آیا حضرت رقیه(س) دختر امام حسین است؟
در مدارک معتبر میان فرزندان امام حسین نامی از حضرت رقیه برده نشده است. محدث قمی نیز در فرزندان حسین بن علی ذکری از حضرت رقیه به میان نیاورده است. اما در منتهی الآمال(1) از کامل بهائی نقل کرده است: که در شام از بچه های کوچک شهادت پدرشان را مخفی می کردند و به آن ها می گفتند پدرتان به مسافرت رفته. بر همین وضع بود تا یزید آن ها را به خانه شخصی خود منتقل نمود. امام دختری چهارساله داشت. شبی از خواب بیدار شد. گفت: پدرم کو. اکنون او را در خواب دیدم. ناراحت و پریشان بود. زنان که نوای این کودک را شنیدند. همه صدا به گریه بلند کردند. سایر بچه ها نیز گریه می کردند. یزید از خواب بیدار شد. پرسید: چه خبر است؟ جریان را به او گفتند. دستور داد سر پدرش را برایش ببرند. سر را آوردند. در دامن آن کودک گذاردند. پرسید: چیست؟ گفتند: این سر پدر توست. چنان ناراحت شد که فریادی زد. از همان ناراحتی مریض گردید و پس از چند روز فوت شد. این واقعه بنابر قول وقایع الشهور و الایام آیت ا. . . بیرجندی در پنجم ماه صفر اتفاق افتاده است. در کتاب ریاض القدس می‌نویسد که روز پنجم صفر بنا به قولی حضرت رقیه خاتون از دنیا رفته و آن طفل کوچک که مرحوم آیت الله بیرجندی در کتاب وقایع فرموده. به احتمال قوی رقیه بوده است. (2) روایت فوق نام این دختر را بیان نکرده و از او فقط با تعبیر دخترک چهارساله یاد کرده است. برای وجود چنین دختری دو شاهد می‌توان آورد: شاهد اول: هنگامی که زینب(س) در کوفه با سر بریده امام حسین(ع) مواجه شد. اشعاری سرود که در ضمن آن آمده است:(ای برادرم! با فاطمه کوچک سخن بگو که نزدیک است قلبش تهی گردد). (3) که نشان از وجود چنین دختر خردسالی که در فراق پدر بی‌تاب بوده دارد. شاهد دوم: امام حسین(ع) در آخرین لحظات حیات خویش. هنگام مواجهه با شمر فرمود: الا یا زینب یا سکینه! یا ولدی! من ذایکون لکم بعدی؛ الا یا رقیه! یا ام‌کلثوم! انتم ودیعة ربی. الیوم قد قرب الوعد. (4) اگر چه این جا نیز تنها یک نقل تاریخی است. ابن فندق (م 565ق)نیز در لباب الانساب از رقیه به عنوان دختر امام حسین(ع) یاد کرده است.(5) آقای محمد باقر مدرس می گوید: درباره این دختر امام حسین از مرحوم آیت ا. . . نجفی کتباً و شفاهاً سؤالاتی نمودم. فرمود: اگر چه مدارک معتبر از وجود چنین دختری ساکت است. لکن با وجود این شهرت نمی شود انکار کرد. (6) پی نوشت ها : 1. محدث قمی، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‌، ناشر: دلیل‌، مکان نشر قم‌، سال چاپ: 1379 ش‌، نوبت چاپ اول‌، ج‌2، ص 1002. 2. حضرت رقیه دختر امام حسین، شیخ علی فلسفی خراسانی، ص5. 3. ( …یا اخی فاطمة الصغیرة کلمّها فقد کاد قلبها ان یذوبا )بحارالانوار، ج 45، ص 115؛ القندوزی، ینابیع المودة، ج 2، ص 421،انتشارات الشریف الرضی، چاپ اول 1371 ش. 4. موسوعة کلمات الامام الحسین، معهد تحقیقات باقرالعلوم، ص511، دارالمعروف، قم، 1415 ه. چاپ اول؛ ینابیع الموده، ج 2، ص 416. 5. ابن فندق، لباب الانساب، ج 1، ص 355، تحقیق سید مهدی رجایی، کتابخانه آیت الله نجفی. 6. شخصیت حسین، محمد باقر مدرس بستان آبادی، ناشر دارالکتب الاسلامیه، ص458.
عنوان سوال:

