چه راه حلی برای عصبانیت و زود عصبی شدن دارید؟ من ازدست بچه هام و همسرم زود عصبانی میشم و داد و فریاد میکنم ولی بیرون اینطور نیستم واین رو هم بگم بچه هام اذیت میکنن و خیلی توخونه کلافه ام کردن انگاری موقع هایی ظرفیت ندارم و از کوره در میرم و طاقت حرف ندارم و خودم سعی میکنم این رفتار رو درست کنم و میخواستم که شما کمکم کنید که این داد و فریاد و عصبانیتم رو چطور کنترل کنم.
خشم و غضب در واقع یک حالت نفسانی و درونی است که آدمی را وادار به رفتاری پرخاشگرانه و غلبه و انتقام نسبت به دیگری می کند. البته اصل (قوه غضب) در انسان وجود دارد و در حفظ و بقای وی نقش به سزایی ایفا می کند؛ اما این قوه نیز مانند سایر قوای نفسانی باید کنترل و در جهت صحیح از آن استفاده شود و از افراط و تفریط نسبت به آن اجتناب گردد؛ زیرا افراط در آن موجب ناکارآمدی فکر و عقل می شود و خطرات و خسارات جبران ناپذیری را در پی دارد.
دلیل عصبانیت هر چه که باشد، با راه کارهایی که ارائه می شود، می توان تا حدود زیادی از آن پیشگیری نمود:
1. هنگامی که عصبانی می شوید، در خودتان یک تغییر حالت فیزیکی ایجاد کنید؛ مثلاً مقداری قدم بزنید و سعی کنید در آن لحظات تصمیم نگیرید و اگر آب در دسترس شما است، مقداری آب خنک میل کنید و دست و صورت خود را با آن شست و شو دهید.
2. اگر امکان دارد، هنگام عصبانیت یا بی حوصلگی و کسالت، یک دوش آب ولرم بگیرید.
3. چند لحظه دراز بکشید و چشمان خود را ببندید و همه ماهیچه های خود را شل کنید تا آرامش عضلانی پیدا کنید، و فکر خود را از آنچه موجب عصبانیت شما شده است، منصرف کنید و به عضلات بدن خود تمرکز یابید.
4. به خودتان تلقین کنید که اتفاق خاصی نیفتاده؛ مگر آسمان به زمین آمده است؟ دیگران در چنین مواردی چه می کنند؟ آیا همه عزا می گیرند؟ هر کس به کاری مشغول می شود و به این گونه موارد اعتنایی نمی کند.
5. همیشه فضای ذهنی و روانی خود را برای شنیدن و دریافت رفتارهای نابجا و خلاف انتظار آماده سازید؛ به این معنا که همیشه انتظار داشته باشید دیگران با شما، به بدترین شکل برخورد کنند؛ اگر کسی مدتی چنین کند، به تدریج صفت حلم در او به وجود می آید و علاوه بر این، حسن خلق نیز برای او حاصل می شود و خود را برای تحمل آن آماده می کند.
6. اگر گاهی سریع سخن گفتید و عجولانه تصمیم گرفتید و رفتار نابجا از شما سر زد، به سرعت خود را سرزنش و حتی در لفظ، اظهار پشیمانی کنید و وعده ها و قول های خود را در ذهن خویش، حاضر سازید.
7. از خود ارزندگی نابجا و شخصیت قائل شدن بیش از اندازه برای خود بپرهیزید و تنها هنجارها را رعایت کنید. از این رو به رفتارهای متواضعانه - همانند تقدم در سلام، ابراز ارادت به کوچک‌ترها، مصافحه و احوال‌پرسی، تفریح و صحبت با دیگران - اقدام کنید.
8. ذکر (لا حول و لا قوة الا باللَّه) را زیاد بر زبان جاری سازید و سوره (والعصر) را زیاد بخوانید. تکرار اذکار (استغفراللَّه ربی و اتوب الیه) و (اعوذ باللَّه من الشیطان الرجیم) نیز مفید است.
