نیکی
انجام دادن کار نیک، نیکی کردن به دیگران، انجام دادن شایسته کاری در شکل کامل‌آن را احسان گویند.
آیات نیکی به پدر و مادر کدام است؟
آیاتی که در مورد سفارش به احترام به والدین و وجوب احسان به آنها و دعای خیر در حق آنها و سپاسگزاری از آنها است عبارت است از : 1- اسراء 23 و 24: و قَضی رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً، إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ اَلْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَرِیماً وَ اِخْفِضْ لَهُما جَناحَ اَلذُّلِّ مِنَ اَلرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ اِرْحَمْهُما کَما رَبَّیانِی صَغِیراً پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید، هر گاه یکی از آنها- یا هر دو آنها- نزد تو، به سن پیری برسند کمترین اهانتی به آنها روا مدار، و بر آنها فریاد مزن، و گفتار لطیف و سنجیده بزرگوارانه به آنها بگو. بالهای تواضع خویش را در برابرشان از محبت و لطف فرود آر، و بگو پروردگارا همانگونه که آنها مرا در کوچکی تربیت کردند مشمول رحمتشان قرار ده. در این دو آیه بخشی از وظایف فرزندان در برابر پدر و مادر مشخص گشته که عبارتند از: 1- احسان و نیکی به آنها؛ (مصادیق احسان عرفاً و عقلاً مشخص است از قبیل: هدیه دادن به آنها، برآوردن حاجات آنها، انجام دستورات، رابطه گرم و صمیمی و...)؛ 2- ادب در گفتار؛ (پرهیز از سخنان ناخوش‌آیند و تند و خشن و همچنین پرهیز از بلند کردن صدای خود در مقابل آنها (بنی اسرائیل، آیه 24) که عبارتند از: 3- تواضع و فروتنی در مقابل آنها؛ این مسأله به حدی مهم است که از آن به گستراندن بالِ ذلت در مقابل آنها تعبیر شده؛ 4- دعاهای خیر به آنها 2- انعام 151 : ........و بالوالدین احسانا 3 – لقمان 14 : ان اشکر لی و لوالدیک 4- مریم 14 : و برا بوالدیه و لم یکن جبارا شقیا 5- عنکبوت 29 : و وصینا الانسان بوالدیه حسنا 6- احقاف 15 : و وصینا الانسان بوالدیه احسانا 7- احقاف 17 : و الذی قال لوالدیه اف لکما اتعداننی ان اخرج 8- ابراهیم 41 : ربنا اغفر لی و لوالدی و للمومنین یوم یقوم الحساب 9- احقاف 15 : رب اوزعنی ان اشکر نعمتک التی انعمت علی و علی والدی 10 – نوح 28 : رب اغفر لی و لوالدی و لمن دخل بیتی مومنا 11- مریم 32 : و برا بوالدتی و لم یجعلنی جبارا شقیا 12- مائده 110 : اذکر نعمتی التی انعمت علیک و علی والدتک جهت مطالعه در موضوع احتراو و احسان به والدین می توانید به موارد ذیل مراحعه کنید : 1- تفسیر نمونه ، ج 21 ، ص 325 و 6 ص 33 و 21 ص 333 و 16 ص 215 و 17 ص 41 و 17 ص 41 و 35 و 12 ص 78 و 75 و21 ص 337 و 12 ص 519 و 17 ص 42 و 1 ص 310 و 13 ص 56
آیاتی که در مورد سفارش به احترام به والدین و وجوب احسان به آنها و دعای خیر در حق آنها و سپاسگزاری از آنها است عبارت است از : 1- اسراء 23 و 24: و قَضی رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً، إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ اَلْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَرِیماً وَ اِخْفِضْ لَهُما جَناحَ اَلذُّلِّ مِنَ اَلرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ اِرْحَمْهُما کَما رَبَّیانِی صَغِیراً پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید، هر گاه یکی از آنها- یا هر دو آنها- نزد تو، به سن پیری برسند کمترین اهانتی به آنها روا مدار، و بر آنها فریاد مزن، و گفتار لطیف و سنجیده بزرگوارانه به آنها بگو. بالهای تواضع خویش را در برابرشان از محبت و لطف فرود آر، و بگو پروردگارا همانگونه که آنها مرا در کوچکی تربیت کردند مشمول رحمتشان قرار ده. در این دو آیه بخشی از وظایف فرزندان در برابر پدر و مادر مشخص گشته که عبارتند از: 1- احسان و نیکی به آنها؛ (مصادیق احسان عرفاً و عقلاً مشخص است از قبیل: هدیه دادن به آنها، برآوردن حاجات آنها، انجام دستورات، رابطه گرم و صمیمی و...)