بصیرت و روشن بینی در دین از خواسته های اولیای الهی و مؤمنان حقیقی است. چون بصیرت، چراغ راهی است که در تاریکی و ظلمت های راه بندگی، راه را بر انسان روشن می سازد و او را از خطر افتادن و لغزش نگه می دارد. با بصیرت در دین انسان بر سر دو راهی خیر و شر و سعادت و شقاوت به راحتی راه خیر و سعادت را می یابد و از شک و تردید رها می گردد. برای کسب بصیرت در دین باید در دو ناحیه کوشش و تلاش کرد: 1- ناحیه علم و آگاهی: هر قدر انسان با معارف و آموزه های دینی و الهی بیشتر آشنا گردد و با محتوای پیام خداوند و قرآن کریم و گفتار و عمل و سیره اولیای معصوم الهی بیشتر آشنا گردد زمینه بصیرت و روشن بینی در دین بیشتر برای او فراهم می گردد. آشنایی با قرآن و احادیث و روش و منش برگزیدگان حق و رهروان و شاگردان تربیت شده مکتب آنها در این راه سهم فراوانی بر عهده دارد. مطالعه و تفکر در اصول اعتقادی و آشنایی با احکام و وظایف عملی و شناخت حلال و حرام و واجبات و محرمات و نیز آگاهی از نحوه برخورد و موضع گیری پیشوایان دین در مسایل گوناگون در فراهم آوردن بستر و زمینه بصیرت نقش به سزایی دارد. 2- ناحیه عمل و به کار بستن آگاهی ها: عمل به آنچه از دین فرا گرفته ایم و به ویژه انجام واجبات و ترک محرمات که درجه ای از تقوا و پرهیزگاری می باشد در کسب بصیرت و روشن بینی دینی نقش کلیدی دارد و اصولا بصیرت از ثمرات و آثار مستقیم تقوا و پرهیزگاری است. (یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً[انفال/29]؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، برای شما وسیله ای جهت جدا ساختن حق از باطل قرار می دهد (روشن بینی خاصّی که در پرتو آن، حق را از باطل خواهید شناخت.) پرهیزگاری و انجام واجبات و پرهیز و دوری از محرمات، به انسان نورانیت و روشن بینی درونی می بخشد به گونه ای که انسان در پرتو آن می تواند حق و باطل را از هم تشخیص دهد و به راحتی وسوسه های شیطانی را بشناسد و خود را از دام آن رهایی بخشد و قرآن کریم در این باره می فرماید: (إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ[اعراف/201]؛ پرهیزگاران هنگامی که گرفتار وسوسه های شیطان شوند، به یاد (خدا و پاداش و کیفر او) می افتند و (در پرتو یاد او، راه حق را می بینند و) ناگهان بینا می گردند.) در حدیث از پیامبر (ص) نقل شده که: هر کس به آنچه می داند عمل کند خداوند آگاهی از چیزهایی را که نمی داند روزی او می سازد[1] و این همان بصیرت الهی است که در پرتو علم و عمل برای فرد مؤمن حاصل می گردد و در اثر تقوا انسان دیده خدایی پیدا می کند و با چشم خدایی می بیند، چنانچه در حدیث آمده است: (المؤمن ینظر بنور الله؛[2] انسان با ایمان با نور خداوند می بیند) از مطالب بالا روشن می شود که انسان گناهکار گرفتار اشتباهات خویش می شود و شیطان و نفسش می تواند حق را برای او منقلب کنند و او را به لغزش های بیشتر بکشانند. [1]. الفصول المختارة، ص107. [2]. إرشاد القلوب إلی الصواب ج1 ص 131.
بصیرت و روشن بینی در دین از خواسته های اولیای الهی و مؤمنان حقیقی است. چون بصیرت، چراغ راهی است که در تاریکی و ظلمت های راه بندگی، راه را بر انسان روشن می سازد و او را از خطر افتادن و لغزش نگه می دارد. با بصیرت در دین انسان بر سر دو راهی خیر و شر و سعادت و شقاوت به راحتی راه خیر و سعادت را می یابد و از شک و تردید رها می گردد.
برای کسب بصیرت در دین باید در دو ناحیه کوشش و تلاش کرد:
1- ناحیه علم و آگاهی: هر قدر انسان با معارف و آموزه های دینی و الهی بیشتر آشنا گردد و با محتوای پیام خداوند و قرآن کریم و گفتار و عمل و سیره اولیای معصوم الهی بیشتر آشنا گردد زمینه بصیرت و روشن بینی در دین بیشتر برای او فراهم می گردد.
آشنایی با قرآن و احادیث و روش و منش برگزیدگان حق و رهروان و شاگردان تربیت شده مکتب آنها در این راه سهم فراوانی بر عهده دارد.
مطالعه و تفکر در اصول اعتقادی و آشنایی با احکام و وظایف عملی و شناخت حلال و حرام و واجبات و محرمات و نیز آگاهی از نحوه برخورد و موضع گیری پیشوایان دین در مسایل گوناگون در فراهم آوردن بستر و زمینه بصیرت نقش به سزایی دارد.
2- ناحیه عمل و به کار بستن آگاهی ها: عمل به آنچه از دین فرا گرفته ایم و به ویژه انجام واجبات و ترک محرمات که درجه ای از تقوا و پرهیزگاری می باشد در کسب بصیرت و روشن بینی دینی نقش کلیدی دارد و اصولا بصیرت از ثمرات و آثار مستقیم تقوا و پرهیزگاری است.
(یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً[انفال/29]؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، برای شما وسیله ای جهت جدا ساختن حق از باطل قرار می دهد (روشن بینی خاصّی که در پرتو آن، حق را از باطل خواهید شناخت.)
پرهیزگاری و انجام واجبات و پرهیز و دوری از محرمات، به انسان نورانیت و روشن بینی درونی می بخشد به گونه ای که انسان در پرتو آن می تواند حق و باطل را از هم تشخیص دهد و به راحتی وسوسه های شیطانی را بشناسد و خود را از دام آن رهایی بخشد و قرآن کریم در این باره می فرماید:
(إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ[اعراف/201]؛ پرهیزگاران هنگامی که گرفتار وسوسه های شیطان شوند، به یاد (خدا و پاداش و کیفر او) می افتند و (در پرتو یاد او، راه حق را می بینند و) ناگهان بینا می گردند.)
در حدیث از پیامبر (ص) نقل شده که: هر کس به آنچه می داند عمل کند خداوند آگاهی از چیزهایی را که نمی داند روزی او می سازد[1] و این همان بصیرت الهی است که در پرتو علم و عمل برای فرد مؤمن حاصل می گردد و در اثر تقوا انسان دیده خدایی پیدا می کند و با چشم خدایی می بیند، چنانچه در حدیث آمده است: (المؤمن ینظر بنور الله؛[2] انسان با ایمان با نور خداوند می بیند)
از مطالب بالا روشن می شود که انسان گناهکار گرفتار اشتباهات خویش می شود و شیطان و نفسش می تواند حق را برای او منقلب کنند و او را به لغزش های بیشتر بکشانند.
[1]. الفصول المختارة، ص107.
[2]. إرشاد القلوب إلی الصواب ج1 ص 131.
- [سایر] چگونه میتوان بصیرت مهدوی خود را افزایش داد و به معرفت امام زمان (عج) رسید؟
- [سایر] بصیرت یعنی؟ چطور می شه بصیرت رو بالا برد؟
- [سایر] معنای بصیرت چیست؟ آیا در روایات چنین چیزی داریم؟ جایگاه بصیرت در مسائل سیاسی جامعه چیست؟
- [سایر] بصیرت در زندگی و مسایل اجتماعی و سیاسی چه جایگاهی دارد و انسان چگونه بصیرت پیدا می کند؟
- [سایر] بصیرت از نگاه آیات و روایات به چه معنا است؟ و جایگاه بصیرت در مسائل سیاسی جامعه چیست؟
- [سایر] آیا بصیرت دست یافتنی است ؟ آیة الله منتظری علمش زیاد بود ولی امام گفت شما شخص ساده ای هستید و از سیاست کنار بروید آیا ساده بودن همان بصیرت نداشتن است آیا بصیرت همان عقل یا فهم و شعور است ؟
- [سایر] «بصیرت» چگونه حاصل میشود؟
- [سایر] بصیرت مورد نظر رهبری انقلاب یعنی چه؟
- [سایر] در مورد بصیرت سیاسی توضیحاتی می خواستم؟
- [سایر] چشم برزخی و چشم بصیرت چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] .نافله نماز ظهر و عصر , در سفری که نماز واجب قصر است , ساقط میشود و نافله عشاء را میتوان به امید مطلوب بودن بهجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .نمازهای نافله را حتماً باید دو رکعتی به جا آورد , مگر نماز وتر که یک رکعت است . نمازهای نافله را میتوان نشسته انجام داد, هرچند برای ایستادن عذری نباشد و لازم نیست دو رکعت نشسته را یک رکعت حساب کرد.
- [آیت الله جوادی آملی] .چون با شنیدن اذان و اقامه دیگری میتوان برای نماز به آن اکتفا کرد, حکایت آن ها ثواب خاص خود را دارد و برای اکتفا به آن اثری ندارد , چون اثر یعنی صحت اکتفا با شنیدن حاصل شده است.
- [آیت الله جوادی آملی] .به سید فقیر بیش از مقد ار هزینه سالانه نمیتوان خمس (سهم سادات) داد؛ ولی میتوان از خمس برای سادات فقیر، مسکن و لوازم زندگی خرید، هرچند قیمتش چند برابر هزینه یک سال او باشد. جابه جایی خمس و هزینه آن
- [آیت الله جوادی آملی] .وقت نافله عشاء که بعد از آن به جا آورده می شود, تا نیمه شب ادامه دارد و در شبهای خاص که نافلههای مخصوص دارد، میتوان نافله عشاء را پس از انجام دادن آنها بهجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر مقداری از ملک مورد اجاره (نه همه آن) ویران شود و فوراً هماهنگ با بقیّه مِلک ساخته شود, به گونه ای که مقداری از آن بدون بهره نباشد، اجاره باطل نمیشود و مستأجر, حق به هم زدن عقد اجاره را ندارد و اگر ساختن آن، زمان ببرد که مقداری از آن بدون بهره بگذرد، عقد اجاره نسبت به زمان ویرانی باطل است و میتوان آن را نسبت به زمان مانده به هم زد و اُجرت مثل داد و اگر زمان ویرانی، نقص وصف محسوب شود, میتوان تمام اجاره را به هم زد و نسبت به زمان استفاده شده، اُجرت مثل پرداخت نمود.
- [آیت الله جوادی آملی] .آب کُر, مقداری است که با دو راه میتوان حداقل اندازه آن را معلوم کرد: یکم: از لحاظ حجم که با مساحتِ ظرف آن مشخص میشود; به این صورت که اگر در ظرفی که هر یک از درازا و پهنا و گودی آن, سه وجب و نیم باشد ریخته شود، آن ظرف را پر کند دوم: از لحاظ وزن، 384 کیلوگرم باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .هرگاه بین کسانی که مال برای آنان وقف شده , اختلافی پیدا شود که اگر مال وقفی فر وخته نشود , سبب از بین رفتن جان یا مال خواهد شد , میتوان آن را فروخت و به مصرفی رساند که مقصود واقف را تأمین میکند.
- [امام خمینی] ظاهراً تمام اقسام بیمه صحیح باشد، با به کار بردن شرایطی که ذکر شد، چه بیمه عمر باشد، یا بیمه کالاهای تجارتی، یا عمارات یا کشتیها و هواپیماها، و یا بیمه کارمندان دولت یا مؤسسات یا بیمه اهل یک قریه یا شهر، و بیمه عقد مستقلی است و میتوان به عنوان بعض عقود دیگر از قبیل صلح آن را اجرا کرد.
- [آیت الله جوادی آملی] .در صورت احتمال زوال برخی از شرایط صحت تقلید, یا احتمال عوض شدن فتوای مرجع, میتوان به فتوای سابق او عمل کرد و جستجو لازم نیست؛ چنانچه بعداً ثابت شود که فتوای مرجع تقلید یا شرایط او عوض شده بود, باید نسبت به گذشته, مطابق فتوای جدید یا فتوای مرجع جدید عمل کرد.