فرزندی که در روایات از باقیات صالحات شمرده شده است هر فرزندی نیست بلکه فرزند با ایمان و صالحی است که آثار ایمان و نیت خیر و اعمال صالح او پس از مرگ پدر و در عالم برزخ و آخرت باقی و پایدار است و موجب گشایش و سرور پدر و مادر ش می گردد . باید توجه داشت که هر چند خود عمل و صورت آن از بین می رود و ناپایدار است ولی آثار و نتایج و باطن آن هر گز نابود نمی شود و در هر عالمی متناسب با آن ظاهر می گردد . در مورد کاشت درخت نیز آن چه مهم است نیت خیر فردی است که اقدام به این کار خیر کرده و زمینه راحتی و آسایش دیگران را با استفاده از خرمی و شادابی و سایه آن فراهم ساخته است . پس ماندگاری و بقای این اعمال خیر به لحاظ ظاهر و شکل فیزیکی و مادی آنها نیست بلکه مربوط به باطن و حقیقت و تجسم معنوی آن است . در مورد برخوردار شدن و یا معذب بودن والدین از اعمال خیر فرزندان باید گفت که بدون شک آنها از اعمال خیر فرزندان بهره مند می شوند و در امر آنها به خاطر اعمال خیر و ایمان و نیت نیکوی فرزندان فرج و گشایش می شود . در روایت آمده است که وقتی فرزند به مکتب و مدرسه می رود و گفتن بسم الله را یاد می گیرد خداوند گناهان پدر و مادرش را می آمرزد . در واقع اعمال خیر فرزند ادامه اعمال خیر والدین است و به همین خاطر در روایت آمده است که همه اعمال والدین پس از مرگ منقطع و بریده می گردد مگر از ناحیه فرزند صالح آنها که از این طریق اعمال خیر آنها ادامه می یابد . اما در مورد فرزندانی که نا خلف هستند و اعمال ناشایستی دارند می توان گفت در صورتی والدین از اعمال بد آنها معذب و ناراحت خواهند بود که در امر تربیت و هدایت آنها کوتاهی کرده باشند و مقصر باشند و گرنه اگر آن دو در این باره وظیفه خود را انجام داده باشند و در تربیت صحیح و هدایت فرزندان قصور و کوتاهی نکرده باشند به خاطر اعمال بد فرزندانشان معذب نخواهند بود . ر. ک : عدل الهی ، بخشش اعمال خیر از غیر مسلمان ، شهید مطهری ا (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 17/100107167)
فرزندی که در روایات از باقیات صالحات شمرده شده است هر فرزندی نیست بلکه فرزند با ایمان و صالحی است که آثار ایمان و نیت خیر و اعمال صالح او پس از مرگ پدر و در عالم برزخ و آخرت باقی و پایدار است و موجب گشایش و سرور پدر و مادر ش می گردد . باید توجه داشت که هر چند خود عمل و صورت آن از بین می رود و ناپایدار است ولی آثار و نتایج و باطن آن هر گز نابود نمی شود و در هر عالمی متناسب با آن ظاهر می گردد . در مورد کاشت درخت نیز آن چه مهم است نیت خیر فردی است که اقدام به این کار خیر کرده و زمینه راحتی و آسایش دیگران را با استفاده از خرمی و شادابی و سایه آن فراهم ساخته است . پس ماندگاری و بقای این اعمال خیر به لحاظ ظاهر و شکل فیزیکی و مادی آنها نیست بلکه مربوط به باطن و حقیقت و تجسم معنوی آن است .
در مورد برخوردار شدن و یا معذب بودن والدین از اعمال خیر فرزندان باید گفت که بدون شک آنها از اعمال خیر فرزندان بهره مند می شوند و در امر آنها به خاطر اعمال خیر و ایمان و نیت نیکوی فرزندان فرج و گشایش می شود . در روایت آمده است که وقتی فرزند به مکتب و مدرسه می رود و گفتن بسم الله را یاد می گیرد خداوند گناهان پدر و مادرش را می آمرزد . در واقع اعمال خیر فرزند ادامه اعمال خیر والدین است و به همین خاطر در روایت آمده است که همه اعمال والدین پس از مرگ منقطع و بریده می گردد مگر از ناحیه فرزند صالح آنها که از این طریق اعمال خیر آنها ادامه می یابد . اما در مورد فرزندانی که نا خلف هستند و اعمال ناشایستی دارند می توان گفت در صورتی والدین از اعمال بد آنها معذب و ناراحت خواهند بود که در امر تربیت و هدایت آنها کوتاهی کرده باشند و مقصر باشند و گرنه اگر آن دو در این باره وظیفه خود را انجام داده باشند و در تربیت صحیح و هدایت فرزندان قصور و کوتاهی نکرده باشند به خاطر اعمال بد فرزندانشان معذب نخواهند بود .