آیا حضرت رقیه(س) دختر امام حسین است؟


پاسخ:

در مدارک معتبر میان فرزندان امام حسین نامی از حضرت رقیه برده نشده است. محدث قمی نیز در فرزندان حسین بن علی ذکری از حضرت رقیه به میان نیاورده است.
اما در منتهی الآمال(1) از کامل بهائی نقل کرده است: که در شام از بچه های کوچک شهادت پدرشان را مخفی می کردند و به آن ها می گفتند پدرتان به مسافرت رفته. بر همین وضع بود تا یزید آن ها را به خانه شخصی خود منتقل نمود. امام دختری چهارساله داشت. شبی از خواب بیدار شد. گفت: پدرم کو. اکنون او را در خواب دیدم. ناراحت و پریشان بود. زنان که نوای این کودک را شنیدند. همه صدا به گریه بلند کردند. سایر بچه ها نیز گریه می کردند. یزید از خواب بیدار شد. پرسید: چه خبر است؟ جریان را به او گفتند. دستور داد سر پدرش را برایش ببرند. سر را آوردند. در دامن آن کودک گذاردند. پرسید: چیست؟ گفتند: این سر پدر توست. چنان ناراحت شد که فریادی زد. از همان ناراحتی مریض گردید و پس از چند روز فوت شد.
این واقعه بنابر قول وقایع الشهور و الایام آیت ا. . . بیرجندی در پنجم ماه صفر اتفاق افتاده است. در کتاب ریاض القدس می‌نویسد که روز پنجم صفر بنا به قولی حضرت رقیه خاتون از دنیا رفته و آن طفل کوچک که مرحوم آیت الله بیرجندی در کتاب وقایع فرموده. به احتمال قوی رقیه بوده است. (2)

روایت فوق نام این دختر را بیان نکرده و از او فقط با تعبیر دخترک چهارساله یاد کرده است.

برای وجود چنین دختری دو شاهد می‌توان آورد:
شاهد اول: هنگامی که زینب(س) در کوفه با سر بریده امام حسین(ع) مواجه شد. اشعاری سرود که در ضمن آن آمده است:(ای برادرم! با فاطمه کوچک سخن بگو که نزدیک است قلبش تهی گردد). (3) که نشان از وجود چنین دختر خردسالی که در فراق پدر بی‌تاب بوده دارد.
شاهد دوم: امام حسین(ع) در آخرین لحظات حیات خویش. هنگام مواجهه با شمر فرمود: الا یا زینب یا سکینه! یا ولدی! من ذایکون لکم بعدی؛ الا یا رقیه! یا ام‌کلثوم! انتم ودیعة ربی. الیوم قد قرب الوعد. (4)
اگر چه این جا نیز تنها یک نقل تاریخی است.
ابن فندق (م 565ق)نیز در لباب الانساب از رقیه به عنوان دختر امام حسین(ع) یاد کرده است.(5)
آقای محمد باقر مدرس می گوید: درباره این دختر امام حسین از مرحوم آیت ا. . . نجفی کتباً و شفاهاً سؤالاتی نمودم. فرمود: اگر چه مدارک معتبر از وجود چنین دختری ساکت است. لکن با وجود این شهرت نمی شود انکار کرد. (6)


پی نوشت ها :
1. محدث قمی، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‌، ناشر: دلیل‌، مکان نشر قم‌، سال چاپ: 1379 ش‌، نوبت چاپ اول‌، ج‌2، ص 1002.
2. حضرت رقیه دختر امام حسین، شیخ علی فلسفی خراسانی، ص5.
3. ( …یا اخی فاطمة الصغیرة کلمّها فقد کاد قلبها ان یذوبا )بحارالانوار، ج 45، ص 115؛ القندوزی، ینابیع المودة، ج 2، ص 421،انتشارات الشریف الرضی، چاپ اول 1371 ش.
4. موسوعة کلمات الامام الحسین، معهد تحقیقات باقرالعلوم، ص511، دارالمعروف، قم، 1415 ه. چاپ اول؛ ینابیع الموده، ج 2، ص 416.
5. ابن فندق، لباب الانساب، ج 1، ص 355، تحقیق سید مهدی رجایی، کتابخانه آیت الله نجفی.
6. شخصیت حسین، محمد باقر مدرس بستان آبادی، ناشر دارالکتب الاسلامیه، ص458.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین