با استفاده از آیات و روایات، به روشنی ثابت می شود: روزه اگر چه عبادت مهمی است و دارای ثواب بسیار است؛ اما مقدمه ای برای رسیدن به مرحله تقوا است: (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ)؛ (ای کسانی که ایمان آورده اید! روزه بر شما مقرر شده است، همان گونه که بر کسانی که پیش از شما [ بودند] مقرر شده بود، باشد که پرهیزگاری کنید).
هدایت کامل متقین، وابسته به بهره مندی از قرآن است: (الم ذلِکَ الْکِتابُ لارَیْبَ فِیهِ هُدیً لِلْمُتَّقِینَ) ؛ (الم این کتابی است که در [حقانیت] آن هیچ تردیدی نیست [و] مایه هدایت تقواپیشگان است).
از این رو فضیلت مهم ماه رمضان، به نزول قرآن در این ماه است: (شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدیً لِلنّاسِ) ؛ ماه رمضان [همان ماه] است که در آن، قرآن فرو فرستاده شده است که مردم را راهبر است).
از این رو رابطه خاصی بین قرآن و ماه رمضان وجود دارد. همان طور که در فصل بهار، عالم طبیعت و انسان شادابی خاص و حیات مجددی پیدا می کند، قرآن نیز بهار دل ها است که با خواندن و یادگیری و فهمیدن معارف آن، دل ها همواره زندگی ویژه ای می یابد. امام علی علیه السلام می فرماید: (تعلّموا کتاب الله تبارک و تعالی، فانه احسن الحدیث و ابلغ الموعظة، و تفقهوا فیه فانه ربیع القلوب)؛ (کتاب خداوند تبارک و تعالی را یاد بگیرید؛ زیرا آن زیباترین گفتار و رساترین موعظه ها است و فهم در قرآن پیدا کنید؛ زیرا آن بهار دل ها است). بنابراین رابطه قرآن با ماه رمضان، خیلی عمیق است و انسان با خواندن و یادگیری قرآن و تدبیر و تعمیق در آن، در این ماه می تواند به حیات طیبه رسیده و شب قدر را که با حقیقت قرآن متّحد است درک کند و بنابر فرمایش رسول خدا صلی الله علیه و آله (در خطبه جمعه آخر ماه شعبان)، خواندن یک آیه از قرآن در ماه رمضان، معادل با ثواب یک ختم قرآن، در ماه های دیگر است.