ر. ک : عدل الهی ، بخشش اعمال خیر از غیر مسلمان ، شهید مطهری
ا (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 17/100107167)
- [سایر] منظور از باقیات الصالحات چیست؟
- [سایر] سلام و خسته نباشید خدمت شما مهربانان که اشاعه گر فرهنگ اسلام هستید. سوال من این است که از نظر اسلام چرا انسان ها باید بچه دار شوند در واقع علت و فلسفه این امر نزد اسلام چیست؟ چه ضمانتی وجود دارد که فرزند انسان برای خدا کار کند و باقیات الصالحات باشد؟
- [سایر] منظور از باقیات صالحات چیست؟
- [سایر] نزول آیة، وعد الله الذین امنوا منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنّهم فی الارض کما . . . »[1]در مورد خلافت خلفای راشدین است؟
- [سایر] چگونه میتوان از آیه (إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ إِنَّا لا نُضیعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلاً) استفاده کرد که ایمان بدون عمل ارزشی ندارد؟
- [سایر] چه فرزندی مایه خوشبختی است؟
- [سایر] چگونه فرزندی از خدا بخواهیم؟
- [سایر] اگر عمر و ابوبکر بد بودند چطور این توفیق را پیدا کردند که بسیاری از مردم سر قبرشان برایشان دعا و قرآن بخوانند و باقیات صالحات زیادی داشته باشند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ثبت نام برای اهدای اعضای بدن بعد از مرگ باید با رضایت پدر و مادر انجام شود؟ و آیا این کار باقیات و صالحات به حساب می آید؟ و اصلا این کار درستی می باشد؟
- [سایر] آیا حضرت یوسف از زلیخا فرزندی داشت؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه فرزندی به کتابهای علمی دینی احتیاج دارد پدر می تواند برای خریدن آنها به او زکات دهد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که از راه زنا به دنیا آمده، اگر زن بگیرد و فرزندی برای وی متولّد شود، آن فرزند حلالزاده است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بر پسرِ پسر (نوه) قضای نماز میّت در صورتی که در حال مردن میّت، از همه بچه های او بزرگتر باشد واجب نیست، و احتیاط واجب آن است که اگر میّت فرزندی نداشته باشد، نمازهای او را قضا کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر فرزندی پدر یا مادر خود را عمداً بکشد قصاص میشود ولی اگر پدری فرزند خود را عمداً بکشد قصاص نمیشود ولی باید دیه بدهد و علاوه بر دیه تعزیر هم میشود.
- [آیت الله اردبیلی] مقصود از فرزندی که از انسان ارث میبرد، بچّهای است که از نطفه او متولّد شده باشد، خواه از زن دائم باشد یا موقّت؛ پس اگر کسی بچّهدار نشود و بچّهای را از پرورشگاه یا از دیگران به فرزندی قبول کند، آن بچّه فرزند او نمیشود و از او ارث نمیبرد، مگر این که در زمان حیات خود چیزی را به او ببخشد و جایز نیست شناسنامه او را نیز به نام خود بگیرد تا حکم اولاد نسبی بر او جاری شود، هر چند اصل عمل او از نظر عاطفی کار خوبی است و اجر و ثواب نیز دارد.
- [آیت الله اردبیلی] در ازدواج موقّت بین زن و شوهر ارث نیست مگر این که در ضمن عقد شرط کنند که از یکدیگر ارث ببرند و یا فقط مرد از زن و یا فقط زن از مرد ارث ببرد؛ ولی فرزندی که از ازدواج موقّت به دنیا میآید، مانند فرزندان زن دائم ارث میبرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر فرزندی پدر خود را عمداً و به ناحقّ بکشد، اولیاء مقتول حقّ کشتن وی را دارند، ولی اگر پدری فرزند خود را به ناحقّ بکشد، باید به دستوری که در احکام دیه گفته میشود، دیه بدهد و هر قدر حاکم شرع صلاح بداند او را تازیانه بزنند.
- [آیت الله سبحانی] ازدواج موقت پس از تمام شدن مدت عده دارد، و فرزندانی که از آن متولد می شوند، تمام حقوق فرزندی را دارند و از پدر و مادر و بستگان خود ارث می برند هر چند آن زن و شوهر از یکدیگر ارث نبرند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر فرزندی، پدر یا مادر را عمداً بکشد، باید او را بکشند؛ ولی اگر پدری فرزند خود را عمداً بکشد، باید به دستوری که در احکام دیه گفته میشود دیه بدهد، و هر قدر حاکم شرع صلاح میداند او را تعزیر نماید.
- [آیت الله مظاهری] فرزندی که از راه نامشروع منعقد شده باشد (ولدالزنا) جایز نیست او را سقط کنند و فرزند آن زن و مرد حساب میشود ولی از آنها ارث نمیبرد و مسلمان است و میتواند زن مسلمان بگیرد و اگر زن بگیرد و بچهای پیدا کند، آن بچّه حلالزاده است.