امام صادق(ع) فرمودند: (خداوند به برخی از انبیا وحی کرد: ای فرزند آدم! در وقتی که غضبناک گردیدی، مرا یاد کن تا من هم تو را در وقت غضبم یاد کنم و تو را هلاک نسازم) (بحار الانوار، ج73، ص 276، ح29). بنابراین یاد خدا علاوه بر اینکه آتش خشم را خاموش می کند، موجب آرامش انسان می شود و در قیامت نیز آثار مثبتی به دنبال دارد.
9. به هنگام احساس عصبانیت، سریع تغییر وضعیت و موقعیت دهید و از آن محیط دور شوید؛ مثلاً اگر در منزل این حادثه رخ داد، لباس پوشیده و منزل را ترک کنید.
10. وقتی که با امور عصبانیت آفرین مواجه هستید، برای مدتی (حدود 10 تا 15 دقیقه) راه دریافت‌های حسی خود را سد سازید. برای مثال جلوی گوش های خود را بگیرید و چشمان خود را ببندید و سر خود را پایین اندازید تا دریافت‌های عصبانیت تحت کنترل شما در آیند و موجب تحریک بیشتر شما نشوند.
فارغ از تمام اینها توجه بفرمایید که اگر می توانید در بیرون از منزل و در برابر دیگران خودتان را کنترل کنید، معلوم است که در واقع همسر و فرزندانتان را به اندازه کافی به حساب نمی آورید که در مقابل آنها هم خویشتن دار باشید. در حالیکه اتفاقا مهمترین مسئله ای که باید به آن توجه کنید، همین رفتار با فرزند و همسرتان است. توجه بفرمایید که آرامش و لطافت فضای خانه، به برکت وجود زن و طبیعت زنانه اش است و هیچ کار بزرگی در دنیا نمیتواند با تربیت و به وجود آوردن یک انسان والا قابل مقایسه باشد. امروزه روانشناسان دنیا (نه فقط روانشناسان مسلمان و متدین) به این نتیجه رسیده اند که کودکانی که تحت تربیت مادر و در یک نظام خانوادگی درست و اخلاقی بزرگ شده اند، از هر نظر سالمتر و قویتر بوده و جامعه بهتری را خواهند ساخت.
اگر به کودکانی که تحت نظر مادران فهمیده و فرهیخته (نه لزوما دارای تحصیلات آکادمیک) رشد یافته و تربیت شده اند دقت کنید، در کودکی از نظر آرامش و سلامت جسمی، در سن نوجوانی از نظر پرخاشگری و ناسازگاری، در سن جوانی از نظر بزهکاری، در سن ازدواج از نظر سازگاری و روابط عاطفی با همسر، و به طور کلی در تمام مسائلشان، گام های زیادی از بقیه جلوتر بوده و دارای آرامش روان بهتری هستند. این آرامش باید در کودکی تولید شود. اگر یک زن و مادر، از ابتدا با کودکش بوده و از لحاظ عاطفی حمایتش کرده و او را با یک روح آرام و بدون استرس بزرگ کند، این بچه محبت کردن و محبت دیدن را یاد می گیرد و در سن نوجوانی فریفته محبت های ظاهری نمی شود. در سن جوانی انتخاب درستی خواهد داشت و بعد از ازدواج هم زندگی آرام، بدون استرس و سرشار از محبتی را در خانواده جدیدش ایجاد خواهد کرد.
تجربه ثابت کرده که بیشتر ناسازگاری ها و مشکلات زندگی های امروزه ناشی از استرس و کمبود احساسات و عواطف در خانواده هاست. زنان و مردان امروز، همان کودکان دیروز هستند که در خانواده و تحت تربیت یک مادر صبور و مهربان قرار داشته اند. بنابراین روش و رفتار افراد جامعه ی امروز (اعم از زن و مرد)، به میزان زیادی متأثر از روحیات و رفتارهای زنان نسل گذشته است. پس نقش خود را در مقابل همسر و فرزندانتان دست کم نگیرید و سعی کنید وظیفه مادری و همسری تان را با قصد انجام تکلیف الهی و قرب به او، در بهترین شکل انجام دهید که سعادت دنیا و آخرت در گرو همین عمل شماست.
موفق باشید.
/251/