؛ 2- ادب در گفتار؛ (پرهیز از سخنان ناخوش‌آیند و تند و خشن و همچنین پرهیز از بلند کردن صدای خود در مقابل آنها (بنی اسرائیل، آیه 24) که عبارتند از: 3- تواضع و فروتنی در مقابل آنها؛ این مسأله به حدی مهم است که از آن به گستراندن بالِ ذلت در مقابل آنها تعبیر شده؛ 4- دعاهای خیر به آنها 2- انعام 151 : ........و بالوالدین احسانا 3 – لقمان 14 : ان اشکر لی و لوالدیک 4- مریم 14 : و برا بوالدیه و لم یکن جبارا شقیا 5- عنکبوت 29 : و وصینا الانسان بوالدیه حسنا 6- احقاف 15 : و وصینا الانسان بوالدیه احسانا 7- احقاف 17 : و الذی قال لوالدیه اف لکما اتعداننی ان اخرج 8- ابراهیم 41 : ربنا اغفر لی و لوالدی و للمومنین یوم یقوم الحساب 9- احقاف 15 : رب اوزعنی ان اشکر نعمتک التی انعمت علی و علی والدی 10 – نوح 28 : رب اغفر لی و لوالدی و لمن دخل بیتی مومنا 11- مریم 32 : و برا بوالدتی و لم یجعلنی جبارا شقیا 12- مائده 110 : اذکر نعمتی التی انعمت علیک و علی والدتک جهت مطالعه در موضوع احتراو و احسان به والدین می توانید به موارد ذیل مراحعه کنید : 1- تفسیر نمونه ، ج 21 ، ص 325 و 6 ص 33 و 21 ص 333 و 16 ص 215 و 17 ص 41 و 17 ص 41 و 35 و 12 ص 78 و 75 و21 ص 337 و 12 ص 519 و 17 ص 42 و 1 ص 310 و 13 ص 56
پاسخ:
آیاتی که در مورد سفارش به احترام به والدین و وجوب احسان به آنها و دعای خیر در حق آنها و سپاسگزاری از آنها است عبارت است از :
1- اسراء 23 و 24: و قَضی رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً، إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ اَلْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَرِیماً
وَ اِخْفِضْ لَهُما جَناحَ اَلذُّلِّ مِنَ اَلرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ اِرْحَمْهُما کَما رَبَّیانِی صَغِیراً
پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید، هر گاه یکی از آنها- یا هر دو آنها- نزد تو، به سن پیری برسند کمترین اهانتی به آنها روا مدار، و بر آنها فریاد مزن، و گفتار لطیف و سنجیده بزرگوارانه به آنها بگو.
بالهای تواضع خویش را در برابرشان از محبت و لطف فرود آر، و بگو پروردگارا همانگونه که آنها مرا در کوچکی تربیت کردند مشمول رحمتشان قرار ده.
در این دو آیه بخشی از وظایف فرزندان در برابر پدر و مادر مشخص گشته که عبارتند از: 1- احسان و نیکی به آنها؛ (مصادیق احسان عرفاً و عقلاً مشخص است از قبیل: هدیه دادن به آنها، برآوردن حاجات آنها، انجام دستورات، رابطه گرم و صمیمی و...)؛ 2- ادب در گفتار؛ (پرهیز از سخنان ناخوش‌آیند و تند و خشن و همچنین پرهیز از بلند کردن صدای خود در مقابل آنها (بنی اسرائیل، آیه 24) که عبارتند از: 3- تواضع و فروتنی در مقابل آنها؛ این مسأله به حدی مهم است که از آن به گستراندن بالِ ذلت در مقابل آنها تعبیر شده؛ 4- دعاهای خیر به آنها
2- انعام 151 : ........و بالوالدین احسانا
3 – لقمان 14 : ان اشکر لی و لوالدیک
4- مریم 14 : و برا بوالدیه و لم یکن جبارا شقیا
5- عنکبوت 29 : و وصینا الانسان بوالدیه حسنا
6- احقاف 15 : و وصینا الانسان بوالدیه احسانا
7- احقاف 17 : و الذی قال لوالدیه اف لکما اتعداننی ان اخرج
8- ابراهیم 41 : ربنا اغفر لی و لوالدی و للمومنین یوم یقوم الحساب
9- احقاف 15 : رب اوزعنی ان اشکر نعمتک التی انعمت علی و علی والدی
10 – نوح 28 : رب اغفر لی و لوالدی و لمن دخل بیتی مومنا
11- مریم 32 : و برا بوالدتی و لم یجعلنی جبارا شقیا
12- مائده 110 : اذکر نعمتی التی انعمت علیک و علی والدتک
جهت مطالعه در موضوع احتراو و احسان به والدین می توانید به موارد ذیل مراحعه کنید :
1- تفسیر نمونه ، ج 21 ، ص 325 و 6 ص 33 و 21 ص 333 و 16 ص 215 و 17 ص 41
و 17 ص 41 و 35 و 12 ص 78 و 75 و21 ص 337 و 12 ص 519 و 17 ص 42
و 1 ص 310 و 13 ص 56
- [سایر] فلسفة نیکی به پدر و مادر چیست؟
- [سایر] "عاق والدین" و"احسان و نیکی به پدر و مادر" را با استفاده از آیات و روایات بررسی کنید.
- [سایر] نیکی به پدر و مادر چگونه امکان پذیر است؟
- [سایر] آیا می توان به پدر و مادر، بعد از فوت آنها نیکی کرد؟
- [سایر] از نظر اسلام نخستین نیکی پدر و مادر بر فرزند چیست؟
- [سایر] عقوق والدین و ضد آن را توضیح دهید. چه سفارش هایی درباره نیکی به پدر و مادر شده است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا نماز آیات پدر و مادر بر گردن پسر بزرگتر است؟
- [سایر] اهمیت احترام به پدر و مادر را از نظر آیات و روایات بیان فرمائید؟
- [سایر] همانطور که مشاهده می‌شود در قرآن چندین بار نیکی به پدر و مادر به فرزندان سفارش شده است، اما هیچ آیهای وجود ندارد(یا شاید باشد که من ندیدهام) که فرزندان را به پدر و مادر سفارش کند. لطفاً در صورتی که آیهای وجود دارد که من آنرا ندیدهام اعلام فرمایید، و اگر نه، بفرمایید چرا در قرآن به فرزندان سفارشی نشده است؟ آیا امکان ندارد پدر و مادری ظالم باشند یا به دلایل مختلف خیر فرزندانشان را نخواهند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پدر یا مادر نماز آیات را ترک کرده یا فراموش کرده باشند اگر بر پسر بزرگتر آنها واجب است بعد از فوت آنان قضای نماز آیات را بخواند؟
- [آیت الله خوئی] عمه و خالة انسان و عمه و خالة پدر و عمه و خالة پدر پدر، و یا مادر پدر و عمه و خال مادر و عمه و خالة مادر مادر، یا پدر مادر هر چه بالا روند به انسان محرمند.
- [آیت الله وحید خراسانی] عمه و خاله انسان و عمه و خاله پدر و عمه و خاله پدر پدر یا مادر پدر و عمه و خاله مادر و عمه و خاله مادر مادر یا پدر مادر هرچه بالا روند به انسان محرمند
- [آیت الله علوی گرگانی] عمّه وخاله پدر وعمّه وخاله پدر پدر وعمّه وخاله مادر وعمّه وخاله مادر مادر هرچه بالا روند، به انسان محرمند.
- [آیت الله سبحانی] عمّه و خاله پدر و عمّه و خاله پدرِ پدر و عمّه و خاله مادر و عمّه و خاله مادرِ مادر هر چه بالا روند، به انسان محرمند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] عمه و خاله پدر و عمه و خاله پدر پدر و عمه و خاله مادر و عمه و خاله مادر مادر هرچه بالا روند به انسان محرمند.
- [آیت الله نوری همدانی] عمّه و خالة پدر و عمّه و خالة پدر ِ پدر و عمّه و خالة مادر و عمّه و خالة مادرِ مادر هر چه بالا روند ، به انسان محرمند .
- [آیت الله بروجردی] عمّه و خالهی پدر و عمه و خالهی پدر پدر و عمه و خالهی مادر و عمه و خالهی مادر مادر هر چه بالا روند، به انسان محرمند.
- [امام خمینی] عمه و خاله پدر و عمه و خاله پدر پدر، و عمه و خاله مادر و عمه و خاله مادر مادر، هر چه بالا روند به انسان محرمند.
- [آیت الله بهجت] عمه و خاله پدر، عمه و خاله پدرِ پدر، عمه و خاله مادر، و عمه و خاله مادرِ مادر هرچه بالا روند، به انسان محرم هستند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] عمه و خاله پدر و عمه و خاله پدر پدر و عمه و خاله مادر و عمه و خاله مادر مادر، هر چه بالا روند به انسان محرمند.