر استخوانش محکم شده و گوشت روییده است؛ بلکه بعضی ده مرتبه شیر خوردن را هم باعث احتیاط میدانند؛ یعنی، با کسی که ده مرتبه شیر خورده احتیاط مستحبی است که ازدواج نکنند و نگاه محرمانه به او ننمایند.
8- دو سال بچه تمام نشده باشد و اگر بعد از دوسالگی بچه باشد، باعث محرمیت نمیشود.[1]
تذکر: بچه ای که شیر خورده محرم می شود ولی برادر وخواهر های او محرم نیستند ومی توانند با اولاد آن زن شیر ده ازدواج کنند.[2]
بنابر این اگر یقین به تحقق این 8 شرط دارند باید ازهم جدا شوند وهریک می تواند با شخص دیگری ازدواج مجدد کنداما اگر ازهم جدا نشوند وعقد با شخص دیگری تحقق نیابد نمی تواند، رابطه داشته باشد وحرام است.؛ اما اگر در یکی از این موارد هم شک کنند ، هنوز به هم حرام نشده اند.
1. توضیح المسایل مراجع، م 2474 و 2475 .ومسائل مورد ابتلاء، آیت الله خامنه ای، سوال1.
[2]. امام خمینی، تحریرالوسیله، ج 2، ص 258 مسئله 12 از رضاع.
- [آیت الله سبحانی] اگر خانمی سر پستانک را به سینه خود وصل کند و از این طریق بچه شیر بخورد آیا با وجود شرائط دیگر، محرمیت حاصل می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کودک پانزده مرتبه یا یک شبانه روز کامل شیر زنی را بخورد ولی در این مدت غذای دیگری هم خورده باشد، آیا این مقدار، باعث محرمیّت می شود؟
- [سایر] آیا درست است که میگویند زن و شوهر بعد از نزدیکی از دستمال مشترک استفاده نکنند؛ چون باعث جدایی میشود؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] در مسأله رضاع و محرمیت به واسطه شیر خوردن، مقدار شیری که کودک باید بخورد تا محرمیت حاصل شود، چقدر است؟
- [آیت الله بهجت] پسری که روزی یک بار یا دو بار از خانمی شیر خورده و در بین شیر خوردن، شیر مادرش و غذا نیز می خورده است، آیا محرمیت حاصل می شود؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر یک کودک یک ماهه را از بهزیستی به فرزند خواندگی بگیریم و امکان محرمیت از طریق شیر دادن نباشد و از طرفی نخواهیم کسی متوجه شود که این کودک، فرزند ما نیست، محرمیت این کودک چه حکمی دارد؟ برای محرمیت چه باید کرد؟
- [آیت الله سیستانی] محرم رضاعی چنانچه فرزندی بمدت یک هفته از شیر مادر از سینه بصورت دائم استفاده کند چه کسانی به فرزند شیر خورده محرم و ایا محرمیت او با برادران وی نیز صادق است ؟
- [سایر] کدام خوردنی ها شفابخش هر دردی هستند؟
- [سایر] بهترین خوردنی برای مریض چیست؟
- [سایر] شرایط مرضعه و محرم شدن از طریق شیر دادن در وهابیت چیست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] شیر دادنی که علّت محرم شدن است به چند راه ثابت میشود: 1 - اطّلاع داشتن خود شخص مانند اطّلاع خود زن شیردهنده یا مردی که شیر از اوست. 2 - خبر دادن عدّهای که انسان از گفته آنها یقین یا اطمینان پیدا کند. 3 - شهادت دو مرد عادل یا یک مرد و دو زن عادل یا چهار زن که عادل باشند. 4 - اعتراف زن یا مرد به محرمیت برای کسانی که احتمال میدهند این اعتراف صحیح باشد. در این سه راه اخیر لازم نیست خبردهنده یا شاهد یا اعترافکننده خصوصیات شیر دادن را به طور کامل بیان کنند، همچنین لازم نیست بدانیم که عقیده ما با عقیده آنها یکی است، بلکه همین مقدار که احتمال دهیم که عقیده آنها در شرایط شیر دادنی که علّت محرمیت میشود با ما یکسان است و در خصوصیاتی که در شیر دادن لازم است، اشتباه نکردهاند، کفایت میکند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] همانطور که در مسأله سابق گفته شد اگر کودکی یک شبانه روز شیر زنی را بخورد باعث محرمیت می شود، ولی باید در بین یک شبانه روز غذا یا شیر زن دیگری را نخورد، مگر این که غذا بقدری کم باشد که به حساب نیاید، همچنین در بین پانزده مرتبه شیر خوردن باید شیر زن دیگری را نخورد، و در هر مرتبه باید بقدری بخورد که سیر شود و بنابر احتیاط دو دفعه بطور ناقص، نه دو دفعه حساب می شود و نه یک دفعه.
- [آیت الله شبیری زنجانی] شیر دادنی که علّت محرم شدن است ده شرط دارد: 1 - شیر، شیر کودک دایه باشد؛ پس اگر بدون بارداری شیر در سینه زنی جمع شود یا بر اثر بارداری شیر پیدا شده ولی کودک او به حدی نرسیده که از این شیر تغذیه کند یا تغذیه او مشکوک است، این شیر سبب محرمیت نمیشود؛ ولی اگر نزدیک تولد کودک است و حمل از آن تغذیه میکند به طوری که عرفاً این شیر، شیر آن کودک به حساب میآید، موجب محرمیت میشود. 2 - بچه شیر زن زنده را بخورد؛ پس اگر مقداری از رضاع معتبر را از پستان زنی که مرده است شیر بخورد، فایده ندارد. 3 - شیر آن زن از زنا نباشد؛ پس اگر شیر بچهای را که از زنا به دنیا آمده به بچه دیگری بدهند، به واسطه آن شیر بچه به کسی محرم نمیشود؛ ولی شیر مباشرت به شبهه و مباشرتی که از جهت دیگر حرام است؛ مانند مباشرت در حال احرام یا ضرر شدید یا حیض، سبب محرم شدن میشود. 4 - بچه شیر را مستقیم از سینه زن بنوشد؛ پس اگر شیر را بدوشند و به کودک بنوشانند، کافی نیست. 5 - باید شیر در دهان کودک از شیر بودن خارج نشود؛ پس اگر با مایعی مخلوط شود به طوری که دیگر به آن شیر نگویند، سبب محرمیت نمیشود. 6 - مقدار شیری که سبب محرمیت است از یک شوهر باشد؛ پس اگر زنی بچهای را از شیر مردی هفت مرتبه شیر بدهد و از شوهرش طلاق گرفته با مرد دیگری ازدواج کند و از شیر شوهر دوم هشت مرتبه به همان کودک شیر بدهد، آن بچه به کسی محرم نمیشود؛ اگر چه در این بین کودک از شیر زن دیگری تغذیه نکرده باشد. 7 - شیردهنده یک زن باشد؛ پس اگر مردی دو زن داشته باشد و یکی از آنها کودکی را مثلاً هفت مرتبه و دیگری هشت مرتبه شیر بدهد، آن بچه به کسی محرم نمیشود؛ اگر چه تمام شیرها مال یک شوهر باشد. 8 - بچه مقداری از شیر معتبر را قی نکند؛ ولی اگر کودک بعد از سیر شدن اضافه بخورد و آن اضافه را قی کند، مانعی ندارد. 9 - شیری که کودک میخورد در رشد او تأثیر محسوسی بگذارد به طوری که متعارف مردم بگویند از آن شیر استخوان او محکم شده و گوشت در بدنش روییده است، یا پانزده مرتبه کامل یا یک شبانهروز به طوری که در مسأله بعد گفته میشود، شیر بخورد؛ بلی اگر ده مرتبه به او شیر دهند و در بین آن، زن دیگری او را شیر ندهد، احتیاط مستحبّ آن است که کسانی که به واسطه شیر خوردن به او محرم میشوند، با او ازدواج نکنند و در نگاه کردن و دست دادن و مانند آن او را محرم ندانند. 10 - از ابتدای شیر خوردن بچه دو سال نگذشته باشد؛ بنابراین کودکی که در ابتدای ماه دوم تولد شروع به شیر خوردن کرده، چنانچه مقداری از شیر خوردن او بعد از ورود در ماه بیست و ششم از بدو تولد واقع شود، به کسی محرم نمیشود و اگر تمام مقدار معتبر را در ماه بیست و پنجم یا جلوتر بخورد محرم میشود. این امر در فرزند زن شیرده یا پیدایش شیر زن معتبر نیست؛ پس چنانچه از شروع شیر زن یا از شروع شیر خوردن کودک او بیش از دو سال گذشته باشد و با آن شیر کودک دیگری را با شرایط معتبر شیر بدهد، باعث محرمیت میگردد.
