در جامعه هایی که فساد هست و احیانا فساد بیشتر است، زمینه برای تکامل روحی و اخلاقی انسان بیشتر است؛ چون تکامل روحی و اخلاقی و معنوی انسان، نتیجه مقاومت کردن در برابر جریان های مخالف است. در محیط هایی که جریان مخالف زیاد است، همان طور که قربانی زیاد است، افراد تکامل یافته هم به وجود می آیند. من در حدودی که تجربه دارم و در محیط تهران هم بوده ام، معتقدم که در عین اینکه محیط تهران شاید فاسدترین محیط های ایران از نظر اجتماعی باشد [در دوران ستم شاهی]، پاک ترین و کامل ترین افرادی هم که من در عمرم دیده ام، در همین تهران دیده ام. اگر بنا بشود که سیر و حرکت جامعه همیشه به طرف صلاح باشد، مثل رودخانه ای می شود که جریان دارد و یک آدم، همین مقدار که خودش را در رودخانه ای که جریان دارد بیندازد، [اگر] به حالت یک مرده هم خود را روی آب در بیاورد، آب او را می برد. این، هنر نیست. هنر آن وقت است که انسان برخلاف جریان آب شنا بکند؛ یعنی کمالش آن وقت در آنجا صورت می گیرد.
منبع : تکامل اجتماعی انسان، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 33 و 34.
