چه کنیم تا حالات معنوی و اخلاقی که ایام محرم به دست آوردیم حفظ کنیم ؟

انسان برای این که بتواند به اعتقاداتش پایبند باشد و به ارتقاء آنها بپردازد لازم است که ایمان و دین خود را در ابعاد شناختی، رفتاری ، عاطفی و انگیزشی تقویت نماید. البته این ابعاد به نحوی با یکدیگر مرتبط بوده و با هم تعامل دارند. مثلا هر چه شناخت انسان به خدا و به دین قوی باشد، انگیزه انسان تقویت شده و رفتار های مثبت بیشتری از او سر میزند و از طرف دیگر هرچه رفتارهای مثبت بیشتری انجام دهد زمینه رشد شناختی و انگیزشی او نیز بالا می‌رود. ازسوی دیگر عواطف مثبت انسان نیز می تواند در افزایش انگیزه ودر نتیجه استمرار رفتارهای دینی تاثیر گذاشته و باعث گردد انسان ، سرعت بیشتری در طی مسیر معنوی و ارتقاء باورهای دینی داشته باشد.
از جمله اموری که می تواند به باورها و اعتقادات انسان، رشد و تعالی دهد اولا فعالیت علمی ست.
هرچه شناخت و آگاهی نسبت به دین و اعتقادات بالاتر باشد، احتمال انحراف او در عمل کاهش پیدا می کند. لذا لازم است انسان قبل از ورود به وادی عمل و طی مسیر، شناخت جامع و کاملی از راه داشته باشد تا موانع بر سر راه را به راحتی پشت سر گذاشته و به مقصود برسد. از این رو توصیه می شود که اولا یک برنامه مطالعاتی برای خود تنظیم نموده و سعی کنید در حوزه های اعتقادی و اندیشه ای, اخلاق اسلامی, زندگی, سیاسی و اجتماعی, تاریخ و تمدن اسلامی مطالعه کنید و سطح آگاهی خود را افزایش دهید.

ثانیا در صورتی که در مورد عقاید دچار شک و شبهه شُدید، در شک باقی نمانید؛ بلکه سعی کنید از طریق تحقیق، مطالعه و یا مراجعه به متخصص دینی آن را برطرف نمایید.
راه بعدی تقویت محبت الهی در دل است.
اگر انسان بتواند لذت متعالی یعنی لذت محبت الهی را بچشد، انگیزه او برای بدست آوردن لذت‌های معنوی که همان رسیدن به اعتقاد و ایمان کامل می باشد، تقویت می‌شود. عواملی از قبیل تفکر در نعمت های الهی، تأمل و تدبر در آیات الهی، درد دل با خدا، شرکت در مراسم مناجات و ادعیه و دقت در معانی آنها، خواندن داستان اولیاء الله، خاطرات شهداء، داشتن حضور قلب در عبادت و... ، در تقویت محبت الهی و ایمان مؤثرند.

از طرفی، افزایش و ارتقاء یافتن بینش و باورهای دینی در گرو عمل به دستورات و فرامین الهی است. امام باقر (ع) می فرمایند: کسی که به علم و دانایی اش عمل کند، خداوند آنچه را که نمی داند به او می آموزد. بحارالانوار ج 75 ص 189).

برای این که انگیزه انسان در مسیر دینداری تقویت شده و از انحراف دوری نماید، مناسب است که در مورد عاقبت مجرمان، گناهکاران و کافران اندیشه نموده و عبرت گیرد.
وقتی انسان در عاقبت مجرمان و گنهکاران اندیشه می کند، پرده های غفلت تدریجا از جلوی چشمش کنار می روند و انسان از عاقبت کارهای خود درصورتی که گناهکارباشد آگاهی می یابد و همین مساله عاملی برای دوری از انحراف و تقویت ایمان و اعتقادات می شود.

چند نمونه از کتب اخلاقی که در بالا بردن سطح آگاهی شما مؤثر می باشد را برای مطالعه و تحقیق بیشتر معرفی می کنیم:
الف- کتب اخلاقی
- نردبان آسمان (دروس اخلاق حضرت آیت الله بهاءالدینی)، تدوین و ویرایش: اکبر اسدی
- سلوک معنوی، تدوین و ویرایش: آقای اکبر اسدی
- خودشناسی برای خودسازی، محمد تقی مصباح یزدی
- گناهان کبیره، شهید دستغیب
- نامه‌ها و برنامه‌ها، حسن زاده آملی
- نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، مهدوی کنی.
- ترجمه المراقبات، مرحوم ملکی تبریزی
- گام‌های آغازین در اخلاق عملی، مهدوی کنی
- معراج السعاده، احمد نراقی
- منازل الاخره، شیخ عباس قمی
- تقوا، شهید عبدالحسین دستغیب