- [آیت الله بهجت] شیر دادنی که موجب محرم شدن است به دو چیز ثابت میشود: 1 خبر دادن عدّهای که انسان از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا کند. 2 شهادت دو مرد عادل یا چهار زن که عادل باشند، ولی باید شرایط شیر دادن را هم بگویند مثلاً بگویند، ما دیدهایم که فلان بچه بیستوچهار ساعت از پستان فلان زن شیر خورده و چیز دیگری در این مدّت نخورده، و همچنین سایر شرطها را که قبلاً گفته شد شرح دهند، ولی اگر معلوم باشد که شرایط را میدانند و در مورد این شرایط، همعقیده هستند و همچنین با مرد و زنی که همشیر بودهاند در اعتقاد به محرمیت موافق باشند لازم نیست شرایط را شرح دهند، و اگر کمتر از این تعداد شهادت دهند، در قبول کردن حرف آنها تأمل است، اگرچه موافق احتیاط است.
- [آیت الله سیستانی] خرید و فروش داروهای نجس خوردنی و غیر خوردنی اگر چه جایز است ، ولی باید نجاستش را در صورتی که در مسأله پیش گفته شد به مشتری بگوید .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زنی کودکی را با شرایطی که در مسأله (2483) و بعد از آن گفته میشود شیر دهد، شوهر آن زن که شیر از اوست، بنا بر احتیاط واجب نمیتواند با اولاد - نسبی و رضاعی - پدر آن کودک - هر چند با واسطه باشند - و با اولاد نسبی مادر آن کودک ازدواج نماید، همچنان که در نگاه کردن و دست دادن و سایر احکام محرمیت نمیتواند مانند یکی از محارم رفتار کند؛ ولی ازدواج خویشان شوهر با خواهر و برادر آن بچه مانعی ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر گاه مردی بخواهد زن برادرش به او محرم شود، میتواند دختر شیرخواری را با اجازه ولیّ او و رعایت شرایط دیگر به عقد موقّت خود درآورد و در همان حال زن برادرش آن دختر را شیر کامل دهد؛ ولی بنا بر احتیاط واجب باید مدت عقد موقّت به قدری باشد که دختر به حد قابلیت بهرهگیری جنسی برسد، پس از تکمیل شیر، زن برادر به او محرم میشود و اگر شیری که داده از شیر برادرش باشد، علاوه بر حصول محرمیت عقد دختر نیز باطل میشود.
- [آیت الله خوئی] خرید و فروش دواهای نجس خوردنی اگرچه جائز است ولی باید نجاستش را به مشتری بگویند و همچنین است اگر خوردنی نباشد ولی در معرض این باشد که خوراک یا بدن مشتری آلوده به نجاست شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بنا بر احتیاط واجب انسان نباید با زنی که برادر انسان را شیر کامل داده ازدواج کند، همچنان که نباید مانند یکی از محارم با او رفتار کند؛ مثلاً به موی او نگاه کند یا به او دست بزند.
- [آیت الله وحید خراسانی] سجده بر برگ مو تا وقتی که معمولا خوردنی است جایز نیست