وجوب ویا استحباب سجده در آیات از روایات استفاده میشود سوره هایی که دارای سجده واجب است به سور عزایم معروف هستند که واژه عزایم جمع عزیمه است وعزیمه به معنای وجوب است وبه نظر میرسد در زمان پیامبر نیز این سور به همین نام نامیده میشدند بنا بر این دلیل اصلی وجوب واستحباب روایات وارد شده از پیامبر وائمه معصومین است {وسائل‌الشیعة ج : 6 ص : 240}ضمن آنکه از خود لحن آیات نیز وجوب واستحباب آن تا حدودی قابل فهم است در آیات سجده در سه مورد آن امر به سجده شده است وامر در قرآن معمولا دلالت بر وجوب دارد مگر قرینه از آیات وروایات بر استحباب آن وجود داشته باشد در آن مورد هم که امر به سجده نشده یعنی آیه سوره سجده لحن خود آیه حاکی از وجوب آن است در این آیه خداوند میفرماید همانا کسانی به آیات ما ایمان آورده اند که هرگاه متذکر به این آیات شوند به سجده افتاده و تسبیح میکنند به حمد پروردگار واستکبارنمیورزند .
در آیات سجده مستحب تعبیر امر وجود ندارد در دو موردی هم که آمده در یک مورد آن (سوره حج 77) امر به رکوع , سجود و عبادت شده است که وجوب آن منصرف به رکوع وسجود در نماز است , ودر مورد دیگر آن نیز (فرقان 60) این گونه آمده است که وقتی به کافران گفته میشود سجده کنید برای خداوند رحمن میگویند رحمن چیست ونفرت آنان زیاد میشود که در این آیه نیز مومنان به صورت مستقیم مامور به سجده نیستند به لحن دیگر آیات سجده مستحب نیز مراجعه کنید علاوه بر اینکه امری درآن نیست ازلحن خود آیه نیز دلات آن بر استحبابا مشخص است لکن همان گونه که گفتیم دلیل اصلی بر وجوب واستحباب روایات وارد از معصومین است .
در مورد اینکه آیا دقیقا در زمان نزول آیه پیامبر امر به سجده نموده است ؟ نیاز به تحقیق بیشتری دارد ولی اجمالا این مطلب معلوم است که آنچه در روایات اهل بیت علیهم السلام آمده همان دستور پیامبر اکرم (ص) است که از طریق اهل بیت به ما رسیده است . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 9/100109933)
